Новости за 31.01.2023

د سې شنبې په ورځ( د جنورۍ ۳۱مه) د بنګله دېش او عربي متحده اماراتو په سوداګریزو ليګونو کې ۷ افغان لوبغاړي بېلابېلو لوبډلو ته ولوبېدل. د بنګله دېش په غوره لیګ کې عثمان غني او حمزه هوتک د ډهاکې ډومېنېټورز لوبډلې ته لوبه وکړه. حمزه په ۴ اورونو کې ۲۲ منډې ورکړې او ۲ لوبغاړي یې وسوځول. عثمان غني چې د لوبې په وروستۍ شېبه کې راووت یوازې ۲ ناسوځېدلې منډې یې وکړې او لوبه یې وګټله. په همدې سیالۍ کې کریم جنت د فارټن باریشال لپاره ولوبېد، هغه په توپ وهنه کې په ۵ توپونو ۱۹ چټکې منډې وکړې او یوه وېکټه یې هم واخیسته. Читать дальше...

نامعلومو وسله‌والو د کندهار په میوند او نېش ولسوالیو کې دوه کسان ویشتلي او وژلي دي. په کندهار کې د طالبانو د والي ویاند حاجي زید رسنیو ته ویلي چې، نامعلومو وسله‌والو تېره ورځ ناوخته په میوند ولسوالۍ کې یو کس ویشتلی او وژلی دی. د حاجي زید په خبره نامعلومو وسله‌والو موټر سایکل سپرو دغه راز نن په نېش ولسوالۍ کې هم یو کس ویشتلی او وژلی دی. د نوموړ په وینا د قاتلینو د نیولو لپاره پلټنې روانې دي. تر اوسه د دې پېښو انګېزه نه‌ده معلومه.

دوی وايي، په تېرو شلو کالونو کې د دوی سیمه د جګړې لومړۍ کرښه وه او ارامه شپه او ورځ يې نه درلوده، خو اوس چې یو څه کراري راغلې، بیا هم له چارواکو او موسساتو هېر دي.

په کراچۍ کې د تاوان لپاره د پښتنو ټرانسپورټرانو او نورو کاروبار کونکیو د تښتولو پېښې زیاتې شوې دي. د دغو پېښو پر ضد په کراچۍ کې د جنورۍ پر ۳۰مه هلته مېشتو پښتنو احتجاج هم کړی دی. دوی له حکومته غوښتنه کوله چې تښتول شوي کسان دې خوشې او د غلو پر ضد دې عملیات وکړي. بلخوا د سیند حکومتي چارواکي وايي، د غلو او برمته ګرو خلاف یې کارروايي پیل کړېده.

د پاکستان د پولیسو د یوې قرارګاه په جومات کې د دوشنبې برید په تېرو څو کلونو کې د پاکستان پر پوځي تاسیساتو له مرګوني بریدونو څخه وه. د دوشنبې په ورځې پاکستاني چارواکو د لږ تر لږه ۹۰ کسانو وژل کېدل تایید کړل خو د مرګ ژوبلې د زیاتېدو احتمال لا هم شته.

د خوړو د خوندیتوب د درجه بندۍ نړیوال سازمان (ای‌پي‌سي) وایي، تر راتلونکو دوو میاشتو به په افغانستان کې څلور ملیونه ماشومان او ښځې له شدیدې خوارځواکۍ سره مخ شي. حبیب الرحمن رحماني، د ارزګان ولایت د خاص ارزګان ولسوالۍ اوسېدونکی، د هغه اته میاشتني ماشوم پلار دی چې د خوارځواکۍ له امله له څو ورځو راهیسې په روغتون کې بستر دی. ښاغلي رحماني ازادي راډیو ته وویل، د ماشوم د مور روغتیایي وضعیت هم ښه نه‌دی، نو له همدې امله یې مور نه‌شي کولی چې ماشوم پر خپلو شیدو موړ کړي. د نوموړي په خبره، تر اوسه یې خوارځواکي ماشوم سره هیڅ ډول مرسته نه‌ده شوې. Читать дальше...

د دوشنبې په ورځ په پېښور کې پر یو جومات له خونړي برید وروسته، په پاکستان کې له تندلارو اسلامي ډلو سره ددې هېواد د پوځ د اړیکو او چلند په اړه بحثونه یو ځل بیا تاوده شوي دي. د پېښور د پولیسو د مرکز په جومات کې شوي دې برید کې تر ۹۰ تنو زیات وژل شوي دي. د مشال راډیو خبریال اسرار عالم مومند له دې برید وروسته راپورته شویو سیاسي بحثونو ته کتنه کړې.

د طالبانو له لوري د خصوصي پوهنتونونو کانکور ازموينه کې د نجونو پر بنديز د غبرګونونو دوام. خديجه چې د کابل له یو دولتي ښوونځي دوه کاله مخکې فارغه شوې وايي، که څه هم له اقتصادي ستونزو سره مخ ده، خو بيا يې هم هڅه کړې چې د خپلو زده‌کړو د دوام لپاره د خصوصي پوهنتونونو د کانکور په ازموينه کې برخه واخلي. خو نوموړې ازادي راډیو ته وویل د طالبانو ورستې پرېکړې سخته ناهیلې کړې. اغلې خديجه وايي: "ما د کانکور ازموینې لپاره ډېر چمتوالی نیولی و سره له دې چې ډېرې مالي ستونزې مې درلودې، ناهیلې نه‌شوم، خپلې راتلونکې... Читать дальше...

د بشري مرستو په چارو کې د ملګروملتونو د سرمنشي مرستیال افغانستان ته د دې سازمان او نورو مرستندویو موسسو د مشرانو د سفر جزییات بېګا په نیویارک کې په یوه خبري غونډه کې له خبریالانو سره شریک کړل.

په چیک پواینټ د ډزو وروستۍ پېښه نږدې یوه اونۍ مخکې په خوست کې وشوه چې له امله یې یو تن ووژل شو او یو بل ټپي شو.

د پېښور د پروني ځانمرګي برید د وژل شویو شمېر ۹۰ تنو ته لوړ شو. د پېښور د مرکزي روغتون ویاند محمدعاصم خان نن سهار رسنیو ته ویلي چې تېره شپه نورو کسانو هم د سختو ټپونو له کبله سا ورکړه. هغه ویلي چې ډېری قربانیان پولیسان دي. د ژغورنې د ډلې یو مشر بلال فیضي ویلي چې د دوی کسان لاهم د پېښې په ځای کې کار کوي ځکه د نړېدلي جومات منځ کې نور مړه او ټپیان هم ښايي پاتې وي. په پېښه کې د ۱۵۰ کسانو د ټپي کېدو خبر هم ورکړل شوی. تراوسه معلومه نه ده چې بریدکوونکی څنګه د پېښور پولیس لاینز سیمې ته چې کلک امنیتې تدابیر په کې نیول شوی ننوتی دی. Читать дальше...

د کوهاټ په تانده ډېم کې د کشتۍ ‌ډوبیدو‌ پېښه کې د مړو شویو کسانو شمېر ۳۰ ته رسېدلی دی. د نورو جسدونو د موندلو لپاره د مرستندويه ډلو عمليات د پېښې په درېمه ورځ هم دوام لري. د ډويژنل هېډ کوارټر هسپتال یو مسوول ډاکټر خان عسکر مشال ريډيو ته ويلي تر دې‌ مهاله د ۳۰ زده کوونکیو مړي د هغوی روغتون ته راوړل شوي. ځايي خلک وايي، کشتۍ کې د ۴۰ نه زيات زده کوونکي سپاره ول.

د روسیې د بهرنیو چارو وزیر سرګي لاوروف وايي، نړیواله ټولنه تمه لري چې طالبان د خپلو ژمنو پر بنسټ یو ټولشموله حکومت جوړ کړي. د روسې د بهرنیو چارو وزیر سرګي لاوروف وايي، په افغانستان کې د طالبانو له‌خوا د یو ټولشموله حکومته جوړول؛ هغه مکلفیت دی چې دې ډلې یې د واک تر لاسه کولو وروسته د جوړېدو ژمنه وکړه. لاوروف چې پرون یې په مسکو کې له خپل پاکستاني سیال بلاول بوټو زرداري سره يو خبري کنفرانس ته خبرې کولې وویل، نړیواله ټولنه هم تمه لري چې طالبان د خپلو همدې ژمنو پر بنسټ یو ټولشموله حکومت جوړ کړي. ... Читать дальше...

د خوست په ګلان کېمپ او نورو سیمو ته د وزیرستانیو کډوالو نوې راغلې کورنۍ غوښتنه کوي چې د نورو کډوالو په شان دې دوی هم بایومیټریک شي، چې دا ډول میاشتنۍ مرستې ورسره پیل شي. بلخوا ته د کډوالو چارو ریاست چارواکي وايي، دوی د ملګرو ملتونو کډوالو ادارې او د خوړو نړيوال پروګرام له چارواکو د پاتې شاوخوا یو نیم زر کورنیو د بایومېټریک کېدو غوښتنه کړې ده.

ډنمارک ویلي، د افغانستان زیانګالو مېرمنو ته د پناه ورکولو او قانوني کډوالۍ زمینه برابروي. د ډنمارک د کډوالۍ کمېټې پرون دوشنبه وویل، دوی دغه پرېکړه وروسته تر دې وکړه چې د طالبانو حکومت په افغانستان کې پر افغان ښځو او نجونو د فشار کړۍ تنګه کړه. په راپورونو کې راغلي چې د اروپایي ټولنې د پنا ورکولو ادارې د افغانستان د ښځو او نجونو د وضعیت په اړه د خپل راپور موندنې د ډنمارک د کډوالۍ له شورا سره شریکې کړي دي. د اروپایي ټولنې دغې کمېټې په افغانستان کې پر ښځو او نجونو د طالبانو له خوا د دوی په ټکو زیاتېدونکی فشار د اندېښنې وړ بللی دی. Читать дальше...

د روسیې پوځ ادعا کوي چې د اوکراین د ختیځ په جګړه کې یې ځینې پرمختګونه کړي دي. د راپورونو له مخې مسکو هڅه کړې چې سرحدي سیمې کورسک ته اضافي سرتېري ولېږي چې هلته د جګړې لیکې په پیاوړې کړي. اوکراین بیا جګړه کې د روسي پوځیانو د پرمختګ ادعا رد کړې او ویلې یې دي، د دوی ځواکونو هېڅ کوم مورچل له لاسه نه دی ورکړی. کییف په ځلونو له خپل لوېدیځ متحدانو غوښتي چې د روسیې په ضد جګړه کې تجهیزات او امکانات ورکړي. یو شمېر هېوادونو له هغې ډلې امریکا، جرمني، پولند او بریتانیا په دې وروستیو ورځو کې وویل چې اوکراین ته یې ۱۳۰ ټانکونه سپارلي دي.

د ملګرو ملتونو د سرمنشي مرستیاله امینه محمد وایي، افغان ښځې کولای شي کسب او کارونه رهبري او په خپلو وړتیاو او نوښتونو سره ټولنې ته خدمت وکړي. مېرمن محمد تېره شپه د سلواغې لسمه په یوه ټویټ کې وویل، افغان ښځې حق لري چې کاري فضا کې ونډه ولري. نوموړې دا څرګندونې وروسته له هغه کوي چې تېره اونۍ یې افغانستان ته په سفر کې په کابل او کندهار کې له طالب چارواکو سره ولیدل. مېرمن محمد پر ښځو د طالبانو د کاري او تعلیمي بندیز د لرې کولو لپاره کابل ته سفر کړی و، خو تراوسه طالبانو په رسمي ډول خپلو پرېکړو کې کوم نرمښت نه دی ښودلی. Читать дальше...

په پېښور کې د یوه جومات دننه د پرونۍ ځانمرګې حملې د وژل شویو شمېر ۸۳ ته ختلی دی. د پېښور د مرکزي روغتون ویاند محمد اعظم خان نن سهار رسنیو ته ویلي چې د تېرې شپې پر مهال نور جسدونه هم تر خاورو لاندې را ایستل شوي دي. هغه اندېښنه وښوده چې د پولیس لاینز سیمې د جومات د یوې برخې د نړېدو له کبله اندېښنه شته چې د وژل شویو په شمېر کې نور بدلون هم راشي. په راپورونو کې د ټپيانو شمېر شاوخوا ۱۵۰، خو ځینو رسنیو بیا د ۵۷ ټپیانو یادونه کړې ده. له دې سره همهاله د خیبرپښتونخوا سرپرست اعلی وزیر محمد اعظم خان... Читать дальше...

په افغانستان کې د ملګرو ملتونو مرستندوی دفتر یا یوناما د طالبانو د حکومت هغه پرېکړه چې د کانکور په ازموینه کې د نجونو پر ګډون یې بندیز لګولی دی، غندلې او د دې پرېکړې د سمدستي لغو کېدو غوښتنه یې کړې. طالبانو د شنبې په ورځ د سلواغې په اتمه په یو رسمي مکتوب کې خصوصي پوهنتونونو ته خبر ورکړ چې تر بلې خبرتیا پورې د ښوونځیو نجونو فارغانو ته په کانکور کې د ګډون اجازه نه ورکوي. په مکتوب کې خبرداری ورکړل شوی چې د دې حکم له سرغړوونکو سره به قانوني چلند وشي. یوناما پرون په یوه بیان کې د طالبانو دا پرېکړه... Читать дальше...

د طالبانو حکومت ادعا کوي چې په تېرو ۱۰ میاشتو کې یې ۱،۲ میلیارد ډالر عواید راټول کړي دي. د طالبانو تر ادارې لاندې باختر خبري اژانس د ریاست الوزرا د اقتصادي معاونیت په حواله خبر ورکوي چې د دې ترڅنګ د هېواد د صادراتو کچه ۱،۷ میلیارد ډالرو ته لوړه شوې ده. د خبر له مخې اوسمهال هره میاشت د حکومت شاوخوا اته لکه کارکوونکو ته د کورنیو عوایدو له بودیجې څخه تنخواه ګانې ورکول کېږي. له دې مخکې نړیوال بانک په خپل یوه نوي راپور کې ویلي و چې په افغانستان کې د خوراکي توکو بیې ټیټې شوي او د صادراتو کچه لوړه... Читать дальше...

د افغانستان د ازادو مبارزو لوبغاړي عبدالکریم بدخشي تېره شپه د جنورۍ ۳۰مه خپل اذربایجاني سیال عمر رضایوف ته ماتې ورکړه. دا سیالي چې د ACA په نړیوال سازمان کې ترسره شوه، بدخشي وکړای شول چې خپل سیال ناک اوټ کړي. دا د یاد سازمان د ازادو مبارزو دوه دېرشمه دوره ده چې د افغانستان پر یو لوبغاړي سربېره په کې د روسیې، اذربایجان، قرغزستان اوازبکستان لوبغاړي برخه لري. د دې سیالیو په جریان کې به ټولټال ۴۸ سیالۍ ترسره شي. دا په ازادو سیالیو کې د ښاغلي بدخشي شپږمه بریا وه، چې خپل غښتلی سیال یې په ډېر قوت سره مات کړ. Читать дальше...

د فرانسې ولسمشر ایمانویل مکرون وايي چې فرانسه اوکراین ته د جنګي جټ الوتکو د استولو احتمال نه ردوي، خو هغه زیاته کړه چې د دې کار لپاره باید خاص شرایط رامنځته شي. مکرون پرون په هاګ کې د هالنډ له صدراعظم مارک روټ سره په ګډ خبري کنفرانس کې د دې پوښتنې په ځواب کې دا څرګندونې وکړې چې فرانسه اوکراین ته جنګي جټ الوتکو د استولو په اړه غور کوي که نه؟ مکرون وویل چې هېڅ احتمال به له پامه ونه غورځول شي او زیاته یې کړه چې په دې کې دا احتمال هم نه ردېږي چې دا جنګي الوتکې به د روسیې له قلمرو سره هم تماس وکړي. Читать дальше...

په پروان ولایت کې د طالبانو سیمه ییز چارواکي وايي، د سالنګ لویه لاره پرون یو ځل بیا د مسافروړونکو موټرو د تګ راتګ پرمخ خلاصه شوه. د پروان د امنیه قوماندانۍ ویاند محمدکامران زید بېګا ناوخته په یوه خبرپاڼه کې وویل چې د تېرو دوو ورځو واورې او توپانونه پرون ماسپښین مهال ودرېدل نو پرېکړه وشوه چې له دواړو خواوو مسافروړونکو موټرو ته اجازه ورکړي، خو په خبرپاڼه کې دا یادونه هم شوې چې د باروړونکو او ټریلري موټرو لپاره به لاره یوازې له یوې خوا خلاصه وي. د چارواکو په وینا په سالنګ کې ۸۵ سانتي متره تازه واوره... Читать дальше...

په پېښور کې د پرونۍ چاودنې د مړیو شمېر ۵۹ ته ورسېد. د پیښور پولیس وايي، بریدکوونکي خپل چاودېدونکي مواد د پېښور د پولیس لاین په جومات کې دننه والوځول. عیني شاهدان هم وايي، بریدکوونکی د امام شا ته په لومړي صف کې ولاړ و او د لمانځه له پیل سره سم یې ځان والوځاوه. یوه عیني شاهد انور د ازادي راډیو مشال څانګې ته وویل: "الله اکبر چې وویل شو، موږ د جماعت لمانځه ته درېدلو چې له الله اکبر سره درز وشو او له درز سره اوچت شوي یو او شاته غورځېدلي یو. بیا پوهېدلي نه یو، چې څه شوي او څه نه دي شوي. بس الله... Читать дальше...

د ملګروملتونو او نورو مرستندویو موسسو هغه پلاوي چې په دې وروستیو کې یې افغانستان ته سفر کړی و، هیله څرګنده کړې چې طالبان به ښځو ته په کورنیو او نړیوالو نادولتي ټولنو کې د کار اجازه ورکړي. د بشري مرستو په چارو کې د ملګروملتونو د سرمنشي مرستیال افغانستان ته د دې سازمان او نورو مرستندویو موسسو د مشرانو د سفر جزییات بېګا په نیویارک کې په یوه خبري غونډه کې له خبریالانو سره شریک کړل. مارټین ګریفیټس چې د ماشومانو د ملاتړ ادارې سیف دې چیلدرن، پاملرنې او د ملګرو ملتونو د یونېسف ادارې له مشرانو سره په... Читать дальше...