Στενά του Ορμούζ: 1 στα 6 πλοία που περνά, ανήκει σε Ελληνες
Περισσότερα από τρεις χιλιάδες δεξαμενόπλοια διασχίζουν σε μηνιαία βάση την πιο ευαίσθητη ναυτική πύλη του πλανήτη: τα Στενά του Ορμούζ. Ανάμεσά τους, ένα εντυπωσιακό 16% φέρει ελληνική ιδιοκτησία – ένα στοιχείο που αναδεικνύει τη στρατηγική σημασία της Ελλάδας στη διεθνή ναυτιλία και, εμμέσως, στις παγκόσμιες ενεργειακές ισορροπίες.
Τα στοιχεία του πρώτου τριμήνου του 2025, όπως καταγράφονται από τη Lloyd’s List Intelligence / Seasearcher, καταδεικνύουν ότι από τα πλοία που πέρασαν τα Στενά, 1.201 ήταν ελληνόκτητα.
Ακολουθούν οι ιαπωνικές ναυτιλιακές με 1.108 πλοία.
Η παρουσία πλοίων από την Κίνα συμπληρώνει την τριάδα των κορυφαίων εθνικοτήτων που δραστηριοποιούνται στη συγκεκριμένη διαδρομή. Συνολικά, τα ελληνικά πλοία έχουν παρουσία όχι μόνο αριθμητική, αλλά και ποιοτική, καθώς πρόκειται κυρίως για μεγάλης χωρητικότητας τάνκερ, τα οποία εξυπηρετούν τις ροές πετρελαίου από τα κράτη του Κόλπου προς την Ασία και την Ευρώπη.
Η ανησυχία για ενδεχόμενο κλείσιμο του διαδρόμου πλάτους μόλις 21 ναυτικών μιλίων, που αποτελεί ζωτικό κόμβο εξαγωγής πετρελαίου από τη Μέση Ανατολή, επιστρέφει κάθε φορά που αυξάνεται η ένταση στην περιοχή.
Σε περίπτωση αποκλεισμού, πάνω από 500 εκατομμύρια βαρέλια αργού πετρελαίου που εξέρχονται μηνιαίως από τις χώρες του Περσικού Κόλπου προς ανατολικές και δυτικές αγορές θα χρειαστεί να αναζητήσουν εναλλακτικές διαδρομές – με ανυπολόγιστες συνέπειες στην εφοδιαστική αλυσίδα, την τιμολόγηση του πετρελαίου, την ασφάλεια φορτίων και τις ασφαλιστικές καλύψεις των πλοίων.
Σύμφωνα με την ίδια ανάλυση, με βάση τις σημαίες των πλοίων που χρησιμοποιούν τα Στενά, την πρώτη θέση κατέχουν εκείνα με σημαία Παναμά, ενώ ακολουθούν εκείνα που φέρουν τις σημαίες της Λιβερίας και των Νήσων Μάρσαλ. Πρόκειται για σημαίες ευκολίας, οι οποίες χρησιμοποιούνται από ναυτιλιακές εταιρείες με πολυεθνικό χαρακτήρα και σύνθετες δομές.
Στόχοι επιθέσεων
όχοι επιθέσεωνΟι ειδικοί εκτιμούν ότι, σε περίπτωση περαιτέρω κλιμάκωσης, πλοία με δεσμούς με τις Ηνωμένες Πολιτείες ή το Ισραήλ μπορεί να γίνουν στόχοι επιθέσεων. Ωστόσο, όπως κατέδειξε και η κρίση στην Ερυθρά Θάλασσα, η ανίχνευση της εθνικής ή επιχειρησιακής ταυτότητας ενός πλοίου δεν είναι πάντα προφανής – κάτι που ενδέχεται να αυξήσει τον κίνδυνο και για πλοία άλλων κρατών. Η θολή γραμμή μεταξύ πραγματικής ιδιοκτησίας, επιχειρησιακής διαχείρισης και σημαίας δημιουργεί ένα πεδίο ασάφειας που δυσχεραίνει τη στόχευση, αλλά αυξάνει την ανασφάλεια.
Ο Jakob Larsen της BIMCO προειδοποιεί ότι ένα γενικευμένο στρατιωτικό επεισόδιο μεταξύ Ιράν και ΗΠΑ/Ισραήλ θα μπορούσε να προκαλέσει προσωρινό αποκλεισμό των Στενών. Ωστόσο, επί του παρόντος, η ναυσιπλοΐα συνεχίζεται κανονικά. Η απρόσκοπτη λειτουργία της διόδου εξακολουθεί να εξαρτάται από την εύθραυστη ισορροπία αποτροπής και συμβιβασμού ανάμεσα στις εμπλεκόμενες δυνάμεις.
Η πιθανότητα πλήρους αποκλεισμού θεωρείται χαμηλή, σύμφωνα με τον αναλυτή της Control Risks, Cormac McGarry. Οπως αναφέρει, μια τέτοια ενέργεια από το Ιράν θα προκαλούσε σοβαρές αντιδράσεις από τις αραβικές χώρες του Κόλπου, οι οποίες εξαρτώνται εξίσου από τη συγκεκριμένη δίοδο. Στην πραγματικότητα, ο συσχετισμός εξαρτήσεων δημιουργεί ένα εύθραυστο σύστημα αμοιβαίας αποτροπής: κανείς δεν θέλει τον αποκλεισμό, αλλά όλοι τον απεύχονται για διαφορετικούς λόγους.
Σε αυτό το περιβάλλον, ο ρόλος της ελληνικής ναυτιλίας αναδεικνύεται όχι μόνο ως εμπορική παρουσία, αλλά και ως δείκτης γεωοικονομικής ευαλωτότητας και στρατηγικής διασύνδεσης με την παγκόσμια ναυτιλιακή ασφάλεια.