Πόλεμος: Εφιάλτης τα πυρηνικά, απειλητική η τεχνητή νοημοσύνη, αλλά υπάρχει κάτι χειρότερο;
Ως γνωστόν, ΗΠΑ, Γαλλία, Ην. Βασίλειο και Ρωσία, οι μεγάλοι ουσιαστικοί αντίπαλοι στο ουκρανικό μέτωπο έχουν πυρηνικά όπλα. Ποιες χώρες όμως είναι σε θέση να φτιάξουν στρατούς που να ελέγχουν τον… εγκέφαλο;
Τα τελευταία χρόνια, η έρευνα για τις στρατιωτικές εφαρμογές της νευροεπιστήμης έχει εξελιχθεί τόσο πολύ που εγείρονται ερωτήματα για τα κράτη που χρησιμοποιούν οπλικά συστήματα που βασίζονται στη νευροεπιστήμη.
Ως γνωστόν, η νευροεπιστήμη μελετάει το νευρικό σύστημα, και πλέον «συνεργάζεται» με άλλους τομείς όπως τη χημεία, τη γνωσιακή επιστήμη, την επιστήμη των υπολογιστών, τη μηχανική, τη γλωσσολογία, τα μαθηματικά, την ιατρική, τη γενετική, και συναφείς κλάδους, συμπεριλαμβανομένης της φιλοσοφίας, της φυσικής και της ψυχολογίας.
Οι στρατιωτικοί όμως –σίγουρα της Δύσης- θα αξιοποιήσουν όλα τα παραπάνω για να ελέγχουν το μυαλό ώστε να μπορεί να νικήσουν αντίπαλους στρατούς.
Στο ΝΑΤΟ γίνονται μελέτες για την χειραγώγηση του εγκεφάλου μέσω των άπειρων δυνατοτήτων που προσφέρει ο συνδιασμός της υπερ-συνδεσιμότητας, των νέων τεχνολογιών στην πληροφορία, της έκρηξη των δεδομένων και των νευροπεπιστημών.
Με την έλευση των προαναφερθέντων εργαλείων και τεχνικών και των νέων τεχνολογιών, όπως τα νευρωνικά και γενετικά δίκτυα, η επαυξημένη πραγματικότητα, η εικονική πραγματικότητα, η τεχνητή νοημοσύνη, η αναγνώριση φωνής, η σάρωση εγκεφάλου, ο ανθρώπινος εγκέφαλός μπαίνει στο στόχαστρο των στρατιωτικών όλο και περισσότερο.
Νευροόπλα… τα όπλα του 21ου αιώνα
Ο καθηγητής Νευρολογίας, Βιοχημείας και Ηθικής στο Ιατρικό Κέντρο του Πανεπιστημίου Georgetown Τζέιμς Τζορντάνο έχει περιγράφει τον εγκέφαλο ως το νέο πεδίο μάχης του 21ου αιώνα, ενώ υπάρχουν πολλές φωνές που ισχυρίζονται ότι έχουμε ήδη μεταβεί από τους «πόλεμους φθοράς στους πολέμους της γνώσης».
Σύμφωνα με τον καθηγητή Διεθνούς Δικαίου το Πανεπιστήμιο Lund, Γκρέγκορ Νολ οι ΗΠΑ έχουν κάνει τεράστιες επενδύσεις στην παγκόσμια συλλογή πληροφοριών που δεν μπορούν να εκμεταλλευτούν λόγω έλλειψης ανθρώπινου δυναμικού.
Έτσι οι μηχανές θα μπορούν να αντικαταστήσουν μόνο ορισμένες πτυχές της ανθρώπινης γνώσης. Αλλά είναι μια λογική προσδοκία ότι θα υπάρξει τεράστιο στρατιωτικό ενδιαφέρον για μια νευροεπιστήμη που υπόσχεται να κάνει την ανθρώπινη γνώση αυτόματα εκμεταλλεύσιμη.
Έτσι μπαίνουν δυναμικά στα οπλοστάσια τα…νευροόπλα.
«Νευροόπλα εκείνα τα οπλικά συστήματα που ενσωματώνουν νευρωνικές και συναπτικές δραστηριότητες του ανθρώπινου εγκεφάλου σε ένα οπλικό σύστημα και με αυτόν τον τρόπο, μειώνουν σημαντικά τον ρόλο της ανθρώπινης συνείδησης πριν εμπλακούν με έναν στόχο» σύμφωνα με τον Νολ.
Σημειώνεται ότι τα συστήματα που συνδέουν τον ανθρώπινο εγκέφαλο με μηχανές είναι γνωστά ως συστήματα νευρωνικής διεπαφής (NIS), Διεπαφές Εγκεφάλου-Μηχανής (BMI) ή Διεπαφές Εγκεφάλου-Υπολογιστή (BCI).
Καθώς η επέκταση του προσωπικού που ταιριάζει με την επέκταση των δεδομένων είναι τόσο δαπανηρή που είναι απίθανη, η νευροτεχνολογία θα είναι ένα στρατηγικά σημαντικό εργαλείο ως «θεραπεία» για την έλλειψη ανθρώπινου δυναμικού.
Ομιλία με τον εγκάφαλο, όχι με το στόμα
«Πιστεύω ότι τα νευροόπλα είναι η λογική συνέχεια της διάδοσης των UAV και η συζήτηση για την «αυτονομία» των τελευταίων προετοιμάζει το έδαφος για την αποδοχή της νευροτεχνολογίας στην ανάπτυξη οπλικών συστημάτων» λέει.
Για παράδειγμα, ενώ επί του παρόντος απαιτείται ένας χειριστής για να πιλοτάρει ένα μόνο UAV, στη Δύση δουλεύουν πάνω σε μια υπερ-τεχνολογία που θα επιτρέψει σε έναν μόνο χειριστή να πιλοτάρει ένα σμήνος UAV στο μέλλον. «Κατά συνέπεια, θα υπάρχει ισχυρή περίπτωση για νευροεπιστημονική ενίσχυση των γνωστικών ικανοτήτων αυτού του χειριστή».
Στο Ιράν, δύο ερευνητές πρότειναν το 2012 ένα σύστημα που ανιχνεύει την υπνηλία σε φρουρούς παρακολουθώντας τις νευρωνικές δραστηριότητες των στρατιωτών μέσω σημάτων ηλεκτροεγκεφαλογραφήματος στο διαδίκτυο.
Καθώς το στρατιωτικό προσωπικό απαιτείται να παραμείνει ενεργό για πολύ μεγάλες περιόδους, η υπνηλία είναι ένα σημαντικό πρακτικό ζήτημα. Η «Σιωπηλή Ομιλία» επιτρέπει στους στρατιώτες να επικοινωνούν μέσω σημάτων και όχι μέσω πραγματικής ομιλίας ή χειρονομιών σώματος.
Ωστόσο, ο καθηγητής Διεθνούς Δικαίου το Πανεπιστήμιο Lund, Γκρέγκορ Νολ, προειδοποιει για τους κινδύνους.
Σε μελέτη του υποστηρίζει πως τα νευροόπλα εξαλείφουν σε μεγάλο βαθμό τον ρόλο της γλώσσας στη στόχευση των όπλων, καθιστούν ασταθή τη διάκριση μεταξύ ανώτερου και κατώτερου και τελικά διαταράσσουν την αρχή της ευθύνης στο πλαίσιο του Διεθνούς Δικαίου.
«Είναι αδύνατο να εκτιμηθεί εάν οι μελλοντικές χρήσεις αυτών των όπλων θα είναι νόμιμες στο πλαίσιο του Διεθνούς Δικαίου».
H πιο ενοχλητική πτυχή των νευροόπλων, όπως έχει υποστηρίξει ο Νολ, είναι ότι καθιστούν τις αρμοδιότητες του χειριστή και του ανώτερο αξιωματικού τόσο ρευστές. Ο άνθρωπος που είναι ενσωματωμένος στα νευροόπλα είναι απλώς ένας προμηθευτής νευρολογικών και συναπτικών σημάτων, και επομένως δεν υπάρχει κανένας χειριστής.
O ανώτερος που επιβλέπει τη χρήση ενός νευροόπλου μπορεί να φαίνεται ότι είναι ο πραγματικός χειριστής του, γιατί μόνο σε αυτόν είναι δυνατή η ενσωματωμένη γνώση της κατάστασης στο πεδίο της μάχης.
«Επομένως, αυτό δεν θα απαιτούσε την προσθήκη ενός ακόμη επιπέδου στη λήψη αποφάσεων: εκείνου ενός πραγματικού ανώτερου, ο οποίος είναι σε θέση να επανεξετάσει την πρώτη αξιολόγηση του ψεύτικο ανώτερου αξιωματικού, ο οποίος στην πραγματικότητα είναι ο ίδιος ο χειριστής» υποστηρίζει ο Νολ.