Γιατί Ιρανοί σε όλο τον κόσμο πανηγυρίζουν έξαλλα για τον θάνατο του Εμπραχίμ Ραϊσί

Το Ιράν κήρυξε πενθήμερο πένθος για τον πρόεδρο Εμπραχίμ Ραϊσί τη Δευτέρα (20/5), αλλά η μουντάδα που επικρατεί στη χώρα δεν θυμίζει σε τίποτε τη θεαματική δημόσια θλίψη που συνόδευσε τους θανάτους άλλων υψηλόβαθμων προσωπικοτήτων στην 45χρονη ιστορία της εν λόγω ισλαμικής δημοκρατίας – με προεξέχων, φυσικά, του εθνικού ήρωα Κασέμ Σολεϊμανί.

Ενώ πιστοί της κυβέρνησης συγκεντρώνονται σε τζαμιά και πλατείες για να προσευχηθούν για τον Ραΐσι και τον υπουργό Εξωτερικών Χοσεΐν Αμίρ Αμπντολαχιάν, που σκοτώθηκαν στη συντριβή του ελικοπτέρου, τα περισσότερα καταστήματα παραμένουν ανοικτά και οι Αρχές καταβάλλουν ελάχιστη προσπάθεια να διακόψουν τη συνηθισμένη καθημερινότητα στη χώρα.

Έναν χρόνο αφότου η σκληροπυρηνική κυβέρνηση του Ραΐσι προέβη σε βίαιη καταστολή ούτως ώστε να τερματίσει τις μεγαλύτερες αντικαθεστωτικές διαδηλώσεις από την επανάσταση του 1979, οι αντίπαλοί του φθάνουν στο σημείο να δημοσιεύουν ακόμη και βίντεο με ανθρώπους να μοιράζουν γλυκά για να γιορτάζουν τον θάνατό του.

Η Λάιλα, μια 21 ετών φοιτήτρια στην Τεχεράνη, είπε τηλεφωνικά στο Reuters ότι δεν τη λυπήθηκε καθόλου για τον θάνατο του Ραΐσι, «επειδή διέταξε την καταστολή των γυναικών που δεν φορούν χιτζάμπ».

«Αλλά είμαι λυπημένη επειδή ακόμη και με τον θάνατο του Ραΐσι αυτό το καθεστώς δεν θα αλλάξει», προσέθεσε στο Reuters.

Βεγγαλικά, χορός και ποτά· έτσι πανηγυρίστηκε ο θάνατος του Εμπραχίμ Ραϊσί, του οποίο ο θάνατος δεν είναι απίθανο να πυροδοτήσει ακόμη κι έναν «πικρό» εμφύλιο πόλεμο στην «ασταθή» Ισλαμική Δημοκρατία, όπως προειδοποιούν αναλυτές.

Πανηγυρισμοί σε Λονδίνο και Βερολίνο:

Ομάδες ανθρωπίνων δικαιωμάτων, μέλη των οποίων αποκαλούσαν τον Ραΐσι «Σφαγέα της Τεχεράνης», λένε ότι εκατοντάδες Ιρανοί έχασαν τη ζωή τους στις διαδηλώσεις 2022-2023 που ξέσπασαν εξαιτίας του θανάτου μιας νεαρής Ιρανής που κρατείτο και που είχε συλληφθεί από την αστυνομία ηθών για παραβίαση των αυστηρών ενδυματολογικών κωδίκων της χώρας.

Ο χειρισμός από τις Αρχές μιας σειράς πολιτικών, κοινωνικών και οικονομικών κρίσεων έχει βαθύνει το χάσμα μεταξύ των κληρικών ηγεμόνων και της κοινωνίας.

Στον αντίποδα

Οι υποστηρικτές του κληρικού κατεστημένου μίλησαν με θαυμασμό για τον Ραΐσι, τον 63χρονο πρώην σκληροπυρηνικό νομικό που εξελέγη σε μιαν αυστηρώς ελεγχόμενη ψηφοφορία το 2021.

«Ήταν ένας σκληρά εργαζόμενος πρόεδρος. Η κληρονομιά του θα αντέξει όσο είμαστε ζωντανοί», δήλωσε ο Mohammad Hossein Zarrabi, 28 ετών, μέλος της εθελοντικής πολιτοφυλακής Basij στην -ιερή για τους σιίτες- πόλη Κομ.

Ωστόσο, η συναισθηματική ρητορική που συνόδευε τους θανάτους δημοσίως σεβαστών προσώπων, όπως του Κασέμ Σολεϊμανί, ήταν πολύ πιο ήπια. Η κηδεία του Σολεϊμανί, που σκοτώθηκε από πύραυλο των ΗΠΑ το 2020 στο Ιράκ, είχε προσελκύσει τεράστια πλήθη πενθούντων, που έκλαιγαν από λύπη – και οργή.

«Μισητό πρόσωπο»

Για τους αντιπάλους των κληρικών ηγεμόνων του Ιράν στην πατρίδα και στην εξορία, ο Ραΐσι είναι «μισητό πρόσωπο» από τη δεκαετία του 1980, όταν κατηγορήθηκε ότι έπαιξε ηγετικό ρόλο ως νομικός στην εκτέλεση διαφωνούντων. Το Ιράν δεν αναγνώρισε ποτέ ότι έγιναν μαζικές εκτελέσεις. Η Διεθνής Αμνηστία λέει ότι 5.000 Ιρανοί, πιθανώς περισσότεροι, εκτελέστηκαν την πρώτη δεκαετία μετά την επανάσταση.

«Συγχαίρω τις οικογένειες των θυμάτων των εκτελέσεων», ανάρτησε ο χρήστης του Διαδικτύου Σοράν Μανσουρνιά σε διαδικτυακό φόρουμ συζητώντας την κληρονομιά του θανάτου του Ραΐσι.

Ωστόσο, η Νάργες, ένας άλλος χρήστης, θρήνησε ότι ο Ραΐσι πέθανε «μαρτυρικό θάνατο».

Πολλοί Ιρανοί δήλωσαν ότι περίμεναν ότι ο θάνατος του Ραΐσι θα είχε μικρό αντίκτυπο στον τρόπο διακυβέρνησης της χώρας, με το κατεστημένο πιθανόν να τον αντικαταστήσει με μια άλλη προσωπικότητα με παρόμοιες σκληροπυρηνικές απόψεις.

«Ποιος νοιάζεται. Ένας σκληροπυρηνικός πεθαίνει, ένας άλλος αναλαμβάνει και η δυστυχία μας συνεχίζεται», είπε ο Ρέζα, 47 ετών, ένας καταστηματάρχης στην κεντρική πόλη της ερήμου Yazd, ο οποίος δεν έδωσε το πλήρες όνομά του φοβούμενος αντίποινα.

«Είμαστε πολύ απασχολημένοι με οικονομικά και κοινωνικά ζητήματα για να ανησυχούμε για τέτοιες ειδήσεις».