Η ακροδεξιά «καταλαμβάνει» τα Χριστούγεννα
Τα ακροδεξιά κόμματα διεκδικούν την εορταστική περίοδο ως δική τους, αναδιαμορφώνοντας τα Χριστούγεννα ως σύμβολο του χριστιανικού πολιτισμού που απειλείται και τοποθετώντας τον εαυτό τους ως την τελευταία γραμμή άμυνας ενάντια σε μια υποτιθέμενη εχθρική, κοσμική αριστερά.
Η ρητορική αυτή αντικατοπτρίζει μοτίβα που πρώτα διαδόθηκαν στις ΗΠΑ από το Fox News, όπου οι παρουσιαστές μιλούν για έναν «πόλεμο κατά των Χριστουγέννων». Ο Ντόναλντ Τραμπ, για παράδειγμα, προβάλλει την έκφραση «Καλά Χριστούγεννα» ως αντίσταση στην πολιτική ορθότητα.
Στην Ευρώπη, τα ακροδεξιά κόμματα έχουν υιοθετήσει παρόμοια γλώσσα, επεκτείνοντας το πεδίο δράσης τους πέρα από τη μετανάστευση και την ασφάλεια, εστιάζοντας στην υπεράσπιση των παραδόσεων και του χριστιανικού πολιτισμού. Στην Ιταλία, η Τζόρτζια Μελόνι και το κόμμα της, Αδέλφια της Ιταλίας, έχουν θέσει την προστασία των χριστουγεννιάτικων εθίμων στο επίκεντρο της πολιτικής τους ταυτότητας. Η Μελόνι έχει επανειλημμένα υπερασπιστεί την παρουσία σκηνών της γέννησης σε δημόσιους χώρους, υποστηρίζοντας ότι τα παιδιά πρέπει να μάθουν τις αξίες της Γέννησης και όχι να συνδέουν τις γιορτές μόνο με φαγητό και δώρα. Φέτος, μάλιστα, δήλωσε ότι θα απέχει από το αλκοόλ μέχρι τα Χριστούγεννα, προβάλλοντας τον εαυτό της ως υποστηρίκτρια της πνευματικότητας και της παράδοσης.
Παρόμοιες θέσεις έχουν εκφράσει και άλλα ευρωπαϊκά κόμματα, όπως το Εθνικό Ράλι στη Γαλλία, το Vox στην Ισπανία και η AfD στη Γερμανία, τα οποία αντιδρούν στις προσπάθειες των κοσμικών ή «αφυπνισμένων» να αντικαταστήσουν θρησκευτικά σύμβολα με ουδέτερη εποχιακή γλώσσα. Στη Γερμανία, η AfD προειδοποιεί ότι οι χριστουγεννιάτικες αγορές χάνουν τον «γερμανικό τους χαρακτήρα», ενώ αναπαράγει παραπληροφόρηση σχετικά με μουσουλμανικές παραδόσεις που φέρεται να εκτοπίζουν τις χριστιανικές.
Η Μελόνι έχει μετατρέψει την υπεράσπιση των παραδόσεων σε θεαματικό γεγονός: Kάθε Δεκέμβριο διοργανώνεται το χριστουγεννιάτικο φεστιβάλ Atreyu στο Καστέλ ντελ’ Άντζελο, με Άγιο Βασίλη, παγοδρομία και ένα πανύψηλο δέντρο φωτισμένο με τα χρώματα της ιταλικής σημαίας. Το φεστιβάλ προσελκύει οικογένειες, τουρίστες και υποστηρικτές, προσφέροντας συνδυασμό ψυχαγωγίας και πολιτικής προβολής. Οργανωτές ισχυρίζονται ότι η εκδήλωση αποτελεί «επιτυχία χωρίς προηγούμενο», ενώ τουρίστες, όπως ο 26χρονος Ντάνιελ από τη Μαγιόρκα, συχνά μπαίνουν στο χώρο χωρίς να συνειδητοποιούν αρχικά την πολιτική διάσταση.
Για τους υποστηρικτές της Μελόνι, η υπεράσπιση των Χριστουγέννων συνδέεται με τις «ρίζες» και την ταυτότητα της χώρας. Ο χριστιανισμός προβάλλεται κυρίως ως πολιτισμικό σύμβολο, ένα όριο ανάμεσα στο «εμείς» και τους «άλλους», ανεξάρτητα από την προσωπική θρησκευτική πίστη των πολιτικών ή των ψηφοφόρων τους. Όπως εξηγεί ο καθηγητής Ντανιέλε Αλμπερτάτσι, «ο χριστιανισμός έγινε ένα πολιτισμικό σύμβολο μετά τις ισλαμικές τρομοκρατικές επιθέσεις στην Ευρώπη, παρουσιάζοντας τη σύγκρουση ως πολιτισμική».
Η στρατηγική αυτή ενισχύεται από την αμηχανία της αριστεράς απέναντι στη θρησκεία στη δημόσια ζωή. Προοδευτικά κόμματα και θεσμοί, συμπεριλαμβανομένης της ΕΕ, έχουν υιοθετήσει ουδέτερη γλώσσα, όπως «εορταστική περίοδος», η οποία για την ακροδεξιά ισοδυναμεί με πολιτιστική αυτοαπεχθένεια. Τα κόμματα αυτά επιτίθενται ακόμη και σε σχολεία που αφαιρούν θρησκευτικά στοιχεία από τα χριστουγεννιάτικα τραγούδια ή αρνούνται να εκθέσουν σκηνές της γέννησης στα δημόσια γραφεία.
Το αποτέλεσμα είναι ένα φαινόμενο όπου η πολιτική αναμιγνύεται με την παράδοση και τη νοσταλγία, εκμεταλλευόμενη τα συναισθηματικά φορτισμένα Χριστούγεννα για να ενισχύσει την εικόνα των ακροδεξιών κομμάτων ως υπερασπιστών της παράδοσης, της οικογένειας και της εθνικής ταυτότητας, προσεγγίζοντας παράλληλα ευρύτερα κοινά πέρα από τους παραδοσιακούς ψηφοφόρους τους.
Πηγή: Politico