Новости за 17.03.2022

د هارون باچا هنري ګړۍ ګرانو ملګرو! دا اوونۍ د ګلزار خان هریان کوټ سره خبرې کوو. هغه یو شوقي یا اماتور هنرمند دی. موسیقي جوړوي او سندرې وايي. د هنر سره د بې کچه بې مینې لرونکی دا ځوان د ملاکنډ درګۍ د هریان کوټ سیمې سره تعلق لري. اعلی تعلیم یې په کمپیوټر ساینس کې کړی او د شوق له مخې هنري فعالیتونه کوي. دلته دا یادګیرنه هم ضروري ګڼو چې د هغه باباجان دوست محمد طالب جان د پښتو ژبې خوږ ژبی شاعر دی او په کورنۍ کې یې د الماس خانم او کامران خان ارمان په شان پیغلې او ځوانان هم شته چې د ارټ لپاره یې خدمتونه کړي دي. Читать дальше...

د طالبانو بهرنیو چارو وزارت وایي، د ترکمنستان پلازمېنه عشق‌اباد کې د افغانستان سفارت ته ګومارل شوی شارژدافیر فضل محمد صابر خپلو همکارانو ته وروپېژندل شو. د دې وزارت ویاند عبدالقهار بلخي په خپله ټویټرپاڼه کې ویلي چې د نوموړي د معرفي په مراسمو کې چې پرون پنجشنبې ترسره شول، د سفارت پر کارکوونکو او یو شمېر افغانانو او سوداګرو سربېره د ترکمنستان د بهرنیو چارو سرپرست وزیر وفا حاجییوف او یو شمېر همکارانو یې ګډون کړی و. د ښاغلي بلخي په خبره ښاغلي حاجییوف ویلي، دلته د دې لپاره راغلي چې خپله دوستي او ورورګلوي... Читать дальше...

افغان مدني فعال عظیم عظیمي د جنورۍ په ۱۸مه نېټه وروسته له هغې طالبانو ونیوه چې کابل ته د پاکستان د ملي امنیت سلاکار معید یوسف د تګ په غبرګون لاریون پلان کړی و. هغه سفر چې بیا په خپل ټاکلي وخت ونه‌شو.  ښاغلي عظیمي چې له کلونو راهیسې په افغانستان کې بېلابېل مدني فعالیتونه کول په دې وروستیو کې کله نا کله به‌یې د طالبانو حکومت کړنې نقدولې.  د طالبانو حکومت د استخباراتو عمومي ریاست چارواکي وایي، هغه‌یې د هېواد د امنیت د ګډوډولو په تور نیولی.  د دغه ریاست ویاند خلیل همراز ازادي راډیو ته په یو لیکلي پیغام کې ادعا کړې... Читать дальше...

د افغانستان د خبریالانو او رسنیزو بنسټونو فدراسیون په یوه تازه سروې کې موندلي چې په افغان رسنیو کې له نشر مخکې په خپله د دوی له‌خوا سانسور موجود دی. دغه ټول‌پوښتنه کې چې په ۳۴ ولایتونو کې له ۲،۰۰۰ خبریالانو سره د مرکو پر مټ چمتو شوې راغلي چې په سلو کې ۷۱ خبریالانو ویلي اداره‌يې مطالب له خپرولو مخکې سانسوري. د دغه ۲،۰۰۰ خبریالانو له‌منځه یوازې پنځه په سلو کې له خپرولو وړاندې په خپله د دوی له‌خوا د سانسور موضوع رد کړې ده. په دې ټول‌پوښتنه کې ۵۹ په سلو کې خبریالانو، دا کار د رسنیو د تړل کېدو عمده لامل یاد کړی دی. Читать дальше...

د کراچۍ یو اوسیدونکی حېدر علي په بوټانو انځورګري کوي. هغه وايي چې په بوټانو یې د ټرک په څیر انځورګري د یو امریکايي لپاره کړې وه خو اوس ترې نور خلک هم د دې غوښتنه کوي.

د بلوچستان حکومت د ترهګرۍ د ممکنه حملو له وېرې په مرکز کوټه ښار کې تعلیمي ادارې د دوو ورځو لپاره تړلې دي. د مارچ پر ۱۵مه د بلوچستان د کورنيو چارو وزارت لخوا په خپور شوي یو بيان کې راغلي چې د ښار په مهو ځايونو کې د وسله والې ډلې بلوچ لېبرېشن ارمي (مجيد برېګېډ) لخوا د حملو دړکې دي چې له وجې يې هغوی د مارچ پر ۱۷مه او ۱۸مه، په کوټه ښار کې ټول سرکاري او شخصي سکولونه، کالجونه او پوهنتونونه تړلي دي. له همدې وجې پر ټاکلو نېټو د نهم او لسم ټولګيو کېدونکي ازموينې هم ځنډول شوي دي. د بلوچستان د امتحاني... Читать дальше...

په افغانستان کې د طالبانو حکومت وايي، له هېواده بهر له افغان شخصیتونو سره د تماس نيولو او هېواد ته د هغوی د راستنولو لپاره يې یو کمېسیون جوړ کړی دی. د طالب د چارواکو په وینا د دغه کمېسیون د جوړېدو پرېکړه د رييس‌الوزرا ملا محمد حسن اخوند په مشرۍ د کابینې په اوونيزه غونډه کې شوې ده. د طالبانو حکومت د اطلاعاتو او فرهنګ وزارت مرستیال او د حکومت ویاند ذبیح ‌الله مجاهد مشال راډيو ته ويلي چې د ملت د یووالي او د هغو کسانو چې له هېواده بهر دي، د تماس لپاره یوې کړکۍ ته اړتیا وه چې دا کمېسیون به په دې برخه کې رول ولوبوي. Читать дальше...

د ملګرو ملتونو امنیت شورا به نن پر یوه پرېکړه‌لیک رایې واخلي چې د تصویب په صورت کې په افغانستان کې د ملګرو ملتونو د مرستندویه مأموریت یا یوناما د حضور دوام یقیني کوي. خو د دغه پرېکړه‌لیک مسوده چې ناروې وړاندې کړې، د متن پر سر یې د روسیې په ګډون یو شمېر هېوادونو اختلافات درلودل چې په‌کې د یو لړ تغییراتو سره سره د ډیپلوماتانو په قول روسیه بیا هم ځیني ملاحظات لري. د فرانس پرس اژانس د یوې ډیپلوماتیکې سرچینې له قوله خبر ورکړی چې ویلي یې دي مسکو پرون چهارشنبه د دغه پرېکړه‌لیک له مسودې سره چې پرې د... Читать дальше...

اوکراین روسیه تورنه کړې ده چې د ماریوپول په ښار کې یې پر یوه تیاتر بمباري کړې ده چې په‌کې تر ۱،۲۰۰ پورې ملکیانو پناه اخیستې وه. د تور سمندرګي پر غاړه په دغه پراته ښار کې له اټکل سره سم درې لکه کسان بند پاتې دي، دوی نه اوبه لري، نه برېښنا او ګاز هم پرې قطع شوی دی.  پر تیاتر د شوي برید په اړه د اوکراین د بهرنیو چارو وزیر دیمترو کولیبا په ټویټر کې لیکلي دي چې دوی د تلفاتو دقیقې شمېرې نه‌لري، خو د ډرامو په دې تیاتر کې په سلګونه بې‌ګناه ملکیان پټ شوي و. د کولیبا په وینا دا ودانۍ یو مخ له ځمکې سره هواره شوې ده. Читать дальше...

د افغانستان د خپرونکو یا ناشرانو ټولنه وايي، پر افغانستان د طالبانو له بیاخلي واکمنېدو راهیسې په دې هېواد کې د کتابونو د چاپ او خپرولو په کاروبار کې ۹۰ په سلو کې کموالی راغلی دی. د افغانستان د بېلابېلو چاپخونو مسؤلین هم وايي، کارونه‌یې ولاړ دي او د مطبعو زیات شمېر کارکوونکي یې په کورونو ناست دي. په کابل کې د یوې چاپخونې چالان ماشینونه چې اوس ښايي یوازې د خرابېدو له وېرې په میاشت کې یو ځل چالان شي، خو د چاپ همدا ماشینونه مخکې د ورځې په ساعتونو ساعتونو چلېدل.  اوس‌يې مسؤلین وايي، د چاپ کارونو د نه‌موجودیت له امله ډېرې مطبعې بندې شوې دي. Читать дальше...

د ناروې په مشرتابه د ناټو په پوځي تمرينونو کې د ۲۷ هېوادونو تر ۳۰،۰۰۰ زیات پوځیان او ولسي امنیتي ځواکونه برخه اخلي. مشقونه د مارچ پر ۱۴ مه پیل شوي او د اپریل تر لومړۍ اوونۍ پورې به دوام ولري. ناټو به هر کال له خپلو ملګرو هېوادونو سره دوه ځله ژمني مشقونه کول خو په ۲۰۲۰ز کال کې د کورونا وبا د خپرېدو له کبله يې دا لړۍ درولې وه.

په ایران کې له بنده ازاد شوي دوه ایراني‌الاصله بریتانويان نازنین زاغري راتکلیف او انوشه اشوري بریتانیا ته ورسېدل. د دوی د ازادېدو پر سره د ایران او بریتانیا چارواکو اوږدې خبرې وکړې. د بریتانیا د بهرنیو چارو وزیرې لیز تراس پر خپله ټویټرپاڼه لیکلي، "خوشحاله یم چې نازنین او انوشه روغ رمټ بریتانیا ته راورسېدل او له خپلې کورنۍ او خپلوانو سره یوځای شول". زاغري د ایران د اخوندي نظام د پرځولو په ضد د دسیسې جوړولو په تور زنداني وه او پر انوشه اشوري د اسرائیلو د جاسوسۍ تور پورې و. دوی پر ځان لګول شوي تورونه رد کړي دي.

د مارچ پر ۱۶مه نېټه په اسلام اباد کې د خبرې غونډې پر مهال د دې هېواد د منصوبه بندۍ وزير اسد عمر وویل چې په پاکستان کې د کورونا پېښې مخ په کمېدو دي او د دې ترڅنګ ۷۰ فيصده کسانو د وايرس ضد دواړه واکسينونه لګولي دي.

د طالبانو حکومت وايي، له هېواده په بهر کې له افغان شخصیتونو سره د ارتباط او هېواد ته د هغو د راستنولو په هدف یو کمېسیون جوړ کړی دی.  د طالبانو حکومت د چارواکو په وینا د دغه کمېسیون د جوړېدو پرېکړه د رئيس‌الوزرا ملا محمد حسن اخوند په مشرۍ د کابینې په اوونيزه غونډه کې وشوه.  د طالبانو حکومت د اطلاعاتو او فرهنګ وزارت مرستیال او د حکومت ویاند ذبیح‌الله مجاهد ازادي راډیو ته وویل چې د ملت د یووالي او د هغو کسانو چې له هېواده بهر دي، د تماس لپاره یوې کړکۍ ته اړتیا وه چې دا کمېسیون به په دې برخه کې رول ولوبوي. Читать дальше...

فارین پالېسي فارین پالېسي خپرونې پر هغې لارښوونې تمرکز کړی دی چې په امریکا کې د افغانستان د سفارت او قونسلګریو د تړلو په اړه ده.  د مطلب په دوام کې راغلي، افغان ډیپلوماتانو غوښتل په امریکا کې د افغانستان بیرغ رپانده وساتي، خو ورته بې‌پیسو شول.  د مطلب په دوام کې د افغان چارواکو او په کانګرس کې د باخبره سرچینو په حواله لیکل شوي چې د امریکا بهرنیو چارو وزارت په واشنګټن کې د افغانستان سفارت او نیویارک او لاس انجلس کې یې د قونسلګریو د تړلو لارښوونه کړې ده. فارین پالېسي د یوه افغان ډیپلومات په... Читать дальше...

د امریکا حکومت په واشنګټن، نیویارک او لاس انجلس کې د افغانستان سفارت او قونسلګرۍ بندې کړې، خو په ملګرو ملتونو کې به د افغانستان د دایمي استازي دفتر چې په نیویارک کې دی، لا هم فعاله وي. په واشنګټن کې افغان ډیپلوماتانو پرون غرمه سفارت د امریکا د بهرنیو چارو وزارت ته وسپاره. له دې سره نور نه په واشنګټن ډي سي کې افغان سفارت او نه‌یې په نیویارک او لاس انجلس کې قونسلګرۍ افغانانو ته د پاسپورټ د ورکولو په شمول خدمات وړاندې کولای شي.   هارون حکیمي چې پخوا په واشنګټن کې د افغانستان په سفارت کې ډیپلومات... Читать дальше...

په افغانستان کې د ملګرو ملتونو د سرمنشي د ځانګړي استازي دفتر (يوناما) د افغانستان په اړه د بريتانيا په کوربه‌توب د بشري مرستو د کنفرانس نېټه اعلان کړه. د‌ يوناما په يوه اعلاميه کې راغلي چې دا کنفرانس به د روانې مارچ مياشتې په ۳۱مه نېټه ترسره شي. په افغانستان کې د ملګرو ملتونو مرستندوی دفتر ویلي چې جرمني او قطر هم چمتو دي چې د افغانستان لپاره د مرستو ټولولو کنفرانس په جوړولو کې له بریتانیا سره همکاري وکړي.  د دې کنفرانس د جوړېدو اساسي هدف، په روان ۲۰۲۲ کال کې هغو ۲۳ ملیونه افغانانو ته د مرستو... Читать дальше...

د امریکا ولسمشر جو بایډن اداره به لسګونو زرو افغانانو ته چې وروستیو اوو میاشتو کې امریکا ته لېږدول شوي وو او دایمي اقامت‌یې نه‌درلود، متحده ایالاتو کې د اوسېدو ۱۸ میاشتنی اقامت ورکړي. له دې پروګرام سره سم به ۷۲ زره ۵۰۰ افغانان په امریکا کې د کار کولو او موقتې استوګنې اجازه ترلاسه کړي.  د امریکا د کورني امنیت وزارت د چهارشنبې په ورځ په یوه اعلامیه کې وویل، شااوخوا ۲ زره افغان محصلانو، د افغانستان د پخواني حکومت کارکوونکو او هغو کسانو ته چې په سیاحتي ویزه امریکا ته ورغلي او بېرته افغانستان ته تللی... Читать дальше...

د روسیې د بهرنیو چارو وزیر سرګي لاوروف پرون (چهارشنبه) وویل چې د روسیې او اوکراین د خبرو په دوام کې دواړه خواوې د اوکراین لپاره د بې‌پرې توب پر دریځ موافقې ته نږدې شوي دي.  د روسیې د بهرنیو چارو وزیر دا خبره څو ساعته وروسته له دې وکړه چې د اوکراین ولسمشر په لومړي ځل خبرو ته خوشبیني ښکاره کړه او ویې‌ویل چې د روسي مرکچي پلاوي دریځ او سلوک نسبتاً حقیقت ته نږدې ښکاري.  د روسیې د بهرنیو چارو وزیر هم دې ته په اشارې چې د دوو هېوادونو ترمنځ پخلاینې او روغې جوړې ته هیله شته، وویل: "له امنیتي ضمانتونو... Читать дальше...

د ال پاکستان سي اېن جې اېسوسي اېشن د خيبرپښتونخوا څانګې مشر فضل مقيم  مشال راډيو ته وویل چې د مارچ له ۱۶مې نيټې به سي اېن جي پمپونه ټوله اوونۍ د ۲۴ ساعتونو لپاره پرانستي وي.

د نړیوال بانک له یوې سروې سره سم، په افغانستان کې د کاري فرصتونو د کمېدو او د بې‌روزګارۍ د ډېرېدو له کبله اکثره افغانان اغېزمن شوي، غذايي امنیت‌یې له‌منځه تللی او اساسي خدمات‌یې له لاسه وتلي دي. د دې سروې پر اساس، لا هم یو شمېر افغانان کاري فرصتونه او ځیني عمومي خدمات لري، خو وضعیت خورا ستونزمن شوی دی. دا سروې چې پایلې یې اوس خپرې شوي، د ۲۰۲۱ کال په مني کې د طالبانو د واک ته رسېدو په لومړیو وختونو کې د خلکو د ژوند په شرایطو کې د بدلون د ارزولو په هدف شوې وه.

مالیزیا وايي، افغانستان ته تر یو نیم ملیون ډوزه زیات کرونا ضد واکسین ورکوي. د مالیزیا د بهرنیو چارو مرستیال وزیر داتوک قمرالدین جعفر وویل، هېواد یې غواړي چې له کرونا او جګړه‌ځپلي افغانستان سره د یو ملیون او ۶ لکه ډوزه واکسین مرسته وکړي. ده په عین حال کې وویل چې پر دې موضوع په افغانستان کې له چارواکو سره خبرې روانې دي.  دغه مالیزیايي چارواکي پرون د خپل هېواد د پارلمان د سوال او ځواب په غونډه کې وویل، د مالیزیا د یوې غیر حکومتي مؤسسې پلاوی د افغانستان او پاکستان په لور روان شو چې هلته د ۵۰ زره ډالرو په لګښت وسایل رانیسي.

په ‏ننګرهار کې د طالبانو د حکومت د اطلاعاتو او فرهنګ ریاست چارواکي وايي چې په دې ولایت کې لسګونه قلمه تاريخي او فرهنګي اثارو له قاچاقبرو څخه نیول شوي دي. د طالبانو ولايتي ادارې پرون (چهارشنبه) وویل چې امنیتي ځواکونو یې د ۴۱ قلمه تاریخي اثارو د قاچاق مخه نیولې او د اطلاعاتو او فرهنګ رياست ته‌يې سپارلي دي.  په ننګرهار کې د طالبانو د اطلاعاتو او فرهنګ د رئیس قاري نور محمد حنيف په وینا په دې اثارو کې له زېړو، سپینو زرو او نورو فلزونو جوړې پخوانۍ ګاڼې، فلزي نیزې، له مريو جوړې غاړکۍ او نور بېلابېل اثار شامل دي.

د پاکستان حکومت پرون وویل چې د کرونا وبا له کبله لګولي بندیزونه پای ته رسوي. د پاکستان د صدراعظم عمران خان د روغتیايي چارو سلاکار ډاکتر فیصل سلطان په یوه خبري غونډه کې وویل، سره له دې چې د کرونا له کبله بندیزونه لیرې کوي، خو د واکسین شرط به په خپل حال پاتې وي ځکه چې دا وبا لا پای ته نه‌ده رسېدلې.  د پاکستان حکومت له پرېکړې سره سم به نور په ودونو، مذهبي غونډو او لوبغالو کې د خلکو پر رایوځای کېدو بندیز نه‌وي.

د پاکستان د بلوچستان ایالت حکومت وايي، د صدراعظم عمران خان په مشرۍ د بلوچستان په اړه په غونډه کې پرېکړه شوې چې له وسله‌والو مخالفو بلوڅانو سره د خبرو اترو پلان دې ګړندی شي. د بلوچستان د ایالتي حکومت ویاندې فرح عظیم شاه پرون وویل، د بلوچستان امنیتي وضعیت له قوې څخه په کار اخیستو نه‌شي سمېدای او که سم هم شي، موقتي به وي او څه موده وروسته بېرته خرابېږي.  د دې په وینا د پاکستان حکومت به په راتلونکو څو ورځو کې له بلوڅو مخالفانو سره د خبرو اترو یوه تګلاره چمتو کړي.  د پاکستان حکومت تر دې پخوا هم... Читать дальше...