Новости за 14.06.2022

د افغانستان کرکټ ملي لوبډلې زمبابوې ته په يوه بله شل اووریزه کې په ماتې ورکولو سره د دې لړۍ دریواړه سیالۍ وګټلې. د جون په ۱۴مه په هرارې کې شوې دې سیالۍ کې لومړی افغانستان بیټينګ وکړ او په ۲۰ اوورونو کې یې د اتوو لوبغاړو په اوټ کېدو ۱۲۵ رنزونه وکړل. زمبابوې دا هدف پوره نه شو کړلی او په ۲۰ اوورونو کې یې ۹۰ رنزونه جوړ کړل.  د افغانستان لخوا نور احمد لکڼوال په ۴ اوورونو کې یوازې لس رنزونه ورکړل او د زمبابوې ۴ لوبغاړي یې اوټ کړل. نوموړی د لوبې غوره لوبغاړی وګڼل شو. نجیب الله ځدراڼ په دې سیاليو کې ۱۰۳... Читать дальше...

په کابل کې د جوړو د ډله ایز واده جشن لسګونو ځوانانو او پیغلو چې چې اقتصادي ستونزې لري او دواده د ځانګړو مراسمو د ترسره کولو توان نه لري ، ددوشنبې په ورځ کابل کې دواده ډله ایز مراسم ترسره کړل. دغه مراسم دافغانستان د پارلمان دیو پخواني غړي په لګښت ترسره شول.

ټاکل شوې د امریکا د متحدو ایالتونو ولسمشر جو بایډن سبا او بل سبا د سعودي عربستان له پاچا ملک سلمان او د دغه هېواد له ولیعهد محمد بن سلمان سره خبرې وکړي. په دې اړه د عربستان دولتي رسنیو راپورونه ورکړي دي. ښاغلی بایډن د خلیج د عرب هېوادونو په سرمشریزه کې د ګډون لپاره سبا عربستان ته ځي. تمه کېږي د مصر ولسمشر عبدالفتاح السیسي، د اردن پاچا ملک عبدالله او د عراق صدر اعظم مصطفی الکاظمي هم ګډون وکړي.

د طالبانو د کورنیو چارو وزارت وايي د کابل په اتمه ناحیه کې نن چاودنه شوې، خو مرګ ژوبله یې نه ده اړولې. د دغه وزارت ویاند عبدالنافع ټکور ویلي، منفجره مواد په یوه ګلدانۍ کې ځای پر ځای شوي وو. که څه هم طالبانو ویلي، چې د کابل په ګډون یې په ټول افغانستان کې خوندي امن برابر کړی، خو دا ډول پېښو وخت نا وخت خلکو ته مرګ ژوبله اړولې ده.

په کابل کې د جون پر ۱۳مه د شاوخوا ۷۰ جوړو یو ځای ودونه وشول. د دې ودونو جوړوونکي وايي چې زياتره خلک مالي مشکلات لري او یوازې پر خپل مټ د واده کولو توان نه لري نو ځکه یې اجتماعي ودونه جوړ کړل. په دې اړه د اې ایف پي خبري اژانس دا ویډیو وګورئ.

د والسټریت ژورنال په راپور کې د خالد پاینده ترڅنګ د تېر حکومت د ولسمشر د لومړي مرستیال مارشال دوستم، د بلخ د پخواني والي عطا محمد نور، د ماليې د پخواني وزیر اکیل حکیمي او د اقتصاد د پخواني وزیر مصطفی مستور د جایدادونو په اړه  معلومات خپاره شوي دي. وال سټریټ ژورنال ورځپاڼې تازه راپور ورکړی چې د تېر جمهوري حکومت یو شمېر لوړ پوړو چارواکو د طالبانو په لاس د نظام له سقوط مخکې د امریکا په ګډون په بېلابېلو هیوادونو کې قیمتي کورونه اخیستي چې اوس په کې ژوند کوي. وال سټریټ ژورنال ورځپاڼې دغه راپور د مرکو او اسنادو پر بنسټ برابر کړی دی. Читать дальше...

د استرالیا فوټبال لوبډلی د پیرو له لوبډلې څخه د تېرې شپی لوبې په ګټلو سره د قطر ۲۰۲۲ فوټبال جام سیالیو ته لار ومونده. د استرالیا او پیرو فوټبال لوبډلو ترمینځ د تېرې شپې لوبه چې وروسته بیا له پنالتۍ ګولونو سره یی دوام وکړ، د استرالیا لوبډلې ګول ساتونکی اندریو ریدماین وکړای شول د ډېرو لوبغاړو له شوټونو څخه دفاع وکړي او په دې توګه یی بریا د استرالیا په برخه کړه. د تېرې شپې په بریا سره استرالیا ۳۱مه لوبډله شوه چې د قطر ۲۰۲۲ کال فوټبال جام سیالیو ته یې لار پیدا کړه او په دې ګروپ کې د فرانسې، دنمارک او تونس په کتار کې راغله. Читать дальше...

د بدنی روزنې او ورزش ریاست له لوري په خپره شوې خبرپاڼه کې ویل شوي، د فوټسال دا ولایتي سیالۍ چې د تېرې اونۍ د چهارشنبی په ورځ پیل شوې وې، نن د عرفان او مهتا لوبډلو او دا راز حیدري او نثار لوبډلو ترمنځ په دوو سیالیو سره پایی ته ورسیدې. له ۲۵ لوبډلو چې د دغو سیالیو په لومړي پړاو کې یې ګډون کړی وو، دولس لوبډلی یې وتوانېدې چې د ډېرو امتیازونو په ګټلو سره د جام دویم پړاو ته لار ومومي.

د اسیا ملتونو جام سیالیو ته د لار موندلو په روانو سیالیو کې، د افغانستان د فوټبال ملي لوبډله د کمبودیا لوبډلې سره د سیالۍ لپاره د لوبې ډګر ته ښکته شوې. دا لوبه نن د افغانستان په وخت د مازدیګر په څلورو بجو پیل شوې او د دې خبر تر لیکلو تر اوسه هیڅ یوې لوبډلې ګول نه دی وهلی. د افغانستان د فوټبال ملي لوبډلې د اسیا ملتونو جام سیالیو ته د لار موندنې په هدف په روانو سیالیو کې، تېره اوونۍ له هانکانګ او هند سره لوبې وکړې او دا دواړه لوبې یې دوه د یو په وړاندې بایلودې. که څه هم چین د اسیا ملتونو جام... Читать дальше...

اوکرایني چارواکي وايي، روسي ځواکونو د اوکراین د سیورودونیڅک ښار پر ډېرو برخو ولکه ټینګه کړې، خو د دغه ختیځ ښار په لیرې پرتو سیمو کې سختې جګړې روانې دي. په همدې حال کې کییف د عصري وسلو لپاره خپله احساساتي غوښتنه بیا تکرار کړه، چې په مرسته یې وکړای شي، په اروپا کې تر ټولو سختې جګړې په وړاندې مقابله وکړي. د اوکراین د دفاع وزارت ویاند اولیکساندر موتوزیانیک پرون ویلي چې روسیې په سیوردونیڅک کې زیات پلونه ویجاړ کړي خو لا هم کوڅه پر کوڅه جګړه روانه ده.

د قرغزستان او تاجکستان د سرحدي ځواکونو ترمنځ په وسلواله نښته کې د تاجکستان یو سرتېری وژل شوی دی. د قرغزستان سرحدي ځواکونو په یوه اعلامیه کې ویلي، ډزې لومړی د تاجکستان له خاورې نن سهار پیل شوې. د قرغزي چارواکو په خبره، د دوی سرحدي ځواکونو په ځوابي اقدام کې د تاجکستان پر لوري ډزې پیل کړې، خو د مرګ ژوبلې په باب یې څه نه دي ویلي. د تاجکستان چارواکو لا په دې اړه جزییات نه دي ورکړي، خو د ازادۍ راډیو د تاجکستان څانګې د یوې محلي سرچینې په حواله خبر ورکړی، چې د تاجکستان یو سرحدي سرتېری وژل شوی دی.

د زمبابوې د پلازمېنې په هرارې میدان کې د نننۍ لوبې پچه یا ټاس افغانستان وګاټه او د بټنګ کولو پرېکړه یې وکړه. د افغانستان کرېکټ بورډ وايي، افغان لوبغاړي د دې مسابقې لپاره هر ډول چمتووالی لري. افغانستان خپلې تېرې دوې شل اووره او درې پنځوس اوره لوبې له دغه هېواده ګټلې دي.

د نورستان اوسېدونکي وايي د نورګرام ولسوالۍ تیتین دره کې له دوو ورځو د نښترو او ځنغوزیو ځنګل کې اور لګېدلی چې دوی یې د مړه کولو هڅه کوي. په سیمه کې یوه قومي مشر مولوي غلام سخي ازادۍ راډیو ته وویل، شا و خوا سل ځوانان د اور د مهارولو لپاره لاس په کار شوي. تر دې مخکې هم د نورستان نورګرام ولسوالۍ، د کونړ او خوست په ځینو ځنګلونو کې اور لګېدلی و.

ملګري ملتونه وايي، په افغانستان کې دا مهال ۲۴ ميلیونه او ۴ لکه انسانان چې د خوړو د نه خوندیتوب له ستونزې سره لاس و ګرېوان دي، بشري مرستو او خوندیتوب ته اړتیا لري. د کډوالو په چارو کې د ملګرو ملتونو لویې کمشنرۍ نن په یوه ټویټ کې ویلي، په افغانستان کې د ميلیونونو انسانانو د ژغورنې لپاره بشري مرستې حیاتي اهمیت لري. دغې ادارې ویلي دوی له کډوالو سره هم خپل پیوستون ته دوام ورکوي.

د جرمني د هوایي چلند اداره د مسافر وړونکو الوتنو د زیاتوالي خبر ورکوي او وایي، نږدې ده چې د الوتنو کچه د ۲۰۱۹ کال په نړۍ کې د کورونا وبا تر خپرېدو مخکې کچې ته ورسېږي. د هغو نویو شمېرو له مخې چې نن سې شنبې خپرې شوي، د جرمني د هوایي چلند سکتور په چټکۍ سره په نړۍ کې د کرونا وبا له خپرېدو مخکې کچې ته رسېږي. د جرمني د ډي پي اې آژانس د راپور له مخې د جرمني عملیاتي فراپورټ ادارې د سې شنبې په ورځ وویل، چې د جرمني تر ټولو لوی د فرانکفورټ نړیوال هوايي ډګر ته د الوتنو شمېر په تېره مې میاشت کې له خپرې شوې کورونا وروسته تر ټولو لوړ حد ته رسېدلی. Читать дальше...

د نفیس نعيم د تښتول کېدو ويډيو پر سوشل ميډيا هم خپره شوې ده. په دې ويډيو کې ښکاري چې په ساده کپړو کې څو کسان نفیس نعيم ګاډي ته په زوره خيژوي.

بیان زیاتوي چې په ليدنو کې به پر دوه اړخيزه امنیت، تجارت، له ايرانه پاکستان ته د بجلۍ واردولو، پر پوله د بازارونو جوړولو او د دواړو هېوادونو ترمينځ د سړک او رېل لارو باندې خبرې اترې کېږي.

د یوې نوې څېړنې نتیجه ښيي، چې که په نړۍ کې د هوا ککړتیا له هغه حده سره چې د روغتیا نړیوال سازمان ټاکلی، برابره شي انسانان په متوسط ډول دوه کاله زیات عمر کولای شي. د هوا د ککړتیا په اړه د یوې ترسره شوې څېړنې نتیجه ښيي، چې په هوا کې مایکروسکوپي ککړې ذرې چې په سترګو نه لیدل کېږي او د فوسیولي سوند موادو د سوځولو له امله خپرېږي، په نړۍ کې د خلکو ژوند دوه کاله رالنډ کړی دی. دغه څېړنه د شیکاګو پوهنتون د انرژۍ د پالیسۍ انستیتوت ترسره کړې او وایي، په ټوله جنوبي آسیا کې به یو سړی پنځه کاله زیات عمر وکړي... Читать дальше...

د کډوالو په چارو کې د ملګرو ملتونو سازمان د عالي کمېشنرۍ مرستیالې کیلي کلیمنتس افغانستان ته د خپل سفر پر مهال د نجونو د زده کړې پر موضوع ټینګار کړی دی. د لسم ټولګي زده کوونکې پښتنه په خپل ښوونځي پسې خفه ده، خو وایي لا هم تمه لري چې واکمن نظام یعنې طالبان به نجونو ته د زده کړو اجازه ورکړي. دا چې په کابل کې ژوند کوي وایي، د لوړو زده کړو هیله یې درلوده او د یوې ښې دندې درلودل یې ارمان و. هغه زیاتوي: "زه خفه، مور او پلار مې خفه، ځکه چې زه زده کړو ته نه پرېښودل کېږم، زه هره ورځ په دې هیله د تلوېزیون... Читать дальше...

طالبان وايي، روسي او ترکي کمپنۍ غواړي چې په افغانستان کې د برښنا د تولید په برخه کې پانګونه وکړي. د طالبانو حکومت د اوبو او برښنا وزارت په خبرپاڼه کې ویلي، چې د خمیس مخیانوف په نوم د یوې روسۍ کمپنۍ استازي د یاد وزارت له چارواکو سره په لیدنه کې ویلي، دوی غواړي په افغانستان کې پانګونه وکړي او د ډبرو له سکرو څخه برښنا تولید کړي. د اوبو او برښنا وزارت په یوه جلا خبرپاڼه کې ویلي، دا شان د ایمین الکترسیتي په نوم د یوې ترکي کمپنۍ مسوولانو هم د یاد وزارت له مرستیال سره په لیدنه کې ویلي، چې دوی غواړي... Читать дальше...

د جلغوزیو صادرونکي بهر ته د صادراتو پر وړاندې له یو لړ ستونزو شکایت کوي. د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې خونې د خبرپاڼې په خپرولو سره ویلي، چې د ځنغوزیو سوداګرو او صادرونکو د یادې خونې له مرستیال سره په لیدنه کې، له هغه غوښتي چې بهر ته د افغانستان د جلغوزیو د صادراتو په برخه کې رامنځته شوې ستونزې ور حل کړي. د جلغوزیو صادرونکي شکایت کوي، چې د ځمکې له لارې ګاونډیو هېوادونو ته د صادراتو برخه کې د ستونزو ترڅنګ، په وروستیو میاشتو کې د هوایي دهلیز له لارې بهر ته د جلغوزیو د صادرولو په برخه کې له ستونزو سره مخ شوي. Читать дальше...

په وروستیو کې کابل ته د هند د یوه هیئت د سفر شاهدان وو. ورسره د طالبانو د بهرنیو چارو وزارت یوه چارواکي وویل، چې هیله من دي هند ډېر ژر په افغانستان کې خپل سفارت پرانیزي. اوس به د پاکستان چې د هند سرسخت رقیب دی، رول څه کېږي؟ د دې اوونۍ په مثلث پروګرام کې احمد شیبر، ابوبکر صدیق او اسرار عالم مومند کې خبرې کوي.

د کډوالو په چارو کې د ملګرو ملتونو د لویې کمېشنرۍ مرستیالې افغانستان ته د سفر پر مهال د نجونو پر زده کړه ټینګار وکړ. کیلي کلیمینټس ویلي، په افغانستان کې میلیونونه افغان مېرمنې او نجونې په ټولنه کې مشارکت ته اړتیا لري. د میدان ښار له پخوانۍ ښاروالې، ظریفې غفاري څخه زموږ همکار د مرکې په پیل کې پوښتنه وکړه چې د نړیوالو له دومره غوښتنو سره- سره د ښځو او نجونو مشارکت ته ولې پام نه کېږي؟ د دې مرکې د اورېدو لپاره لاندې لېنک کېکاږئ:

د کراچۍ پوهنتون هغه دوه زده کوونکي کورونو ته رسېدلي چې د کورنۍ په وينا یې امنيتي ځواکونو د جون په اوومه وړي وو. دا کسان دودا بلوڅ او ګمشاد بلوڅ دي چې امنيتي ځواکونو یې په اړه هېڅ نه دې ويلي. د دودا بلوڅ ورور شهک الهي نن (د جون پر ۱۴مه) مشال راډیو ته تاييد کړه او ويې ويل چې ورور یې راخوشی شوی دی. نوموړي زیاته کړه چې د دودا بلوڅ لپاره په کراچۍ کې مظاهره کوونکي هغه کسان هم خوشې شوې دي چې پرون ماښام پولیسو نيولي وو. د دوی شمير ۶۰ تنه ښوول کېږي. د ورکو بلوڅانو د خوشې کولو لپاره مبارزه کوونکي سازمان... Читать дальше...

اوکرایني چارواکي وايي، روسي ځواکونو د ختیځ سویرو دونېڅک ښار د ټولو پلونو له الوځولو وروسته اوس د دې ښار پر ډېره برخه ولکه ټینګه کړې. د اوکراین د دفاع وزارت ویاند اولکساندر موتو زیانیک وايي، چې په ختیځ ښار سېویرو دونېڅک کې درنې جګړې اوس هم روانې دي خو نوموړي تایید کړه چې د روسيې پوځ د توغندیو د بېلابېلو ډولونو په ګډون، د ځواکمن توپچي قوت په مټ اوس د دې ښار پر مرکز ولکه ټینګه کړې ده. موتوزیانیک وویل، چې د روسي ځواکونو د پلیو قطعو سرتېرو ته په دې جګړه کې درانه تلفات اوښتي خو د توپچي او هوايي ځواک په مرسته لاهم پرمختګ ته دوام ورکوي. Читать дальше...