Новости за 03.03.2019

Черногориянын борбору Подгорица шаарында миңдеген киши көчөгө чыгып, президент Мило Джукановичтин бийликтен кетүүсүн талап кылышты. Ошондой эле өкмөттү жана сот бийлигин коррупцияга “көз жуумп коюшканы” үчүн айыпташты. 2-мартта Подгорицада өткөн митинг бир нече жумадан берки төртүнчү чоң нааразылык акциясы болду. 10 миңден ашуун киши шаардын борбору аркылуу өтүп, “Мило ууру” деп кыйкырышты.  Президент Джукановичтин мурунку өнөктөшү мамлекет башчыны жана анын башкаруучу Социал-демократтар партиясын... Читать дальше...

Орусиянын түрмөсүндө жазасын өтөп жаткан украиналык саясий туткун, режиссер Олег Сенцовдун абалы кыйла оңолгонун анын адвокаты билдирди. Азыр ал бир аз толуп, спорт жана чыгармачылык менен алектенип жатат. Бул тууралуу адвокат Ольга Динзе Ямало-Ненецк округундагы Сенцов отурган абакка 1-мартта барып келгенден кийин айтты. Ал ушул тапта Сенцов «өзүн түзүк сезип», жакшы тамактанып калганын кошумчалады. Ошондой эле украин режиссерунун спорт жана чыгармачылык менен алектенүүгө убактысы жетиштүү.  ... Читать дальше...

«Ислам мамлекети» экстремисттик тобунун согушкери, британиялык өспүрүм кызга үйлөнгөн голландиялык жаран аялы, ымыркай уулу менен өз мекенине кайткысы келет. Ал бул тууралуу ББС дүйнөлүк кызматынын журналисттерине айтып берди.   27 жаштагы Яго Ридейк күрттөрдүн убактылуу кармоочу жайында Шамима Бегумду жолуктурган. Анда 15 жаштагы кыздын Сирияга келгенине беш эле күн болгон. Ридейк журналисттерге 15 жаштагы өспүрүмгө үйлөнгөн себебин “бул анын тандоосу болгон" деп түшүндүрдү. "Ал өзүнө түгөй табууну суранган экен, анан мага сунуш кылышты. Читать дальше...

"Фейсбук" корпорациясы "Инстаграм" менен чогуу Кытайда жайгашкан төрт компанияны жана үч кишини жалган аккаунттарды түзүп, “жакты” деген белгини баскандарды, катталуучуларды сатуу менен алектенгени үчүн АКШнын федералдык сотуна берди. Бул тууралуу “Америка авазы” радиосу кабарлады. "Фейсбук» компаниясынын маалыматына караганда, айыпталуучулар менен фирмалар "Фейсбук", "Инстаграм" платформаларында аккаунттарды сатышкан.  Андан сырткары Amazon, Apple, Google, LinkedIn жана Twitter платформаларында да ушундай жол менен пайда көрүшкөн. Читать дальше...

Орусия аннексиялаган Крымдын Симферополь шаарында полиция Украинанын православ чиркөөсүнүн Крым епархиясынын архиепискобу Климентти кармады. Бул тууралуу Украинанын православ чиркөөсүнүн басма сөз кызматы кабарлады.    Акыркы маалыматка караганда диниятчы адвокаты менен Орусиянын Ички иштер министрлигинин Симферополдогу Борбордук башкармалыгында кармалып турат.  Климент «Франс Пресс» агенттигине Симферополдогу милиция бөлүмүндө экенин телефон аркылуу ырастады. Орусиянын күч органдары украин диниятчысы... Читать дальше...

Кечээ учурулган "Crew Dragon" кемеси 3-мартта Орбитадагы Эл аралык космос станциясына барып конду. Бул жараянды NASA агенттиги "Ютубдагы" каналынан түз алып көрсөттү. Кеме орбитада бир жума болуп, кайра Жерге кайтып келет. Миссия ийгиликтүү болсо, быйыл жайында аны менен астронавттар космоско учушат. "Crew Dragon" кемеси 2-мартта АКШнын Канаверал кысыгындагы космодромдон абага көтөрүлгөн. Бул – космонавтика тарыхындагы кишини космоско жеткирүүчү алгачкы коммерциялык кеме. NASAнын максаты боюнча... Читать дальше...

3-мартта Эстонияда дээрлик 1 миллион шайлоочу парламентти шайлап жатат. Саат 9:00дө башталган добуш берүү кечки саат сегизде аяктайт. Шайлоого он саясий партия катышууда. Алдын ала сурамжылоолор боюнча мурдагы депутат Кая Каллас жетектеген Либералдык реформа партиясы добуштардын басымдуу бөлүгүнө ээ болгон. Ага премьер-министр Юрий Ратастын центристтик партиясы атаандаш чыкты. Маалыматтарга караганда бул партияга адатта Эстониянын орус тилдүү жарандары добуш беришет. Ошондой эле шайлоого чукул оңчул Эстон элдик партиясынын рейтинги өстү. Читать дальше...

Элеттиктер беш жыл мурун курулушу башталып, бүгүнкү күнгө чейин бүтпөй турган мектепти жаңы окуу жылына чейин бүтүрүп берүүнү президенттен суранышты. Өзбекстандын Сох анклавы менен чектеш жайгашкан Сай айылынын тургуну Жалалдин Оболбековдун "Азаттыкка" айтымында, элеттиктердин президентке, өкмөт башчыга кайрылуусуна балдардын эски мектепте үч нөөмөт менен, 4-5 чакырым аралыктан каттап окуп жатканы түрткү болгон: - Бизди тынчсыздандырганы - балдар алыскы айылдардан 4-5 чакырым жол басып окуйт. Читать дальше...

Кыргызстандын мамлекеттик туу күнүнө карата Түркиянын Стамбул шаарында жашаган кыргызстандыктар флешмоб уюштурушту.

САНА агенттиги өкмөттүк аскердеги булагына таянып маалымдагандай, Хама провинциясындагы чабуулда бир нече аскер өлүп, айрымдары жарадар болушту. Куралчан террордук топтор өкмөттүк аскерлердин позициясына 3-мартка оогон түнү саат бирге жакын кол салышкан. Согушкерлердин арасында да өлгөндөр жана жарадар болгондор бар. Сириянын куралдуу күчтөрү "айрым райондордо согуштук аракеттердин басаңдашы террорчулар аскер базаларына, эл жашаган аймактарга кол салбайт дегенди билдирбейт" деп эскертти.

Синоптиктердин маалыматы боюнча, 3-5-март күндөрү жааган жаан-чачынга байланыштуу Кыргызстандын тоолуу райондорунда, Бишкек-Ош, Ала-Бука-Каныш-Кыя, Красная Горка-Ак-Таш, Мырза-Аке-Кара-Кулжа-Алайкуу, Ош-Сары-Таш жана Сары-Таш–Кара-Мык жолдорунда кар көчкү жүрөт жана кар күрткүсү күтүлөт, жолдор тайгак болуп муз тоңот. Машинелердин ортосунда 500 метр аралык сакталышы зарыл. 4-мартта Кыргызстандын айрым аймактарында жаан, тоо этектеринде жана тоолуу райондордо кар жаайт. Батыштан соккон шамалдын ылдамдыгы секундасына 4-9 метрден... Читать дальше...

АКШ президенти Дональд Трамп "эгер Түндүк Корея өзөктүк куралдан баш тартпаса, анда экономикасынын келечеги болбойт" деп эсептейт. Бул тууралуу Трамп 2-мартта Вашингтондо өткөн саясий акцияда сүйлөгөн учурда айтты. Дональд Трамп 28-февралда Түндүк Кореянын лидери Ким Чен Ын менен жолугушкан. Анда тараптар Корей жарым аралын денуклеризациялоо боюнча бир пикирге келише алган эмес. Экинчи саммиттеги сүйлөшүүлөр үзгүлтүккө учураганына карабастан, АКШ президенти Дональд Трамп да, Ким Чен Ын да өзөктүк... Читать дальше...

Дүйнөлүк басма сөзгө баяндама (25-февраль - 4-март).

2011-жылдан бери үй камагында отурган ирандык оппозициячылар Мирхуссейин Мусави менен анын жубайы Захра Рахнаварддын сүрөттөрү 3-мартта оппозициялык “Кэлеме” сайтынын "Телеграмдагы" баракчасында пайда болду. Сүрөттөр башка социалдык тармактарда да кеңири тарап, "Etemadonline" жаңылыктар сайты аны "Твиттердеги" баракчасына жайгаштырды. Бирок өз сайтына жарыялаган жок. Маалыматтарга караганда, сүрөттөр жана видеолор Мусавинин эжесинин үйүндө тартылган. Бийлик Мусавиге жана жубайына туугандары менен... Читать дальше...

Өзбекстандын Сох анклавы менен чектешкен Баткендин Боз-Адыр айылынын тургундары каналды тазалоо демилгесин көтөрүп чыгышты. Айыл тургуну Нурлан Доскараевдин “Азаттыкка” айтымында, Сох дарыясынан сугат суу алган каналдын эки чакырым аралыгы Сох анклавынын Шархабад айылы аркылуу өтөт. Дарыядан насос менен тартылып алынган суу сугат каналына келет. Каналдын узундугу 9 чакырым, андан Боз-Адыр айылындагы 60 гектар айдоо аянты жана айыл эли суу ичет. Буга чейин суу талаштын айынан эки элдин ортосунда көп жолу чатак чыккан. Читать дальше...

Көрө албастыктын курмандыгы болгон тилчи-окумуштуу Жээнбай Мукамбаев тууралуу азыноолак ойлор.

Кыргызстандын мамлекеттик туу күнүнө карата Түркиянын Стамбул шаарында жашаган кыргызстандыктар флешмоб уюштурушту. "Кыргызстан достук жана маданият" коомунун мүчөлөрү, Стамбул башкы консулдугунун кызматкерлери жана студенттер эки өлкөнүн тууларын көтөрүп алып 30 чакты автоунаа менен шаарды кыдырып чыгышты. Стамбул шаарында 15 миллиондон ашык адам жашайт. Түркияда расмий эсеп боюнча, 25 миңден ашуун кыргызстандык жашайт. Алардын басымдуу бөлүгү Стамбул, Анкара, Измир жана Анталия өңдүү ири шаарларда отурукташкан. Читать дальше...

Шарафиддин Гадоев 2-март күнү "Фейсбуктагы" баракчасынан түз эфирге чыгып, кармалганына байланыштуу тынчсызданган бардык эл аралык уюмдарга жана өлкөлөргө ыраазычылыгын билдирди. “Силердин аракетиңердин натыйжасында мен азыр эркин жана тынч жерден сүйлөп жатам. Мен кененирээк маалыматты бир нече сааттан кийин берем,” - деп айтты ал. Гадоев түз эфир учурунда Тажикстанда тыюу салынган "Ислам кайра жаралуу" партиясынын лидери Мухиддин Кабиринин жанында турду. Бул видео менен бөлүшкөн Тажикстандын... Читать дальше...

Жаңгак кишинин депрессия болуу ыктымалдыгын азайтат. Байыркы кишилер үчүн ит сырдана дос катары болгон. Cууну зыяндуу бактериядан тазалоонун жаңы жолу. Дүйнөдөгү бардык атомдук реакторлорду көзөмөлдөчү детектор курулат.

Кырсык 3-марттын таңында болду. Облустун Нововарламово поселогунда жер үйдө чыккан өрттөн андагы эки, төрт жана алты жаштагы үч бала каза тапкан. Такталган маалыматтар боюнча балдардын ата-энелери жумушка кетишкен. Учурда өрттүн себептери аныкталууда. Өткөн айда Казакстандын борбору Астанага жакын Сарыарка районунда  жер үйдөн чыккан өрттөн ата-энеси жумушта болгон учурда беш бир тууган кыз каза тапкан. Кыргызстанда кош бойлуу энеси поликлиникага кеткенде жалгыз калган үч бала да өрттөн чыккан иске ууланып, ооруканага түшкөн.

Кандагар провинциясындагы капыстан башталган суу ташкында каза тапкандардын ичинде балдар да бар. 2-мартта БУУнун гуманитардык маселелер башкармалыгы маалымдагандай, нөшөрлөгөн жаандан кийин башталган сел үйлөрдү жана автоунааларды агызып кеткен. “Кеминде он киши, анын ичинде балдар да дайынсыз болууда” деп билдирди Улуттар уюму. Маалыматтарга караганда, суу ташкындан эки миңге чукул үй жабыркаган болушу мүмкүн жана аймактын инфраструктурасы да бузулду. Кандагардын губернаторунун орун басары... Читать дальше...

Бишкектеги Улуттук илимдер академиясынын илимий кызматкери, 29 жаштагы көзү тубаса азиз Замира Калыбек кызына аталган мекеменин жетекчилиги ноутбук белек кылды. Андан тышкары, китепканада азиздер үчүн шарт түзүп, брайль шрифтинде жазылган адабияттар менен толуктоого убада беришти. Бул тууралуу Замира "Азаттыкка" билдирип, өзү тууралуу видеобаян чыккандан соң көпчүлүк адамдар да кол сунуп, жардам берип жатканын айтты. Арасында саясатчылар да бар.  Быйыл 18-февралда Замира тууралуу "Азаттыкка" видеобаян чыккан. Читать дальше...

Бул жолу “Эже-сиңдилер” берүүсүндө рак илдетине чалдыккан айымдарды кантип колдоо жана коргоо керектиги тууралуу баарлаштык. Студиядагы талкууга “Эргене” коомдук фондунун төрайымы, дарыгер Таалайгүл Сабырбекова, “Курдаш” бейтаптар мектебинин жетекчиси Шайырбү Сагынбаева жана мүчөсү Таалайгүл Сейитказыева катышты.

Кыргызстандын мамлекеттик туу күнүнө карата салтанаттуу иш-чара борбор калаадагы борбордук Ала-Тоо аянтында өттү. Ага Бишкек шаарынын мэри Азиз Суракматов, шаардык кеңештин депутаттары, төрт райондун акимдери, шаардагы мекемелердин жетекчилери, кызматкерлери жана шаар тургундары катышты. Салтанатта Улуттук гвардиянын аскерлери тууну алып чыгып, анын урматына залп атышты. Бул тууралуу "Азаттыкка" шаардык мэриянын басма сөз кызматынан билдиришти. Кыргызстандын мамлекеттик туусу 1992-жылы 3-мартта Жогорку Кеңештин токтому менен бекитилген. Читать дальше...

Мамлекеттик статистика комитетинин маалыматы боюнча, акыркы үч жылда бир кишиге 3,3 лирге чейин азайды. 2014-жылы бул көрсөткүч киши башына 4,3 литр болчу. Статистика боюнча Кыргызстанда алкоголдук ичимдик ичүү 1992-жылдан тартып көбөйгөн. Алкоголдук ичимдиктерге арак, вино, коньяк, шампан жана пиво киргизилген. Бул расмий гана маалыматтар. Статистика жасалма алкоголдук ичимдиктердин эсебин камтыган эмес. 2014-жылы Дүйнөлүк саламаттыкты сактоо уюму алкоголдук ичимдиктерди пайдалануунун дүйнөлүк статистикасын жарыялаган. Читать дальше...