U Prištini održan marš protiv Zajednice opština sa srpskom većinom

Studenti Univerziteta u Prištini (UP) i pojedini građani su 15. februara održali protestni marš protiv formiranja Zajednice opština sa srpskom većinom.

Učesnici protesta su uz slogane "Zajednica neće proći" i "Zajedno protiv Zajednice", marširali centrom Prištine i zaustavili se ispred zgrade Vlade Kosova.

Organizatori ovog marša su poručili da bi se osnivanjem etničkih udruženja u zemljama regiona stvorila "država u državi", aludirajući na entitet Republika Srpska u Bosni i Hercegovini.

Prema njihovoj oceni, Zajednica opština sa srpskom većinom neće unaprediti prava srpske zajednice na Kosovu, te da će oni njome postati instrument Srbije.

"Ne prihvatamo Zajednicu opština sa srpskom većinom koja direktno narušava mir, suverenitet i teritorijalni integritet zemlje", rekao je jedan od studenata.

Zajednica opština sa srpskom većinom na Kosovu je dogovorena u okviru dijaloga Kosova i Srbije. Zvanična Priština uporno odbija da je formira uz obrazloženje da nije u skladu sa zakonima Kosova, odnosno da nisu moguća monoetnička udruženja.

S druge strane, Evropska unija i SAD od Kosova traže da formira Zajednicu, koja bi trebala da obuhvati deset opština sa srpskom većinom – Gračanicu, Pasjane, Ranilug, Novo Brdo, Klokot, Štrpce, Severnu Mitrovicu, Leposavić, Zvečan i Zubin Potok.

Šta predviđa Zajednica?

Prvi sporazum o formiranju Zajednice opština sa srpskom većinom je potpisan 2013. godine i predviđa da ona bude uspostavljena na osnovu Statuta, a do njenog raspuštanja bi moglo da dođe samo na osnovu odluke opština članica.

Predviđeno je i da opštine učesnice imaju pravo da sarađuju u kolektivnom sprovođenju ovlašćenja kroz Zajednicu, te da će ona imati pun nadzor nad oblastima ekonomskog razvoja, obrazovanja, zdravstva, urbanizma i ruralnog razvoja.

Potom su 2015. usaglašeni principi o formiranju Zajednice, kojima se preciziraju zakonski okvir, ciljevi, organizaciona struktura, odnos sa centralnim vlastima, budžet i podrška.

Kao neki od ciljeva navode se: jačanja lokalne demokratije; vršenja punog nadzora radi razvoja lokalne ekonomije; obrazovanje; zdravstvena i socijalna zaštita; urbano i ruralno planiranje; pružanje usluga njenim članicama u skladu sa zakonima Kosova.

Ta Zajednica bi, prema Sporazumu iz Brisela, trebalo da ima Skupštinu, predsednika koji predstavlja zajednicu pred centralnim vlastima i van Kosova, potpredsednika, Savet, Odbor, administraciju, Kancelariju za žalbe, dok bi sedište trebalo da bude određeno Statutom.

Pored ostalog, u sporazumu iz 2015. se navodi da će Zajednica promovisati interese srpske manjine u odnosu sa centralnim vlastima te da ima pravo da predlaže, u skladu sa zakonima Kosova, izmene zakona i drugih propisa koji su od važnosti za ostvarivanje njenih ciljeva.