Senat SAD osudio Staljinov genocid u Ukrajini
Američki Senat podržao je rezoluciju u gladi o Ukrajini iz 1930-tih, poznatoj pod imenom Holodomor, kojom se priznaje da je sovjetski diktator Josef Viserionovič Staljin, počinio genocid nad Ukrajinicima.
Senat je odobrio "jednostvanu rezoluciju", obilježavajući tako 85-godišnjicu gladi 1932-1933., navodeći da ovaj događaj "treba da služi kao podsjećanje na represivne sovjetske politike prema narodu Ukrajine."
U rezoluciji se navodi da Senat priznaje "zaključke Komisije za ukrajinsku glad, koja je podnijeta američkom Kongresu 22. aprila 1988," u kojoj se kaže da je Josef Staljin "i oni oko njega, počinio genocid protiv Ukrajinaca u periodru 1932- 1933."
Istoričari navode da su milioni ljudi umrli od gladi, za koju mnogi Ukrajinci smatraju da je bila uzrokovana od strane sovjetskih centralnih planera, kao čin genocida, sa ciljem brisanja ukrajinskih poljoprivrednika. Procjene broja žrtva u tom periodu kreću se od 3 do 7 miliona.
Rezolicija nije obavezujuća i usvojio je samo jedan dom Kongresa, te stoga neće biti pretočena u zakon. Ovakve rezolucije obično se koriste da bi se podržali određeni projekti ili namjere, ili za potencijalna kontroverzna pitanja bez traženja većeg javnog glasanja.
Ukrajinska ambasada u Vašingtonu, rezoluciju je opisala kao "prvi ikada legalni akt" Kongresa kojim se ova tragedija priznaje kao genocid, što je termin sa visokim nabojem, koji će vjerovatno razljutiti Moskvu.
Ruski i drugi istoričari nijesu nikada do kraja priznali da je glad orkestrirana da bi poubijala Ukrajince, navodeći da su stradale i mnoge druge etničke grupe.
Applebaum: U Ukrajini je bio genocid
Ukrajinski predsjednik Petro Porošenko pohvalio je rezoluciju napisavši na Facebooku da je to "još jedan značajan rezultat strateškog partnerstva Ukrajine i SAD".
"Nadamo se da će ostatak svijeta, uključujući EU, i međunarodne organizacije, uključujući u UN, učiniti isto" napisao je predsjednik Ukrajine.
Republikanski senator koji je sponzorisao rezoluciju, Rob Portman, nije bio dostupan za komentar za RFE.
U State Departmentu su nas uputili na saopštenje iz 2017. u kojoj je Holodomor opisan kao "jedan od narazornijih aktova XX vijeka"
Kongres i države pojedinčno često usvajaju rezolucije koje ne moraju da reflektuju ukupnu američku politiku.
Vlada SAD nije priznala ukrajinskiu glad kao "genocid", već ju je umjesto toga označila kao "zločinski čin staljinističkog režima" protiv naroda Ukrajine.
Termin koji koristi Evropska unija je "užasan zločin."
Glad, definisana kao Holodomor, dogodila se u periodu 1932-1933. godina kada su sovjetske vlasti prisilile ukrajinske seljake da se priključe kolektivnim poljoprivrednim dobrima oduzimajući njohove žitarice i druge poljoprivredne proizvode. Istoričari navode da je taj čin sovjetskih vlasti bio glavni razlog gladi koja je zavladala.
Osim same Ukrajine, najmanje još 15 država su zvanično priznale Holodomor kao "genocid". Ukrajina svake godine u novembru komemoracijom za žrtve obilježava taj događaj.
Američki zakonodavci su slične rezolucije usvajali za još nekoliko teških istorijskih događaja, kao što je masakr nad Jermenima u Turskoj, tokom Prvog svjetskog rata. Većina istoričara i sve veći broj država smatraju da sistematska ubistva oko 1.5 miliona turskih Jermena konstituišu genocid.
Ali takva kvalifikacija nikada nije prošla puno glasanje, niti u Senatu, niti u Predstavničkom domu američkog Kongresa.
Bijela kuća pod pritiskom Turske takođe ne upotrebljava riječ "genocid" u opisivanju ovog zločina iz otomanske ere.
(Mark Najarian)