Οταν οι ηγέτες μας καθιστούν τα αγγλικά επίσημη γλώσσα στο εξωτερικό
Του Γιώργου Μαργαρίτη
Ας αρχίσουμε από τα ασήμαντα. Είχα την τιμή να διευθύνω το μεταπτυχιακό πρόγραμμα «Πολιτική ιστορία, πόλεμος και στρατηγικές σπουδές» στο Τμήμα Πολιτικών Επιστημών του ΑΠΘ. Μεταξύ των φοιτητών που πέρασαν από αυτό ήταν και αμερικανοί αξιωματικοί που έρχονταν στη Θεσσαλονίκη με διάφορες υποτροφίες. Δεν νομίζω ότι έρχονταν για το επιπλέον πτυχίο όσο κυρίως για τον εγκλιματισμό σε έναν ξένο τόπο. Αλλά δεν είναι το θέμα μας αυτό.
Εκείνο που εντυπωσίαζε στην περίπτωση των ασυνήθιστων αυτών φοιτητών μας ήταν η αυστηρή τήρηση των κανόνων που θέσπισε - σωστά ή λάθος, αδιάφορο - η χώρα μας αλλά και ο κανονισμός του μεταπτυχιακού. Επίμονα και χωρίς να χρησιμοποιήσουν «πλάγια οδό» περνούσαν όλη τη δοκιμασία της αναγνώρισης των πτυχίων τους από τις ελληνικές αρμόδιες αρχές. Προετοιμάζονταν δε εντατικά, έναν ολόκληρο χρόνο, στη χρήση της ελληνικής γλώσσας. Η γλώσσα του μεταπτυχιακού ήταν τα ελληνικά, σε αυτή τη γλώσσα το παρακολουθούσαν αρνούμενοι να δώσουν εργασίες στα αγγλικά. Αυτό σε αντίθεση με αριθμό ελλήνων συναδέλφων που επιμένουν να γίνεται στα αγγλικά η διδασκαλία στα ελληνικά πανεπιστήμια.
Το ζήτημα της γλώσσας είναι πολύ σοβαρό για την ακαδημαϊκή διδασκαλία. Είναι απείρως πιο σοβαρό στο επίπεδο των πολιτικών ηγετών της χώρας. Δεν είναι αντάξιο ούτε της ιστορίας της χώρας ούτε της αξιοπρέπειάς της να προτιμούν οι ηγέτες της τα αγγλικά και να τα έχουν καταστήσει επίσημη πλέον γλώσσα επικοινωνίας στο εξωτερικό αλλά, ενίοτε, και στο εσωτερικό της χώρας. Μερικές φορές οι «λεπτομέρειες» αυτές λένε περισσότερα από όσα οι δηλώσεις των ηγετών της κάθε χώρας.
Η ανακοίνωση του πρωθυπουργού της Ελλάδας κ. Μητσοτάκη για την τηλεφωνική συνομιλία που είχε με τον υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ κ. Μπλίνκεν έγινε στα αγγλικά σε σχετικό τουίτ στον λογαριασμό του Prime Minister.GR, σε επίσημο δηλαδή μέσο. Οπως ήταν αναμενόμενο, το γενικό κλίμα ήταν καλό και περιεγράφηκε με τον όρο «constructive call» (εποικοδομητική συνδιάλεξη). Οπως επίμονα τονίστηκε, το θέμα που απασχόλησε τη συνδιάλεξη ήταν η υποστήριξη προς την Ουκρανία. Δεδομένου δε ότι το τηλεφώνημα του αμερικανού υπουργού αμέσως πριν από τη συνδιάλεξη με τον έλληνα πρωθυπουργό αφορούσε τον υπουργό Εξωτερικών της Ουκρανίας, μπορούμε εύλογα να υποθέσουμε ότι ο κ. Μπλίνκεν μετέφερε στον κ. Μητσοτάκη κάποια νέα αιτήματα για παράδοση ελληνικών όπλων στην Ουκρανία και, ίσως, πρόσθετα μέτρα κατά της Ρωσίας. Σε αυτόν τον τομέα οι πιέσεις είναι συνεχείς και ασφυκτικές.
Για την Ανατολική Μεσόγειο, όπου θα έλεγε κανείς ότι η Ελλάδα απειλείται πολύτροπα και άμεσα, η λέξη που ακούστηκε ήταν μία: σταθερότητα. Στη διάρκεια της Pax Romana η Μεσόγειος στο σύνολό της ήταν μια σταθερή περιοχή. Δεν είναι απίθανο να συμβεί κάτι παρόμοιο στην ευαγγελιζόμενη από τους γείτονες Pax Turcica. Εύλογα υποθέτουμε ότι η λέξη «σταθερότητα» δεν εκπληρώνει τις ελληνικές ευχές και επιθυμίες. Η «σταθερότητα» μπορεί να επιτευχθεί με χίλιους δυο τρόπους και οι περισσότεροι από αυτούς μάλλον στρέφονται κατά της Ελλάδας και της Κύπρου.
Είναι θέμα προτεραιοτήτων. Η «προάσπιση» της Ουκρανίας είναι ένα ζήτημα. Η προάσπιση των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων αλλά και της επικράτειας - εδώ που έχουμε φτάσει - είναι ένα άλλο. Μήπως έχουμε χάσει στη μετάφραση το ποια είναι η προτεραιότητα για την ελληνική κυβέρνηση; Αυτά μπορούν να συμβούν όταν μιλάμε μόνο αγγλικά...