Новости за 14.10.2018

Көптен көрмеген ауылыма сағынып жеттім. Колхоз іріленгелі бері мұнда келе алмай жүргенмін. Арасы тай шаптырым екі ауыл бұрын екі коллективтік шаруашылық болып, қысқа жіптері байлауға келсе де, күрмеуге келмей, былай тартса арба сынып, былай тартса егіз өліп дегендей болып жататын. Осы ауылдың бірінен мен оқуға аттанып едім. Енді міне, екі ауыл бірігіп бір үлкен колхоз болған. Мына бір төбесі қызыл қаңылтырлы еңселі үлкен үй бұрын жоқ еді, әлгі колхоз председателі Айтбай салғызып алды деп менің туысқандарым шағым айтып есігімді тындырмайтын. Читать дальше...

Қандай жолдас еді, ол, қандай жолдас еді,— деген сөз оның ділінде де, тілінде де тұрды. Сол бір сөзді қайта-қайта қайталап қойып. ұзақ-ұзақ даққа кетеді. Еріндері күбірлей береді. Оның еріні күбірлеген сайын жанында отырған жұбайы оның өзінше сөйлеп отырғанын байқамай «м-м» деп қала береді.

АСТАНА. ҚазАқпарат - Индонезия құтқарушылары жұма күні Солтүстік Суматрада су тасқыны кезінде із-түзсіз кеткен 17 бастауыш сынып оқушысын тауып алды, деп хабарлайды ҚазАқпарат The Jakarta Post басылымына сілтеме жасап.

Әлдененің сыбдырынан Гриша басын көтеріп алды. Үйдің іші ала көлеңке тартып, рауланған алтындай таң жарығы білініп, шығыс жақ құланиектеніп қалыпты. Ешбір тықыр білінбейді. Терезеге үңіліп еді, бәйтеректердің жапырағы баяу қимылдап тұрғанға ұқсайды. Бірақ ол сыбдыр таңғы тәтті ұйқыдағы Гришаның құлағына келуі мүмкін емес қой.

Сарай іші қатты абыржулы. Қызметшілердің бәрі тілаузын қойып қалғандай үндеспейді. Бір жағы шағылмен жалғасатын хан ордасының төңірегі көтерілген желден шаңытып тұр. Ұстарамен тақырлап алғызған адам басындай тып-тықыр жерді құйын әлсін-әлі сыпырып өтеді. Ұстара демекші Әз-Жәнібек хан да басын ұстарамен қырғызып қойғалы екі күн болған. Өзі де қанын ішіне тартқан қара сұр адам шашын алғызған соң ұсқыны кетіп, сұр жыландай ысқырып отыр. Бүгін жай, күн сәске болып қалғанда тұрған соң одан сарайдағылар әлдеқалай көңілділік күтіп еді. Читать дальше...

— Оған міне елу жыл болып барады,— деп бастады Тоқсанбай қарт әңгімесін.— Кедейліктің кесірі не істеткізбеуші еді. Үй жонатын өнерім болатын. Содан төмен үй жасауға Ілеге түскен кезім бар-ды.

Бозала таңнан қара кешке дейін үйдің жанына жапсыра жиналған бір мая шөптің күнгей жағына отырып күн шуақтайтын Томардың күндегі әдеті еді. Жасы жиырмаға келсе де қарекетсіз, бекерден қолы тимейтін байдың боркемік баласының бар бітірері шөп төсеп алып бір көзін ашып, бір кезін жұмып көктемнің өткір күнінің кезіне сығырая қарап отыру. Ол ешкіммен әңгімелеспейді де, оны ешкім керек етпейді де, бұл дүниеде оның бары-жоғы бәрі бір, оны ешкім жоқтамайды да.

Асанбек ауырып әл үстінде жатыр дегенді есіттім. Ойыма әр нәрсе түсіп, оның үйіне мұңая келдім.

От басындағы әңгіме әртүрлі бола беруші еді. Қазақтың кедей шаруасының революциядан бұрынғы әнгімесінің бір түрі мынадай болатын. Мысалы, наурыз тұрып, жер жібіп, жана жыл келген соң Әбділ үй ішін от басына жинап алып әңгіме бастайтын. Зағипа, сен Итбайдың сиырын саууға тұр. Артылған іркіті болса да, үйге әкеліп тұрарсың. Сәлім, сен Итбайдың қозысын бақ. Бір жылғы табан-ақы, маңдай терің үшін түк бермеді ғой. Бәрібір сабап-сабап бақтырады. Одан да ең болмаса өйтіп-бүйтіп тамағыңды асырарсың.

Базарға алып барған он шақты тұяғын ерте сатқан Құрмаш құмалақшы түс ауа қайтқан болатын. Содан біраз ат шалдыру үшін Күрті өзенінің Жаңабай көпірі атанып кеткен жеріне келіп аттан түсті де, осында әлдеқашан біреу еккен, бірақ осы кезде тозып бара жатқан жоңышқаға атын тұсап жіберді. Он-он бес қозылы қойдан басқа маңдайына біткен жалғыз торының жайына қарамаса бола ма? Күз болса келіп қалды. Жаз рет айналып жерге түскендей ыстық болды. Қыс қатты болмаса не қылсын. Мизам ұшқалы, жусан басын шалғалы да екі апта өтті. Читать дальше...

Таңертеңгі қоңырау соғылды. Класқа жапырлай кipген балалар тегіс орындарына отырды. Мұғалім келгенде олар әдеттегідей орындарынан тұрып қарсы алды. Кіріп келе жатып-ақ мұғалім Жанардың көзі алдыңғы партада бір баланын. жоғын байқады. Класс іші күрек тісінің бірі түскен кісінің аузы сияқтанып омырайып қалғандай. Тары Нұрлан жоқ.

Үлкен клубтың ішінде бағанадан бері шулап отырған жұрт орындарынан ду көтерілді. Соттың председателі жер ортадан асқан, орта бойлы, артық еті жоқ, сылыңғырлау кісі екен. Артынан ере шыққан бір әйел, бір еркек екеуі де бұл өңірде көзге түспеген кісілер. Әйелдің басында бір тартар шәлісі бар, неше адам. Соттың екінші жолдасы ұстарамен қырғызған доп-домалақ әдемі жұмыр басын тікендей қадалып өсіп келе жатқан шашы жапқан жас жігіт. Ол сот председателінің сол жағына шықты. Үшеуі отыра бергенде:

ШЫМКЕНТ. ҚазАқпарат - Шымкенттегі марафонға Қазақстан, Өзбекстан және Тәжікстанның желаяқтары қатысты. Жарыс жолына 4 мың адам шықты, деп хабарлайды ҚазАқпарат қала әкімдігінің баспасөз қызметіне сілтеме жасап.

Арлан айналадағы қалың қорыс ішіндегі апанына жете беріп, екі сүрініп кетті. Тіпті соңғысында талай желді жарып өткен, талай қойдың құйрығына, талай жылқының шабына тиген сүйір қара тұмсығы қара жерді сүзіп те қалды. Талай сыннан сүрінбей өткен екі алдыңғы аяқ тырнақтары тұқылданыңқырап, әлі кетіп, былқылдай берді. Апанның аузына жетер-жетпесте тағы тұмсық тірей құлады да, үш-төрт күннен бері ішіне ештеме бармағандықтан, қабысып кеткен бүйірі бүлк-бүлк соғып жатып қалды.

Ресей құрамындағы Ингушетияның үкіметі Шешенстанмен шекара туралы келісімге қарсы Магас қаласында қазанның 16-сы мен 17-сі күндері митинг өткізу бойынша шешім қабылдады деп хабарлады республика үкіметінің баспасөз қызметіне сілтеме жасаған "Интерфакс" агенттігі. "Бұған дейін Ингушетиның "Ингуш халқының тейптер кеңесі" аймақтық қоғамдық қозғалысы қазанның 16-сынан 25-іне дейін көпшілік шара өткізу туралы хабарлама жолдаған. Үкімет оны қарап, акцияны екі күн өткізуге келісім беру туралы шешім қабылдады» деген агенттік сөйлескен адам. Читать дальше...

Ол іштен тынғалы қашан? Ішіне қан қатқалы қашан?!

Сүттей ақ телефон шылдыр ете түскен. Сол-ақ екен күпті көңілі нілдей бұзылып, не істерін білмей дағдарған. Ақ телефон тағы шырыл қақты. Жәй күнде жанына жағып, құлағына жұғымды естілетін шылдыр абайсызда құйрығын есік қысып қалған мысықтай шар ете түсіп, тарғылдана қалды.

Бұйырғынды бел ақбұйраттанып, Арқаның апай-топайы бітеу күртіктеп тастаған қаңтар басы еді. Күңгейдегі қалың шұбардан ығыстап шыққан көк бөрі күйлі болса да кәрі тақыс-ты, бірақ құлан шабысты. Соңынан түсер қуғынды сезген ол қары жұмсақ қараған арасынан сытылып, теріскейге қарай тартқан.

ҚЫЗЫЛОРДА. ҚазАқпарат - Қызылорда облыстық прокуратурасы қару-жарақтар саласына тексеру жүргізіп, 28 марқұмның атына қару тіркелгенін анықтады, деп хабарлайды ҚазАқпарат тілшісі облыстық прокуратураға сілтеме жасап.

ШЫМКЕНТ. КАЗИНФОРМ- На дистанцию марафона в Шымкенте вышли участники трех стран: Казахстана, Узбекистана и Таджикистана, передаёт корреспондент МИА «Казинформ» со ссылкой на пресс-службу городского акимата.

АЛМАТЫ. ҚазАқпарат - Бүгін спортпен айналысатын төрт мың адам бірінші «Алматы жартылай марафонын» жүгіріп өтті. Оған Қазақстан, АҚШ, Франция, Жапония, Ресей, Қырғыз Республикасы мен өзге елдердің спортшылары қатысты, деп хабарлайды ҚазАқпарат жарысты ұйымдастырушыларға сілтеме жасап.

АСТАНА. КАЗИНФОРМ - В Казахстане численность безработных в сентябре 2018 года, по оценке, составила 441,9 тыс. человек, что составляет 4,9% от численности рабочей силы (в августе этого года - 4,9%), передает корреспондент МИА «Казинформ» со ссылкой на Комитет по статистике Министерства национальной экономики РК. 

АЛМАТЫ. ҚазАқпарат - Бүгін спортпен айналысатын төрт мың адам бірінші «Алматы жартылай марафонын» жүгіріп өтті. Оған Қазақстан, АҚШ, Франция, Жапония, Ресей, Қырғыз Республикасы мен өзге елдердің спортшылары қатысты, деп хабарлайды ҚазАқпарат жарысты ұйымдастырушыларға сілтеме жасап.

АСТАНА. ҚазАқпарат - 2008 жылдан бері БҰҰ Бас Ассамблеясының шешімі бойынша ауылды жерлерде әйелдердің жағдайын жақсарту резолюциясы аясында 15 қазан Халықаралық ауылдағы әйелдердің күні ретінде атап өтіледі. Осы орайда бүгінде елді мекендердегі нәзік жандардың жағдайы туралы және оларды қолдауға қатысты қандай шаралар қабылданып жатқандығы жөнінде «Expo&Women» халықаралық ұйымының атқарушы директоры Ләззат Асқарова баяндап берді.

Сириядағы коалиция күштері тек негізі бар соққылар жасайды және қаруды халықаралық соғыс ережесіне сәйкес қолданады. Бұл туралы ресейлік ТАСС агенттігіне сұхбатында АҚШ қорғаныс министрлігінің өкілі Шон Робертсон мәлімдеген. Ол Сирияда нақты қандай қару түрлері қолданылатыны туралы айтудан бас тартқан. Бұған дейін сириялық мемлекеттік SANA агенттігі жергілікті белсенділерге сілтеме жасап, халықаралық коалиция күштері Сирияның Дейр-эз-Зор аймағында әуе соққысы кезінде ақ фосфор қолданған деп хабарлаған. Читать дальше...