HRW: Кыргыз бийлиги сын айткандарды жана жарандык коомду чектөөдө
Адам укуктарын жана эркиндиктерин коргоо боюнча берген убадаларына карабастан кыргыз бийлиги соңку жылы сын айткандарды жана жарандык коомду чектеп келгенин 12-январда 2022-жылдын жыйынтыгына арналган баяндамасында эл аралык Human Rights Watch укук коргоо уюму билдирди.
Бейөкмөт уюмдар, абактагылардын абалы, үй-бүлөлүк зомбулук, жарандык жана саясий укуктар, коопсуздук, майыптыгы барлардын укуктары сыяктуу маселелер менен катар сөз эркиндигинин абалына да баа берилди.
Жылдык баяндамада сөз эркиндиги көз каранды эмес журналисттерге, блогерлерге жана жалпыга маалымдоо каражаттарына каршы козголгон кылмыш иштеринин айынан коркунучка кептелгени белгиленди.
Кеңири сынга кабылган “анык эмес маалымат” мыйзамынын негизинде июнь айында ResPublica гезитинин сайты эки айга, августта 24.kg маалымат агенттигинин, октябрда “Азаттык” радиосунун сайты бөгөттөлгөнү, март айында Next TV телеканалынын кеңсеси жабылып, директору Таалайбек Дүйшенбиев абакка отуруп чыкканы, көз каранды эмес Temirov LIVE иликтөө агенттигинин жетекчиси Болот Темиров өлкөдөн чыгарылганы айтылды.
Былтыр 26-октябрда Маданият, маалымат, спорт жана жаштар саясаты министрлиги “Азаттык Медиа” мекемесинин веб-сайтын эки айга жапкан.
“Эркин Европа/Азаттык” радиосунун президенти Жейми Флай “Азаттык” радиосу ишенимдүү маалымат булагы экенин жана ага тоскоолдуксуз иштөөгө уруксат берилиши керектигин айткан.
Бир катар эл аралык уюмдар кыргыз бийлигин “Азаттык Медианын” сайтына жана банк эсебине коюлган бөгөттү тезирээк алып салууга чакырышкан.
13-декабрда Жогорку Кеңештин депутаттары, мамлекеттик жана коомдук ишмерлер, чыгармачыл интеллигенция өкүлдөрү, журналисттер жана жарандык коом өкүлдөрү баштаган 120дан ашуун инсан президент Садыр Жапаров баштаган өлкө жетекчилигине кайрылуу жолдошкон. Алар кыргыз бийлигин “Азаттык” радиосунун толук иштөөсүнө шарт түзүүгө үндөшкөн.
Бийлик сөз эркиндигине байланыштуу сынды четке кагып келет. Президенттин маалымат катчысы Эрбол Султанбаев бийлик сөз эркиндигин сактай турганын айтып, "Биз ар дайым талкууга ачыкпыз, сунуштарды угабыз. Сөз эркиндиги - көз каранды эместигибиздин жетишкендиги. Ошондуктан, мамлекет өз кезегинде сөз эркиндигин сапаттуу деңгээлде кармап турууга аракет кылат", - деген.
Кыргызстанда сөз эркиндиги бар экенин, аны сактай турганын президент Садыр Жапаров да дайыма белгилеп келет. (RK)