Шмит ги предупреди ОН за напади врз Дејтонскиот мировен договор

Високиот претставник во Босна и Херцеговина, Кристијан Шмит, ги предупреди Обединетите Нации (ОН) за „невидени напади врз Дејтонскиот мировен договор и уставниот поредок на БиХ“, вклучително и на високиот претставник и Уставниот суд на БиХ како нивни заштитници.

Во својот извештај до генералниот секретар на ОН, Шмит изјави дека одговорноста за нападите е на властите на Република Српска, предводени од претседателот Милорад Додик, кој е под меѓународни санкции поради закани по мировниот договор, соопшти Канцеларијата на високиот претставник (ОХР).

Претседавачот со Претседателството на БиХ, Жељко Комшиќ, во четврток ќе се обрати на седницата на Советот за безбедност на Обединетите нации во Њујорк, која ќе биде посветена на извештајот на високиот претставник за ситуацијата во БиХ.

Ова е петти извештај на Шмит до Советот за безбедност откако ги презеде должностите на високиот претставник на 1 август 2021 година.

Во извештајот кој се однесува на периодот од 16 април до 15 октомври, високиот претставник ги отфрли погрешните интерпретации на Дејтонскиот договор во РС, кои како што вели „служат за сецесионистички цели, вклучително и тврдењата кои го негираат континуитетот на БиХ и погрешно го претставуваат нејзиниот устав“.

„Државата Босна и Херцеговина не е сојуз на држави или конфедерација. На територијата на Босна и Херцеговина има само една држава, а тоа е Босна и Херцеговина“,  вели високиот претставник, а се наведува во соопштението.

Претседателот на РС во последните години неколку пати зборуваше за потребата од одвојување на тој ентитет од Босна и Херцеговина, а последен пат тоа го изјави на 21 октомври, нагласувајќи дека независноста е „реална алтернатива во иднина“.

Исто така, беше изразена подготвеност да се повлечат претставниците на РС од институциите на Босна и Херцеговина.

Додик и други претставници на властите во РС, исто така, ги оспоруваат одлуките на Уставниот суд на Босна и Херцеговина, инсистирајќи на усвојување на државен закон со кој ќе бидат исклучени странските судии од таа судска институција.

Соединетите Држави воведоа санкции против Додик на 5 јануари 2022 година, но и на 17 јули 2017 година, поради попречување на Дејтонскиот мировен договор, а исто така е под санкции на Велика Британија.

Шмит нагласи дека Меѓународната заедница сè уште има на располагање инструменти за да се спротивстави на заканите на Мировниот договор и дека тие мора да се одржат и зајакнат.

Во извештајот, исто така, се споменуваат чекорите преземени за подобрување на институционалната функционалност на БиХ и напредокот кон интеграцијата во ЕУ, како позитивни достигнувања.

Високиот претставник ги информираше членовите на Советот за безбедност на ОН дека во периодот опфатен со неговиот извештај, бројот на насилни напади врз повратниците се зголемил и дека корупцијата сè уште е широко распространета.

„Сè уште има многу предизвици поврзани со прилагодувањето на европските и меѓународните стандарди, вклучително и оние во областите на демократијата, владеењето на правото, економијата и социјалната политика“, рече тој.

Позицијата на висок претставник во БиХ е воспоставена во согласност со Општиот рамковен договор за мир во БиХ договорен на 21 ноември 1995 година.

Од почетокот на мандатот на Шмит во Канцеларијата на високиот претставник, Додик и останатото раководство во тој босански ентитет тврдат дека тој не е легитимен, бидејќи неговото назначување не било потврдено во Советот за безбедност на ОН.