Norwegiýa türkmen hökümetinden Gulgeldi Annanyýazow baradaky sowalyna jogaba garaşýar
Norwegiýanyň hökümeti Türkmenistandan syýasy tussag Gulgeldi Annanyýazowyň boşadylmagyny we maşgalasynyň ýanyna Norwegiýa goýberilmegini sorady. Türkmen tarapy jogap bermek barada tas iki aýa golaý wagt mundan öň beren wadasyny henizem ýerine ýetirmändir. Bu barada adam hukuklary boýunça "Norwegiýanyň Helsinki komiteti" Azatlyk Radiosyna habar berdi.
Türkmenistanda 15 ýyla golaý wagt bäri tussaglykda saklanýan Gulgeldi Annanyýazowyň ykbalyna ýokary derejede yzygiderli üns berilýär. Türkmen dissidentiniň ýagdaýy soňky gezek dekabr aýynda Aşgabatda gozgaldy.
"Norwegiýanyň Helsinki komitetiniň" başlygy Iwar Dale Norwegiýanyň ilçisi Jon Mikal Kwistadanyň Türkmenistanyň daşary işler ministriniň orunbasary Wepa Hajyýew bilen 8-nji dekabrda Aşgabatda geçiren gepleşigi barada şeýle gürrüň berdi: "Soňky gezek Norwegiýanyň Türkmenistan boýunça ilçisi Gulgeldi Annanyýazowyň işini Türkmenistanyň daşary işler ministriniň orunbasary bilen Aşgabatda gürleşdi. Ol Annanyýazowyň boşadylmagyny we Norwegiýa maşgalasynyň ýanyna gitmegine rugsat berilmegini göni sorady. Emma jogap bolmady".
Iwar Dale türkmen resmisi Wepa Hajyýewiň Norwegiýa tarapynyň sowalyna "jogap bilen gaýdyp geljegini" mälim edendigini, emma şondan biri hiç hili jogabyň bolmandygy belledi. Ol adam hukuklaryny goraýjylaryň türkmen hökümetinden onuň goýberilmegini ençeme gezek sorandygyny we bu meseläniň ähli ýerde gozgamak mümkinçiligini ulanýandygyny, BMG-ä we Norwegiýanyň daşary işler ministrligine yzygiderli ýüzlenýändigini aýtdy.
"Norwegiýanyň Helsinki Kometeti" 63 ýaşly Gulgeldi Anannyýazowyň jan-saglygyna uly alada bildirýär we Türkmenistanda adamlaryň ortaça ýaşynyň 68 ýaş bilen çäklenýändigine ünsi çekýär.
"Biz ony tussag edileli biri alada edýäris. Men Gulgeldi Annanyýazow bilen onuň Türkmenistana gitmeginiň öňýany duşuşdym. Ýadyňyzda bolsa, Gurbanguly Berdimuhamedow prezident bolan badyna Türkmenistan demokratik görnüşli bir režime öwrüljege biraz meňzedi. Gulgeldi şonda ýurda baryp, muňa gatnaşmak isledi. Emma ol baran badyna tussag edildi we serhedi bikanun kesmekde aýyplanyp, höküm edildi. Şondan soň uzak wagtlap doly ýitirim boldy. Biz onuň diridigini hem bilmedik. Diňe soňabaka onuň 11 ýyl türmä höküm edilendigi we möhletiniň gutarmagynyň öňýany goşmaça sürgünlige iberilendigi belli boldy. Ol demirgazykdaky şäherçä ugradylyp, oňa ýene goşmaça 5 ýyl kesildi. Biz onuň ykbalyna gaty aladalanýarys. Men oňa ilkini gezek duşanymda ol 46 ýaşyndady, häzir ol 63 ýaşynda. Biz türkmen hökümetiniň ony tussaglykda müdimilik saklamak niýetiniň bolmagyndan gitdigiçe köp howatyrlanýarys" diýip, Iwar Dale aýtdy.
Gulgeldi Annanyýaziowyň ykbaly barada Norwegiýanyň ilçisiniň beren sowalyna türkmen resmilerinden häzirlikçe jogap bolmady. Şol bir wagtda-da Annanyýazowyň ykbaly barada käbir maglumatlar Türkmenistanyň BMG-de fewralyň aýagynda diňlenjek hasabatyna goşulypdyr. Bu dokumentde, hususan-da şeýle diýilýär: "2019-njy ýylyň 12-nji martynda esasy hökümiň möhleti gutarandan soň, G. Annanyyazow goşmaça jeza çekmek üçin (belli bir sebitde bäş ýyl ýaşamak) Garabogaz şäherine iberildi we ýaşaýan ýerinde ýaşaýyş jaýlarynyň işleýşi boýunça bölümde işçi edilip, aýlykly işe ýerleşdirildi.
Dünýä ýurtlarynyň adam hukuklary boýunça gol çeken halkara borçnamalaryny ýerine ýetirişine syn etmek üçin geçirilýän döwürleýin hasabatlarynyň nobatdaky diňlenişigi 27-nji fewralda gecirler. Türkmenistanyň berjek hasabaty Müsür, Peru, Şri Lanka we Zambiýa bilen bilelikde diňlener.
Gulgeldi Annanyýazow 1995-nji ýylyň 12-nji iýulynda Aşgabatda hökümete garşy geçirilen parahat protestiň guramaçylarynyň biri. Ol 1996-njy ýylda uzak möhletli türme tussaglygyna höküm edilip, halkara basyşlary esasynda azatlyga çykyp Norwegiýada syýasy gaçybatalga alypdy. 2007-nji ýylda Türkmenistanda häkimiýet çalyşansoň ýurda baran Annanyýazow tussaglykda saklanýar.
Gulgeldi Annanyýazowň ykbaly halkara jemgyýetçiliginiň üns merkezinde galýar. Adam hukuklaryny goraýjy halkara guramalary bilen bir hatarda günbatar hökümetleri onuň ykbalyna ünsi çekýärler.
2021-nji ýylda Birleşen Ştatlaryň dört kanun çykaryjysy Türkmenistanyň prezidenti Gurbanguly Berdimuhamedowa ýörite hat iberip, türkmen türmelerindäki syýasy tussaglaryň, boşadylmagyna çagyryş etdi we Gulgeldi Annanyýazowyň ýagdaýyny aýratyn gozgady.
2020-nji ýylyň iýulynda ABŞ-nyň prezidentligine öňki kandidat Mitt Romney bilen birlikde Birleşen Ştatlaryň 12 senatory syýasy tussaglary, şol sanda Ömruzak Omargulyýew bilen Gulgeldi Annanyýazowy azatlyga goýbermek barada çagyryş etdiler.
2020-nji ýylyň oktýabr aýynda Annanyýazowyň tüssaglykdaky 12-nji ýyl dönümine gabat, ABŞ-nyň senatory Bob Menendez Türkmenistanyň hökümetiniň Gulgeldi Annanyýazowy azat etmelidigini aýtdy.
Gadyrly okyjy, siz Telegram we WhatsApp tilsimleriniň messenjerleri arkaly Azatlyk Radiosy bilen howpsuz ýagdaýda habarlaşyp bilersiňiz. Telefon belgileri: +420 724 168 989 we +420 773 797 383.
Türkmenistanda VPN ulgamlary arkaly işleýär. Siz şu meýl: azathabar@derweze.net we sep arkaly biziň mugt Psiphon3 VPNulgamymyzy Android ulgamlary üçin ýükläp bilersiňiz. Azatlyk Radiosy siziň şahsyýetiňiziň doly gizlinligini kepillendirýär.