Çeşme: Ýalňyş diagnozlaryň köpelmegi daşary ýurtlara gidýän türkmen saglyk syýahatçylarynyň artmagyna getirdi
Soňky aýlarda türkmenistanlylaryň arasynda saglyk bejergisini almak üçin daşary ýurtlara syýahat edýän raýatlar köpelýär. Muňa ýurduň hassahanalarynda raýatlara berilýän saglyk hyzmatlarynyň hiliniň pesligi, näsaglara ýalňyş diagnoz goýulmagy bilen bagly wakalaryň artmagy sebäp bolýar. Bu barada ýurduň saglyk pudagyndaky ynamdar çeşmämiz 27-nji oktýabrda Aşgabatdan habar berdi.
“Saglyk bejergisi üçin daşary ýurtlara alnyp gidilýän näsaglaryň aglabasy çagalar bolup, olar esasan ýürek näsazlyklaryndan ýa-da süýjüli diabet kesellerinden ejir çekýärler. Ene-atalar çagalaryny esasan Hindistan, Russiýa, Eýran, Türkiýe we Özbegistan ýaly ýurtlara alyp gidýärler” diýip, ýagdaýlardan habarly çeşmämiz aýtdy.
Onuň tassyklamagyna görä, soňky ýyllarda ýaňy dünýä inen çagalaryň arasynda ýürek näsazlygyndan ejir çekýänler köpelýär. Lukmanlar çagadaky keseli doly anyklap bilmän, onuň saglyk kitabynda “ýürek näsazlygyndan” ejir çekýändigini ýazýarlar.
“Çaga 2-3 ýaşyna ýetende, ýürek ýeter-ýetmezçiligi onuň saglygyna has ýaramaz täsir edip başlaýar. Çaganyň hereket etmegini çäklendirýär. Ene-atalar çagany gaýtadan doly barlagdan geçirensoň, onuň ýüregini operasiýa etmelidigini anyklaýarlar. Ýöne olar bu operasiýa üçin azyndan bir, käte iki ýyl nobata garaşmaly bolýarlar. Soňky ýyllarda bu döwürde ýogalan çagalar hem köp boldy Şol sebäpli köp ene-ata nobata garaşman, çagalaryny daşary ýurtlara alyp gidýärler” diýip, çeşmämiz aýtdy.
Onuň tassyklamagyna görä, soňky ýyllarda çagalaryň arasynda süýjüli diabet keselleri hem ýaýraýar. Bu kesellere esasanam 10 ýaşyna golaýlan çagalarda duş gelse bolýar.
Ýöne ýerli lukmanlar köplenç bu keseli anyklap bilmeýärler. Munuň netijesinde, çagalara ýalňyş diagnoz goýlup, olara düýbünden ýalňyş saglyk bejergisiniň berilmegi bilen bagly ýagdaýlar köp bolýar.
“Çaganyň saglyk ýagdaýy gowulanmansoň, köp ene-ata goňşy Özbegistana geçip, çagalaryny özbek hassahanalarynda diagnostika barlagyndan geçirýär. Bu ýerde çaganyň süýjüli diabet keselinden ejir çekýändigi anyklanyp, oňa şoňa görä saglyk bejergisini berýärler. Şondan soňra çaganyň saglygy gowulaşyp başlaýar ýa-da kadaly görnüşde saklanýar” diýip, çeşmämiz belledi.
Azatlyk ýokarda beýan edilen ýagdaýlar barada ýurduň Saglygy goraýyş we derman senagaty ministrliginden we Aşgabadyň saglyk bölüminden kommentariý alyp bilmedi.
Türkmenistanyň häkimiýetleri adatça bolşy ýurtda ýürek näsazlyklaryndan we süýjüli diabet kesellerinden ejir çekýän çagalaryň sany baradaky statistikany aç-açan mälim etmeýärler.
Ýöne türkmen hökümeti “döwletiň iň ýokary gymmatlygy bolan adamyň saglygyny goramagyň döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugurlarynyň biridigi” barada ýygy-ýygydan tekrarlaýar.
Hökümet muny ýurtda soňky iki onýyllygyň dowamynda millionlarça dollar serişde harçlanyp gurlan lukmançylyk merkezleri we olaryň daşary ýurtlaryň öňdebaryjy önüm öndürijileriniň iň täze enjamlary bilen üpjün edilendigi bilen delillendirmäge çalyşýar.
Şeýle-de, häkimiýetler türkmen lukmanlarynyň hünär derejesini ýokarlandyrmak boýunça günbatar döwletlerinde okuw sapaklaryna gatnaşýandygyny hem tekrarlaýarlar.
Ýöne türkmenistanlylar ýurtda lukmançylyk hyzmatlarynyň gymmatlygyndan, olaryň hiliniň pesliginden, enjamlaryň kadaly işlemeýändiginden ýa-da lukmanlaryň olary doly güýjünde işledip bilmeýänliginden, dermanlaryň we medisina serişdeleriniň ýetmezçiliginden, näsaglara ýalňyş diagnoz goýulmagyndan ýyllarboýy şikaýat edip gelýärler.
Bu şikaýatlar soňky ýyllarda artyp, saglygyny bejertmek üçin Eýran, Hindistan, Türkiýe, Russiýa we Özbegistan ýaly ýurtlara gidýän raýatlaryň köpelmegine getirdi.
Türkmen häkimiýetleri we media serişdeleri bu ýagdaýlar barada kelam agyz söz aýtmaýarlar.
Gadyrly okyjy, siz Telegram we WhatsApp tilsimleriniň messenjerleri arkaly Azatlyk Radiosy bilen howpsuz ýagdaýda habarlaşyp bilersiňiz. Telefon belgileri: +420 724 168 989 we +420 773 797 383.
Türkmenistanda VPN ulgamlary arkaly işleýär. Siz şu meýl: azathabar@derweze.net we sep arkaly biziň mugt Psiphon3 VPN ulgamymyzy Android ulgamlary üçin ýükläp bilersiňiz. Azatlyk Radiosy siziň şahsyýetiňiziň doly gizlinligini kepillendirýär.