Организмда магний танқислиги натижасида қандай ўзгаришлар юз беради?
Магний – бу мушакларнинг тўлиқ ишлаши, асаб тизими, суякларнинг ўсиши ва бошқа жараёнларни таъминлайдиган энг муҳим элемент ҳисобланади. Инсон истеъмол қиладиган маҳсулотлар таркибида, албатта, бошқа элементлар қаторида магний ҳам бўлади. Масалан, сут ва сут маҳсулотлари, нон, сабзавот ва мевалар бунга мисол бўлиши мумкин. Агар улар ҳафтасига 2-3 марта истеъмол қилинса, магний етишмаслигидан хавотирланмаса бўлади.
Бироқ ҳаётнинг маълум вақтларида магнийга бўлган эҳтиёж ортади. Агар инсон диетасида фойдали маҳсулотларни чекласа, танқислик хавфи кескин ошади. Буларга биринчи навбатда ҳомиладорлик ва ўсмирлик даври киради. Суякларнинг ўсиши, мушак ва асаб тўқималарининг тўғри ривожланиши учун зарурлигини ҳисобга олинса, фаол ўсиш пайтида унга бўлган эҳтиёж ортади.
Эмизикли бўлмаган аёлнинг қонидаги магний миқдори 0,66-0,99 ммол/л ни ташкил қилади. Аммо ҳомиладорлик пайтида унга бўлган эҳтиёж ортади ва қондаги бу элементнинг нормал даражаси 0,8-1,05 ммол/л гача кўтарилади. Бир қарашда, фарқ унчалик катта эмас, лекин баъзида аёлда фарзанд кутиш пайтида, бу муҳим электролит етишмаслигидан келиб чиқадиган аломатлар пайдо бўлиши мумкин.
Таркиб ошишининг сабаби нафақат бўлажак чақалоқ учун зарур, балки суяк, мушаклар қурилишига ва асаб тизимининг ривожланишига бориб тақалади. Эстроген гормони магнийнинг қарийб 25 фоизга ошишига олиб келади.
Ҳомиладор аёлларни тиббий кўрикдан ўтказишда мунтазам равишда ўтказилиб турадиган қон текшируви бу таҳлилни англатмайди. Шифокор етишмовчиликни кўрсатадиган баъзи аломатлар мавжуд бўлганда буюриши мумкин, шунинг учун унинг етишмаслигини бартараф этишда магний препаратларини рецепт бўйича расмий кўрсатмалари мавжуд.
Ҳомиладор аёлда магний етишмаслигини тасдиқлайдиган аниқ симптом йўқ. Умуман олганда, ратционида камида вақти-вақти билан сут ва сут маҳсулотлари, ҳар хил дуккакли экинлар, донли сабзавотлар, яшил сабзавотлар ва баъзи меваларни ўз ичига олган мамлакатдаги ўртача бу элементнинг кескин танқислиги учрамайди. Асосан, клиник амалиётда бир оз танқислик бўлиши мумкин.
Магний танқислигига қуйидагиларга сабаб бўлади:
Бачадон кўпинча аниқ сабабсиз, яъни дам олишда, жисмоний ёки ҳиссий стрессиз яхши ҳолатда бўлади. Магний етишмаслиги мушакларнинг қисқаришига олиб келади, бу орган деярли бутунлай тузилган ва аёлнинг ўзи ошқозон қаттиқлашиб, оғриқлар пайдо бўлишини сезади. Бу аломатларнинг барчаси одатда бир муддат дам олгандан кейин йўқолади, лекин кун давомида улар бир неча марта такрорланиши мумкин.
Ҳар хил мушакларнинг, кўпинча бўйин, орқа ёки оёқ-қўлларнинг оғриқли қисқариши ёки қисилиши. Бу камдан кам учрайди, лекин магний етишмаслиги улардан бири бўлиши мумкин.
Уйқусизлик ҳисси, қўл ва оёқ бармоқларида томир тортиши. Бу нерв импулсининг энг узоқ нерв учларига ўтказилиши бузилишининг натижасидир, чунки бу жараёнда магний муҳим рол ўйнайди.
Ушбу элементнинг етишмаслиги баъзида марказий асаб тизимининг ишида бузилишларга олиб келади. Аёл асабийлашади, майда-чуйда нарсалардан сиқилади, кўпинча йиғлайди, ҳис-туйғуларини бошқара олмайди ва тушкун кайфиятни бошдан кечиради. Ҳомиладор аёлда ташвишланиш учун етарли сабаблар бор ва магний етишмаслиги бу ҳолатни янада кучайтиради.