Stejt department o verskim slobodama u Srbiji: Antisemitizam i murali Mladiću
Nacionalističke grupe u Srbiji koristile su društvene mreže za širenje antimigrantskih i antimuslimanskih poruka, navodi se, uz ostalo, u godišnjem izveštaju američkog Stejt departmenta o verskim slobodama u svetu 2022. godine.
Dokument se odnosi na politike državnih vlasti kojima se krše verska uverenja različitih grupa, denominacija i pojedinaca, kao i nastojanja SAD za promociju verskih sloboda širom sveta. Stejt department svake godine o verskim slobodama u svetu podnosi izveštaje Kongresu, prenosi Glas Amerike.
"Izrazi antimuslimanskog raspoloženja, kao što su ispisivanje grafita i murala koji veličaju osuđenog ratnog zločinca Ratka Mladića i upotreba pežorativnog jezika za opisivanje etničkih Albanaca, pojavili su se širom zemlje", navedeno je u delu Izveštaja koji se odnosi na Srbiju.
Manje nasilnih incidenata
U dokumentu objavljenom 15. maja navodi se da su verske grupe u Srbiji 2022. godine prijavile manji broj nasilnih incidenata u odnosu na 2021. godinu.
Jevrejska zajednica nije prijavljivala antisemitske incidente ili napade na njene pripadnike. Međutim, u julu 2022. vandalizovane su dve izložbe na otvorenom u Novom Sadu - od kojih je jedna bila posvećena sećanju na Holokaust. Nekoliko izložbenih panela je bilo ispisano neonacističkim i proruskim simbolima.
"Lideri jevrejske zajednice preneli su da se antisemitizam promoviše na internetu i primetili da su antisemitska dela, uključujući Protokole sionskih mudraca, i dalje dostupna za kupovinu. Takođe, samoproglašene patriotske organizacije su na internetu nastavile da promovišu antisemitske stavove", navodi se u izveštaju Stejt departmenta.
U izveštaju je navedeno da su vlasti Srbije nastavile sa vraćanjem imovine zaplenjene tokom Holokausta, kao i restituciju verske imovine oduzete posle 1945, kada je uspostavljena država zasnovana na komunističkoj ideologiji. Međutim, primećeno je da se taj proces odvija sporo.
Vlasti su nastavile sa razvojem memorijalnog centra Holokausta, koji obuhvata Staro sajmište i Topovske šupe - lokacije koncentracionih logora iz Drugog svetskog rata u Beogradu.
Favorizivanje SPC
Precizirano je i da su predstavnici nekoliko verskih grupa ukazali da su vlasti u Srbiji nastavile da favorizuju Srpsku pravoslavnu crkvu (SPC) u odnosu na druge verske grupe.
"Vlada je odobrila sredstva za završetak pravoslavnog verskog objekta, ali slična izdvajanja nije namenila drugim verskim grupama", navedeno je u tekstu.
Navedeno je i da je Srpska pravoslavna crkva juna 2022. priznala autokefalnost Makedonske pravoslavne crkve – Ohridske arhiepiskopije, čime je rešen dugogodišnji spor između dve crkve.
Ukazano je da su pojedini mediji i internet stranice koristili pojam sekta za manje hrišćanske i netradicionalne verske grupe što je, kako je navedeno, nosilo snažnu negativnu konotaciju.
"Postojala su najmanje dva članka u tabloidima koji su Jehovine svedoke posebno okarakterizirali kao sektu", ukazano je u tekstu.
Inače, prema važećem zakonu, u Srbiji poseban tretman uživa sedam verskih grupa koje su definisane kao tradicionalne: Srpska pravoslavna crkva, Rimokatolička crkva, Slovačka evangelička crkva, Reformirana hrišćanska crkva, Evangelička hrišćanska crkva, Jevrejska zajednica i Islamska zajednica, koju predstavljaju Islamska zajednica Srbije i Islamska zajednice u Srbiji.
Registrovano je i dvadeset osam netradicionalnih verskih grupa.
U tekstu je navedeno i da su predstavnici američke ambasade u Srbiji zalagali za versku slobodu i toleranciju, kontinuirani međuverski dijalog i zaštitu verskih objekata u zemlji.
Ambasada je, kako je ukazano, nastavila da podstiče tačno i istinito tumačenje istorije u planiranom memorijalnom centru Holokausta u Beogradu i istakla značaj nastavka restitucije jevrejske imovine iz perioda Holokausta.
"Zvaničnici ambasade sastali su se sa predstavnicima širokog spektra verskih grupa kako bi sa njima razmatrali pitanja verskih sloboda, tolerancije, interakciju verskih grupa sa predstavnicima vlasti, kao i restituciju imovine", navedeno je u izveštaju.