Nobelova nagrada za hemiju dodijeljena za otkriće kvantnih tačaka u LED svjetlima
Naučnici Moungi Bawendi, Louis Brus i Alexei Ekimov osvojili su Nobelovu nagradu za hemiju 2023. za "otkriće i sintezu kvantnih tačaka", prenosi Reuters.
Nanočestice i kvantne tačke koriste se u LED svjetlima i TV ekranima, a mogu se koristiti i za pomoć doktorima pri mapiranju tumora.
"Dobitnici su uspjeli proizvesti čestice toliko male da su njihova svojstva određena kvantnim fenomenima. Čestice, koje se nazivaju kvantne tačke, sada su od velike važnosti u nanotehnologiji", stoji u saopštenju Nobelovog odbora za hemiju.
"Istraživači vjeruju da bi u budućnosti mogli doprinijeti fleksibilnoj elektronici, malim senzorima, tanjim solarnim ćelijama i šifriranoj kvantnoj komunikaciji."
Prošlogodišnja nagrada za hemiju dodijeljena je naučnicima Carolyn Bertozzi, Mortenu Meldalu i Barryju Sharplessu za rad u "kemiji klikova", otkrivajući reakcije koje omogućuju spajanje molekula i stvaranje novih spojeva.
Dok su nagrade za hemiju ponekad zasjenjene nagradom za fiziku i njezinim poznatim dobitnicima kao što je Albert Einstein, laureati iz hemije uključuju mnoge naučne velikane uključujući Ernesta Rutherforda i Marie Curie, koji su također osvojili nagradu za fiziku.
Sezona dodjele Nobelovih nagrada svake godine slijedi isti obrazac: nakon kategorije medicine, objave nagrada za fiziku i hemiju zakazane su za utorak i srijedu, nakon čega slijedi Nobelova nagrada za književnost u četvrtak.
Petak donosi izbor ovogodišnje Nobelove nagrade za mir - jedine nagrade u nizu koja se ne objavljuje u Stockholmu, već u glavnom gradu Norveške Oslu.
Konačno, ponovno u glavnom gradu Švedske, Nobelova nagrada za ekonomske nauke bit će objavljena sljedećeg ponedjeljka.
Nobelove nagrade pokrenute su oporukom izumitelja dinamita i donatora Alfreda Nobela (1833. - 1896.). Namijenjene su odavanju počasti onima koji su bili od najveće koristi čovječanstvu u svakoj kategoriji tokom prethodne godine.
Nagrade se tradicionalno dodjeljuju na svečanosti 10. decembra, na godišnjicu Nobelove smrti.
Nobelova zaklada je ove godine povećala novčanu nagradu po kategoriji za milion švedskih kruna na 11 milion kruna (950.000 eura).