Новости за 04.03.2021

1-марттан тарта Түркия карантин чектөөлөрүн четинен ала баштады. Жаңы эрежеге ылайык коронавирус жуктуруп алгандар аз катталган аймактарда ресторан жана коомдук жайлар ачылды. Бирок кечки саат 9дан кийинки комменданттык саат күчүндө калат.  Түркияда кафе жана сулуулук салондорун иштеткен кыргызстандык ишкерлер да пандемиянын кесепетин өз жон териси менен сезип жатат. Түркиянын бардык аймактарында былтыр ноябрдан бери ресторан-кафелерде тамактанууга тыюу салынган. Кардарлар тамак-ашты үйгө алып кеткенге уруксат берилген. Читать дальше...

Жогорку Кеңеш Конституциянын жаңы долбоорун референдумга коюу жөнүндө мыйзам долбоорун биринчи окууда кабыл алды. Документ парламентте депутаттардын кызыл чеке талаш-тартыщын жаратты. Айрым депутаттар долбоордун демилгечиси болуудан баш тартышты. ​Кыргызстанда Конституциялык кризистин себептери эмнеде жана ал мындан ары кантип чечилет? Бул үчүн жоопкерчиликти ким мойнуна алат? Студиянын коноктору – Жогорку Кенештин депутаты Бактыбек Турусбеков, Конституциялык Кеңешменин төрагасы Бекбосун Бөрүбашев... Читать дальше...

Түркмөнстандын бийлигин сынга алаганы үчүн «интернет-террорист» катары айыпталып жаткан студент Розгелди Чолиев 2-мартта Стамбулдан Москвага учуп келгенде Шереметьево аэропортунда кармалды. Бул тууралуу «Түркмөнстан хроникасы» басылмасы биринчи болуп кабарлады. Чолиев аэропорттон тартылган видеону социалдык тармактарга өзү жарыялаган. Былтыр декабарда «Мемориал» укук коргоо борбору жана «Түркмөнстан Хелсинки фонду» Карачай-Черкессияда окуган студент Ютьюбда студенттерди биригип аракеттенүүгө чакырганы... Читать дальше...

Баш мыйзамдын долбооруна эми өзгөртүү кирбейт, деп билдирди Жогорку Кеңештин депутаты Бактыбек Турусбеков бүгүн 4-мартта “Азаттыктын” “Эксперттер талдайт” берүүсүндө. Турусбеков Конституциянын жаңы долбоорунун авторлорунун бири. “Баш мыйзамдын долбоору үч айдан бери талкууланды. Ошондон бери түшпөгөн сунуштар, айтылбаган сындар эми чыга баштады. 2-мартта парламент 1-окуудан кабыл алган соң сунуш, сын-пикирлер түшө баштады. Мыйзам долбоору 1-окуудан өткөн соң өзгөрүү кирбейт. 2-3-окуусунда да өзгөртүү киргизүүнүн жол-жобосу жок”, - деди ал. Читать дальше...

“Мамлекеттик башкаруу формасы президенттик болобу, парламенттик болобу, эгер анда демократия сакталбаса, андай бийлик Кыргызстанда жыл айланбай калышы мүмкүн”. Мындай деген пикирин саясатчы Равшан Жээнбеков бүгүн 4-мартта “Азаттыктын” “Эксперттер талдайт” телекөрсөтүүсүндө билдирди: “Биз бийликтин баарын президентке берип, бирок, демократиялык механизмдерди сактап калбасак, кайра эле жыл айланбай төңкөрүш болот. Азыркы бийлик ушуну эске алып, демократиялык механизмдерди киргизбесе, анда бир күнү Кыргызстанда Конституция да... Читать дальше...

Саламаттык сактоо жана социалдык өнүктүрүү министрлигинин басма сөз кызматы Аксы райондук ооруканасынын дарыгерлери ууланган адамдардын үйлөрүн кыдырып, бейтаптарды аныкташканын маалымдады. Ошону менен 2-март күнү Кара-Жыгач айылындагы ашканада чогуу тамактанган адамдардын ичинен дагы 10 адам: беш аял, беш эркек 4-март күнү кечке жуук ооруканага жаткырылды. Дарыгерлердин айтымында, баарынын абалы туруктуу орто оор абалда. 2-мартта Аксы районунун Кара-Суу айылынын жыйырмага чукул тургуну Кара-Жыгач айылындагы ашканада тамактанышып... Читать дальше...

Улуттук коопсуздук боюнча мамлекеттик комитети (УКМК) президент Садыр Жапаровдун “Фейсбуктагы” баракчасын башка адамдар тарабынан бузуп кирүү фактысын текшере баштады. Бул тууралуу мекеменин басма сөз кызматы 4-мартта маалымдады. Ага ылайык текшерүүнүн алгачкы жыйынтыгында "аккаунт чет мамлекеттен бузулганы"  аныкталды. Учурда бул окуя боюнча тиешелүү чаралар көрүлүп жатат. 3-мартта социалдык тармактарда Жогорку Кеңештин депутаты Дастан Бекешевдин Конституциянын жаңы долбооруна карата айткан... Читать дальше...

Ташкентте президенттин коопсуздугу боюнча мамлекеттик кызмат Шавкат Мирзиёевдин кенже күйөө баласы кабылган жол кырсыгынын чоо-жайын иликтеп жатат. 37 жашка таяп калган Отабек Умаров - Мирзиёевдин кичүү кызы Шахнозахондун күйөөсү. 13-февралда Ташкендин «президенттик маршрут» деп аталган борбордук көчөсүндө мотоцикл кырсыктады. Катуу ылдамдыкта сызгырылтып эки дөңгөлөктүү транспортту минип бараткан адамдын оң буту үч жеринен чорт сынып кетти. Кырсыктаган киши - президент Шавкат Мирзиёевдин кичүү... Читать дальше...

2-мартта Кара-Кече көмүр кениндеги коррупцияга байланыштуу төрт киши кармалды. Алар көмүр ташыган айдоочулардан акча талап кылганы аныкталган. Эки жыл ичинде мыйзамсыз талап кылынган акчанын көлөмү 37 миллион сомду түзгөнү айтылууда. Буга чейин Кара-Кечеде тараптардын ок атышуусуна чейин жеткен жаңжалдар катталган. Улуттук коопсуздук боюнча мамлекеттик комитеттин (УКМК) маалыматына караганда, Кара-Кечедеги «Кыргызкөмүр» мамлекеттик ишканасынын «Кара-Кече» филиалынын кызматкерлери, ошондой эле... Читать дальше...

- Жогорку соттун төрайымы Гүлбара Калиеваны кылмыш жоопкерчилигине тартууга жол ачылды. Калиева Тартип комиссиясынын чечими "мыйзамсыз кабыл алынганын" билдирди. - Жалал-Абадда алты киши ууланып каза тапты. Дарыгерлердин баштапкы маалыматына караганда, уулануу спиртке суу кошуп ичкенден болгон - Бирмада аскердик хунтага каршы акцияларда кеминде 38 адам өлтүрүлгөн. Улуттар Уюмунун чабарманы 3-мартты “эң кандуу күн” деп сыпаттады.

Европанын дары-дармектер агенттиги орусиялык "Спутник V" вакцинасын экспертизадан өткөрө баштады. Маалыматка караганда, текшерүү тездетилген процедура менен жүргүзүлүп жатат. Ийгиликтүү болсо, Евробиримдиктин өлкөлөрүндө колдонууга уруксат берилмекчи. Атап айтканда, агенттик вакцинанын биримдиктин сапат жана коопсуздук стандарттарына канчалык дал келерин карап чыкмакчы. Экспертиза качан аяктары айтылган жок. Еврошаркеттин бийликтери эмдөө, препараттарды жактыруу иштери жай жүрүп жаткандыгы үчүн сынга кабылып келатат. Читать дальше...

Соттор кеңешинин алдындагы Тартип комиссиясы Жогорку соттун төрайымы Гүлбара Калиеваны кылмыш жообуна тартууга уруксат берди. Улуттук коопсуздук боюнча мамлекеттик кызмат (УКМК) Жогорку соттун төрайымын коррупцияга аралашкан деп шек санаган. Андан кийин Башкы прокурор Курманкул Зулушев Гүлбара Калиеваны жоопко тартуу үчүн Тартип комиссиясына кайрылган.   Калиева өзүнө каршы дооматтарды четке кагып келет. Эгемен Кыргызстандын тарыхында Жогорку соттун кызматта турган жетекчисине кылмыш иши биринчи жолу козголду. Читать дальше...

4-мартта Бирмада (Мьянма) бир күн мурдагы акцияларда өмүрү кыйылгандарды жерге беришти. Чогулгандар революциячыл ырларды аткарышып, аскердик төңкөрүшкө каршы ураандарды чакырышты. Шаршембиде аскердик хунтага каршы акцияларда кеминде 38 адам өлтүрүлгөн. Күбөлөрдүн айтымында, ал күнү аскерлер чогулган элге эч эскертүүсүз эле ок ата баштаган. Интернетке тараган видеолордон полиция митингчилерди таратуу үчүн көздөн жаш агызуучу газ, согуштук жана желим окторду колдонгонун, көчөдө жаткан сөөктөрдү көрүүгө болот. Читать дальше...

Арменияда саясий кризис тереңдеди. Өкмөт башчынын армиянын Башкы штабы менен тирешинен тутанган чыңалуунун бул жолку айлампасы президент Саркисян менен премьер Пашиняндын пикир келишпестиктерин да ачыкка чыгарып койду. Ал тапта Пашинян Конституцияны өзгөртүп, жарым жартылай президенттик башкарууга кайтууну сунуш кылды. Кошуна Грузияда оппозиция лидерин коргоп чыккан премьер Гахария нааразылык иретинде кызматынан кетти.

Кыргызстанда парламенттик башкаруу элдин үмүтүн актаган жок. Мындай пикирин Конституциялык кеңешменин төрагасы Бекбосун Бөрүбашев “Азаттыктын” “Эксперттер талдайт” берүүсүндө билдирди. Ал президенттик башкаруу менен парламенттик башкаруунун айырмасы, мамлекетке пайда-зыяны тууралуу айтып жатып, партиялык система менен түзүлгөн парламент элдин үмүтүн актаган жок деп билдирди: “Парламенттик башкаруунун негизги өзөгүн саясий партиялар түзөт. Бирок азыр бизде саясий партиялардын абалын көрүп жатасыздар. Читать дальше...

Баш мыйзамдын жаңы долбоорунун кабыл алынышы – легитимсиз. Мындай пикирин Жогорку Кеңештин мурдагы депутаты, мурдагы коргоо министри Исмаилов “Азаттыктын” “Эксперттер талдайт” берүүсүндө билдирди: “Мен президенттик башкарууну колдоп келгем. Буга чейин канча Конституцияны талкуулап, сунуш берип, кабыл алгандардын, каршы болгондордун да арасында болгом. Бирок бул жолу Конституцияны алмаштыруу шермендечилик жол менен өтүп жатат. Көзү өтүп кеткен, мандатын тапшырган, учурда түрмөдө отурган депутаттардын да колу турат”. Читать дальше...

Коррупцияга шек саналып камалган Райымбек Матраимов менен Кубанычбек Жумалиевдин жеке менчик ооруканада дарыланып жатканы коомчулукта талкууга жем таштады. Оор беренелерге айыпталган адамдарга карата укук коргоо органдарынын бул чечими канчалык туура? Менчик ооруканада дарыланууга мыйзам жол береби? Абактан ооруканага которулгандар Кылмыштуу кирешелерин легалдаштырууга (адалдоого) шек саналып жаткан Мамлекеттик бажы кызматынын төрагасынын мурдагы орун басары Райымбек Матраимов ушул күндөрү... Читать дальше...

Бирмада (Мьянма) аскердик хунтага каршы бир күн мурдагы акцияларда кеминде 38 адам өлтүрүлдү. Бириккен Улуттар Уюмунун чабарманы 3-мартты Бирмада аскердик төңкөрүш орун алгандан берки “эң кандуу күн” деп мүнөздөдү. Митингдер бейшемби күнү да уланды.

«Азаттык» радиосунун «Бийлик сырлары» берүүсүнүн бул жолку коногу Кыргыз Республикасынын Конституциялык сотунун мурдагы төрайымы Чолпон Баекова болду. Интервьюда ал кантип коммунист болгону, соттон профсоюз уюмун жетектөөгө өткөнүнүн себептери, Акаевдин президент болууга укуктуулугу, Максим Бакиев жетектеген Өнүгүү агенттигинин мыйзамдуулугу ж.б. суроолорго жооп берет. - Чолпон Турсуновна, коомчулукта экс-президент Аскар Акаевдин үчүнчү мөөнөткө мыйзамсыз шайланышына Конституциялык соттун төрайымы катары Чолпон Баекова жол ачып берген... Читать дальше...

Жогорку соттун басма сөз кызматы төрайым Гүлбара Калиеванын Соттор кеңешинин Тартип комиссиясынын чечими боюнча комментарийин таратты. Анда Калиева  комиссиянын бүтүмүн "мыйзамсыз" деп атаган: "Мени кылмыш жообуна тартууга макулдук берүү тууралуу чечим мыйзамсыз. Анткени, медициналык маалымкат жана маселени мен жок карабоо тууралуу арыз бергениме карабай жыйын менин катышуумсуз өттү. Мыйзамда кароо мөөнөтү төрт ай болгонуна карабай, чечимдин шашылыш чыгарылганы түшүнұксүз. Мындай кадамдар мыйзамга кайчы келет"... Читать дальше...

Президент Жо Байдендин администрациясы улуттук коопсуздук стратегиясын жарыялады. Документте “Кытай, Орусия жана башка авторитардык мамлекеттер менен атаандаштык өсүп жатканы” белгиленген. Орусия өзүнүн глобалдык таасирин кеңейтүүнү максат кылганы жана дүйнөлүк аренадагы нормаларды дестабилдештирүүгө аракет көргөнү айтылат. Кытай менен катар Орусия да АКШны аласыратууга көптөгөн ресурстарын жумшаганы белгиленгени менен негизги атаандаш деп Бээжин сыпатталган. Документте айтылгандай, Кытай экономикалык кубатын... Читать дальше...

Спортчу Италиянын "Интер" клубунда ойноп, чехиялык "Славия" менен эки ирет өлкө чемпиону болгон. Оштук командага чейин ал Ирактын "Эрбиль" клубунун намысын коргогон.

Кыргызстанда гендердик теңсиздик жана үй-бүлөлүк зомбулуктан жабыркагандарга маалыматтык колдоо көрсөтө турган 117 кыска номурун иштетүүчү операторлорду даярдоо башталды. Бул тууралуу Саламаттык сактоо жана социалдык өнүгүү министрлиги кабарлады. 117 номуру аталган министрликтин карамагында иштеп, турмуштук абалы оор жана үй-бүлө зомбулугунан жабыр тарткандарга укуктук, маалыматтык жардам берүүгө багытталат. Ыкчам номурду иштетүүнү өлкөдөгү Кризистик борборлор биримдиги демилгелеп, Бириккен... Читать дальше...

Президент Садыр Жапаров Өзбекстанга 11-12-мартта барат. Бул тууралуу Тышкы иштер министри Руслан Казакбаев 4-марттагы басма сөз жыйында кабарлады. Анын айтымында, акыркы күндөрү Жапаровду бир топ өлкөлөрдүн лидерлери чакырды. Өзбекстандагы сапарынан кийин  ал  Тажикстан, Түркмөнстан жана Кытайга барары күтүлүп жатат.   Министр президенттин Ташкентке сапары кандай багытта экенин жана анда эмне маселелер караларын тактаган жок. ТИМ буга чейин Садыр Жапаровдун кийинки расмий сапары Өзбекстанга мерчемделип жатканын билдирген. Читать дальше...

АКШ Улуттар уюмунун алкагында Ооганстан боюнча эл аралык конференция өткөрүүнү сунуш кылды. Бул тууралуу Мамлекеттик департаменттеги расмий адам билдирди. Сунуш АКШнын Ооганстан боюнча атайын чабарманы Залмай Халилзад 3-мартта Кабулда үч күндүк сүйлөшүүлөрдү аяктагандан кийин айтылды. Дипломат ооган жергесине тынчтык сүйлөшүүлөрүн жандандыруу максатын көздөп барган. Халилзад “Талибан” менен диалогду тездетүү максатында президент Ашраф Гани, Улуттук жарашуу боюнча жогорку кеңештин төрагасы Абдулла Абдулла... Читать дальше...