Новости за 09.03.2022

Украинада орус аскерлеринин аткылоосуна, бомбалоолорго туш болгон, курчоодо калган карапайым элди эвакуациялоо аракети уланууда. 9-мартта эртең менен Орусия жергиликтүү саат 10дон баштап элдин Киев, Чернигов, Сумы, Харьков жана Мариуполдон чыгып кетиши үчүн ок атпоо режимин сактарын билдирген. Бирок расмий маалыматтарга караганда, согуш зонасынан көчүрүү иши айрым жерлерде үзгүлтүккө учурады. Сумы шаарынан гана коопсуз коридор түзүлгөнү тастыкталды. Мариуполдун тургундарын эвакуациялоо мүмкүн болгон-болбогону белгисиз. Читать дальше...

Украина орус куралдуу күчтөрү Мариуполдогу балдар ооруканасын бомбалады деп айыптады. Шаар кеңеши маалымдагандай, медициналык мекеме талкаланган, бирок каза тапкандардын, жабыркагандардын саны азырынча белгисиз. «Орусиянын баскынчы күчтөрү балдардын ооруканасына бир нече бомба таштап, эбегейсиз кыйроого алып келди», - деп билдирди кеңеш. Орусия кол салгандан бери оорукана иштеп жатканбы же жокпу айтыла элек. Социалдык тармактарга чыккан сүрөттөрдө имараттын таш-талканы чыкканы көрүнүп турат. Читать дальше...

Орусиянын Украинага кол салганына 14 күн болду. Орусиядагы каатчылыктын эпкини Кыргызстанга да тийип, бир АКШ доллары 100 сомдон ашты. Жогорку Кеңеш бүгүнкү жыйынында “Бүтүн Кыргызстан” фракциясынын лидери Адахан Мадумаровду кылмыш жоопкерчилигине тартууга уруксат берген жок.

Украинанын аймагына басып киргени үчүн Орусияга бир катар өлкөлөр катаал санкцияларды салды. Мындан улам айрым чет элдик компаниялар Орусиядагы ишин убактылуу токтотууда. Ал жакта жашап, эмгектенген мигранттар катаал чаралар олуттуу таасирин тийгизе баштаганын билдирип жатышат. McDonald's Орусиядагы 850дөй ресторанын убактылуу жабууда. Бир катар маалымат каражаттары да Starbucks, Universal Music, Coca-Cola Орусиядагы ишмердүүлүгүн токтотконун жана PepsiCo бул өлкөгө суусундуктарын сатпай турганын жазды. Читать дальше...

Орусиянын Коргоо министрлиги Украинадагы согушка милдеттүү аскер кызматын өтөп жаткан жоокерлер тартылганын моюнга алды. Министрликтин расмий өкүлү Игорь Конашенков шаршембиде "айрым бөлүктөрдө" ошондой аскерлер "бар болуп чыкканын" билдирип, алар украин жергесинен чыгарылганын кошумчалады. Буга чейин орус расмийлери согуштук аракеттерге куралдуу күчтөргө келишимдик негизде келген аскер кызматкерлери гана катышып жатканын айтып келген. Орус армиясы ошондой эле айрым аскерлерин Украинада туткунга алышканын биринчи жолу ачык айтты. Читать дальше...

Орусия Украинадагы бийликти кулатууну максат кылбайт. Бул тууралуу Тышкы иштер министрлигинин расмий өкүлү Мария Захарова шаршембидеги брифингде билдирди. Согуштун башында президент Владимир Путин украин аскерлерин төңкөрүш уюштурууга чакырган. Өлкөнүн легитимдүү жетекчилигин ошондо "баңгилердин жана неонацисттерлин уюшкан тобу" деп атаган. Захарованын айтымында, согуш Донбасcтагы орусиячыл жикчилдерди коргоону, Украинанын "демилитаризациясын" жана "ашынган улутчулдардан арылышын", Орусияга болгон аскердик коркунучту жоюуну көздөйт. Читать дальше...

"Манас" аэропортунун басма сөз катчысы Алия Курбанова аба майдан курчоого алынды деген маалыматты четке какты.  Анын айтымында, 9-мартта Санкт-Петербург-Бишкек багытындагы учак аэропортко конду. Жүргүнчүлөр эвакуация болду деген кабар чындыкка дал келбейт.  Буга чейин интернет булактарында Санкт-Петербург-Бишкек багытындагы учактагы жүргүнчүлөрдүн бири Украинадагы согушка каршы экенин билдирип, кол баштыгында жарылуучу зат бардыгын айтканы, мындан улам "Манас" аэропорту курчоого алынганы кабарланган. Читать дальше...

Украинанын тышкы иштер министри Дмитрий Кулеба Орусияны ок атууну токтотуп, Чернобыл атомдук станциясында оңдоо иштерин жүргүзүүгө шарт түзүүгө чакырды. Киев анын алдында станцияда электр энергиясы өчүрүлгөнүн, радиактивдүү заттардын айлана-чөйрөгө чыгып кетүү коркунучу тууралуу Атомдук энергия боюнча эл аралык агенттикти (МАГАТЭ) кабардар кылган. Агенттиктин жетекчиси АЭСти электр энергиясыз калтыруу коопсуздукту камсыздоонун негизги принцибин бузарын белгиледи. Ошол эле маалда өзөктүк отунду муздатып туруу үчүн суу жетиштүү экенин айтты. Читать дальше...

Борбордук шайлоо комиссиясы 27-февралда Свердлов округунда өткөн кайра шайлоодо биринчи орунду алган талапкер Абдурахманхажи Муртазалиевдин жеңишин жокко чыгарды. Мындай чечим БШКнын 9-марттагы отурумунда бир добуштан кабыл алынды жана ага добуш сатып алуу фактысы себеп болгону айтылды. Боршайкомдун жыйында укук коргоо органдарынын кызматкерлери добуш сатып алуу фактысы менен кармалган жарандардын талапкер Абдурахманхажи Муртазалиев менен байланышы бар экенин билдиришти. Чечим ыкчам чара көрүү... Читать дальше...

Орусиянын Украинадагы операциясы жарандык калктын арасында улам жаңы курмандыктарга алып келүүдө. Бул жагдайда батыш дипломаттары Кытайды Москвага таасир этүү үчүн арачы түшүүгө үндөп жатат. Ал эми Кытайдын төрагасы Си Цзиньпин Орусия менен Украинанын ортосунда тынчтык сүйлөшүүлөрүн биргелешип колдоого чакырды. Ал бул тууралуу Франциянын жана Германиянын лидерлери менен онлайн жолугушууда айтканын Синьхуа агенттиги кабарлады. Ага чейин Батыш дипломаттары Бээжинге каттап, ар тараптуу тынчтык сүйлөшүүлөрүн баштоону сунуштаган. Читать дальше...

Жогорку Кеңеш 9-мартта Министрлер кабинети сунуштаган "Центерра Голд" менен келишимдин шарттары боюнча долбоорун жабык карап, колдоп берди. Бирок анда кандай маселе камтылганы азырынча белгисиз. Өкмөт буга байланыштуу расмий комментарий бере элек. Депутаттар дагы документ "жашыруун" деген белги менен келгенин айтып, кандайдыр бир маалымат берүүдөн баш тартышты. Жыл башында канадалык "Центерра Голд" компаниясы Кумтөр кенин Кыргызстанга биротоло өткөрүп берүү шарттарын атаган. Анда Бишкек өз акцияларынан... Читать дальше...

Министрлер кабинети 2022-жылы өлкөдөгү ирригация тармагын жакшыртууга 1 миллиард сом бөлдү. Айыл чарба министрлигинин Суу ресурстары мамлекеттик агенттигинин маалыматына ылайык, ирригациялык системалардын начарлашынан улам сугат иштеринде ири көлөмдөгү суу коромжуга учурап келет. "Суу быйыл дагы нормадан аз болот" Өткөн жылы Борбор Азияда кургакчылык болуп, сугат суу тартыштыгы Кыргызстандын айыл чарбасына кесепетин тийгизди. Дыйкандар жылдагыдай түшүм албай, мээнети талаада калганына даттанган. Читать дальше...

Жогорку Кеңеш "Бүтүн Кыргызстан" фракциясынын лидери, депутат Адахан Мадумаровду жоопко тартуу тууралуу Башкы прокуратуранын суранычын четке какты. Парламент 9-марттагы сессияда Мадумаровдун ишине байланыштуу түзүлгөн депутаттык комиссиянын аны жоопко тартууга уруксат бербеген чечимин колдоду. Бул тууралуу убактылуу түзүлгөн депутаттык комиссиянын төрагасы Айбек Осмонов "Азаттыкка" билдирди. ​Башкы прокуратура февралда Мадумаровго карата “Чыккынчылык” беренеси менен кылмыш иши козгогону белгилүү болгон. Читать дальше...

Жогорку Кеңеш 9-марттагы жыйынында кыргыз тарап менен канадалык “Центерра Голд Инк.” компаниясынын ортосундагы өз ара дооматтарды жөнгө салуунун шарттары жана форматы жөнүндөгү маселени жабык  карап, колдоп берди. Президент Садыр Жапаров парламентте кайрылуу жасап жатып, депутаттарга ыраазычылык билдирди. “Центерра Голд Инк.” компаниясы менен жетишилген келишимди президент жакынкы күндөрү жарыялай турганы айтылууда. Жыйынга Министрлер кабинетинин төрагасы Акылбек Жапаров баштаган бардык өкмөт мүчөлөрү катышып жатат. Читать дальше...

Кыргызстан Орусия менен Украинанын ортосунда болуп жаткан окуяларда калыс позицияны карманат. Бул тууралуу президент Садыр Жапаров 9-мартта  парламентте Кумтөр маселеси талкууланган жыйында  билдирди. "Бүгүнкү күндө Орусия менен Украинанын ортосундагы болуп жаткан окуялардын кесепети дээрлик бардык мамлекеттерге терс таасир этип жатканын көрүп жатабыз. Кыскасы, дүйнөлүк деңгээлде соода-экономикалык, коопсуздук, алака-катыш жана башка чөйрөлөрдө абал кыйын. Айрыкча акыркы күндөрү эл аралык жагдай... Читать дальше...

Улуттук статистика комитетинин маалыматына караганда, Кыргызстанда аялдар менен эркектердин саны дээрлик бирдей. Аялдар эркектерге караганда сегиз жылга көп жашайт. 2022-жылдын 1-январына карата өлкөдө калктын саны 6,8 миллион болду. Анын 50,4% аялдар түзөт. Жылына кыздарга караганда эркек балдар көбүрөөк төрөлүүдө. 100 ымыркай кызга 105 эркек бала туура келет. 80 жаштан улуу аялдардын саны эркектерге салыштырмалуу эки эсеге көп. 2020-жылы Кыргызстандагы аялдардын жашоо узактыгы 76, эркектердики 68 жаш деп эсептелген. Читать дальше...

Тегерандын өзөктүк программасы боюнча сүйлөшүүлөрдө Ирандын делегациясынын башчысы Али Багери Кани өз өлкөсүнүн лидерлери менен кеңешүүдөн кийин диалогду улантуу үчүн 9-мартта Венага кайтып барды. Бул тууралуу жарым-жартылай мамлекеттик ISNA маалымат агенттиги билдирди. Мунун алдында БУУнун Атомдук энергия боюнча эл аралык агенттиги – МАГАТЭнин башчысы Рафаэл Гросси Иранга иш сапар менен келип, өлкөнүн расмий жетекчилери менен жолугушууларды өткөргөн. Жаңы келишим боюнча Венадагы сүйлөшүүлөр... Читать дальше...

McDonald's компаниясына таандык биринчи ресторан Москвада мындан 32 жыл илгери, 1990-жылдын январында ачылган.

Пакистандын Балучистан провинциясынын Сиби районунда жолго коюлган бомбанын жарылуусунан коопсуздук күчтөрүнүн беш кызматкери каза болуп, 28и жаракат алды. Мунун алдында ушул жолдон аталган райондогу маданий иш-чарага катышуу үчүн келген президент Ариф Алвинин кортежи өткөн болчу. Бул жардыруу мамлекет башчынын жок кылууга багытталганбы, жокпу иликтенип жатат. Жардырууга эч бир топ жоопкерчилик ала элек. Балучистандагы жикчилдердин февралдагы чабуулунан 10 полиция кызматкери, февралдагы кол салуусунан үч аскер мерт болгон. Читать дальше...

Ош облусунун Өзгөн шаарынын мэри Нодирбек Каримов мыйзамсыз жер берүүгө айыпталууда. Бул тууралуу Башкы прокуратуранын басма сөз кызматы 9-мартта билдирди. Маалыматта Каримов 2015-жылы мыйзамсыз токтомдорду кабыл алып, шаардагы “Сарахсий”, “Борбордук”, “Жаңы-Өзгөн”, “32д” жана “Гузар” кварталдарындагы жалпы 9038,5 чарчы метр жер тилкесин 22 жаранга берип жибергени аныкталганы айтылат. Тергөөнүн жыйынтыгы менен прокуратура Каримовго Кылмыш-жаза кодексинин 337-беренеси (кызмат абалын кыянаттык менен пайдалануу) менен айыбы угузулуп... Читать дальше...

Өткөн жылы жазында кыргыз-тажик чек арасындагы куралдуу жаңжалда жараат алгандар арасында ушул күнгө чейин сакая албай, октун азабын тартып жаткандар бар. Баткен районунун тургуну Курсанали Бакыев он бир айдан бери үйүнө бара элек. "Головной" суу бөлүштүрүүчү жайына бараткан жолдо минометтун огунун чачырандысы омурткасынан кирип, өпкөнү тилип өтүп кеткен. 28 жаштагы жигит ушу тапта баса албай, арабада отурат.

9-мартта Кыргызстандын коммерциялык банктарында жана менчик акча алмаштыруучу жайларда 1 АКШ доллары 100 сомдон ашты. Ушул тапта акча алмаштыруучу жайлар, коммерциялык банктар америкалык долларды 98,50 сомдон сатып алып, 101 сом 50 тыйын, 102 сомдон сатууда. Улуттук банктын расмий курсунда бир доллар 97 сом 69 тыйын болуп турат.   Украинадагы согуштан улам орус экономикасы басымга учурап, анын кеспетинен кыргыз сомунун куну дагы төмөндөп жатат. Орусиянын Борбордук банкы 9-мартта коммерциялык... Читать дальше...

Москванын Украинага кол салуусуна байланыштуу McDonald's компаниясы Орусиядагы тез тамактануучу 850 ресторандарынын баарын убактылуу жапканын жарыялады. Мекеме түйүндө иштеген 62 миңдей кызматкер маянасын алууну улантып турарын, ишин кайра качан улантары белгисиз экенин кабарлады. Starbucks компаниясынын жетекчиси Кевин Жонсон өз блогунда Орусиянын Украинага чабуулун айыптап, орус жергесиндеги дүкөндөрүн убактылуу жаба турууну чечкенин жазды. Бул арада Coca-Cola жана PepsiCo корпорациялары дагы... Читать дальше...

Украинанын убактылуу басып алынган аймактарын интеграциялоо боюнча министри, вице-премьер Ирина Верещук 9-мартта жарандарды эвакуациялоо үчүн орус тарап менен алты гуманитардык коридорду макулдашканын кабарлады. Бул тууралуу маалыматты "Кызыл Чырым" эл аралык комитети таратты. Верещуктун сөзүнө караганда, аскерлер таңкы 9:00дөн кечки 21:00гө чейин ушул жолдордо ок атпай турушу керек. Биринчиси - Энергодардан Запорожьени көздөй, экинчиси Сумыдан Полтава жакка, үчүнчүсү Мариуполдон Запорожьеге, төртүнчүсү... Читать дальше...

Жогорку Кеңеш 9-марттагы сессиясында Кумтөрдүн абалы жана "Центерра Голд" менен келишимди жабык кароого киришти. Буга чейин келишим комитетте дагы жабык каралганы белгилүү болду. Жыйынга Министрлер кабинетинин төрагасы Акылбек Жапаров баштаган бардык өкмөт мүчөлөрү катышып жатат. Депутаттар жыйын тууралуу айтуудан баш тартышууда. Айрым депутаттар Министрлер кабинетинин төрагасы Акылбек Жапаров маалыматты айтпай турууну өтүнгөнүн билдиришти. Сессияга президент Садыр Жапаровдун дагы келип, Министрлер... Читать дальше...