Новости за 25.01.2020

کرملین وايي، د روسیې ولسمشر ویلادیمیر پوتین د دې هېواد د لوی څارنوال دفتر ته امر کړی چې د اپوزیسون د یو فعال د زنداني کیدو د حکم قانونیت دې وڅېړي. دا فعال په هغو مظاهرو کې چې اجازه نه وه ورکړل شوې په مکرر ډول د برخې اخیستو له کبله زنداني شوی دی. کونسټانټین کوټوف د تیر کال په سیپټمبر میاشت کې د هغه لانجمن قانون پر بنسټ په څلور کلن زندان محکوم شو چې د 180 ورځو موده کې له یوې څخه په زیاتو جواز نه لرونکو مظاهرو کې ګډون جرم ګڼي. کرملین پر خپله ویب پاڼه لیکلي، پوتین د کوټوف د محکومولو د قضیې د بیا... Читать дальше...

سردار احسان الله دمړ وايي ایف سي ځواکونو د ۲۵ مې جنورۍ په شپه د ده پر کور غیرقانوني چاپه وهلې او د کورنۍ پر پنځو کسانو یې تشدد کړی دی.

د افغانستان د ټاکنیزو شکایتونو کمېسیون وايي، په دوه درې ورځو کې به د استېناف غوښتنې په شکایتونو د پریکړو لړۍ پیل کړي.

د غزني د ډیری ولسوالیو اوسېدونکي وايي ښوونځي یې ودانۍ نه لري.

د پاکستان د سیند صوبې های کورټ د جنورۍ پر ۲۴مه په کراچۍ کې د وژل شوي وزيرستاني ځوان نقيب الله مسود په مقدمه کې تورنو پنځو کسانو د ضمانت درخواست رد کړی دی.

د افغانستان د خوست ولايت شمل-دوه منده ولسوالۍ اوسېدونکو قامي پرېکړه کړې چې نوي ښوونیز کال کې به خپل ټول ماشومان او تنکي زلمیان ښوونځیو کې شاملوي. په پرېکړه کې راغلي، که چا له دې تړونه سرغړونه وکړه، نو قوم به ورسره ټولې اړیکې پرې کوي او ۱۰۰ زره افغانۍ به ناغه ورڅخه اخلي.

د افغانستان دلوړو زده کړو وزارت وايي، د اوبو د منابعو د مدیریت او چاپیریال ساتنې یو ځانګړي مرکز یې جوړ کړی دی. د دغه وزارت د ویاند مرستیال محمد حنیف فرزان د شنبې په ورځ ازادي راډیو ته وویل، دغه مرکز به د هېواد د اوبو علمي مدیریت ته اسانتیاوې برابرې کړي. هغه زیاته کړه: "دلوړو زده کړو وزارت هڅه وکړه، یو مرکز جوړکړي چې پر مټ یې داسې علمي څیړنې وشي چې د هېواد د اوبو د منابعو په برخه کې یوه واضح، ځانګړې او ملموسه تګلاره موجوده ووسي." ښاغلي فرزان وویل، د دغه مرکز څیړنې به د هېواد د منابعو اړوندو ادارو ته ورکړل شي. Читать дальше...

په هرات کې د وزلوبې دویم پړاو سیالۍ ترسره شوې. د افغانستان د المپیک ملي کمېټې عمومي ریاست مطبوعاتي مسوول مجیب قاري زاده نن ازادي راډيو ته وویل، چې دغه لوبې د پشتون پل په لوبغالي کې ترسره شوې. نوموړي وویل، دا سیالۍ د وزلوبې د لوبغاړو د مهارتونو د لوړولو په هدف جوړې شوې دي. قاري زاده وویل چې وزلوبه د هرات د اوسېدونکو ډېره پخوانۍ عنعنوي لوبه ده چې هر کال د ژمي په موسم کې ترسره کوي.

د افغانستان د فوټسال د ښځو ۱۹ کلنې لوبډلې د منځنۍ اسیا د فوټسال د ۱۹ کلنو ښځینه لوبډلو په سیالیو کې، ۱ د ۱۶ په وړاندې له ایران څخه ماتې وخوړه. د افغانستان د فوټبال فدراسیون د خپرونو مرستیال شمس امیني نن ازادي راډيو ته وویل چې افغان لوبډله به سبا د افغانستان په وخت ۳:۳۰ له ازبکستان سره سیالي وکړي. افغان لوبډلې تردې وړاندې قرغزستان څخه هم ماته خوړلې وه. خو د فوتبال فدراسیون وايي، افغان لوبډله سبانۍ لوبۍ لپاره بشپړ چمتووالی لري. د افغانستان د فوټبال فدراسیون د معلوماتو له مخې، په دغه سیالیو... Читать дальше...

په پاکستان کې یو شمېر کسان وايي په راولپنډۍ کې موجود د سترګو له روغتون -الشفا ټرسټ ايي هسپتال – څخه تر علاج کولو وروسته ړانده شوي دي.

د ارزګان سیمه ییز چارواکي وايي، دغلته په یوه نښته کې ۵ کسه وسله وال طالبان او یو پولیس وژل شوي دي. د ارزګان د والي ویاند زړګي عبادي نن ازادي راډیو ته وویل چې نښته تیره شپه وروسته له هغې پیل شوه چې وسله والو طالبانو د چارچینو په ولسوالۍ کې پر یوه امنیتي پوسته برید وکړ. نوموړي زیاته کړه: "په دې نښته کې 8 وسله وال طالبان ټپیان شوي او 5 وسله وال وژل شوي دي، د ملي پولیسو یو سرتیری هم شهید شوی دی." طالبانو تر اوسه په دې اړه څه نه دي ویلي. په سیمه کې د ازادي راډیو خبریال وايي، دا په تېر څو ورځو... Читать дальше...

د دې اونۍ په ځوانانو غږ خپرونه کې مو پر دې خبرې کړي چې د باچا خان د عدم تشدد مبارزې په ګډون نورو کارونو څخه ځوانان څه زده کړه کولای شي.

راپورونه وايي چې دهلمند په کجکي کې یوه هیلیکوپټر​ رالویدلې ده. د هلمند د والي ویاند عمر ځواک په سیمه کې د ازادي راډیو خبریال ته پېښه تایید کړې خو د مرګ ژوبلې په اړه یې څه ونه ویل. ښاغلي ځواک ازادي راډیو ته وویل چې دې سپینې مک هیلیکوپټر په کجکي کې میشتو افغان سرتیرو ته اکمالات رسول. د کجکي ولسوال ته یوې نژدې سرچینې ازادي راډیو ته ویلي چې هیلیکوپټر نن غرمه مهال په توغندي ویشتل شوې او نسکوره شوې ده. دې سرچیني د نوم نه ښودلو په شرط ازادي وویل چې په پېښه کې دوه پیلوټانو ته چې بهرني اتباع وو ،... Читать дальше...

راشکو بابا دیګ بخار، ښايي ستاسې په کورونو کې هم اوسي. په ننګرهار کې د دې دیګ بخارونو د تولید فابریکه له کلونو راهیسې فعالیت لري او په لسګونو ځوانانو ته یې د کار زمینه برابره کړې ده. د ازادي راډیو خبریال سهارګل امیرزی دې فابریکې ته ورغلی او دا راپور  یې پرې جوړ کړی دی: ایډیټ: هیلۍ اسد

د صحت نړیوالې اداره وایي په پاکستان او افغانستان کې د ګوزڼ یا پولیو د مخنیوي لپاره د ورکول کېدونکو ویکسینو خلاف بې بنیاده پروپیګنډې له دې ناورغۍ څخه د ماشومانو د ژغولو پر هلو ځلو ډېر اغېز کړی دی.

د پکتیا په سید کرم ولسوالۍ کې د نباتي ناروغیو او افتونو د مخنیوي لپاره روزنیز پروګرام پیل شو. په دې روزنیز پروګرام کې د فني کارکوونکو له خوا بڼوالو ته د نباتي ناروغیو او افتونو د وقایې هر اړخیزي لارې چارې په عملي او نظري ډول ښودل کېږي. د کرنې او مالدارۍ وزارت ویاند اکبر رستمي وايي، دوی هلې ځلې کوي، چې بزګران د کیمیاوي درملو د استفادې پر زیانونو وپوهوي او ددغو خطرونو د مخنیوي لپاره د افتونو او ناروغیو مخه په میخانیکي لارو چارو ونیسي څو په خبره یې له روغتیايي او اقتصادي پلوه ګټور تمام شي.

د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې خونه د مالیاتو له دوه برابره کېدو خبر ورکوي. د سوداګرۍ او پانګونې خونې مرستیال یونس مهمند نن ازادي راډيو ته وویل، چې د مالیاتو لوړوالی لامل شوی چې د دغه هېواد په بازرونو کې د توکو بیې لوړې شي. هغه زیاته کړه: "په تېرو څو کلونو کې مالیات څو برابره لوړ شوي دي، دا په عامو وګړو ناوړه اغیزه کړې، بیې لوړي شوي، که له یوې خوا عوايد لوړیږي، له بلې خوا په بازارونو کې د توکو بیې لوړې شي چې بې وزله خلک یې بیه نه شي پرې کوي." نوموړي وویل، پخوا چې له یو دوکاندار څخه ۲۰ زره... Читать дальше...

د افغانستان دولت د طالبانو دا څرګندونې ردوي، چې افغان ولسمشر محمد اشرف غني او د ټاکنیزې ډلې لومړی مرستیال یې د سولې مخالفین دي.

په غور کې دولتي ادارې نن د څلورمې ورځې په مخه بندې دي. د غور یو شمېر اوسېدونکي تور پورې کوي چې د راتلونکې لمریز کال مالي بودجه متوازنه نه ده. دغو کسانو دولتي ادارې بندې کړې دي او د ولایت د ودانۍ مخې ته یې پرلت وهلی دی. د نثار احمد کوهین په نوم یوه اعتراض کوونکي ازادي راډیو ته وویل څو چې حکومت د ولایت د لویې لارې او د برېښنا د بند لپاره بودجه نه وي منظور کړې دولتي ادارې به همداسې بندې وي. د غور والي غلام ناصر خاضع دا مني چې محلي ادارې بندې شوې دي. ده ازادي راډیو ته وویل چې د کابل ځواب ته انتظار دی چې د معترضانو غوښتنې ته څه وایي. Читать дальше...

د فرانسې د یوې مذهبي خیریه موسسې څلور کارکوونکي په عراق کې ورک شوې دي. د منځني ختیځ لپاره د مسیحیانو سازمان وایي چې پرون یې درې فرانسويان او یو عراقی کارکوونکی په بغداد کې تري تم شوې دي. د "ایس او ایس" په نوم دغه سازمان له ۲۰۱۴ میلادي کال راهیسې په عراق کې وروسته تر دې فعالیت پیل کړی دی چې داعش ډلې په موصل کې په زرګونو مسیحیان او یزیدیان مجبوره کړل چې خپل کورونه پریږدي. دا فرانسوی سازمان د عراق د کردستان په مرکز اربیل کې فعاله دی، هلته ګڼ عیسویان شته.

د بیلاروس ولسمشر مسکو تورن کړ چې پر هېواد یې فشار راولي چې له روسیې سره یوځای شي. الکساندر لوکاشینکا پرون د بیلاروس په ختیځ کې د کاغذ جوړولو په یوې فابریکې کې کارګرانو ته د خبرو پرمهال وویل، روسیه چې ارزانه تېل او ګاز چمتو کوي، له خپلې انرژي استفاده کوي چې بیلاروس له خپلې خاورې سره یوځای کړي خو دی به کله هم اجازه ورنه کړي چې داسې وشي. لوکاشینکا له ۱۹۹۴ میلادي کال راپه دې خوا د بیلاروس ولسمشر دی له هغه وخته چې دا هېواد له روسیې د یوه خپلواک هېواد په توګه جلا شوی دی. بیلاروس د سون توکو او نورو... Читать дальше...

په چین کې د کرونا په نوم اخیستونکې او وژونکې ناروغۍ په سرعت د خپریدو په حال کې ده او د راپورونو له مخې دا ناروغي فرانسې او اسټرالیا ته هم خپره شوې ده. چین نن وویل چې د دې ناروغۍ له امله په چین کې دننه تر اوسه یوڅلویښت کسان وژل شوي او لږ تر لږه یوزره دوه سوه اووه اتیا کسان پرې اخته شوې دي. دا ناروغي د چین په نهه ویشت ولایتونو کې خپره شوې ده او د دوه سوه اووه دیرش ناروغانو روغتیایي وضعیت خطرناکه بلل شوی دی. فرانسه وایي چې درې تنه یې په دې ناروغي اخته شوې دي. د امریکا متحد ایالتونه هم په دغه... Читать дальше...

کابل چاپ نننیو ورځپاڼو د بېلابېلو موضوعاتو ترڅنګ د سولې روانې پروسې په تړاو لیکنې او تبصرې کړې دي.

د ترکیې په ختیځ کې د زلزلې د ۱۸ کسانو ژوند اخیستی دی او دوه سوه پنځه ویشت تنه ټپيان شوې دي. د چارواکو په وینا د ترکیې ختیځې سیمې تیره شپه سختې زلزلې ولړزولې. د دې زلزلې کچه د ریښتر شپږ اعشاریه اته بلل شوې ده. په ایران، سوریې او لبنان کې هم د دې زلزلې ټکانونه احساس شوې دي.

د امریکا متحده ایالاتو ویلي چې په عراق کې د دوی پر پوځي اډې د ایران د راکټي حملې له امله ۳۴ عسکرو ته شدیده مغزي صدمه رسېدلې ده.  د پنټاګون ویاند جانتن هوفمن پرون، د جنورۍ په ۲۴مه، په واشنګټن کې خبریالانو ته وویل چې ۱۷ عسکر لا هم تر درملنې لاندې دي. ایران د دې لپاره چې له امریکا د جنرال قاسم سلېماني د وژلو غچ واخلي، د جنورۍ په ۸مه نېټه، د عراق په لویدیځ کې پر عین الاسد هوايي اډه چې امریکايي پوځيان دېره دي د بالستیک میزائیلو حمله وکړه . د حملې په وخت ۱۵۰۰ امریکايي عسکرو د عین الاسد په پوځي مرکز کې خدمت کاوه. Читать дальше...