Новости за 19.05.2023

Türkmenistanyň orta mekdeplerinde okuwlaryň tamamlanmagyna sanlyja gün galanda, ýokary okuw jaýyny (ÝOJ) saýlap almak işi şu günler soňky synp okuwçylaryň köpüsiniň we olaryň ene-atalarynyň esasy meseleleriniň biri bolmagynda galýar. Bu aralykda, lebaply ene-atalaryň ençemesi ýurduň ÝOJ-larynda nobatdaky para almak möwsüminiň başlanandygyny belläp, okuwa girmek isleýän dalaşgärlerden soralýan paranyň möçberiniň $15 müňden başlanýandygyny aýdýar.

Türkmen häkimiýetleri öz raýatlarynyň ýurtdan çykmagyny barha kynlaşdyrýan ýaly bolup görünýär. Ýurtda raýatlaryň biometriki pasport almak bilen bagly kynçylyklary saklanýarka, Azatlyk Radiosynyň Lebap welaýatyndaky habarçysy bu proses bilen bagly goşmaça maglumatlary berdi. Häzirki wagtda Döwlet Migrasiýa gullugynyň sebitdäki edarasy biometriki pasport almak isleýän raýatlara sentýabr aýyna nobat berýär. Bu aralykda, Aşgabadyň aeroportunda koronawirus resminamalary bolmadyk käbir ýolagçylar uçara... Читать дальше...

Türkmenistanda gowaça ekilen meýdanlarda tagt we gögeriş suwuny tutmak, şeýle-de bugdaý ekilen meýdanlarda ösüş suwuny tutmak işleri dowam edýärkä, Mary welaýatynyň gallaçy we pagtaçy kärendeçileri ekerançylyk suwlarynyň ýiti ýetmezçiligi bilen ýene ýüzbe-ýüz bolýarlar.

Mary welaýatynyň býujet edaralarynda üstümizdäki ýylyň ikinji ýarymy üçin döwletiň eýeçiligindäki gazet-žurnallara mejbury abuna ýazylmak talaplary artýar. Söz we metbugat azatlygyny berk çäklendirmekde tankyt edilýän türkmen häkimiýetleri neşirleriň esasan onlaýn görnüşlerine ýazylmagy soraýarlar. Býujetçiler agyr ykdysady krizisiň arasynda goşmaça çykdajylaryň özleriniň gün-güzeran aladalaryna urgy bolýandygyny aýdýarlar.

Aşgabatda adam pidalaryna getiren ýol hadysalarynyň ýene biri boldy. 14-nji maýdan 15-ne geçilen gije paýtagtyň 10 ýyl abadançylyk köçesinde bolan ýol hadysasynda ýedi adam heläk boldy.

Türkmenistanyň prezidenti Serdar Berdimuhamedow 19-njy maýda “Merkezi Aziýa-Hytaý” sammitinde eden çykyşynda türkmen tebigy gazyny hytaý ugry boýunça ibermek bilen bagly täze taslamalary amala aşyrmagy teklip etdi. Bu barada Türkmenistanyň döwlet habarlar agentligi (TDH) habar berýär.

Balkan welaýatynyň Türkmenbaşy şäherinde polisiýa işgärleri sakgal goýberýän ýaş raýatlara garşy basyşlaryny gaýtadan güýçlendirýär. Bu barada Azatlyk Radiosynyň habarçysy 17-nji maýda sebitden maglumat berdi.

Metbugat azatlygyny berk çäklendirmekde tankyt edilýän Türkmenistanyň häkimiýetleriniň koronawirus pandemiýasy döwri jemgyýetçilik bilen netijeli aragatnaşyk gurup bilmezligi, halkara maliýe guramalarynyň ýurduň saglyk pudagyny kämilleşdirmek üçin bölüp beren millionlarça dollarlyk proýektleriniň göz öňünde tutulan maksatlara laýyk berjaý edilmezligine getirdi. Bu barada Halkara Hasaplaşyk Proýektiniň (IAP) Irki Duýduryş Ulgamy arkaly geçiren barlaglarynyň netijelerinde bellenilýär. Türkmenistan... Читать дальше...

Türkmenistanyň prezidenti Serdar Berdimuhamedow 18-nji maýda Merkezi Aziýa – Hytaý sammitine gatnaşmak üçin Hytaýa bardy.

Türkmenistanyň welaýat merkezlerinde 18-nji maýda bellenilýän Konstitusiýa we Döwlet baýdagynyň gününde döwlet telewideniýesinde görkezmek üçin öňünden ýasama baýramçylyk tomaşalary wideo düşürilýär. Adatça bolşy ýaly, bu çärelere býujet işgärleri, talyplar dagy mejbury çekilýär.

Türkmenistanyň orta mekdeplerinde okuw ýylynyň tamamlanmagyna sanlyja gün galanda, Mary welaýatynyň merkezi şäherinde käbir mugallymlar okuwçylara pes baha goýmak barada haýbat atyp, olardan dürli işleri berjaý etmegi talap edýärler. Käbir gurply ene-atalar bolsa, çagalaryna ýokary baha goýulmagyny üpjün etmek üçin mugallymlara para berýärler. Bu ýagdaýlar barada ene-atalaryň, okuwçylaryň we mugallymlaryň ençemesi Azatlyk Radiosynyň sebitdäki habarçysyna gürrüň berdi.

Lebap welaýatynyň merkezi şäheri Türkmenabatda häkimiýetler raýatlaryň gijeki hereketine gözegçiligi güýçlendirdiler. Polisiýa işgärleri gije sagat 9-dan soň köçede gezelenç edýän ýaş oglanlary polisiýa bölümine alyp gidýärler. Şeýle-de, olar telekeçilerden hususy dükanlary agşam sagat 10-dan öň ýapmagy talap edýärler. Azatlyk Radiosynyň bu barada maglumat berýän habarçysy bu ýagdaýlaryň Türkmenistanyň orta mekdeplerinde okuw ýylynyň tamamlanmagy bilen bagly maý aýynyň 25-nde geçirilýän "Soňky jaň" dabaralary bilen baglanyşyklydygyny aýdýar.

Türkmenistanyň öňki prezidenti, Halk maslahatynyň başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowyň 25 gün töweregi jemgyýetçiligiň gözünden ýitirim bolmagyndan soň, döwlet mediasynda yzly-yzyna onuň bilen bagly habarlar çykyp başlady. Mundan öň, onuň mümkin saglyk ýagdaýlary sebäpli Germaniýada gizlin bejergi alan bolmagynyň ähtimaldygy barada, resmi ýagdaýda tassyklanmadyk, maglumatlar gowşupdy.

Şu günler Lebap welaýatynyň gowaça meýdanlarynda ýekelemek işleri alnyp barylýar. Kärendeçi daýhanlar ideg işleriniň agyr ynsan zähmetini talap edýändigini aýdýarlar we, düşewüntsiz oba hojalyk işiniň arasynda, öz maliýe serişdeleriniň hasabyna goşmaça işçi güýjüni hakyna tutmaga mejbur bolýarlar. Bu barada Azatlyk Radiosynyň habarçysy sebitden maglumat berdi.

Türkmenistanyň paýtagty Aşgabat şäheri 14-nji maýda öýlän turan güýçli ýeliň yz ýany, ýene tozan astynda galdy. Mary welaýatynda soňky döwürlerde yzygiderli gaýtalanýan çägeli tozan ýerli ilatyň jan saglygyna ýaramaz täsir edýär.

Daşoguz welaýatynyň Görogly etrabyndaky ýol heläkçiliginde üç mekdep okuwçysynyň ölümine sebäp bolmakda aýyplanýan polisiýa işgäri uzak möhletleýin türme tussaglygyna höküm edildi. Welaýatdaky habarçymyz we ygtybarly çeşmelerimiz sebitde jenaýata baş goşan kanun goraýjylara bu hili jezanyň örän seýrek berilýändigini aýdyp, suduň bu karary çykarmagyna betbagtçylygyň Azatlyk Radiosynda köpçülige äşgär edilmeginiň täsir edendigini aýdýarlar.

Mary welaýatynyň bazarlarynda we söwda dükanlarynda günebakar ýagynyň we şekeriň bahasy ýene gymmatlady. Azyk önümleriniň bahalarynyň yzygiderli ýokarlanmagy ilat köpçüligini aladalandyrýan esasy meseleleriň biri bolup durýan mahaly, sebitde käbir önümleriň bahalary durnuklylygyny saklaýar.

Lebap welaýatynyň Türkmenabat şäherinde 1970-nji ýyllarda gurlan dört gatly ýaşaýyş jaýlary abatlaýyş işlerine mätäçlik çekýär. Binalardaky lagym we suw geçiriji turbalar, şeýle-de ýyladyş ulgamlary ençeme ýyllardan bäri abatlanmaýar. Bu barada Azatlyk Radiosynyň habarçysy 12-nji maýda sebitden maglumat berdi.

Türkmenistanda raýatlaryň biometriki pasport almak bilen bagly kynçylyklary saklanyp galýar. Döwlet Migrasiýa gullugynyň Balkan welaýatyndaky edarasy biometriki pasport almak isleýän raýatlaryň resminamalaryny kabul etmegi wagtlaýyn bes etdi. Azatlyk Radiosynyň sebitdäki habarçysy bu ýagdaýyň para-berimiň möwjemegine getirendigini aýdýar. Bu aralykda, garaşsyz neşir Lebap we Mary welaýatlarynyň migrasiýa edaralarynda biometriki pasport almak isleýän raýatlara oktýabr aýyna nobat berilýändigini habar berýär.

Türkmenistanda etiki azlyklaryň hem kowçum bolup ýaşaýan gündogar Lebap sebitinde Toý Mekanlaryndaky durmuş toýlarynda aglaba türkmen milli aýdym-sazlaryny eşitdirmek talap edilip başlandy. Habarçymyzyň ýerli söhbetdeşleri muny Özbegistan bilen serhetleşýän sebitdäki häkimiýetleriň alyp barýan “türkmenleşdirme” syýasatynyň çägindäki nobatdaky gadagançylyk bolandygyny aýdýarlar. “[Welaýatyň merkezi] Türkmenabat şäheriniň  Toý Mekanlarynda çykyş etjek bagşylardan indi diňe döwlet tarapyndan talap edilýän... Читать дальше...

Eýranda türmä basylan protestçileriň ýene üçüsi, Majid Kazemi, Said Ýakoubi we Saleh Mirhaşemi, jemgyýetçilik garşylygyna we adam hukuklary toparlarynyň ýüz tutmalaryna garamazdan, Eýranda jezalandyrylyp öldürildi. Eýran kazyýetiniň metbugat merkezi bu üç adamyň 19-njy maýda, irden jezalandyrylandygyny habar berdi. Olar ýarym harby Basij güýçleriniň 16-njy noýabrda Isfahanda öldürilen iki agzasynyň ölümine we hukuk goraýjy edaranyň işgäriniň tüpeňlenmegine we ok ýarasyndan ölmegine dahylly diýip bilindi. Читать дальше...

Hytaýyň prezidenti Si Szinpin 19-njy maýda strategiki taýdan möhüm sebitden gelen döwlet baştutanlaryna ýüzlenip eden çykyşynda Hytaýyň we Merkezi Aziýanyň söwda, ykdysady we infrastruktura hyzmatdaşlygyndaky mümkinçiliklerini "doly açmaga" çagyrdy. Döwlet metbugatynyň maglumatyna görä, Si olar "ykdysadyýet, söwda, senagat kuwwaty, energiýa we ulag pudagynda däp bolan hyzmatdaşlygyň potensialyny doly açmaly" diýdi. Si Hytaýyň demirgazygyndaky Sian şäherinde geçirilen sammitde Gazagystanyň, Gyrgyzystanyň... Читать дальше...

Prezident Serdar Berdimuhamedow «Merkezi Aziýa – Hytaý» formatynda döwlet baştutanlarynyň gadymy Sian şäherinde geçirilýän birinji sammitinde çykyş edip, Türkmenistandan Hytaýa gaz ibermek boýunça täze taslamalary teklip etdi. Ýangyç-energetika pudagy Merkezi Aziýa ýurtlary bilen Hytaýyň ykdysady hyzmatdaşlygynyň esasy ugurlarynyň biri bolup, «Türkmenistan–Hytaý» gaz geçirijisi bu ugurdaky anyk hyzmatdaşlygyň hakyky we oňyn mysalydyr diýip, türkmen prezidenti aýtdy. Şunuň bilen baglylykda, “Türkmenistanyň... Читать дальше...