Новости за 04.06.2023

د سریلانکا کرکټ ملي لوبډلې په دویمې یو ورځنۍ سیالۍ کې خپل مېلمه افغانستان ته د ۱۳۲ منډو په توپیر ماتې ورکړه. دغه سیالي چې نن یکشنبه د جون ۴مه د سریلانکا په همبنټوټا ښار کې ترسره شوه، افغان لوبډلې پچه وګټله او توپ اچونه یې غوره کړه. کوربه لوبډلې د ۶ لوبغاړو په سوځېدو په ټاکلو ۵۰ اورونو کې ۳۲۳ منډې جوړې کړې. سریلانکا ته کوسال مینډس ۷۸ او کرانورتنې ۵۱ منډې جوړې کړې. په افغان توپ اچونکو کې بیا فریداحمد او محمدنبي ۲ـ۲، مجیب الرحمن او نوراحمد یوه ـ یوه ویکټ ترلاسه کړه. افغانستان د ورکړل شول هدف... Читать дальше...

که څه هم له دوو میاشتو زیاته موده کېږي، چې د طالبانو حکومت د پوهنې برخې فعال مطیع‌الله ویسا نیولی، خو تر اوسه یې هم برخلیک معلوم نه‌دی. د هغه همکاران، د نوموړي ژر خوشې کېدل غواړي. یو له دوی چې نه یې غوښتل نوم یې په راپور کې واخیستل شي ازادي راډیو ته وویل: "له بده مرغه د دې پر ځای چې د خلکو او حکومت له‌خوا وستايل شي او ملاتړ یې وشي، داسې ونیول شو چې په اړه یې له رسنیو، کورنۍ او یا هم ملګرو سره هېڅ معلومات نه‌دي شریک شوي. مونږ غواړو مطیع‌الله خوشې شي او د هغه د کارونو ستاينه وشي." دغه شان د کندهار... Читать дальше...

د اوکراین ولسمشر وايي، پر دغه هېواد د روسیې له یرغل وروسته په بېلابېلو حملو کې لږ تر لږه ۵۰۰ اوکرایني ماشومان وژل شوي دي. د اوکراین چارواکو نن یکشنبه ویلي، د اوکراین په دنیپرو ښار کې یوې هوايي حملې چې د استوګنې یوه ساحه یې په نښه کړې یو دوه کلن ماشوم وژلی دی. په دنیپروپیټروفسک کې د پوځي ادارې مسوول سرهی لیساک د ټلېګرام په یوه پیغام کې ویلي، په دې حمله کې چې پرون شنبه ناوخته شوې، د پنځو ماشومانو په ګډون ۲۲ نور کسان ټپیان شوي دي. د هغه په خبره دا حمله د دوو دوه منزله ودانیو، لسو شخصي کورونو،... Читать дальше...

د پاکستان په پلازمینه اسلام‌اباد او پېښور ښار کې یو شمېر افغانان ادعا کوي چې دا شپې ورځې یې پولیس په بېلابېلو پلمو نیسي او ځوروي یې. یو شمېر افغانان چې اسلام‌اباد کې اوسېږي وايي، پولیسو له تېرو څو ورځو راهیسې بیا په بېلابېلو سیمو کې د افغانان نیول او ځورول پیل کړي دي. د اسلام‌اباد په باریک‌اب سیمه کې یو افغان کډوال یوسف نجیب نن ازادي راډیو ته وویل: "موږ پرون په باریک سیمه کې ولیدل چې له همدې ځایه یې ۵ـ ۶ تنه په یوه پیکپ موټر کې پورته کړل. د اکبر نیازي روغتون په سیمه کې یې هم یو شمېر ونیول چې ټول شمېر یې نږدې ۲۵ تنه رسېده. Читать дальше...

په غزې تړانګه کې کروندګر وايي، د اب و هوا بدلون او بې وخته بارانونو له کبله یې د غنمو فصل ته زیان رسېدلی دی. دوی وايي، باران د غنمو ولاړ فصل وهلی چې ورسره یې نه یوازې پیداوار کم شوی بلکې دانه یې هم خرابه شوې ده. د رویټرز اژانس له ویډیو جوړ رپورټ.

په ننګرهار کې د کتاب خپرولو یوې ټولنې، د هغو شاعرانو لپاره چې خپلو شعرونو ته په کتابي ډول د چاپ امکانات نه‌لري، د شاعرۍ د چاپولو امکان برابر کړی دی. 'ناخبره یاره غلی غلی ژاړم' د لسو تنو ځوانو افغان شاعرانو ګډه شعري ټولګه ده، چې تازه په ننګرهار کې د شهباز خپرندویې ټولنې له‌خوا چاپ شوې ده. دا لومړی ځل نه‌دی، چې د افغان شاعرانو ګډه شعري ټولګه چاپېږي، خو د خپرندویې ټولنې مشر سلیمان صافی وايي، د دوی دې اقدام هدف تر ډېره د هغو ځوانو شاعرانو ارمان پوره کول دي، چې غواړي شعرونه یې په کتابي بڼه چاپ شي مګر امکانات ورته نه‌لري. Читать дальше...

نن د قطر په پلازمېنه دوحه کې په افغانستان او پاکستان کې د ګوزڼ یا پولیو له منځه وړلو پر پروګرام د رابلل شوې مشورتي غونډې وروستۍ ورځ ده. 'د پولیو اړونده د تخنیکي مشورتي ډلې یا /TAG ناستې' په نوم دغه څلور-ورځنۍ غونډه د پنج شنبې په ورځ پیل شوې ده. په افغانستان کې د یونیسف پولیو له منځه وړلو پروګرام د عامه اړیکو مسوول سید کمال شاه چې په دې مشورتي غونډه کې ګډون لري، ازادۍ راډیو ته وویل: "د جون میاشتې څلورمه نېټه به د دې غونډې وروستۍ ورځ وي، چې په هغه ورځ به ټګ یا تخینګي مشورتي ډله خپلې سپارښتنې افغانستان... Читать дальше...

د ایراني عسکرو او طالبانو ترمنځ په سرحدي سیمو کې له پرله‌پسې نښتو وروسته، د ایران د پولیسو ځواکونو سرپرست قوماندان قاسم رضايي وايي، دوی چمتو دي چې د طالبانو سرحدي ځواکونه وروزي. د ایران د پولیسو ځواکونو سرپرست قوماندان قاسم رضايي وايي، په سرحدي پروټوکولونو د پوهېدو لپاره دوی چمتو دي چې د طالبانو پوله ساتي عسکر وروزي، خو د طالبانو حکومت وايي، ایراني پوله ساتي هم روزولو ته اړتیا لري. ایراني مهر خبري اژانس پرون د قاسم رضايي له قوله لیکلي، اړینه ده چې د طالبانو سرحدي ځواکونه یو ډول لباس ولري او نړیوالو قوانینو ته غاړه کېږدي. Читать дальше...

جاپان او جنوبي کوریا موافقه وکړه، چې ډېر ژر د پخواني پوځي تقابل کړکېچونه حل کړي، چې د نږدې امنیتي همکاریو مخه یې نیولې وه. دا خبره د جاپان دفاع وزیر نن یکشنبه په سینګاپور کې د شانګري-لاډیالوګ امنیتي کنفرانس ته وکړه. د جاپان دفاع وزیر یاسو کازو هامادا د جنوبي کوریا له دفاع وزیر لي جونګ سوپ سره د دې کنفرانس په څنډه کې خبرې وکړې. هامادا تر دوه اړخیزې کتنې وروسته خبریالانو ته وویل، دواړو لوریو موافقه وکړه، چې خپلې خبرې به چټکوي او په ۲۰۱۸م کال کې د رادار د پېښې په څېر به د نورو واقعو د تکرار مخه نیسي. Читать дальше...

د اوکراین چارواکو نن یکشنبه ویلي، د اوکراین په دنیپرو ښار کې یوې هوايي حملې چې یوه استوګنیزه ساحه یې په نښه کړې یو دوه کلنه نجلۍ وژلې او ۲۲ نور کسان ټپیان کړي دي. د دنیپرو والي وايي، دغه حمله چې ولسمشر ولودمیر زیلینسکي د روسیې کار بللی، د یوې دوه منزله ودانۍ، لسو شخصي کورونو، یوه دوکان او د ګازو نللیکې د قسمي تخریب سبب شوې ده. په وروستیو اوونیو کې پر اوکراین د روسیې هوايي حملې شدیدې شوې دي. کییف له میاشتو راهیسې وايي، چې د مسکو د یرغلګرو ځواکونو په وړاندې پراخو ځوابي عملیاتو ته ځان چمتو کوي. Читать дальше...

د هند د رېلګاډو وزیر وايي، د خبرداري په برښنايي سیستم کې تېروتنه د اورګاډو ترمنځ د وروستي ټکر سبب شوه. اشوین وایشناو له نیو ډیلي تلوېزیوني شبکې سره په مرکه کې ویلي، دا چې څوک ملامت دی او د دې پېښې علت څه دی د تحقیقاتو په نتیجه کې به معلومه شي. د اسوشېټېډ پریس خبري اژانس په وینا، د جمعې ناوخته د رېلګاډو د ټکر په دې پېښه کې د مړو شمېر تر ۳۰۰ زیات دی او په سلګونو نور کسان ټپیان شوي دي. د هغه په وینا، د سیګنال ورکولو په برښنايي سیستم کې یوه تېروتنه د دې سبب شوه، چې یو رېلګاډی په غلطۍ پر بله رېللار وربرابر شي.

سریلانکا افغانستان ته د کرکټ په نننۍ پنځوس اووره یا یو ورځنۍ مسابقه کې د ۳۲۴ منډو هدف وټاکه. په هامبان­ټوټا میدان کې د دې لوبې پچه یا ټاس سریلانکا وګاټه او د بېټېنګ کولو پرېکړه یې وکړه، چې د شپږو لوبغاړو په سوځېدو سره یې ۳۲۳ منډې وکړې. افغانستان وتوانېد تېره جمعه په خپله لومړۍ مسابقه کې دغه هېواد ته په شپږو ویکټو ماتې ورکړي. دواړه هېوادونه به د راروانې چهارشنبې په ورځ خپله درېیمه یو ورځنۍ مسابقه هم وکړي. که افغانستان یوه بله مسابقه هم وګټي د دې لوبلړۍ ګټونکی کېږي.

درې اویا کلن میرزمان د کابل له مشهورو عکاسانو څخه دی، چې ډېری بهرنیان او سېلانیان پرې عکسونه جوړوي. نږدې شپېته کال کېږي، چې ښاغلی میرزمان په خپلې فوري کمرې تور او سپین عکسونه اخلي. نوموړي ازادي راډيو ته وويل، که څه هم اوس عصري او ډيجيټل کمرې بازار ته راغلي، خو د لرګي په درې پایو ولاړه، د ده لستوڼي والا فوري کمره لا هم خپل ځانګړي مينه‌وال لري. د راپور اورېدو لپاره لاندې غږيز فايل کېکاږئ چې راپور د میر زمان په غږ پیلېږي:

د پاکستان د تجارت وزارت د جون پر دویمه ویلي وو چې په دې کې به د تيلو، ګېس او خوراکي توکو تر څنګ نور شيان هم شامل وي او دا تجارت به د پاکستان سرکاري يا حکومتي او غېر سرکاري کمپنۍ او تجاران په خپل سر هم کولای شي.

ډیپلومات: ډیپلومات خپرونه لیکي، له افغانستان او ایران سره د لوېدیځ د اوسني کړکېچ سربېره، کابل او تهران د اوسپنې د دوه اړخیزې پټلۍ یوه تجربه ترسره کړې ده. د خپرونې په باور د دې تجربې هدف دا دی چې له چین او هند سره یو ډول وصل شي. ډیپلومات وړاندې لیکي، له اروپا سره د افغانستان او ایران ارتباط قطع شوی دی، نو دا دوه هېوادونه غواړي چې یوه نوې متبادله لار پیدا کړي. د خپرونې په باور د خواف-هرات د رېلګاډي پروژه تهران او کابل ته دا فرصت برابروي چې د غرب د هڅو سربېره له انزوا څخه ووځي. د مې په نهمه... Читать дальше...

لسګونو افغان نجونو تېره اوونۍ د بامیان ولایت په یوه دیني مدرسه کې د شاملېدو لپاره ازموینه ورکړه. د دوی له ډلې يې يو شمېر وايي، چې په ښوونځیو او پوهنتونونو کې د نجونو پر زده‌کړو د بندیز له امله یې دیني مدرسو ته مخه کړې ده. نور په دې ويډيو کې:

د افغانستان او سریلانکا د کرکټ ملي ټیمونه نن په خپلو کې دویمه یو ورځنۍ یا پنځوس اووره مسابقه کوي. دواړه ټیمونه به نن یکشنبه هامبان­توتا میدان کې د کابل پر وخت سهار اته نیمې بجې د مسابقې میدان ته وځي. افغانستان وتوانېد تېره جمعه په خپله لومړۍ مسابقه کې دغه هېواد ته په شپږو ویکټو ماتې ورکړي. دواړه هېوادونه به د راروانې چهارشنبې په ورځ خپله درېیمه یو ورځنۍ مسابقه هم وکړي. که افغانستان یوه بله مسابقه هم وګټي د دې لوبلړۍ ګټونکی کېږي.

د ایمرجنسي روغتون وايي، پرون شپږاویازرم ماشوم هم د دوی په یوه روغتون کې دې نړۍ ته سترګې پرانیستې. د ایمرجنسۍ روغتون مرکزي دفتر پرون په یوه ټویټ کې لیکلي چې دغه ماشوم د بي بي هاجرې په نوم د یوې ښځې اووم ماشوم و، چې د پنجشېر د عنابه ولسوالۍ په نسايي ولادي مرکز یې وزېږېد. د دې روغتون په وینا، دغه مور له څو ورځو نه توانېدلې څه وخوري، چې د دوی مرکز ته تر رسېدو مخکې له ناروغۍ هم ځورېده. د ایمرجنسۍ روغتونو مرکزي دفتر وايي، دا له ۲۰۰۳م کال راهیسې د دوی په مرکز کې شپږاویازرم ماشوم و، چې په خوندي ډول وزېږېد. Читать дальше...

د سینیګال حکومت اعلان وکړ، چې پرون شنبه د پولیسو او د اپوزیسیون د پلویانو ترمنځ په اخ و ډب کې شپږ نور کسان هم مړه شوي او د ټپیانو شمېر ۱۵ ته زیات شوی دی. له دې سره د وژل شویو شمېر ۹ ته رسېدلی دی. په سینیګال کې تېره جمعه دغه تاوتریخوالی وروسته له هغې ولاړ شو، چې د اپوزیسیون محبوب رهبر عثمان سونکو پر یوه ښځه د جنسي تېري په تور په دوه کاله بند محکوم شو. لاریونوالو عامه او خصوصي ملکیتونه، بانکونه او مغازې چور کړې او ځینې ځوان اعتراض کوونکي له امنیتي ځواکونو سره په شخړه واوښتل. سونکو چې لا نیول... Читать дальше...

پر اوکراین د روسیې د راکټي حملو له زیاتېدو سره په اوکراین کې د ملکیانو د خوندیتوب په اړه اندېښنې زیاتې شوې دي. وروسته له هغې چې د اوکراین په پلازمېنه کییف کې یوه ښځه چې ظاهراً له هوايي حملو د خوندیتوب د یوه قلف شوي پناه ځای مخې ته انتظار وه، ووژل شوه، د اوکراین د کورنیو چارو وزارت پرون شنبه اعلان وکړ، چې په دغه هېواد کې یې له هوايي حملو د خوندیتوب ۴۸۰۰ پناه ځایونه تفتیش کړي، چې له ډلې یې ۲۵۲ یې قلف وو او ۸۹۳ نور یې د استفادې لپاره مناسب نه ګڼل کېدل. د پلازمېنې کییف څارنوالۍ هم پرون وویل، چې له... Читать дальше...

ځینې خپلواک بنسټونه وايي، د افغانستان هغه مدافع وکیلان، څارنوالان او قاضیان چې په تېر حکومت یې کار کړی دی، له ډول ډول ستونزو سره مخامخ دي. د افغانستان د عدالت غوښتونکو شورا عمومي مشر وايي، په تېرو څه کم دوو کلونو کې چې پر افغانستان بیا طالبانو کله ټینګه کړې ګڼ قاضیان، مدافع وکیلان او څارنوالان له دندو شړل شوي دي. جمعه خان عمرخېل له ازادي راډیو سره په خبرو کې وویل، دغو کسانو په افغانستان کې د عدالت د تامین لپاره کار کاوه. عمرخېل وویل: "په تېر حکومت کې مدافع وکیلان، قاضیان او نور بنسټونه وو چې د عدالت د تامین په برخه کې یې کار کاوه. Читать дальше...

د قطر په پلازمېنه دوحه کې په افغانستان او پاکستان کې د ګوزڼ یا پولیو له منځه وړلو پر پروګرام مشورتي غونډه روانه ده. 'د پولیو اړونده د تخنیکي مشورتي ډلې یا / TAG ناستې' په نوم دغه څلورورځنۍ غونډه چې د پنجشنبې په ورځ پیل شوې، تر نن یکشنبې پورې دوام کوي. په افغانستان کې د یونېسف پولیو له منځه وړلو پروګرام د عامه اړیکو مسوول سید کمال شاه چې په دې مشورتي غونډه کې ګډون لري، پرون ازادۍ راډیو ته وویل: "د جون میاشتې څلورمه نېټه به د دې غونډې وروستۍ ورځ وي، چې په هغه ورځ به ټګ یا تخینګي مشورتي ډله خپلې... Читать дальше...

د امریکا متحد ایالتونه، جاپان او جنوبي کوریا په پام کې لري چې د شمالي کوریا د میزاییلو د خبرداریو په باب د ۲۰۲۳م کال تر پای مخکې په خپلو کې اطلاعات شریک کړي. دغو درېیو هېوادونو پرون شنبه په سینګاپور کې د خپلو دفاعي مشرانو تر غونډې وروسته په یوه اعلامیه کې دغه خبره وکړه. اعلامیه کې راغلي، درې واړه لوریو هغه درې اړخیزې هڅې تثبیتې کړې، چې هدف یې د روان کال تر پای مخکې د معلوماتو د شریکولو د یوه میکانیزم فعالول او د دغو هېوادونو د ظرفیتونو لوړول دي چې د توغول شویو میزایلو کشف او ارزونه پیاوړې کړي. Читать дальше...

د جرمني صدراعظم وايي، غواړي د اقلیمي شرایطو له بهترۍ سره د دغه هېواد اقتصاد لا د چټک پرمختګ خوا ته بوځي. اولاف شولڅ چې د سوداګرۍ، صنایعو، کارګري اتحادیو او ساینسپوهانو له استازو سره د اقلیمي مسایلو په باب په سلا مشورو بوخت دی، ویلي، چې راروانه لسیزه د جرمني لپاره ډېره مهمه ده. ځکه د ده په وینا، جرمني لوی پلانونه لري، چې ممکن ګام پر ګام عملي شي. د شولڅ په وینا، د دې لپاره چې په ۲۰۳۰م کال کې د جرمني ۸ فیصده برښنا له متنوع سرچینو برابره شي، ډېرې بیړې ته اړتیا ده. د یوه قانون د طرحې له مخې، تر... Читать дальше...