Новости за 23.09.2018

Норвегиянын бийлиги "мыйзамсыз чалгындоо иштерин жүргүзгөн" деп шектелген орусиялык жаран кармалганын билдирди. Норвегиянын НТБ кабар агенттиги шектүү 21-сентябрда Осло аэропортунан кармалганын маалымдады. Аты аталбаган адам ишембиде башкалаанын сотунда суракка алынды. Шектүү адам Норвегия парламентинде санариптештирүү боюнча семинарга катышкандан кийин мыйзамсыз иштерге барган деп болжолдонууда. Өткөн декабрда Орусия тыңчылык үчүн шектелген норвегиялык адамды кармаганын билдирген. Тыңчылык... Читать дальше...

Ирандын президенти Хасан Роухани аскердик парад маалындагы чабуул үчүн араб жикчилдерин жана аларды колдогон Перс булуңундагы бир өлкөнү күнөөлөдү. Ал тапта Кошмо Штаттар Ахваз шаарындагы кол салууну айыптап, Иран элине көңүл айтты. 22-сентябрда Ахваз шаарында болгон теракт 25 кишинин өмүрүн алып кеткен.

Ирандын президенти Хасан Роухани аскердик парад маалындагы чабуул үчүн араб жикчилдерин жана аларды колдогон Перс булуңундагы бир өлкөнү күнөөлөдү. Ал тапта Кошмо Штаттар Ахваз шаарындагы кол салууну айыптап, Иран элине көңүл айтты. 22-сентябрда Ахваз шаарында болгон теракт 25 кишинин өмүрүн алып кеткен.

Ирандын президенти Хасан Роухани аскердик парад маалындагы кол салуу үчүн араб жикчилдерди жана аларды колдогон Перси булуңундагы өлкөнү айыптады. Президент атын атабаганы менен, ал өлкөнү АКШ колдойт деди. Ислам революциясынын сакчылары 25 кишинин өмүрүн кыйган чабуул жоопсуз калбасын эскерткен. Өлгөндөрдүн арасында сакчылар корпусунун 12 аскери бар болчу. Тегеран ошондой эле Дания, Нидерланд жана Британиянын элчилерин чакыртканы кабарланууда. Иран бийлиги ал өлкөлөрдө Тегеран өкмөтүнө каршы аракеттенген... Читать дальше...

Рим папасы Франциск 23-сентябрда советтик бийликтен жана германиялык нацисттерден жапа чеккен литвалыктарды эскерди. Понтифик Үчүнчү рейхтин курмандыктары болгон жөөттөргө өзгөчө көңүл бурду. Папа Каунас шаарындагы борбордук паркта таат окуду. 1941-44-жылдары калаада жөөттөрдүн жамааты толугу менен жок кылынган. Алардын көбү өлтүрүлгөн жана концлагерлерге жөнөтүлгөн. 23-сентябрда Литвада нацизмден жана коммунизмден жабыркаган жөөттөрдү эскеришет. Франциск бул күндөрү Балтика боюндагы мурдагы советтик өлкөлөрдү кыдырып жүрөт. Читать дальше...

Беларустун тартип коргоо органдары тажикстандык мурдагы футболчу, 43 жаштагы Парвиз Турсуновду кармашканын анын аялы "Азаттык" радиосуна айтып берди. 2011-жылы Тажикстандын футбол федерациясы сакалын кыскартуудан баш тартканы үчүн Турсуновду дисквалификациялаган. Сакал өстүрүүгө өлкөдө тыюу салынбаганы менен расмий эмес түрдө 50гө чыга элек эркектердин, өзгөчө студенттер менен коомдук тармакта иштегендердин сакал өстүрүп жүрүүсүн бийлик көп жактырбайт. Жубайы Саера Субхонова 23-сентябрда телефондон айтып бергенине караганда... Читать дальше...

Дүйнөлүк басма сөзгө баяндама (17-24-сентябрь).

30-жылдардагы репрессиядан жабыркагандарды актоо, аша чабууларды айыптап, адилеттикти калыбына келтирүү аракети социализм заманында эле башталган. Бул иш Никита Хрущевдун советтик коммунисттердин ХХ курултайындагы айтылуу баяндамасынан кийин кыйла жанданып, жүз миңдеген адамдар акталган.

Жеңил атлетчилер Ринас Ахмадиев менен Гүлшанай Саттарова Бишкекте өткөн экинчи эл аралык жарым марафондун жеңүүчүлөрү болушту. Залкар жазуучу Чыңгыз Айтматовдун 90 жылдыгына арналган экинчи эл аралык жарым марафонго жалпысынан үч миңдей жөө күлүк катышты. Алар 3, 10 жана 21 чакырым аралыктарга чуркашты. Жыйынтыгында эркектер арасында казак жеңил атлетчиси Ринас Ахмедиев белгиленген аралыкты 1 саат, 6 мүнөт, 25 секундада чуркап өтүп, жеңүүчү болду. Аялдар арасында жеңүүчү аталган Гүлшанай Саттарованын көрсөткүчү 1 саат... Читать дальше...

24-сентябрда түнкүсүн көпчүлүк аймактарда, күндүз тоо этектеринде жана тоолуу райондордо жаан жаап, бийик тоолуу райондордо жайгашкан жайлоорго кар түшөт. Батыш тараптан соккон шамалдын ылдамдыгы секундасына 4-9 метрге жетет. Абанын температурасы: Чүйдө түнкүсүн 7...12, күндүз 18...20, Таласта түнкүсүн 2...7, күндүз 16...21, Ошто түнкүсүн 8... 13, күндүз 17...22,  Баткен менен Жалал-Абадда, түнкүсүн 8...13, күндүз 20...25, Ысык-Көлдө түнкүсүн 5...10, күндүз 13...18 Нарында түнкүсүн 2...7... Читать дальше...

Бишкек шаарындагы 5-кичи райондо жайгашкан үйлөрдүн жашоочулары жаңы башталып жаткан курулушка каршылыгын билдирип, нааразылык акциясына чыгышты. Чогулгандар шаардын мэрине кайрылуу жасап, алар жашаган үйлөрдүн жанындагы балдар ойной турган аянтчага ашкана курууга каршы экенин айтышты. Бул тууралуу "Азаттыкка" митингге чыккандардын бири Самат Токтомбаев кабарлады: - "Балдар сыртка чыгып кетпесин, ойной турган жер болсун" деп бактарды тигип, такыр каралбай калган жерди тосуп, өзүбүз аянтча жасап... Читать дальше...

Кыргыз тилинин учурдагы абалы тууралуу Бакытбек Абдуллаевдин блогу.

Өзү жүрчү мотоцикл. Сахара чөлүнө жел тегирмендер курулса, көк майсанга айланат. Президент Дональд Трамптын жеңишине салым кошкон социалдык факторлор. Байыркы заманда Англия Франциядан бөлүнгөн.

Өкмөт башчы Мухаммедкалый Абылгазиев кыргызстандыктарды Мамлекеттик тил күнү менен куттуктады. Быйыл Мамлекеттик тил боюнча улуттук комиссиянын түзүлгөнүнө 20 жыл толду.  2017-жылы өкмөткө караштуу "Кыргызтест" мекемеси түзүлгөн. Анын жобосуна ылайык, мамлекеттик жана муниципалдык кызмат орундарына талапкерлигин койгон жана бул кызматтарды ээлеген адамдар кыргыз тилин талаптагыдай деңгээлде билиши керек. Быйыл тестирлөөдөн мектептин директорлору да өтүшкөн. Анткен менен коомдо мамлекеттик тилге байланыштуу кемчиликтер да бар. Читать дальше...

Жылына мамлекеттик квота менен кыргызстандык 100 бейтап Түркияга келип акысыз дарыланып кетет. 2014-жылы эки мамлекеттин ортосунда түзүлгөн келишимге ылайык элүү бейтапты Кыргызстандын Саламаттык сактоо министрлиги, калган элүү бейтапты Түркиянын Кыргызстандагы элчилиги тандап жиберет. Бирок Кыргызстандан Түркияга кохлеардык имплант койдурганы келген бейтаптар операцияга кезек жетпей жатканын билдиришти.

Бишкек шаардык кеңешине ишкердин ишкер уулу спикер болушу кызык ойго түрттү. Аны шайлагандардын өздөрү да депутаттардын, ишкер-байлардын балдары же туугандары экен. Бул өлкө жетекчилиги атадан балага алмашып жатабы деген суроолорду жаратты.

Пакистандын Ооганстан менен чектеш Түндүк Вазиристан тоолорундагы ок атышуудан жети пакистандык жоокер жана тогуз аскер кызматкери каза тапты. Бул тууралуу Пакистандын куралдуу күчтөрү кабарлады. Кечээ маалым болгондой пакистандык жоокерлер Гарламай жана Спера Кунар Алгад аймактарында жашынып жүргөн согушкерлерге карата рейд жүргүзүп жатып, күчөгөн ок атышуудан улам каза тапкан. Учурда аталган аймактар толугу менен армиянын көзөмөлүнө өткөн. Такталбаган маалыматка ылайык согушкерлер Пакистанга... Читать дальше...

Бишкекте өз ишин ачууну көздөгөн аялдардын "StartupWeekend" деп аталган үч күндүк иш-чарасы бүгүн жыйынтыкталат. Бул тууралуу "Азаттыкка" уюштуруучулардын бири Апал Рыскулова билдирди. Үч күн же 54 саатка созула турган иш-чара 21-сентябрда башталган. Анда 40 жашка чейинки аялдар өзүнүн бизнес идеяларын ишкерлер жана эксперттердин сынына коюп, жакташат. Иргелип чыккан эң мыкты бизнес идеяларды сунуштаган топ иш-чарадан инвестор таап, идеясын ишке ашырууга мүмкүнчүлүк алат. - Аялдардын мүмкүнчүлүктөрү чектелгенин Кыргызстанда гана эмес... Читать дальше...

Бишкекте өз ишин ачууну көздөгөн айымдардын "StartupWeekend" деп аталган үч күндүк иш-чарасы бүгүн жыйынтыкталат. Бул тууралуу "Азаттыкка" уюштуруучулардын бири Апал Рыскулова билдирди. Үч күн же 54 саатка созула турган иш-чара 21-сентябрда башталган. Анда 40 жашка чейинки айымдар өзүнүн бизнес идеяларын ишкерлер жана эксперттердин сынына коюп, жакташат. Иргелип чыккан эң мыкты бизнес идеяларды сунуштаган топ иш-чарадан инвестор таап, идеясын ишке ашырууга мүмкүнчүлүк алат. - Аялдардын мүмкүнчүлүктөрү чектелгенин Кыргызстанда гана эмес... Читать дальше...

"Ата Мекен" фракциясынын мурдагы лидери, абактагы Өмүрбек Текебаевдин ден соолугу жакшы. Бул тууралуу "Азаттыкка" Мамлекеттик жаза аткаруу кызматынын басма сөз өкүлү Элеонора Сабатарова кабарлады.  23-сентябрга караган түнү "Фейсбук" социалдык тармагында Өмүрбек Текебаевдин жүрөгү кармап, абалы начарлагандыгы тууралуу маалымат тараган. Бирок Жаза аткаруу кызматы бул маалыматты расмий түрдө төгүндөдү. - Ден соолугу жакшы. Өзүнүн ордунда эле отурат. Андай эч нерсе болгон жок. Түндө "Текебаевдин ден соолугу начарлады... Читать дальше...

Бишкекте залкар жазуучу Чыңгыз Айтматовдун 90 жылдыгына арналган экинчи эл аралык жарым марафон өтүүдө. Бул тууралуу "Азаттыкка" марафондун уюштуруучуларынын бири Катерина Гадеева маалымдады.  Марафонго 3 миңдей киши катышууда. Алар Казакстан, Орусия, Өзбекстан, Тажикстан, Италия жана башка өлкөлөрдөн келген. Катышуучулардын арасында Олимп жана Азия оюндарынын да катышуучулары жана чемпиондору бар.  Жарым-марафонго катышып жаткан жөө күлүктөр Бишкектин түштүк-батышында жайгашкан Арча-Бешик конушундагы... Читать дальше...

19 жаштагы Зеренин ыры коомдо карама-каршы пикир жаратты. "Хьюман Райтс Уотч" уюму кыргыз бийлигинин экстремизге каршы күрөш саясатын сындады. Сириянын Идлиб провинциясында демилитаризациялык буфер аймагын түзүү макулдашылды.

Кытай Бээжиндеги АКШнын элчисин Вашингтондун жаңы санкцияларына каршылыгын билдирүүгө үндөдү. Кытай Орусиядан ракеталарды жана аскерий учактарды сатып алганы үчүн АКШ кытайлык аскерий уюмга каршы санкцияларды киргизген. 22-сентябрда Кытайдын тышкы иштер министри АКШнын Кытай Технологияларды өнүктүрүү департаментине жана анын жетекчилигине карата кабыл алынган санкцияларды "эл аралык укуктардын түпкү принциптерин бузуу" деп атаган. Санкциялар кабыл алынгандан кийин жарыяланган билдирүүдө Бээжин Вашингтонду санкциялардан баш тартууга чакырып... Читать дальше...