Новости за 02.03.2020

Коронавирус яржар, ловзаргахь герз деттар, Асадан кеманаш дохор, депутато бусулба дин тIеэцар (Керланаш кечдеш иллюстрацина пайдаоьцу Маршо Радион архивех а, официалан сайташкарчу материалех а).

Шеман къилбаседа-малхбузерчу хьолах дийца карарчу-беттан 5-чохь Путин Владимир а, ЭрдогIан Реджеп а цхьанакхеташ хилар тIечIагIдина Кремло а, туркойн президентан администрацино а. Масийтта де а ду, Оьрсийчоьно гIо латточу Шеман президентан ницкъашна дуьхьал туркойн эскарша тIемаш дIахьон. Шемарчу Идлибера тIом сацош, шаьшиннан барт хир бу аьлла, дегайовхо хиларх дIахьедина Туркойчоьнан президенто ЭрдогIан Реджепа. Исс шаре яхъеллачу Шеман конфликтехь Оьрсийчоь Асадна тIехIоьттина ю, ткъа Туркойчоь царна дуьхьал йолчу оппозицин тобанашкахьа ю.

ДIадахначу шарахь Оьрсийчоьнан регионашлахь уггар а кIезиг доьзалш кхоьллина ГIалгIайчохь аьлла, хаамбина "Российская газета" хьостано. Дийнна цхьана шерачохь эзар бахархошлахь къастийча, 3, 9 хIусам бен яц кхоьллинарг. Ишта оцу тептаран могIарехь нисъелла Ленинград (4,1) а, Дагестан а, Къилба-ХIирийчоь а (4, 5), Кхарачойн-Чергазийчоь а (4, 6). Алсам нускалш далийна, маре а ихина аьлла, билгалъяьккхина Санкт-Петербург а (8, 7), Севастополь а, Камчатка а.

Психотропан молханаш а мийлина, нахана юкъахь корта а бахийна, лелаш бара аьлла, лецна балийначу меттигерчу бахархошца профилактикан къамел дина Куьршала кIоштарчу полицин декъан куьйгалхочо Агуев Рустама. ХIара тайпа ледарлонаш йилийтар нохчашна юкъахь могуьйтур долуш хIума дац, "терроризм" санна зулам хиларна аьлла, шен къамелехь полисхойн хьаькамо. "Кадыров Ахьмад-Хьаьжа а, нохчийн куьйгалхо а схьаваьллачу кIоштахь" цу тайпа хIуманаш леладойтур дац аьлла, билгалдаьккхина полицин декъан куьйгалхочо.

Коронавирусан ун даржар бахьана долуш, Чиллан-беттан 27-чохь дуьйна Iумрате боьлхучу нахана дихкина ду Мекка а, Медине а баха. Ишта СаIуда Iаьрбийчоьнан Iедало шайн махка буьтур бац, вирус яьржинчу пачхьалкхашкара туристаш: Китайра а, Японера а, Сингапурера а, Къилба-Корейра а, Малайзера а, Италера а, Казахстанера а.

Филлипинийн шахьарахь Манилехь йохка-эцаран туьканахь герзаца волчу стага йийсаре лаьцна латтош ву 30 гергга стаг, хаамбо Manila Times газетано. Мел лахара а, цхьана стагана чевнаш йина, цигахь голаьцна полисхойн спецназ а ю. Центран хилла хадархо Парай Арчи ву иза бохуш, хаамбо Philippine Daily Inquirer газетано. Герз ду цуьнгахь, ишта шегахь граната а ю аьлла, дIахьедина цо. Дукха хан йоццуш балхара дIаваьккхинера иза. ГIалин мэро Замора Фрэнсиса бахарехь, шегахьа довла бохуш, шеца болх беш хиллачу накъосташка баьхна хиллера Парайс... Читать дальше...

Бехкзуламан гIуллакхаш толлучу Хабаровскерчу полисхойн декъан куьйгалхочун декхарш кхочушдечу хьаькамо ша шена тIе куьйг даьхьна белхан кабинет чохь, яздо "Новости" агенталло. КIиран суьранна хилла ю инцидент. "Герз латточу гIишлочуьра шен табелан тапча схьа а эцна, шен кабинет чу а вахна, ша шена тоьхна майора", - яздо  DVhab.ru хьостано. Веллачу эпсаран хьокъехь талламаш болийна аьлла, дIахьедина Хабаровскан чоьхьарчу гIуллакхийн министраллан пресс-гIуллакхочо Щеголева Иринас.

ХIокху материалан автор ю Кавказ.Реалиин корреспондент Муртазалиева Зараъ   Мордовехь №5 УФСИН колонехь тутмакхийн тобано шен блокехь бунт айира Чиллан-беттан 14-чу буса. Адвоката Ашимов Марата дийцарехь, цу колонин хьаькамо Трофимов Валерийс шен кхерамазаллехула волчу гIовсаца цхьаьна буьйсан юккъехь шен кабинета чувигира тутмакхехь цхьаъ – Баканиев ИбраьхIим. Бунтан юкъахь дакъалаьцна, бохуш етташ а, сийсаз веш а маситта сохьтехь хьийзийра иза цу шиммо.   Колонин хьаькамо а, цуьнан гIовсо а кхерамаш тийсина Баканиевна... Читать дальше...

Соьлжа-ГIаларчу коьрта майданахь рогIера «Honk Fest» фестивал дIаяьхьира дахначу шоьтадийнахь. Хьонкаца кечбинчу тайп-тайпанчу кхачанийн чам баккхийтира Нохчийчуьрчу ялх кIоштано а, гоьяьллачу 7 ресторано а. Хьонкан чам баьккхира Маршо Радион корреспонденто а.

Шеман пачхьалкхан ши кема дохийна кIирандийнахь къилбаседа-малхбузерчу Идлиб провинцехь туркойн эскарша. Президентан Асад Башаран эскаршна а, Туркойчоьно гIо латточу оппозицина а юкъахь тIемаш бу цигахь дIабоьлхуш. Туркойчоьнан тIеман министралло бина и хаам. Асадан ницкъийн Су-24 олу ши кема ду дохийнарг, дийцарехь.   "Туркойн кеманаш дохо гIертачу заманчохь" чудаийтина Шеман ши кема аьлла ю информаци. SANA агенталло хаамбо, шина а кеманаш чуьра пилоташ парашюташца чукхийсабелла, кIелхьарбевлла аьлла. Читать дальше...

ГIалгIайчуьрчу чоьхьарчу гIуллакхийн министарллан пресс-гIуллакххоша бинчу хаамца, нускал далочу хенахь машенийн коврана юкъахь герз кхийсар талла долийна, яздо "Кавказский узел" агенталло. "Къастош ду оцу инцидентех лаьцна, тешаш а, бехкенаш а схьалохуш. Талламо деллачу жамIашка хьаьжжина сацамбийр бу", - аьлла яздина ду, министраллан инстаграмерчу аккаунтехь еллачу информацехь. Билгал ца даьккхина, маца, стенгахь хилла . юьйцу инцидент. Нохчийчоьнан куьйгалхочо Кадыров Рамзана 2012-чу шарахь дуьйна дихкина ду Нохчийчохь зуда ялош а... Читать дальше...

ХIокху материалан автор ю Кавказ.Реалиин корреспондент Саламова Елена "Дагестан кхиоран корпорацино" пошме зийначо цхьана а хIуманна ца Iамийна ГIалгIайчуьра накъостий   ГIалгIайчохь дукха хан йоццуш хаам бинера керла инвестицийн ши проект кхочуш ян ларам бу шайн аьлла. Царах цхьаъ ю Оьрсийчоьнан Къилбехь дуьххьарлера берийн подгузникаш йон завод. Цуьнан мах бу 750 миллион сом. ШолгIа проект ю Китайхь а, Нидерландашкахь а йохка нехча а, кхин долу шурин сурсаташ кечдон завод (иза ян мел ахча оьшур ду цкъачунна хьахийна дац). Читать дальше...

Уфа гIалин депутато, бизнесхочо, "Диет-групп 2009" дуьххьара юкъаяьллачу аутсоринган компанин директоро Романчева Юлияс бусулба дин тIеэцна, яздо "Чечня Сегодня" агенталло. Нохчийчуьрчу Динан урхаллехь, муфтий Межив Салахь юкъахь а волуш, вовшахкхеттачу тобана хьалха шахIадат а далийна, Амалия цIе къобалйина Романчевас. "Исламан динан хазаллех а, цIоналлех а дуьйцуш хезна дац Юлия Николаевнина, иза кест-кеста кхочу Нохчийчу. Дукхаезаш а, лоруш а стаг ю иза кхузахь, цо ден мехала гIуллакхаш бахьана долуш"... Читать дальше...

Дуьненчохь коронавирусах ун даьлла 88232 стагна, хаамбо South China Morning Post газетано. 3044 ву цунах велларг. Китайн пачхьалкхан могушалла Iалашъяран комитетан зерашца, яхначу буса цу махкахь 42 вахархо велла, 202 стагах лазар кхетта. Карладоккху, дахначу шеран ГIуран-баттахь дуьххьара хааелира коронавирусан керла тип гучуяларх. Кху деношкахь коронавирусах ун дIасадаьржина Эрмалойчохь а, Люксембургехь а, Ирландехь а, Эквадорехь а, Доминиканехь а. 60 пачхьалкхехь яьржина керла вирус. Дуьненаюкъарчу... Читать дальше...