Новости за 03.03.2020

Тумсон дIахьедар, 19 шарна набахте хьажор, Шемахь зуламаш дина Оьрсийчоь (Керланаш кечдеш иллюстрацина пайдаоьцу Маршо Радион архивех а, официалан сайташкарчу материалех а).

Нохчийн къоман Iадат лар ца дийраш массарна а хьалха дIа а хIиттош, цаьргара бехкаш доху Нохчийчоьнан куьйгалхочо Кадыров Рамзана. Бакъду, дац ламасташ лардар я цунах а, я цуьнан цIийнах а хьакхалуш.

Нохчийчоьнан куьйгалхочо Кадыров Рамзана дIахьедина, ша могуьйтур дац шега хьаштбоцу нах даржашка хIиттабе баха а, нах даржашка хIитторца  дерг пайдабоцчу даккха а. Мехкан урхалхочун го тешна бу, хаамийн гIирсаша бух боцуш гезйоху Кадыровн команда бохучух. "Кадыровс боллу шен нах балха хIиттийна бохуш дуьйцу. Кху чохь гулбеллачаьрга бIаьргтоьхча а хаа йиш ю, мила ву шух сан цIийнах", - аьлла нохчийн администратора. Оцу заманчохь гIишло чохь вара 30 гергга хьаькам, шайлахь Кадыровн йижарийн, вешин бераш... Читать дальше...

Оьрсийн низамашца цхьанадогIуш дац Нохчийчоьнан куьйгалхочунна Кадыров Рамзанна дуьхьал Талламан комитето бехкзуламан гIуллакх ца даккхар аьлла бакъонашларъяран "Мемориал" центро а, Москван Хельсинкан тобано (МХГ) а. Лахьан-беттан 4-чохь йоьдучу кхеташонехь Кадыровс хазийнарг ду цара дуьйцург. ХIетахь республикан куьйгалхочо массарна а хезаш, кхайкхамбира, критика еш комментареш юьту блогерш а, журналисташ а, социалан машанашкахь леларш а совцабе, эшахь "байина а, чубоьхкина а, шайн хьаштдерг дина а" аьлла. Читать дальше...

Шеман къилбаседа-малхбузехь туркойн тIеман ницкъаша Шеман Iедалан ницкъийн тIеман кема чудаийтарх лаьцна хаам бина Анкарано     Туркойчоьнан тIеман министралло бинчу хаамца, тIеман кема чудаийтина туркойн ницкъаш куьйгалла а деш оппозицин тIеман тобанаша президентан Асад Башаран армин позицешна тIе атака йолийча, хаам бо Маршо Радион Оьрсийн сервисо. Билгалдоккхуш ду иза тIеман-Iаморан Аэро L-39 "Альбатрос" кема хилар. Цу моделан кеманаш арахоьцуш дара Чехословакехь. Карарчу хенахь цу кеманех пайда оьцуш ю иттаннаш пачхьалкхийн армеш... Читать дальше...

Гилоян Элеонора Абхазерчу оппозицин лидер дарбан хIусаме виллина юха а. Ткъа цуьнан агIончашна ца лаьа иза кандидаташлахь а воцуш харжамаш дIабоьлхийла. Оцу бахаьница сацийна шайн агитаци кхечу кандидаташа а, яздо "Кавказ.Реалиино". Бжания Аслан цомгуш а хилла, оршоьтадийнан делкъал тIаьхьа Сочерчу дарбан цIийне кхачийнийла дуьххьара хаийтинарг ву «Фейсбук» чуьра аноним. ТIаьхьо кандидатан уьйраша а, журналисташа а дина иза бакъ. «Фейсбукехь» дийцарехь, цунна «юха а дIовш делла», амма официало ца боху иза бакъ ду. Читать дальше...

Шемахь дина тIеман зуламаш толлучу Цхьанатоьхначу Къаьмнийн Организацин йозуш йоцчу комиссина гучудаьлла, масех иттанашкахь маьрша нах а бойуш, шайлахь зударий а, бераш а долуш, кеманашца тохарш дарна Оьрсийчоь бехкехилар. The Guardian газетано бина цунах хаам. Хьостан хаамашца, ООН-ан эксперташ дуьххьара тIекхиъна оьрсийн эскарша динчу тIеман зуламашна. 2019-гIа шо юккъе даьллачу заманчохь хиллачух арахецначу рапортехь информаци ю Мааррат-эн-Нууман гIаларчу базарахь а, Хас эвлахь мухIажирш дIатарбинчу... Читать дальше...

Магомедов Назим Массех кIира ду Ставропол гIали чохь билла болор болу некъ къовсаме баьлла. Шахьарин юкъ машенийн ковранех мелла а мукъайоккхуш, ца биллича ца болу иза, боху Iедалхоша (4 миллиард сом ду цунна хьажийна). Ткъа жигархой тешна бу оцу некъо гIала мукъайоккхур яц машенийн юькъаллех бохучух, царна гарехь, мелхо а естар ю и проблема. Билла безачу некъан мах а бу кест-кеста хийцалуш, юхьанца 1,5 миллиард сом дара цунна хьажош, ткъа хIинца – 4. Цу тIе, яц кечйина проект а. Iедалхойн коьрта аргумент ю гIала машенех яьккхина хилар. Читать дальше...

Оппозицин блогеро Абдурахманов Тумсос Фейсбукерчу шен агIонехь ма-дарра дийцина шена динчу тIелатарх. Цо бахарехь, кхо бутт хьалха иза дIехьаваьллачу Швецерчу Евле (Gävle) гIалахь дина ду зулам. Блогер вижинчу заманчохь жIов етта волавелла цунна тIелеттарг. Цуьнан карара охьайоьжна жIов караеанчу Тумсон аьтто баьлла, иза эшон. Цул тIаьхьа дийцина зуламхочо, шен Iалашонех а, ша хьан ваийтина а. Кхайкхийна баьхкинчу полисхоша юьхьанца бехкевинера Абдурахманов стаг вен Iалашонца тIелетта аьлла. Амма кхо де даьлча блогер бехказваьккхинера. Читать дальше...

Товбеца-беттан 1-ра де тIекхаччалц кхартанашна (корь) дуьхьал мехий ца тоьхна бераш Нохчийчохь школашка а, берийн бошмашка а дуьтур долуш дац. Чиллан-беттан 24-чу дийнера Товбеца-беттан 1-чу дийне кхаччалц ян йолийна Нохчийчохь вакцинаци аьлла, республикан могушаллаIалашъяран белхахочо дийцарх яздо "Кавказскийузел" агенталло. Можачу лазарна дуьхьал мехий диттина доцу бераш дешаран хьукматашка дуьтур цахилар бакъдина Роспотребнадзорехь а. "Вакцинаци ца йина махкахь 12 бер цомгуш хилла меттиг бу. Читать дальше...

ТIехь ницкъ а бина, бехк тIелацийтинера шега аьлла, латкъамбеш Нохчийчуьрчу вахархочо Ибрагимов Якъуба чуелла апелляци къобал ца йина кхело. Маршо Радионо яздира, ГIуран-беттан 10-чохь Ростоврчу тIеман кхело Ибрагимовна набахтехь даккха 19 шо хан кхайкхорах. Цунна бехкедиллира, "Исламан пачхьалкх" шех олучу тобанхойн куьпахь Iаморашкахь хилла ву аьлла. Ибрагимовс дIахьедира кхелехь, тIаьхьаеанчу хьан нанна наркотикаш кхуьйсур ю шаьш аьлла, полисхоша кхерамаш а тийсина, харц мукIарло дайтинера шега аьлла. Читать дальше...

ХIокху материалан автор ю Кавказ.Реалиин корреспондент Азимова Сийлаха Австрехь беха нохчий боьхна бац керлачу цамгаран ун даржарх лаьцна хаам кхачарна   Керла юкъаяьлла коронавирус дIакхаьчна Австре. COVID-19 олу и ун даьлла нах гучубевлла Италин дозанца йолчу Инсбрукехь. Амма дIадаханчу кхаарин дийнахь хаам кхечира Венерчу яхархочун коронавирус кхетта хиларх лаьцна. Дукха хан йоццуш Италехь садоIуш хилла Венерчу цхьана гимназин хьехархо охьайиллина хIоспитале, оцу вирусан билгалонаш а хааелла. Читать дальше...

Коронавирусан эпидеми яьржинчу юкъанна уггар а кхерамза ю Нохчийчоь аьлла, "Говорит Москва" радиостанцин эфирехь дIакхайкхийна Нохчийчоьнан зорбан министро Умаров Джамбулата. Къилбаседа Кавказан курорташка садаIа дуьйла аьлла, кхайкхамбина политико Оьрсийчоьнан бахархошка. Цо бахарехь, "бирдолагах адамашна тIедолу и ун, цкъа а даьржар дац" цигахь. Умаровс дош делла, хьеший безаш тIеэца а, царна жижиг даон а: "Тхан хьонка биъначул тIаьхьа аш шайца дIахьонйолчу хьожано коронавирус йодуьйтур ю шух ракетан чехкаллаца".

Коронавирусах ун даьллачу нахаца контакт хилла аьлла, 24 стаг дарбан цIийнехь охьавиллина Москвахь. Шахьаран мэро Собянин Сергейс шен блогехь бина цунах лаьцна хаам. Цо бахарехь, уьш бу: ун даьллачун 6 гергара стаг а, пхи доттагI а, Италера догIучу кеманца цуьнца цхьана хилла 13 пассажир а. Карантин кхайкхийна кхин а 83 стагна.

"Нохчийчоь" аьлла, цIе а туьллуш, Палестинехь маьждиг хьаладан сацамбина оцу пачхьалкхан Iедалхоша. Белхан хьокъехь оршотдийнахь Соьлжа-гIала веанчу Палестинан президентан хьехамчас, лаккхарчу кхелахочо Аль-Хабаш Махьмуда дийцина цунах лаьцна. "Плестинехь Нохчийчоьнан сий деш, маьждиг дан Iалашо ю шайн аьлла Аль-Хабаш Махьмуда. Палестинхойн а, нохчийн а ши байракх хир ю маьждигна тIехула дIатоьхна", - аьлла, "ВКонтактерчу" шен социалан машанехь яздина Кадыров Рамзана. Палестинан а, Нохчийчоьнан... Читать дальше...

Палестинана а, Израилна а юкъара конфликт ерзон дагахь Iамеркан президенто Трамп Дональда хьахийна план "дуьненчуьрчу бусулбашна дуьхьал зулам" ду аьлла Нохчийчоьнан куьйгалхочо Кадыров Рамзана. Палестинан президентан хьехамчаца Аль-Хабаш Махьмудца цхьанакхетар а хилла шен, Малхбузенан пачхьалкхаша карзахдоккхуш ду исламан мехкашкара хьал аьлла, ший а тешна ву шаьшиъ аьлла Кадыровс. "ВКонтактерчу" шен пена тIехь нохчий куьйгалхочо ишта яздина, къаьмнийн а, цхьайолчу бусулбачу пачхьалкхийн лидерийн... Читать дальше...