Новости за 27.03.2020

Скворцов Глеб Зилги юьртахь карийна шира гIап а хьошуш, буьллуш бу Къилбаседа ХIирийчохь Мазалкера БуьритIе боьду машенийн некъ. II-V бIешерашкара аланийн бахам хIаллак ца байта арабевлла археологаш а, могIара жигархой а, ткъа царна дуьхьаллаьтта кхузаман хьашташ кхочушдан гIерта хьаькамаш. "Кавказ.Реалиино" хьалхо дийцира яхначу заман тоьшалла дийна дисийта гIертачу жигархоша некъан белхаш сацабайтарх лаьцна. Юьхьанца Къилбаседа ХIирийчоьнан некъийн урхаллин куьйгалхочо Солиев Тариэла, историна пайде хIума яц, бохура, Зилгерчу гIопехь. Читать дальше...

Кадыровга бехкбаьккхина, курорташ дIакъевлина, Тумгоев хьийзаво (Керланаш кечдеш иллюстрацина пайдаоьцу Маршо Радион архивех а, официалан сайташкарчу материалех а).

Дагестанерчу Новолакскан кIоштарчу нохчаша Аухан кIошт меттахIотторца йолу проблемаш йийцарейина Къилбаседа Кавказан Iеламчийн кхеташонан хьалханчица Кадыров Хожа-Ахьмадца (Нохчийчоьнан куьйгалхочун Кадыров Рамзанан дешича ву иза). Къамел доьрзуш сацамбина гулбеллачара гIуллакх Iеламнехан кхеташоне даккха – Къилбаседа Кавказан республикашкара динан дай бу цунна юкъахь.

Жигалкин Юрий Кхаара. Американ Цхьаьнатоьхначу Штатийн Конгрессо а, президентан администрацино а бартбина пачхьалкхан «кисанара» Iаламат дукха ахча дIасадекъа коронавирус ловш долчу халкъанна – 2 триллион доллар. Доккхахдолу дакъа кхачор ду пандеми бахьанехь нах цIахь севцича, эшам хинболчу совдегарийн бизнесна. Ши кIира хьалха белхаш боцу бахархой цкъа а ца хиллачу кепара кIезиг хиллехь (211 эзар), хIинца уьш бу Цхьаьнатоьхначу Штаташкахь вуно дукха – белхазалла бахьанехь Iедале ахча доьхуш... Читать дальше...

Пачхьалкъан Думан депутаташ тIедогIучу оршотдийнахь коронавирус юй хьовсуш тестех бохур болуш бу. "Интерфакс" агенталло бина и хаам, депутатийн а, фракцийн аппаратийн а информацина тIе а тевжина. Карарчу хенахь, ун даьлла цхьа а вац Думан депутаташлахь. Кху беттан 12-чохь парламентан спикеро Володин Владимира лахарчу палатан куьйгалхо Катаносов Сергей карантине вахийтира, цуьнгара мандат схьа а доккхуш. РБК-с а, "Ведомости" хьостано а еаридийнахь яздира, Оьрсийчоьнан президентан администрацин масех белхахочух коронавирус хьакхаелла аьлла. Читать дальше...

Яхначу буса кхин а 196 стагна коронавирусан ун даьлла Оьрсийчохь аьлла, хаамбо оперативан штабо. ХIинца верриг а ун даьлларг 1036 ву. "Ишта Москвахь кхин а цхьаъ 1 велла", -аьлла штабехь. Дахначу дийнахь тесташа вирус гайтинчарех 157 Москвара вахархо ву, Подмосковьера ву 8, Волгоградан кIоштара 3. Керла кхин а ши стаг коронавирусца охьавиллина аьлла, хаамбина Нохчийчуьра а, Мордовера а, Удмуртера а, Самаран кIоштара а. Цхьацца ву Тулан, Ярославан, Иванован, Орелан, Ростовн, Кировн кIошташкахь, Дагестанехь а, ГIезалойчохь а. Читать дальше...

Коронавирусан ун даьлла хилла пассажир дIавигина таксхо карантине охьавиллина Нохчийчохь. Къоман кхерамзаллан Кхеташонан секретаро Усмаев Вахьита кхайкхамбина социалан машанехь: "Такси машен тIехь болх бечу Чадаев Хожбаудис Соьлжа-гIалин аэоропортера ши пассажир Астрахане дIавигина хилла. Шиннах цхьаъ коронавирусан шеко йолуш вара. Нагахь санна, Хожбауди шайна вевзинехь, цуьнца дIасадаханехь, дехар до шуьга, тест ян лор кхайкха, я чохь совца".

Шайн мехкан бахархой а, ханна регистраци йолу нах а бен тIеоьцур бац тахана, Заздоккху-беттан 27-чу дийнахь дуьйнна, "Грозный" аэропорто. Социалан машанашкахь аэропорто шайн агIонехь бина ишта хаам. "Вайнах Авиа" компанин пресс-гIуллакххоша билгалдаьккхина, коронавирусан инфекци яржарца доьзна, декхаре ду шаьш ишта низам тIеэца аьлла. "Дехар до шуьга, билгалъяьккхинчу категори юкъахь шаьш дацахь, эрна билеташ ма эцахьара аш. Нагахь хьалхо дуьйнна эцна хиллехь а, юхало", - яздо "Вайнах Авиас" шен Инстаграмерчу официалан агIонехь.

Еаридийнахь динчу зерашца, Iамеркан Цхьанатоьхна Штаташ хьалхарчу меттигехь ю, коронавирусан ун даьлла дукха нах хиларца. Вирус гучуяьллачу Китайл а хьалха ю Iамерка.  Worldometer сайтан информацица, таханалерачу дийнахь Цхьанатоьхначу Штаташкахь 82 эзар вахархо ву ун даьлла. Зазадоккху-беттан 27-чу дийнан зерашца, 1177 стаг велла цигахь, ткъа Китайхь 3287 вахархо кхелхина цу лазарх. Еаридийнахь кхин 10 эзар стаг тIекхетта Iамеркехь. Велла 150. Къаьсттина чолхе хьал гойту Нью-Йоркехь. 37 эзар ву цигахь инфекцица. Читать дальше...

Нохчийчоьнан куьйгалхочо Кадыров Рамзана Соьлжа-гIалахь бIе сов нах а гулбеш, керла йина яьлла културан гIишло схьайоьллучу барамехь дакъалаьцна. Хьалхо карантинан низамаш лердан деза, къепе йохориг вен вогIура аьлла, дIакхайкхийнера Кадыровс. "Открытые медиа" хьостан терго хилира, Омаев Дагунан цIарах шахьарахь културан хIусам схьаелларх мехкан урхалхочо социалан машанехь бинчу хаамах. Карарчу беттан 23-чохь Нохчийчохь ресторанаш а, кафеш дIакъовла, цхьана а кепара барамаш ма хIиттабе аьлла, дIахьединера Кадыровс. Читать дальше...

Къилбаседа Кавказан тIеман кхело хан кхайкхийначу ГIалгIайчуьрчу вахархочо Тумгоев Тимура дIахьедина, Украинехьа Донбассан кIоштахь тIемаш бина ву бохуш, колонин администрацино тIехь ницкъбо шена, кхерамаш туьйсу аьлла. Шен хаамехь Тумгоевс билгалдаьккхина, колони схьавалийчхьана цхьа сахьт гергга бен хан яьккхина яц ша карцер чу ца кхусуш. "50 дей, буьйсий даьккхина ас карцер чохь. ХIинца а шогачу хьелашкахь латтош ву со", - аьлла Тумгоевс. Талламаш бечу заманчохь шега хиттира боху тутмакхо... Читать дальше...

Коронавирусан пандеми иккхинчу заманчохь Оьрсийчуьра баккхий хьаькамаш а, пачхьалкхан корпорацийн топ-менеджерш а 21-зза кхечу мехкашка листина аьлла, хаамбо "МБХ Медиас". Кеманашца Европерчу пачхьалкхашка а, Дубай а дIасалелла аьлла, билгалбаьхначарлахь бу: Сечин Игорь а, Шувалов Игорь а, Медведева Светлана а. Иштта, Зазадоккху-беттан юьххьехь Нохчийчоьнан куьйгалхочун Кадыров Рамзанан кема а дахна Франце (цу деношкахь Кадыровн йоьIан Iайшатан модан гайтам хилира Парижехь). Ишта "Ростех" пачхьалкхан... Читать дальше...

Коронавирусан пандеми яржарца доьзна шоьтадийнахь дуьйна карабогIучу беттан 6-чу дийне кхаччалц дIакъовлуш ю "Архыз", "Ведучи", "Эльбрус" курорташ. Къилбаседа Кавказе бахка тураш эцначу туристашна ахча юхалур ду аьлла, яздо РБК хьостано. Цхьа могIа барамаш юкъахбохуш, хьалхо "Курорты Северного Кавказа" компанино жигара  дехира ког-салазаш хохкучу курорташкахь коронавирусан кхерамна профилактика яран некъаш. Карладоккху, Къилбаседа Кавказан Федералан гонашкахь карарчу хенахь 19 стаг билгалваьлла коронавирусан ун даьлла хиларца. Читать дальше...