Новости за 16.10.2019

ТIаьххьарчу хенахь Нохчийчуьрчу хьаькамаша кест-кеста хьахаво "Киши-Хьажина тIаьхьавахана волу" Кадыров Рамзанан воьалгIа да. Ткъа мел бакъ ду иза? ХIун боху документаша а, наха а, логико а?

Нохчочо герз тохар, дарбан цIийнехь яхъелла Iайша, ФСБ-н жигаралла, некъашца баларш. (Керланаш кечдеш иллюстрацина пайдаоьцу Маршо Радион архивех а, официалан сайташкарчу материалех а).

Туркоша Шеман къилбаседанехь йолийначу операцин хьокъехь дийцарш дан тахана Хонкара вогIучу Iамеркан Цхьанатоьхначу Штатийн вице-президентца Пенс Майкца а, пачхьалкхан секретарца Помпео Майкца а ша цхьанакхетар вац аьлла, дIахьедина Туркойчоьнан президенто ЭрдогIан Реджепа. Нагахь санна, президент Трамп Доналд Туркойчу веанехь, цунна дуьхьал гIур вара ша аьлла ЭрдогIана. Шен администрацера церан даржашкара болу нах цхьанакхетар бу цаьрца аьлла туркойн куьйгалхочо. Шеман къилбаседанехь Туркойчоьно... Читать дальше...

Нохчийчохь гейшна дуьхьал кампани йолийначул тIаьхьа веллачу Альтемиров Iарбин цIарах Европан кхеле арздина "Оьрсийчоьнан ЛГБТ-машано". Европан конвенцин адамийн бакъонех  2, 3, 5, 13, 14 артиклех хьакхалуш ду чуделла арз. Нохчийчохь гейшна тIехь ницкъбарца доьзна шолгIа латкъам бу бинарг яздо "Каспаров.ru" хьостано, ЛГБТ-н хаамна тIе а тевжина. Альтемировн зуда а, кIант хилла, 2017-чу шеран Чиллан-баттахь лаьцна иза шина кIиранах сов латтийнера Устрадерчу къайлахчу набахтехь. Веа стага тоьшалла дина... Читать дальше...

2019-гIа шо карадеачхьана къайлахчу сервисийн белхахоша духадаьккхина дан кечдина хилла 39 теракт, пачхьалкхан кеп-кепарчу регионашкахь тIелатарш дан лерина 49 террорхойн тоба а хIаллакйина аьлла, дийцина ФСБ-н директоро Бортников Александра йоьдучу кхерамзаллин органийн белхахойн а, къайлахчу сервисийн куьйгалхойн а дуьненаюкъарчу 18-чу кхеташонехь. Бортниковс бахарехь, дан лерина хилла 49 терроран акт духатоьхна цара Инарла прокуратураца а, Роскомнадзорца а юкъахь. Цул совнах, дIакъевлина терроризмна бехке ву аьла... Читать дальше...

Карарчу шеран 9 баттахь ГIалгIайчохь 395 миллион соьмана газ лачкъийна. "Ингушэнерго" компанин пресс-гIуллакххоша бинчу хаам тIехь яздо: "Лачкъийначу газан барам дийнна баттахь йоллу ГIалгIайчохь ягочу газаца юьстича, и ахча тоьар дара Плиевехь а, Барсукехь а керла йинчу гIишлошкахь электрификаци ян ". Газ лачкъорах тоьшаллаш ницкъаллийн структурашка дIакхачийна, билгалдоккху ТАСС агенталло.

Дейишас йиттинчу ГIалгIайчуьрчу ворхI шо долчу йоIана Ажигова Iайшина дарбадар дика дIахьош ду, делахь а кхин а масех операци ю цунна ян езаш аьлла, хааме даьккхина Оьрсийчуьрчу берийн омбудсмено Кузнецова Аннас. "ЙоIана протез йилларх дийца хьалхе ду хIинца а. Цкъачунна лоьраша схьабохург, рогIера масех операци ю цунна ян езаш хIинца а. Вуьшта дерриг а дика схьадогIуш ду", - аьллачу Кузнецован дешнаш далийна "Новости" агентало. Маршо Радионо яздира, Товбеца-беттан 4-чохь Наьсаран дербан цIийне ялорах Ажигова Iайша. Читать дальше...

Саламова Елена Нохчийчуьрчу политикашна, юкъархошна кест-кеста ло мидалш, тохку еза цIерш – амма кхеташ дац церан маьIна Кадыров Рамзанан гоне хаза кхаъ кхаьчна кху деношкахь – Урдунерчу паччахьан цIийно Пайхьамаран тIаьхьенийн академин декъаэцна Нохчийчоьнан муфти Межиев Салахь. Мехкан куьйгалхочо декъалвина муфти, "Шайх Салахь-Хьаьжин хьехамашка дуьненан массо а маьIIехь ладугIу" а яздеш. Академикан дарже дIакхоччуш… Хаамах массо а ца ве воккха. Масала, блогеро Абдурахманов Тумсос дагадоуьйту... Читать дальше...

Севастополерчу Гагаринан кIоштарчу хьостано хаамбина "Подъем" телеграм-канале, меттигерчу "Пиратская лагуна" барехь къаьркъа меллачу 33 шо долу Нохчийчуьрчу вахархочо дов а даьккхина травматикан герз диттина аьлла, яздо "Московский комсомолец" газетано. Цо чевнаш йина 28 шо долу жимстаг дарбан цIийнехь ву. Баран белхахоша кхайкхинчу полицино дIалаьцна зуламхо. Цунна дуьхьал долийна бехкзуламан гIуллакх. Лаьцначо шена карийнера аьлла травматикан тапча новкъахь. ГIирмерчу нохчийн диаспоран векалша дехар дина полицига... Читать дальше...

Яхначу буса кхоъ некъахьовзам хилла Нохчийчохь. Цхьа зуда елла, ялханна чевнаш йина. ТIехьа-Мартанахь а, Шелан а, Шелковскан а кIошташкахь вовшахкхетта машенаш. Республикан некъан полицин урхалло еллачу информацица, машенаш чехка хахкар, дуьхьал оьхучу машенийн асане бийлар а ду инцидентийн коьрта бахьанаш.

Кхааридийнахь Туркойчу воьдуш ву Iамеркан Цхьанатоьхначу Штатийн вице-президент Пенс Майк а, пачхьалкхан секретарь Помпео Майк а Хонкарна тIеIаткъамбан, Шемарчу курдойн тобанийн позицешна тIелатар сацадайтархьама. Шинарийдийнахь дIахьедина цунах лаьцна Iамеркан президенто Трамп Доналда. Iамеркано тIедожадо тIом сацабар, нагахь йолийна операци юкъах ца яккхахь, шаьш шога санкцеш дуьхьалйохур ю аьлла, билгалдаьккхина президенто. КIайчу цIийнан информацица, Туркойчоьнан президентца ЭрдогIан Реджепца къамеддан лерина ву Пенс Майк. Читать дальше...

Екатеринбурган мэр лаьттинчу Ройзман Евгенийна хетарехь, Нохчийчоьнан куьйгалхочун Кадыров Рамзанан го цIанбарх Iораяьлла информаци бакъ хила тарлуш ю. "Эхо Москвы" телеканалан эфирехь йовзийтина цо шен ойла. "Нохчийчоьнах дерг аьлча. Чолхе ситуаци ю иза. Муьлхха а авторитаран Iедале цатешамца хьоьжу. Нохчийчоь чолхе регион ю, цигахь хIуъа а хила йиш ю. Кхин республика ю иза, кхин юрисдикци. Оьрсийчоьнан массо а низамаш лардеш дац цигахь. Газетан публикаци ешна ас. Хила йиш йолуш хIума ду-кх иза. Читать дальше...

Оьрсийн дизайнеро Швырев Олега дийцина, Нохчийчохь мехкан куьйгалхочун Кадыров Рамзанан резиденцин суьрташ даха шена дехкарх. "Тхо цецдевллера резиденци хьовса баьхкинчарна суьрташ даха ца магийтича. Ши хадархо вара тIехIоьттина", аьлла, дийцина дизайнеро. Цо бахарехь, дуьххьара веана хилла иза Нохчийчу. Кадыровн резиденцехь маьждиг а ду, Iам бу, жимо стадион а ю, дийцина цо. Ишта Швыревс билгалдаьккхина, Нохчийчохь шен дика битамаш бисар а, хIунда аьлча, шахьарахь хаза а, цIена а хиларна аьлла.

Сингаттаме лору массара а гуьйре... ХIунда аьлча, цуьнца олхазарш кхечу мехкашка дIадоьлху, сурсатех йоьттина хилла аренаш яссалой, мажло. Iалам хуьлу макхлой, шатайпа тийна. Дерз, догIана, мохо эгадо диттийн гIаш... ХIетте а дагна еза хазалла ю гуьйренца. Архивера карлаяьккхина фотогалерея (2015)