Новости за 23.06.2020

ХЬО ВИНА ДЕ (вешин ИбрахIиман безамна) Хьажахьа, ИбрахIим, Iаламна-м хьо виц ца велла: Сатоссуш вайн кертан ков туьйхи хьо винчу дийно… Хьуна сагатдина хир ду-кх и чIогIа гIелделла – НеIарш а, кораш а дIадоьллу цунна вайн цIийно. Хьо дуьхьалтуьйсучу гIенаша са дууш даим, «Ткъе къоъ шо…Ткъе къоъ шо…» - шабарш до вай динчу нанас. Хьо винчу деноша бутт а ца буьзи-кх, ИбрахIим… Ткъа хIара-м хьо воцуш деана… И муха ла ас?.. Бехкала яхана анайист къежъели геннахь, Стигало сирачу мархашца бIаьрхиш дIахьоькху... Читать дальше...

Адамийн бакъонаш ларъечу "Мемориал" центро а, "Ельцин Центро" а онлайн-къамелаш дина Буденновске Басаевн тобано I995 шеран Мангал-баттахь тIеман рейд ярах лаьцна. Дискуссин декъашхоша дийцаредира оцу заманах халкъанна дагадогIург а, пачхьалкхо дина жамIаш а. 1995-чу шеран Мангал-беттан 14-чу дийнахь герзахоша дIалецира Ставропол-махкарчу Буденновскера дарбан хIусам. Закъалтхой лецар дахделира беттан 19-гIачу дийне кхаччалц. ХIетахь Буденновскехь Басаев Шемалан тобанца лаьттинчу бертан кIамелашкахь... Читать дальше...

Адамийн бакъонашкахула йолчу Европерчу кхело (ЕСПЧ )карарчу беттан 23-чохь листина Къилбаседа Кавказерчу бакъонашларъяран "Мемориал" офисийн белхахой дIалецна, царна еттар. Наьсарахь 14 шо хьалха Политковская Анна дагалоцуш хIоттийначу пикетехь дакъалаьцнера цара. 28 эзар евро компесаци кхачийна царна ЕСПЧ-но. Бакъонашларъярхочо Гандаров Iийсас бина и хаам "Кавказ.Реалиига". ЕСПЧ-н кхеле бевлла бакъонашларъярхой хIетахь "Мемориалан" офисашкахь белхаш беш хиллера. Бу уьш Сокирянская Екатерина а... Читать дальше...

Къилбаседа Кавказехь 12 велла, ун даьлла кхин а 492 стагана; Дижонера конфликтна тIехула 10 стаг лаьцна; Covid-19 вирусна тIехула Маккахь а, Мединахь а хьаж дар хир дац зияртхойн; Парламентан спикер Даудов Мохьмад Дагестанерчу хаамийн гIирсашца цхьанакхета дагахь ву, юкъара дозанаш къастош.

Страсбургерчу нохчийн ассоциацийн векалша оршотан суьйранна дIаяьхьначу пресс-конференцехь емалдина Дижонехь хилла къепедацарш. Францхойн Le Figaro газето бина и хаам. Низамийн гурашкахь дерриг а хаттарш листахьара аьлла, кхайкхам бина гулбеллачара. Цара чIагIдо, Дижонехь шайн махкахойн хилла реакци – бахьана дацара, таллар дара бохуш. "Полицино деш хIумма а ца хиларца дара бахьана. Оцу гIаличохь нохчий гучубовлар 16 шо долчу кIантана еттар дара", - дIахьедина Страсбургерчу нохчийн ассоциацийн векалша. Читать дальше...

Оршотан дийнахь, Мангал-беттан 22-чохь, Германи Советан пачхьалкханна тIелатар дагалоцуш, Оьрсийчоьнан президент Путин Владимир вахара Москван дозанца дукха хан йоццуш йинчу тIеман министраллин коьртачу килсе. Путинца цхьаьна килсе а воьдуш, «Эсан некъ» цIе йолу комплекс схьайоьллуш дакъалецира Оьрсийчоьнан патриарха Кирилла. Гайтаме дIахIоттийначу эскарна хьалха, Даймехкан Сийлахь тIом дагалоцуш, и тIом халкъан эсанна "шеко йоццуш беза бу", бохура Кирилла. Къамел дар Путинал а хьалха нисделира цуьнан. Читать дальше...

Нохчийчохь коронавирус бахьана долуш кхайкхийначу карантинца а догIуш, чу-ара валарца дозанаш детта хIинца а. "Кавказ.Реалиин" корреспонденте бина цунах хаам шинарин дийнахь чоьхьарчу гIуллакхийн министраллана чохь болх бечу оперативан штабо. Цара бахарехь, республикера араволучо уггар а хьалха меттигерчу декъан полихочуьнга хаийта деза, карантин ерриг а юхаяккхалц ша юха чувогIур вац аьлла, кехатна куьйг а яздеш. Документан оригинал полисхочуьнгахь юьту цо, ткъа копи шеца дIахьо республикера араволучу юкъанна... Читать дальше...

Къилбаседа Кавказехь тIаьххьарчу буса а, дийнахь а велла коронавирусан инфекцех 12 дархо, ун даьлла кхин а – 492 стагана. Оперативан штабан зерашца, Дагестанехь кхелхина 6 пациент, ГIалгIайчохь – 3, Краснодаран кIоштахь – 2, Кхарачой-Чергазийчохь – 1. Верриг а Къилбаседа Кавказехь велла COVID-19 уьнах  717 пациент. ТIаьххьарчу 24 сахьтехь къаьсттина Ставрополан махкахь бу ун даьлла дукха нах – 90: Ставрополан махкахь+90 (4 541 ву эпидеми гучуяьлчхьана) Кхарачой-Чергазийчохь + 81 (2 983)... Читать дальше...

Коронавирусан пандеми бахьана долуш кху шарахь Маккахь а, Мединахь а хьаж дан кхечу мехкашкарчу зияртхойн аьтто хир бац аьлла, дIакхайкхийна СаIудийн Iаьрбийчоьно. Паччахьаллин Iумратан а, хьаждаран а министралло хаам бина оршотан дийнахь, СаIудийн Iаьрбийчохь бехачу кеп-кепарчу пачхьалкхийн "кIеззигчу" векалийн бен таро хир яц Товбеца-бутт бовчу хенахь хьаж дан аьлла. Министраллан дIахьедарца, цу кепара сацам тIеэцна, могушалла Iалашъяран министралло, хьоьху барамаш чоьте а эцна, адамийн кхерамзалла ларъярхьама. Читать дальше...

ТIаьххьарчу дийнахь а, буса а Оьрсийчохь коронавирусах кхелхина 153 дархо, хаам бина эпидеми ца яржийта вовшахтоьхначу оперативан штабо, яздо "Коммерсанто". Де хьалха 95 пациент кхелхинера. Ун даьржичхьана верриг а кхелхинарг ву 8 359 стаг. ТIаьххьарчу 24 сахьтехь Оьрсийчохь ун даьлла кхин а 7 425 вахархочунна. Верриг а цомгаш ву 599 705 стаг. Дарба хилла 12 013 пациентана. Ткъа верриг а гIоле хилларг ву ун чудеачхьана — 356 429. Къаьсттина дукха бу коронавирусан уьнах белларш: Санкт-Петербургехь ... Читать дальше...

Нохчийчуьрчу 42 шо долчу вахархочунна дуьхьал бехктакхаман гIуллакх айдина ТIехьа-Мартанарчу талламан декъо, цо стаг верна. Меттигерчу зорбан гIирсаша бина цунах лаьцна хаам. И стаг а, цо вийнарг цIарца вуьйцуш вац.    Талламчийн зерашца, кху беттан 11-чу дийнахь Серноводскан кIоштарчу Бумматахь шина юьртахочунна юкъахь дов иккхина хиллера, эххар а латаре а доьрзуш. Дагах масийттаза уьрс тоьхна хиллера цхьаммо довхочунна. Оццу меттигехь велла чов хилларг. Талламаш бу дIахьош, стаг веран бахьанаш а, Iалашонаш а зуьйш.

Нохчийн парламентан спикеро Даудов Мохьмада карарчу беттан 21-чохь комментари йитина, Нохчийчоьнан а, Дагестанан а дозанаш билгалдахарехь лаьтта проблемаш билгалйохуш, дагестанхойн "Новое дело" газетано зорбане яьккхинчу публикацин хьокъехь. Артиклан чулацам бийцаребан кхайкхина цо цуьнан авторш. "Дийнна цхьа Iовраш харц информаци елла аш, шайн агIоне язбелларш а, шайн ешархой а меттах а бохуш", - яздина Даудовс "Новое дело" газетано Инстаграмехь Iораяьккхинчу постана бухахь. Комментарешкахь парламентан спикер къера ву... Читать дальше...

Берлинехь вийначу нохчийн тIемалойн хиллачу командиран Хангошвили Зеламхан гергарчу наха шаьш Iалашдар дехна,яздо "Эхо Кавказа" портало. Оршотан дийнахь DW гIирсан каракхачийначу  Хангошвилин доьзалан адвокатийн дIахьедарехь бина цунах хаам. "Оха тIедожадо, хIинццалц тхох Iалашбеш хилла боцучеран Германино а, Швецино а доладар тIелацар", - аьлла ду динчу дIахьедарехь. "Халахеташ делахь а, дахначу шарахь тхо дегалазам а буьсуш кхийтира, Оьрсийчоьнан Iедалхой тхайна билггал а тIаьхьабевлла хиларх. Читать дальше...

Францерчу Дижонехь мел лахара а 10 стаг лаьцна полицино а, жандармерино а дIахьочу леринчу операцехь. "Российская газето" бина цунах лаьцна хаам. Лецнарш билггал мьулш бу дуьйцуш дац.  Газето яздарехь, герз даржорна дуьхьал къийсам латтон хIоттийначу планан цхьа дакъа ду цигахь бина талламаш. Дахначу кIиранчохь Нохчийчуьра а, Къилбаседа Африкера а схьабевллачу бахархошна юкъахь хилла къепедацарш бахьана долуш гIали чохь чIагIбина дIахьон барамаш. Деа дийне яхъеллера нохчашна а, Iаьрбашна а юкъара Дижонехь иккхина конфликт. Читать дальше...