Новости за 15.10.2019

د افغانستان دفاع وزارت وايي، په بلخ کې د ملي اردو د يوې MI-17 ډوله څرخي الوتکې د نسکورېدو په پېښه کې د ٤ پيلوټانو په ګډون ٧ تنه سورلۍ وژل شوې ده. د هوايي ځواکونو دغه څرخي الوتکه د حیرتان سوداګریز بندر ته څېرمه رالوېدلې ده. دغه وزارت پرون په يوه اعلاميه کې وويل، دا څرخي الوتکه ملي اردو د ٧٧٧ مې قطعې مربوط وه. بلخوا، په شمال کې زون کې د ٢٠٩ شاهين قول اردو وياند محمد حنيف رضايي د دې پېښې په اړه پرون ازادۍ راډيو ته وويل: "دا يوه روزنيزه الوتنه وه، چې پرون د مازيګر پنځه بجې او ٣٠ دقيقې له تخنيکي... Читать дальше...

د طالبانو یوه سرچینه وایي، له امریکا متحده ایالتونو سره د دې ډلې د خبرو د بیا پیلیدو نښې نښانې لیدل کیږي او دوی هم دې تیاردي چې دغه خبرې بیرته په قطرکې پیل شي.

د امریکا د بهرنیو چارو سرپرست مرستیال وزیره الیس ویلز کابل ته تللې او له افغان ولسمشر سره یې د ټاکنو او سولې په اړه خبرې کړي. د امریکاولسمشرډونالډ ټرمپ په سوریه کې د سمدستي اور بند غوښتنه کړې ده. په اسټرالیا کې د سولري موټروسیالي وشوه. ازادي سټوډیو د شپې په۸بجو له پیشګام ټلویزیون مه هیروئ.

د افغانستان د جمهوري ریاست انتخاباتو کاندید رحمت الله نبیل وايي، د ټاکنو کمیسیون په سیستم کې د یو میلیون تقلبي رایو د داخلیدو مخه نیول شوې ده.

په افغانستان کې د ملګرو ملتونو مرستندویه اداره (یوناما) وايي، د میزان ۶مې ولسمشریزو انتخاباتو په ورځ د طالبانو په حملو کې ۲۸ ملکیان وژل شوي دي.

د افغانستان د بشرد حقونو خپلواک کمیسیون نوی راپور څرګندوي چې د روان ۱۳۹۸ لمریز کال په شپږو میاشتو کې له ښځو سره د تاوتریخوالي ۲۱۷۰ قضیې له دوی سره ثبت شوي دي.

د نابینایانو نړیواله ورځ هر کال د "سپینې امسا" تر نامه لاندې په بیلابېلو هېوادونو کې لمانځل کېږي. په افغانستان کې یو شمېر نابینایان د لوړو زده کړو او کاري فرصتونو له نشتوالي شکایت لري.

امریکا د ترکیې پر دفاع وزیر خلوصي اکار، د کورنیوچارو وزیر سلیمان سویلو او د انرژۍ پر وزیر فتح دونمیز د بندیزونو اعلان کړی دی. پر دغو ترکي چارواکو دا بندیزونه د سوریې په شمال کې د ترکیې د پوځي عملیاتو په غبرګون کې لګول شوي دي. هغوي د امریکا د خزانې وزارت په تور لست کې شامل شوي، پانګې یې کنګل شوي او له هغوي سره د امریکايي ادارو او د امریکا په تړاو د شرکتونو پر بانکي معاملو ممانعت اعلان شوی دي.  دا په داسې حال کې ده چې د امریکا ولسمشر ډونالد ټرمپ پرون (اکټوبر ۱۵مه) د ترکیې له جمهور رئیس سره په... Читать дальше...

د روسیې ولسمشر ولادیمیر پوتیننن (اکټوبر ۱۵مه) متحده عربي اماراتو ته ورسېد. دا په وروستۍ یوه لسیزه کې متحده عربي اماراتو ته د پوتین لومړی رسمي سفر دی. پوتین د سعودي عربستان له پلازمېنې، ریاض څخه د ابوظبۍ پر لور روان شو. هغه ته د هرکلي لپاره د ابو ظبۍ ولیعهد شیخ محمد بن زاید ال نهیان هوايي ډګر ته ورغلی و. ولادیمیر پوتین په سعودي عربستان کې له پاچا او ولیعهد سره وکتل. مسکو هڅه کوي چې په منځني ختیځ کې خپل نفوذ زیات کړي.

د امریکا د بهرنیو چارو وزارت د جنوبي اسیا د برخې سرپرستې، الېس وېلز ویلي چې په افغانستان کې د ټاکنیزو کمېسیونونو خپلواکۍ او پرېکړو ته باید درناوی وشي. مېرمن وېلز په افغانستان کې د جمهوري ریاست ټاکنې بریالۍ بللې دي. د جمهوري ریاست د رسنیو دفتر ویلي چې نوموړې نن (اکټوبر ۱۵مه) له جمهور رئيس محمد اشرف غني سره کتلي دي. په بیان کې د ولسمشر غني په حواله لیکل شوي چې هېڅ کاندید باید د کمېسیون تر اعلان مخکې د بري ادعا ونه کړي. د افغانستان د جمهوري ریاست ټاکنې د میزان په شپږمه وشوې. په کابل کې د ملګرو... Читать дальше...

د افغانستان په لویدیځ ولایت فراه کې امنیتي چارواکي وايي، په بالابلوک ولسوالۍ کې ۷ طالبان په هوايي عملیاتوکې وژل شوي دي. د فراه د پولیسو ویاند، محب الله محب نن (اکټوبر ۱۵مه)، ازادي راډیو ته وویل چې په بالابلوک کې هوايي عملیات ګډو ځواکونو کړي دي. ښاغلي محب زیاته کړه، د فراه ښار په مرکزي سیمو او شااوخوا ولسوالیو کې د طالبانو پر ضد پوځي عملیات پیل شوي، دا عملیات به تر هغه روان وي چې د فراه ښار په شاوخوا کې ټول کلي تصفیه او تلاشي شي. طالبانو په بالا بلوک کې د خپلو ۷ وسله والو د وژل کېدو په اړه څه نه دي ویلي.

د پروان د بګرام ولسوالۍ په قلعه خواجه سیمه کې د سړک غاړې ماین چاودنې پنځه کسان ټپیان کړي دي. په ټپيانو کې دوه ښځې، دوه نارینه او یو ماشوم دی. د بګرام ولسوال عبدالشکور قدوسي نن (اکټوبر ۱۵مه) ازادي راډیو ته وویل چې ماین په یوه سایکل کې ځای پرځای شوی و او هدف یې په بګرام کې د ښځو د ابتدایه محکمې د رئیسې موټر و. قدوسي وویل چې په چاودنه کې د ابتدايه محکمې د رئیسې یو ساتونکی هم زخمي شوی دی. خو څرګنده نه ده چې پخپله رئیسې ته زیان رسېدلی که نه. د حملې مسئولیت تراوسه چا نه دی اخیستی.

د دوشنبې په ورځ ۲۲ تنه افغان پیلوټانو د چک په جمهوریت کې د یوې روزنیزې دورې له بشپړولو وروسته د فراغت سندونه تر لاسه کړل چې د چارواکو په وینا ژر به د افغانستان په هوايي ځواک کې خدمت ته ستانه شي. په پراګ کې د افغانستان سفیر شهزاد ګل اریوبي چې د چک د دفاع د وزارت له مرستیال سره یو ځای یې د افغان پیلوټانو د فراغت په مراسمو کې وویل، د افغان پیلوټانو په روزنه کې چک مهم رول لوبولی. د روزنې دا پروګرام د امریکا متحده ایالتونو او ناټو په مالي مرسته له څو کلونو راهېسې پر مخ بیول کیږي چې تردې مخکې یې هم... Читать дальше...

د پاکستان صدراعظم عمران خان نن (سه شنبه، اکټوبر ۱۵مه) له سعودي چارواکیو سره د ریاض او تهران ترمنځ پر رامنځته شوي کړکېچ او ځینو نورو مسایلو د خبرو لپاره سعودي عربستان ته ځي.

د امریکا متحده ایالتونو ولسمشر ترکیې ته خبرداری ورکړ چې پر سوریې پوځي یرغل سمدستي پای ته ورسوي. ښاغلي ټرمپ ویلي، که انقره له دغې جګړې لاس وانه خلي، نو دی آماده دی چې د دغه هېواد اقتصاد په چټکۍ ویجاړ کړي.

د انګلستان د فوټبال لوبډله پرون د اکټوبر په ۱۴مه په بلغاریا کې له توکمیز تبعیض سره مخامخ شوه، یو شمېر خلکو ښکنځل ورته وکړل او د بیزوګانو نارې یې ورووهلې، خو له دې سره‌یې هم لوبه وګټله. مسابقه دوه واره وځنډول شوه او ریفري خبرداری ورکړ چې که خلک کرار نه‌شول، لغو به‌یې کړي. د انګلستان لوبډله د اروپا د فوټبال د اتلولۍ په سیالیو کې د ګډون لپاره د غوراوي په مسابقو کې برخه لري. دا مسابقې په بلغاریا کې روانې دي. د انګلستان لوبډلې پرونۍ سیالي په شپږو ګولونو د صفر په مقابل کې وګټله. د اروپا د فوټبال د اتلولۍ مسابقې کال ته کېږي.

د ملګرو ملتونو سازمان په افغانستان کې د کوچنیانو خوارځواکي او د خوراکي موادو قحطي د شدیدې اندېښنې وړ بللې دي. له کوچنیانو سره د ملګرو ملتونو د مرستې ادارې، یونېسف نن د اکټوبر په ۱۵مه په یوه راپور کې ویلي چې هر کال په افغانستان کې دوه میلیونه تر پنځه کلن کمر عمره نجونې او هلکان د سم خوراک د نشتوالي له امله مناسبه وده نه‌شي کولائ. شپږ لکه کوچنیان له شدید خوارځواکۍ څخه کړېږي. د ملګرو ملتونو سازمان په ۲۰۱۸ میلادي کال کې د څېړنو پر اساس موندلې چې په افغانستان کې تر پنځو کلونو د کم عمره کوچنیانو... Читать дальше...

روسي فلم جوړوونکي او د تیاتر ډایرکټر، کرېل سریبرینیکوف د فرانسې تر ټولو معتبره جایزه وګټله. پر کرېل د روسیې حکومت د اختلاس او مالي فساد تور لګولی دی. هغه ته په روسیه کې د فرانسې د سفیر، سلفي بيرمن په کور کې [Legion of Honor] جایزه ورکړل شوه. کرېل سریبرینیکوف د روسیې په فرهنګي کړیو کې یو مهم سړی دی. هغه له روسیې بهر، په ځانګړي ډول د فرانسې له فلم جوړوونکو او د تیاتر له نندارتونونو سره د کار کولو لپاره شهرت لري.

د سرمقالي د لیکوال په خبره، د ۲۰۱۴ کال د ولسمشریزو ټاکنو نوماندان د میزان د شپږمې په ټاکنو کې هم مخکښه دي چې دغه چاره د ټاکنو دوهم پړاو ته د تللو امکان زیاتوي.

د امریکا ولسمشر ډونالد ټرمپ له ترکیې غوښتي چې سوریه کې خپل پوځي عملیات بیړني ډول ودروي. د ښاغلي ټرمپ مرستیال مایک پنس وايي چې د امریکا ولسمشر د ټېلفون له لارې له خپل ترکي سیال رجب طیب اردوغان سره خبرې کړي دی. ښاغلي پنس ویلي، ښاغلي ټرمپ په شدید لحن له اردوغان سره خبرې وکړې. د امریکا مرستیال ولسمشر همداراز وايي چې د منځني ختیځ د کړکېچ په تړاو منځګړیتوب لپاره به ډېر ژر سیمې ته سفر وکړي. وړاندې د امریکا ولسمشر ویلي چې شاوخوا ۱۰۰۰ امریکايي سرتېري به چې د سوریې له شمال څخه وځي، په منځني ختیځ کې پاتې شي ترڅو د داعش د بیا راپورته کېدو مخه ونیسي. Читать дальше...

د اتریش پولیسو د افغانستان یو تبعه په دې تور نیولی چې یو کس یې وژلی او د لینز ښار د پناه غوښتونکو کمپ یو کارکوونکی یې ټپي کړی دی. پولیسو ویلي، تورن کس د دوشنبې په ورځ (اکټوبر ۱۴مه) د چک پولې ته څېرمه د وولوویتز سیمه کې چاقو په لاس د پناه غوښتونکو پر یوه کمپ حمله وکړه او یو کس یې ټپي کړ.  وروسته پر سایکل له سیمې وتښتېد او د یوه بل کس تر وژلو وروسته یې د هغه موټر له ځان سره یووړ. پولیسو د دغې پېښې د علت په اړه پلټنې پیل کړې دي.

د اوکراین د بهرنیو چارو وزیر په بروکسل کې اروپایې پارلمان ته ویلي چې کیف د اوکراین په ختیځ کې د جګړو د ختمیدو په لټه کې دی، خو نه په هره بیه. وادیم پریستایکو د دوشنبه په ورځ (اکټوبر ۱۴مه) د یاد پارلمان د بهرنیو چارو کمیټې ته په وینا کې وویل چې هېواد یې خپل قانون د روسیې په خوښه نه بدلوي. د همدې ورځي په لومړیو کې نوموړي په یوې مرکې کې ویلي وو، که کیف او د اوکرایین په ختیځ کې مسکو پلوه بیتون پال وکولی شي اوربند وساتي، د نومبر په نیمایي کې به د سولي خبرې وشي. د اوکراین د بهرنیو چارو وزیر دا هم... Читать дальше...

په پولنډ کې د یکشنبې د ورځې د عمومي انتخاباتو رسمي نتایج ښيي چې په داغه هېواد کې د قانون او انصاف په نوم واکمن نشنلست ګوند په ۴۴ سلنه رایو دا انتخابات ګټلي دي. د مدني ایتلاف په نوم د پولنډ د اپوزیسون لویه منځپالې ډله د شمېرل شویو رایو پر بنسټ په دویم مقام کې ده او ۲۷ سلنه رایې یې ګټلې دي. ددې ایتلاف لوی ګوند د مدني پلاټفورم په نوم سوداګري پلوه اپوزیسون ګوند دی چې له ۲۰۰۷ میلادی کال څخه تر ۲۰۱۵ پورېیې پر پولنډ حکومت وکړ. په دریېم ځای کین اړخې ټلواله ده چې په سلو کې تر ۱۲ زیاتې رایې یې خپلې کړي دي. Читать дальше...

د امریکا ولسمشر ډونالد ټرمپ ویلي، هغه ۱۰۰۰ امریکايي سرتېري چې د سوریې له شمالي سیمې وځي، په منځني ختیځ کې پاتې کېږي، ترڅو د داعش اورپکو د بیا راپورته کېدو مخه ونیسي.

د سوریې د کرد ملېشو مشران وایي، له دمشق سره یې معامله د دې لپاره کړې چې د دغه هېواد په شمال کې د ترکیې د پوځي یرغل مخه ونیسي.