Новости за 11.12.2021

يو شمېر هغه مېرمنې چې له مېړنو يې د طلاق غوښتنه کړې، خو لایې هم د طلاق پروسه نه ده تکمیل شوې وايي، مېړونه يې د طالبانو په راتګ سره حالت تر ډېره د ځان په ګټه بولي او دوی ته يې د طلاق د اخېستو شرايط نور هم سخت کړي. دوی وايي، دې وضعیت اندېښمن کړي دي.  د یوې نجلۍ کیسه هغه نجلۍ چې غواړي د خپلې کوژدې ۱۱ کلنې اړیکې ته د پای ټکی کېږدي، هغه اړيکه چې د دې په وينا د کورنۍ د فشار له امله ټينګه شوې. دغه نجلۍ ۳۰ کلنه ده او د روغتيا په برخه کې ماسټري لري.  نوموړې وايي، کوژدن يې د يوې ټيليفوني اړيکې... Читать дальше...

نامعلومو وسله والو د ننګرهار  ولایت په کامې ولسوالۍ کې ۳ تنه په ډزو وژلي دي. د ننګرهار د کامې ولسوالۍ یوه اوسېدونکي نن شنبه د اکتوبر په ۱۱مه ازادي راډیو ته د د نوم نه ښودلو په شرط ازادي راډیو ته وویل چې ناپېژاندو وسله والو تېره شپه د کامې ولسوالۍ په شېرګړ سیمه کې د یوه کور په حجره کې په ناستو کسانو ډزې وکړې او د ۳ تنو له وژلو وروسته له سیمې وتښتېدل. سرچینه زیاتوي چې په وژل شوېو کسانو کې دوه عام وګړي او یو تن د تېر حکومت د محلي پولیسو یو قوماندان شامل دی. ځایي مقاماتو په دې اړه لا څه نه دي ویلي او نه یې هم مسؤلیت چا منلی دی. Читать дальше...

د امریکا په جنوب ختیځ ایالت کینټاکي کې د څلورو ټورنېډو یا بوړبوکیو د را الوتو په پېښه کې له پنځوسو زیات کسان مړه شوي دي.  بوړبوکیو په دې ایالت کې د شمعې د جوړولو یوه فابریکه سخته ویجاړه کړه. د کینټاکي والي اندي بیشیر نن سهار خبریالانو ته وویل، د پېښې پر مهال په دې فابریکه کې شااوخوا یوسل او لس کسان حاضر وو. ښاغلي بشیر د دې توپان د احتمالي تلفاتو په اړه وویل: "زه باور لرم چې د دې پېښې د مړو شمېر به له پنځوسو اوښتی وي او ښايي دا شمېر اویا سلو کسانو ته ورسېږي."  بوړبوکیو او توپانونو پر کینټاکي... Читать дальше...

د امریکا د متحد ایالاتونو داسې یوه مقرره جوړه کړې ده چې له مخې یې افغانستان ته د پیسو لېږد او حوالې ته اجازه ورکول کېږي او هغه افراد او موسسې چې د پیسو د استولو په چاره کې دخیل دي پر طالبانو د امریکا له بندیزونو معافېږي. د امریکا د خزانې وزارت پرون (د لیندۍ په ۱۹ مه) دا عمومي جواز صادر کړ. دا اقدام داسې مهال کېږي چې افغانستان د سخت بشري بحران او اقتصادي سقوط له ګواښ سره مخامخ دی. د جواز له مخې افغانستان ته د پیسو حواله، که د طالبانو او حقاني شبکې هغه غړي چې نومونه یې د امریکا په تور لېست کې... Читать дальше...

د طالبانو حکومت د افغانستان له کنګل شوې شتمنۍ د ۲۸۰ میلیونه ډالرو ازادېدل، د ستونزې د حل لپاره د یوې لارې د پرانېستل کېدو په معنی بولي. نړیوال بانک نن سهار اعلان وکړ چې مرسته کوونکو تائید کړې چې د افغانستان له کنګل شوې شتمنۍ دې ۲۸۰ میلیونه ډالر دې هېواد ته ولېږدول شي. د طالبانو د مالیې وزارت ویاند احمدولي حقمل ازادي راډیو ته په رالېږلي پیغام کې له دې پرېکړې هرکلی کوي او وايي، دا پرمختګ په دوحه کې د طالبانو او نړیوالې ټولنې ترمنځ د شوېو بحثونو پایله ده. حقمل وایي: "موږ ته مهمه دا ده چې یوه... Читать дальше...

د کام ایر او اریانا افغان په ګډون افغان هوايي شرکتونو په جلا جلا اعلامیو کې اعلان کړی چې یو شمېر هېوادونو ته به خپلې عادي الوتنې بیا پیل کړي.  د جمعې په ورځ د هند د بهرنیو چارو وزارت چارواکو له کابله نوي ډیلي ته د شااوخوا سلو افغان سکهانو او هندوانو او لسو هندي اتباعو د لېږدولو اعلان وکړ.  دغه کسان د کام ایر خصوصي هوايي شرکت په یوه ځانګړي الوتکه کې انتقال شوي دي.  د طالبانو د بهرنیو چارو وزارت ویاند عبدالقهار بلخي بیا پر خپل ټویټرپاڼه لیکلي چې په نوموړي الوتکه کې بیا د شنبې په ورځ له هنده افغانستان... Читать дальше...

تمه ده چې د نړۍ د اوو سترو صنعتي هېوادونو د بهرنیو چارو وزیران به نن شنبه (د لېندۍ ۲۰مه) په خپله غونډه کې هڅه وکړي چې پر اوکراین د روسیې د احتمالي یرغل پر وړاندې یو ګډ دریځ خپل کړي.  دا دوه ورځنۍ غونډه نن د انګلستان په لېورپول ښار کې پیلېږي.  د بریتانیا د بهرنیو چارو وزیرې لیز ټروس چې د دې غونډه کوربه ده ویلي چې دې غونډه کې به د نړۍ ۷ شتمن هېوادونه د روسیې پر وړاندې د اوکراین په برخه کې د یووالي روحیه نندارې ته وړاندې کړي.  د فرانسې ولسمشر، د ناټو عمومي منشي، د اروپايي کمېسیون مشرې او نورو... Читать дальше...

د اوکراین سمندري ځواک وايي چې روسیې د اشغال شوې کریمیا ټاپو وزمې په شااوخوا کې د ازوف سمندرګي په سلو کې اویا برخه بنده کړې ده.  دا کار ظاهراً د اوکراین ماریپول، بیردیانسک او هیني چیسک بندرونو ته نژدې د روسیې د توپچي تطبیقاتو په خاطر شوی دی.  د اوکراین سمندري ځواکونو نن په یوه بیان کې وویل چې روسیې د تګ راتګ د پلټنې په سیسټم یا نوېګېشن کې محدودیتونه لګولي دي.  روسیې تراوسه په دې اړه څه نه دي ویلي.  د روسیې سرحدي ګارډ وړمه ورځ (د لیندۍ په ۱۸مه) تور ولګاوه چې د اوکراین د سمندري ځواک یوه کښتۍ له اجازې پرته د کرچ د تنګي خوا ته ورغلې ده. Читать дальше...

اسټرالیا د انګلستان کرکټ لوبډلې ته ستره ماتې ورکړه او لوبلړۍ یې په بریا سره پیل کړه.  د ورزشي اژانسونو د راپورونو له مخې، اسټرالیا د ټېسټ په دوه ورځنۍ لوبه کې انګلستان ته په لوړ توپير ماتې ورکړه.   دغه لوبه چې د اسټراليا په کوربتوب په ګابا ښار کې تېره ورځ پای ته ورسېده، د لوبې په پیل کې انګلستان لوبډلې پچه وګټله او پخپله یې توپ وهنه غوره کړه.     انګلستان لوبډله د ۵۷ اورونو په لوبولو سره ټول لوبغاړي له لاسه ورکړل او ۱۴۷ منډې یې جوړې کړې چې اسټرالیا د انګلستان د ۱۴۷ منډو په ځواب کې ۱۰۴.۳ اورونه... Читать дальше...

د جنوبي افریقا ساینس پوهان وايي، په خپلو تحقیقاتو کې یې داسې نښې نه دي موندلي چې د 'اومېکرون' په نوم د کرونا ویروس نوې بڼه د پخوانیو هغو پرتله سخته ناروغي پېښولای شي.  'اومېکرون' لومړی څه باندې دوه اوونۍ مخکې په جنوبي افریقا کې وموندل شو.  که څه هم ساینس پوهانو ویلي دي چې په دې اړه د څېړنو لپاره نور وخت ته اړتیا شته خو د جنوبي افریقا د روغتیا وزیر جو فاهلا پرون وویل چې د دې ناروغۍ د جدیت او شدت په اړه مثبتې نښې نښانې شته.  ښاغلي فاهلا وویل چې که څه هم روغتونونو ته د ناروغانو د مراجعې په کچه... Читать дальше...

په پکتیا کې د مرکز او څلورو ولسوالیو ترمنځ د یووالي په نوم د پانکرېشن سیالۍ ترسره شوې.   د افغانستان د بدني روزنې او ورزش رياست په خپل فيسبوک پاڼه کې ليکلي، یادې سیالۍ چې تېره ورځ پيل شوې وې نن پای ته ورسېدې.  د بدني روزنې او ورزش رياست د معلوماتو له مخې، په یادو سیالیو کې۵۰ ورزشکارانو  ګډون کړی وو چې د لوبو په پای کې ګټونکو لوبغاړو ته ستاینلیکونه، کپونه او مډالونو هم ورکړل شول.  د ياد ریاست د معلوماتو پر بنسټ، د دې سيالیو موخه د ځوانو ورزشکارانو د  استعدادونو لوړول او د یووالي غږ پورته کول وو.

افغانستان، ایران او پاکستان له هغو هېوادونو څخه دي چې په کې له دیني / مذهبي اقلیتونو سره د تبعیض، او ان خونړي زور زیاتي پېښې پرلپسې پېښیږي. په افغانستان کې هندوان، سیکان او شیعه مسلمانان په وار وار د هدفي بریدونو قرباني شوي او ګڼ شمېر یې د هېواد پرېښودو ته اړ شوي دي. په پاکستان کې یوه اونۍ مخکې پاریدلو خلکو یو سریلانکايي مسیحي اسلامي مقدساتو ته په سپکاوي تورن کړ، په وهلو ډبولو یې وواژه او وروسته یې د هغه جسد ته اور واچوه. د ایران حکومت بیا یوازې څلور دینونه؛ اسلام، مسیحیت، یهودیت او زرتشتي په رسمیت پیژني. Читать дальше...

په خېبرپښتونخوا کې وسله والو کسانو پر هغو پولیسو برید کړی چې د پولیو د واکسیناتورانو امنیت یې نیولی و.  چارواکي وايي چې دې برېد کې یو تن وژل شوی او یو بل ټپي دی. د دې برید پړه د پاکستاني طالبانو تحریک ټي ټي پي منلې. امنیتي چارواکي وايي چې دوو موټر سایکل سپرو پر پولیس افسرانو ډزې وکړې چې په پایله کې یو پولیس ځای پرځای مړ او دوهم سخت ټپي شو.  نننۍ حمله د خېبر پښتونخوا په ټانک سیمه کې د ماشومانو د ګوزڼ د ناروغۍ یا پولیو پر ضد د پنځه ورځني کمپاین په دوهمه ورځ شوې ده. ټاکل شوې چې د دې کمپاین پر... Читать дальше...

د شمال زون کونګ فو سیالۍ د بلخ ولایت په کوربه توب ترسره شوې.  د افغانستان د ملي المپېک کمېټې د رسنيو برخې غړي مجيب قاري زاده نن شنبه (د لېندۍ ۲۰مه) ازادي راډيو ته وويل، دغه سيالۍ د (سولې او پيوستون) په نوم د بلخ، فارياب، جوزجان، سمنګان او سرپل ولايتونو د ٦٠ تنو ورزشکارانو په ګډون په مزارشریف ښار کې ترسره شوې.   د‌ ښاغلي قاري زاده په خبره، دغه سيالۍ چې څلور ورځې وړاندې پيل شوې وې، د بلخ ولایت د ورزشکارانو په بریا سره تېره ورځ پای ته ورسېدې.  د نوموړي د معلوماتو له مخې د دغو سیالیو د ترسره کولو... Читать дальше...

میاشتې کېږي چې خپلو زده کړو ته د بېرته ستنېدو خبر ته په تمه ده.تهمینه په کابل پوهنتون کې د ادارې او پالیسې پوهنځي محصله ده، نوموړې ازادي راډیو ته وايي، د طالبانو په حکومت کې د غیر مسلکي کسانو ګومارل د دې لامل شوي چې د نجونو او ښځو  د زده کړو او کار په برخه کې د دوی له خوا د طرحو جوړولو ژمنې وځنډېږي. تهمینه زیاتوي: "د طالبانو په حکومت کې نظم او مدیریت نشته. طالبانو په ټولو دولتي څوکیو خپل کسان مقرر کړي دي او هغه ځوانان چې دوکتوراوې لري، بې کاره دي او په ټولو دولتي ادارو کې نالوستي کسان مقرر شوي... Читать дальше...

د خوست اوسیدونکي غوښتنه کوي چې د غلام خان پر لاره دې د مسافرو او ناروغانو تګ او راتګ اسانه شي. دوی وايي، کله چې یو ناروغ په دې لاره د درملنې لپاره پاکستان ته وړل کېږي، نو په لیکه کې په اونیو اونیو منتظر پاتې کېږي او هغه لوري ته په ډېر مشکله اوړي. د خوست د شمل دوه منده ولسوالۍ اوسیدونکی احمدګل چې غلام خان کې د خپل ناروغ د انتقال لپاره له څو ورځو په تمه دی ازادي راډیو ته وویل، د طالبانو د بهرنیو چارو وزارت له چارواکو غواړي چې دا ستونزه په رسمي توګه د پاکستان له حکومت سره شریکه کړي. احمد ګل زیاته کړه... Читать дальше...

افغانستان ته د ۲۸۰ میلیونه ډالرو د لېږد پرېکړه وشوه. نړیوال بانک اعلان کړی چې مرسته کوونکو تائید کړې چې د افغانستان له کنګل شوې شتمنۍ دې ۲۸۰ میلیونه ډالر افغانستان ته انتقال شي. دغه بانک ویلي چې دا پیسې به افغانستان کې د ملګرو ملتونو دوه مرسته کوونکو ادارو ته ورکول کېږي چې بشري ناورین سره مبارزه وشي. دا د افغانستان د بیارغونې وجهي صندوق د کنګل شوېو پیسو له ډلې دي چې د نړیوال بانک په خبره د همدې روان زیږدیز کال تر پایه، یعنې نژدې یوې میاشتې پورې به افغانستان ته ورسیږي. د ازادي راډیو د خبر... Читать дальше...

په امريکا کې مېشت افغانان کولی شي له دې وروسته افغانستان ته پيسې ولېږي. رويټرز خبري اژانس د امريکا د‌ ماليې وزارت له قوله ليکلي چې دغه وزارت تېره ورځ هغه اجازه ليک صادر کړ چې له مخې يې په امريکا کې مېشت وګړي افغانستان کې خپلو کورنيو او خپلوانو ته شخصي حوالې  استولی شي. د‌ رويټرز د راپور له مخې، د امريکا له لوري په افغانستان د شوېو بنديزونو پرته دغه اجازه ليک هغو کسانو او موسسو ته هم اجازه ورکړې چې غواړي افغانستان ته مالي راکړه ورکړه وکړي او دغه اجازه ليک د راکړې ورکړې دغه بهير له بنديزونو خوندي ساتي. Читать дальше...

تېره شپه په کندهار کې د نامعلومو وسله والو په بريد کې دوه ملکي کسان وژل شوي او درې نور ټپیان شوي دي. په کندهار کې د طالبانو د اطلاعاتو او فرهنګ ریاست د اطلاعاتو امر شمس صمیم ازادي راډیو ته په یوه استولي پیغام کې ویلي چې تېره شپه د کندهار ښار په دوهمه حوزه کې پر یوه موټر ډزې شوي چې پېښه کې یوه ۱۲ کلنه نجلۍ او یوه ښځه وژل شوې او درې نور ملکیان زخمیان شوي دي. شمس صمیم د پېښې انګېزه شخصي دښمني بولي. بل خوا یوې باوري سرچینې د نوم نه ښودلو په شرط ازادي راډیو ته وویل چې دغه ملکي کسان د طالبانو په... Читать дальше...

په کابل کې تېره اوونۍ ۴ چاودنې شوي چې په دې ټولو پېښو کې ملکي وګړو ته مرګ‌ژوبله اوښتې. کابل مېشتي اندېښنه ښيي چې واک ته د طالبانو له رسېدو وروسته هم په افغانستان کې د جګړې ټغر ټول نه شو. پرون هم د کابل په دشت برچي سیمه کې دوو چاودنو ۲ تنه ووژل او د یوې ښځې په ګډون ۴ نور یې ټپیان کړل. د جګړې تاکتیک پخوانی دی، هماغه ډول چې چاودېدونکي توکي د سړک پرغاړه په ګلدان یا هم نورو وسیلو کې کېښودل کېږي. په موټرو پسې د مقناطیسي ماینونو نښلول هم په دې هېواد کې د جګړې کوم نوی ډول نه دی. خو هغه څه چې خلک یې اندېښمن کړي، د دې ډول پېښو دوام دی. Читать дальше...

د اسلامي دولت ډلې یا داعش د خراسان څانګې په کابل کې د پرونیو چاودنو مسؤلیت ومانه. په دې چاودنو کې چې د کابل ښار لویدیځ کې وشوې، د طالبانو د کورنیو چارو وزارت د ویاند سعید خوستي په خبره دوه کسان ووژل شول او ۴ نور ژوبل شول. چاودنې هغې سیمه کې شوي چې تر ډېره شیعه مذهبه افغانان په کې مېشت دي. فرانس پرېس اژانس د داعش په حواله ویلي چې پرون جمعه ناوخته یې کابل کې درې چاودنې کړي دي. دوی ویلي چې د شیعه مذهبو د سپرلۍ بسونه یې په نښه کړي چې لسګونه کسان یې وژلي او ټپیان کړي دي.

د طالبانو د حکومت د کورنیو چارو وزارت وایي، کابل کې د یوې شخصي شخړې پرمهال د یوه پخواني افسر په ګډون ۳ تنه وژل شوي او ۴ تنه ټپیان شوي دي.  د دغه وزارت ویاند سعید خوستي نن رسنیو ته ویلي چې دغه وسله واله شخړه پرون د نهمې امنیتي حوزې اړوند د پکتیا کوټ په سیمه کې شوې ده.  شخړه کې وژل شوی پخوانی افسر سمونیار عبدالغفار هوتک نومېږي چې تردې وړاندې یې ټولنیزو رسنیو کې د وژلو پړه پر طالبانو اچول شوې وه.  خوستي وایي، ځینې په لوی لاس هرې وژنې ته سیاسي رنګ ورکوي، خو ده ټینګار کړی چې طالبانو هېڅوک له عمومي... Читать дальше...

هندي رسنیو له افغانستانه نوي ډيلي ته د لسو هندي وګړو په ګډون له سلو د زیاتو کسانو د رسېدو خبر ورکړی. په بهرنیو چارو کې د هند د دولت د وزارت ویاند ارېندَم باګچي ویلي چې پرون د لیندۍ په ۱۹مه نېټه د کام ایر هوايي شرکت په یوه چارتر الوتنه کې له افغانستانه ۱۰۴ کسان نوې ډېلي ته ورسېدل. د ښاغلي باګچي په وینا لس هندي وګړي او د سکهانو او هندوانو په ګډون ۹۴ تنه افغانان په دې ډله کې شامل وو. ویل شوي چې په دې ډله کې نهه ماشومان او درې تنه نوي زېږیدلي کوچنیان هم وو. په افغانستان کې د هندوانو او سکهانو... Читать дальше...

کام ایر هوايي شرکت اعلان کړی چې د کابل او تاشکند ترمنځ الوتنې به د روانې اوونۍ د سې شنبې په ورځ بیا پیل کړي. په ازبیکستان کې د کام ایر شرکت دفتر په یوه اعلامیه کې ویلي چې په اوونۍکې دوه الوتنې به له کابله تاشکند ته او له تاشکنده کابل ته کېږي. په اعلامیه کې یادونه شوې چې د دې الوتنو لپاره د شنبې او سې شنبې ورځې په پام کې نیول شوي دي. د طالبانو په لاس د کابل له سقوط مخکې هم کام ایر تاشکند ته په اوونۍ کې دوه الوتنې درلودې. د ازبیکستان هوايي شرکت په سېپټمبر میاشت کې ویلي و چې تر اوسه کابل ته د الوتنو د پیل کوم پلان نه لري.

د امریکا د بهرنیو چارو وزارت مرستیال ډونالډ لو ازبیکستان او قزاقستان ته خپل پنځه ورځنۍ سفر نن د لیندۍ په۲۰مه نېټه پیلوي. د امریکا د بهرنیو چارو وزارت وايي چې په دوه اړخیزو خبرو کې به، د سیمه ییز امنیت، بشري حقونو او سوداګرۍ پر اړوندو مسایلو خبرې وشي. د دې سفر په ترڅ کې به د ستراتیژیک مشارکت د پراختیا د ډیالوګ تر سرلیک لاندې د امریکا او ازبیکستان د جګ پوړو چارواکو غونډه هم جوړه شي. له دې مخکې د امریکا د سنا د بهرنیو اړیکو د کمېټې مشر باب منندېز او پنځو ډموکرات سناتورانو، د ولسمشر جو بایډن ادارې... Читать дальше...