Новости за 06.05.2020

Къилбаседа ХIирийчоьнан Ардон гIаларчу дарбан хIусамехь коронавирусах цомгуш хилла 24 белхахо, шайлахь 8 лор а волуш. Хаам шен инстаграм-агоIнехь баржийна оцу хьокъехь меттигерчу Iедало. Стигалкъекъа-беттан 3-чу дийнахь болийна кIоштан дарбан цIийно коронавирусах цомгуш хилла нах тIеэца. Бакъду, элира «Кавказ.Реалиига» гIалин куьйгалхочо Тотров Владислава, медикашна ун даьлла хилар тесташа гайтира и де тIе а кхачале. Тотровс бахарехь, хIинца цIахь, изоляцехь, дарба лелош бу медикаш. БуьритIехь... Читать дальше...

"Дагестан Республикан лоьрийн юкъаралло", "Патриотизм кхиоран фондо", "Дагестанан коммерцех йоцчу юкъараллийн координацин центро" шаьш яздечу "схьадиллинчу кехаташкахь" доьху пачхьалкхан куьйгалхошка шайн махкана эпидемино ден зенаш тидаме эцар. Президенте Путин Владимире, ТIеман министре, Орцан министраллин куьйгалхочуьнга, Могашалла Iалашъяран министре кехатийн авторша хаамбо, шайн махкахь коронавирусах цомгуш хилла а, белла а нах официало гойтучу барамал а дукха хиларх а, Дагестанехь хьал вуно эрчадаьлла хиларх а лаьцна. Читать дальше...

Къилбаседа Кавказехь дийнахь-буса 4 стаг велла, 614-ннах ун хьакхаделла. Уггаре дукха бераш Нохчийчохь дина кхушеран хьалхарчу беттанашкахь. Ялийна зуда кхобу мохк а бу Нохчийчоь. Нурмагомедов Хьабибан да-тренер цомгуш хилла, кхачийна Москварчу лоьрашна тIе.

Коронавирусах цомгушчарна дарбадечу лоьрийн алапа шозза лакхадаьккхина Кхарачой-Чергазийчохь, хаам бо "Интерфаксо". 30 эзар сом алапа оьцуш хиллачу лоьро оьцур ду хIинца 60 эзар, медйижаршна а, медикийн лахарчу персонална а лур ду 40 эзар сом гергга баттахь. ТIекхеташ йолу федералан а, регbонан а тарифаш юьхьаръэцча, юккъерчу барамехь лоьранна кхочур ду баттахь 183 эзар сом алапа, юккъерчу персонало оьцур ду 122 эзар сом, лахарчу персонало – 83 эзар сом. Коронавирус кхетта ву Кхарачой-Чергазийчохь 457 стаг, велла цунах 2.

Карантинан хьелашкахь къаношна а, цомгашчарна а гIо деш, Венехь бехачу нохчийн кегийрхоша акцеш дIахьо. 16 шарера 25 шаре бевллачу кегийчу наха, эца а оьцуш, хIусамашка дIакхачадо кхачанан сурсаташ а, цомгашчу нахана оьшу молханаш а.

ХIинжа-ГIаларчу дарбан хIусаме виллина хилла Нурмагомедов Iабдулманап, вевзаш волчу латархочун UFC чемпионан Нурмагомедов Хьабибан да, Москварчу лоьрашна тIекхачийна, хаам бо РИА "Дагестан" агенталло. 10 де дара Нурмагомедов-воккхахниг пехийн лазарца ХIинжа-ГIаларчу дарбан №2 хIусаме виллина. "Стигалкъекъа-беттан 3-чохь соьга цуьнан уллерчу гергарчо хаийтира, цунна цIеххьана вон хилла, аьлла. Кеманца Москва кхачийна иза. Суна хетарехь, дагца проблема ю цуьнан", - аьлла Олимпан категорин латархойн реферис... Читать дальше...

Коронавирусана дуьхьалоечу Оперативан штабан тIаьххьарчу хаамца, дийнахь-буса Къилбаседа Кавказехь велла 4 стаг. Ун хьакхаделла 614-ннах. Ставропол-махкахь ши стаг велла, Дагестанехь а, ГIалгIайчохь а – цхьацца. Уьнах юьхьанца дуьйна беллачийн терахь кхаьчна 110-нне. Дийнахь-буса уггар дукха дархой билгалбевлла Дагестанехь. Терахьаш, дийнахь-буса: Дагестан +181 ГIебарта-Балкхаройчоь +105 Краснодар-мохк +97 Къилбаседа ХIирийчоь +93 ГIалгIайчоь +52 Ставропол-мохк +40 Нохчийчоь +30 ... Читать дальше...

COVID-19 гучуяьлла ГIебарта-Балкхаройчохь 105 бераца. Дарбан хIусамашка диллина царах 25, дисинчара симптомаш а йоцуш лов ун. Коронавирусана дуьхьалоечу Оперативан штабо бечу хаамца, махкахь Стигалкъекъа-беттан 5-чу денна вирус шайца хааелларг ву 820 вахархо. Товелла 136, кхо стаг велла. Лоьрийн Iуналлехь, цIахь, изоляцин хьелашкахь веха 1430 стаг.

Оьрсийчуьрчу регионашлахь уггаре кIезиг доьзалш буху мохк бу Нохчийчоь. Цигара коэффициент ю 0,8, хаам бо Оьрсийчоьнан статистикан урхалло (Росстат). Тыва ю карарчу шеран хьалхарчу кхаа баттахь уггаре дукха доьзалш кхоллина регион, коэффициент - 6,7 стаг цхьа эзар бахархошлахь. Массанхьачул кIезиг кхоллабелла доьзалш Мордовехь – коэффициент 2,7. Оьрсийчохь юккъерчу барамехь шеран хьалхарчу кхаа баттахь хIора 1000 вахархочух кхоллабелла 4,3 доьзал.

Официалан болчу хаамашца, цхьана процентал а лахара ду Оьрсийчохь коронавирусах адамаш далар, делахь а, белларш дIабухкучу бюрон болх баккъал алсамбаьлла. Яккхийчу гIаланашкахь юкъадаьхначу низамашца, дихкина ду докъах куьйгаш Iитта. Амма лоьраш бахарехь, уьш дийначарах ларбала беза, беллачарах а ца ларлуш.

2020-чу шеран хьалхарчу кхаа беттан Оьрсийчуьра демографин хьал довзийтина РИА "Новости" агенталло. Хьалхарчу меттехь ю бераш дарца Нохчийчоь. Динчу берех 18,8 кхочу махкарчу хIора 1000 вахархочунна. Лаккхара ду динчу берийн терахь Тывахь (17,7 кхочу хIора 1000 вахархочунна), ГIалгIайчохь (14,8), Алтайхь (13,4), Дагестанехь (13,3). Амма ерриг а Оьрсийчоь схьаэцча, лахделла бераш дар шеран хьалхарчу кхаа баттахь – 9,3 бер кхочу х1ора 1 эзар вахархочунна. Дина оцу кхаа баттахь 338 300 бер – стохкачул 6,1% к1езиг.