Новости за 07.11.2019

Нохчийчуьрчу куьйгалхочун цIарах йолчу адамийн бакъонийн Кхеташонан декъашхочо Саратова Хедас дийцаредина мехкан куьйгалхочо интернетехь "сийдойурш" совцон беза аьлла, дина дIахьедар. "Со бакъонашларъярхо хиларе терра, цу кепара аларш бакъдойла яц сан, амма масийттазза аьшнаш йина, сийсазйина со дика кхета цуьнгарчу хьолах. Нагахь цо байа беза бахахь, аффектехь волуш аьлла ду цо и дешнаш. Иза аьшнашван , охьатаIо гIертачу наха валийна иза оцу хьоле", - аьлла "Кавказ.Реалиига" Саратова Хедас. Массо а доза хадийна боху Саратовас комментаторша. Читать дальше...

Чухарова Елена Дуьне тIех дохлахь, хIун хир ду Кавказах? И хаттар дира "Кавказ.Реалиино" говзанчашка Дукхахболу эксперташ теша дуьне хан хене мел йолу дохлуш хиларх, амма къовсаме дуьллу цара вовшашца оцу хиламна бухара бахьана. Делахь а, таханлерачу адамо сагатдан а ца оьшу: ца доьгIна цунна буьйцучу хьовзаман теш хила. Iалам толлучу Iилманчас, Москварчу хьехархочо Валиев Маира, шен коллегашца цхьаьна Къилбаседа ХIирийчохь массех шо хьалха зийна, мел хийцалуш бу шерашца хенахIоттам максимумехь а, минимумехь а. Читать дальше...

Ал БагIдадин зуда лацар, Кадыровс кхерамаш тийсар, нохчийн маттана "сагатдар" Керланаш кечдеш иллюстрацина пайдаоьцу Маршо Радион архивех а, официалан сайташкарчу материалех а).

Шеца цхьана эскаран декхарш кхочушден бархI салтий вийначу Шамсутдинов Рамилна адвокаташ хIитта бахна ГIезалойчуьра а, Нохчийчуьра а, Саратовн кIоштара а адвокаташ - Нагиев Руслан, Чапанов Сайд-Мохьмад а, Тугушев Равиль а. Daily Storm хьостане бина цунах хаам Нагиев Руслана. Оцу гIуллакхан материлаш йолуш ю адвокаташкахь, Нагиевс бахарехь. "Салтийн гергарчаьрца дийцарш ду цкъачунна дIахьош, цхьа барт хир бу тхан. Кхузахь гонорараш хьехош а яц, сайн коллегашца Тугушев Равильца а, Чапанов Сайд-Мохьмадца а цхьана маьхза гIо дан сацамбина оха"... Читать дальше...

Кхераме ду Дагестанехь девлла лела бежаний чудухкучу меттигна хадан ваха. Бутт бен бац ХIинжа-ГIалахь ишта меттиг схьайиллина, амма тIелетта цунна лецначу бежанийн дай шийттазза. ТIаьххьара дов дирзина бежанан долахочо хехочун цIий Iанош – аьлча а, корта батIош.

Дуккха а шераш ду историка Мутусханов Ислама нохчийн ярташкарчу ширачу кешнашкара чарташ толлу. Кху деношкахь Итон-Кхелан масех эвлахь: Медехь а, Хьуьркахь а, Кейштарахь а хилира иза. Цигарчу кешнаша гойту бахархой оцу меттигашка баха хевшина вуно дукха зама хилар. Ислама болийна болх мехала а хеташ, цунна улло бевллера дуккха а бахархой.

Романова Софья Нохчийчохь стенна бестош бу коммуналан мах? Оцу хаттарна жоп лехира «Кавказ.Реалиис» 2020-чу шеран шолгIачу декъехь ерриг а Оьрсийчохь лакхабевр бу бахархоша коммуналан хьаштех луш болу мехаш. Министрийн кабинетан куьйгалхочо Медведев Дмитрийс куьг яздинчу документо бахарехь, массанхьачул а дукха хир бу хих, газах, йовхонах, Iедало хIусамашкакхачочу кхечу хьолах бахархоша луш болу мах Къилбаседа Кавказехь. Ткъа ерриг а Оьрсийчохь хьалхарниг хир ю Нохчийчоь. Цигахь коммуналах боккхучу... Читать дальше...

ТIеман гIирс латтийнчу шина вахархочунна дуьхьал бехкзуламан гIуллакхаш долийна Соьлжа-ГIаларчу кхелахоша. Нохчийчоьнан прокуратурано бина и хаам. Набахтехь даккха цхьацца шо хенаш кхайкхийна Муцагаев Мохьмадна а, С. Тимерланна а. Соьлжа-ГIаларчу Заводской кIоштарчу Сормовская урамехь 2012-чу шарахь карийнера шена аьлла Муцагаевс граната (РГН). Ишта кхело тIечIагIдина, Тимерлана шегахь къайлабаьккхина латийна 16 патарма полисхошна карийна хилар.

Нохчийн шира дешнаш къамелехь лелон деза аьлла, кхайкхамбина Нохчийчоьнан куьйгалхочо Кадыров Рамзана. Махкарчу синбахамаллин министрца Дааев Хож-Баудица хиллачу цхьанакхетарехь дина цо и дIахьедар. Республикерчу Iедалхойн Iалашонех уггар а коьртачех ю аьлла Кадыровс къоман культура Iалашъяр а, яржор а. "Вайн къоман хелхарш, иллеш, гIиллакхаш, ламасташ, шира гIишлош а - къоман хьал-бахам бу. И  дерриг а тIекхуьучу тIаьхьенна дита дезаш ду вай. Къаьсттина терго ян еза вешан меттан. Халахеташ делахь а... Читать дальше...

ГIалгIайчуьрчу экстремизмна дуьхьало латточу Центран (ЦПЭ) хьаькам Эльджаркиев ИбрахIим а, цуьнан ваша Ахьмад а вер толлучу юкъанна барт хаьттина талламчаша 53 шо долчу Осканов Алихане. "Лента.ру" гIирсо шайн полисхойн декъерчу хьостанна тIетевжина дийцарехь, бинчу талламо тIе ца чIагIдина Осканов бехкехилар. Хеттарш динчул тIаьхьа маьрша витина иза. Осканов воцург а, талламчаша левина кхин а масех стаг, Дагестанера бахархой а цхьана, яздо Mash телеграм-канало. Карладоккху, ГIалгIайчуьрчу полицин... Читать дальше...

Терроризмца латточу къийсаман гурашкахь Нохчийчохь белхан тоба вовшахтухуш ю, хьешан хIусамаш талла. Туризм кхиоран Коллегиалан кхеташонан гуламехь тIеэцна цу кепара сацам, яздо "Чечня Сегодня" агенталло. ХIора отелан гIишлонна кхерамзаллан паспорт хIотто хьесап дина гулбеллачара. Вовшахтухучу белхан тобан юкъахь хир бу къоман гвардин урхаллан а, ФСБ-н  а векалш аьлла, дIахьедина кхеташо дIахьочу туризман министро Байтазиев Муслима.

Олигархан, экс-сенаторан Джабраилов Iумаран вешин йоIа Джабраилова Айзас Москварчу килсан (Храм Христа Спасителя) территори тIехь бутик схьаелла Iалашонца гIишло лаьцна, яздо "Открытые медиа" гIирсо. Джабраилован бутикан Инстаграмерчу аккаунтехь яздина ду: " ASET цIе йолу модан цIа схьаделларан Iалашо ю – Малхбален културан хазалла зударийн духаршца доллу дуьненна дIагайта лаар а". Модан бизнес лелош ю Айзан. ASET аьллачу маркица схьайиллинчу "Iайнаъ а, Айза а" (Айна и Айза) Арт студин инарла директор ю иза. Читать дальше...

Динчу зуламна дуьхьал стаг вуьйш низам юха а юкъадаккха луучийн терахь лакхадаьлла. 2017-чу шераера схьа кху дийне кхаччалц 5 проценте кхиъна и терахь. Доккхачу декъанна бу лаам болчарлахь 55 шарел тIехбевлла нах. 2017-чу шарахь бинчу талламашца, 47 процент бахархой реза бара стаг вуьйш низам юкъадаккха, ткъа кху шеран гуьйренца динчу зерашца – 49 процент нах догреза бу. Левада-центро хаттам дIабаьхьнера ГIадужу-беттан 24-30-чу а деношкахь 18 шарера ваьллачу 1616 респондентна юкъахь 50 регионан 137 гIалахь а, эвлахь а.

Социалан машанашкахь эладитанаш даржош, цхьаннан сийдойуш комментареш язъен нах шога совцон беза аьлла, дIакхайкхийна Нохчийчоьнан куьйгалхочо Кадыров Рамзана. Регионан хьаькамашца йоьдучу кхеташонехь дина цо цу кепара дIахьедар. "Грозный" телеканалан эфирехь гайтинчу видео тIехь Кадыровс боху нагахь санна, "уьш совца ца бахь: йа байина, йа чубоьхкина, йа кхерийна а...цхьаъ ца дахь, гIуллакх хир дац". "Доьзалх хьакхалург, сий дойург ма язде. Нагахь лууш велахь – тIом бе, хьо стаг велахь. Амма охьа а хиъна, машанашкахь йозанаш дар сонталла ю. Читать дальше...

Туркойчоьнан президенто ЭрдогIан Реджепа дIахьедина, туркойн къайлахчу сервисийн аьтто баларх "Исламан пачхьалкх" шех олучу организацин хиллачу лидеран ал-БагIдади Абубакран хIусамнана лаца. Кхааридийнахь Хонкарахь ша вистхуьлуш бина цо и хаам. "Шемахь караеана цуьнан зуда. Оха цунах лаьцна хьахийна а дацара, ас дуьххьара официалехь дIакхайкхош ду хIинца", - аьллачу ЭрдогIанан дешнаш далийна "Новости" агенталло. Ишта туркойн президенто тIечIагIдина ал-БагIдадин йиша а, цуьнан цIийнда а карадар а. Читать дальше...