Новости за 19.09.2021

د کابل ښاروالي وايي له ځینو برخو پرته‌یې ښځینه کارکوونکو ته ویلي چې په کور کېني.  د کابل سرپرست ښاروال حمدالله نعماني په خپل لومړني خبري کنفرانس کې دا خبره وکړه.  نعماني بیا وویل چې ځینو برخو کې ښځینه کارکوونکې پاتې دي. دی زیاتوي: "بازار کې زنانه تشنابونه دي. هغه کار خو نر نه‌شي کولای. ښځې د اجیرانو په صفت راځي دا کار کوي. په ناحیو کې یا په مرکز کې ځینې داسې ښځې شته چې هغه د مسلک په لحاظ باندې موږ د دوی په تناسب بل کدر نه‌لرو هغه هم راځي. د ډيزاین په برخه کې شته، د ساختمان په برخه کې شته. د... Читать дальше...

پاکستاني پولیس وايي د خېبر پښتونخوا په کوهاټ کې يو پوليس چې د پوليو ډلې ساتنه‌يې کوله، وژل شوی دی. د پوليسو وياند فضل نعيم په يو بیان کې ویلي چې ساجد نومي پولیس چارواکی نن سهار په بهزادي سيمه کې د پوليو له ډلې سره ملګری و چې وسله‌والو ورباندې ډزې وکړې او ويې‌واژه.  بیان زیاتوي چې د بریدګر د پلټون عملیات پيل شوي.  په کوهاټ کې د سپټمبر له ۱۷مې نېټې راهیسې د پوليو ويروس مخنيوي په لړ کې د ماشومانو د واکسينولو کمپاين پیل شوی دی. پخوا هم د پاکستان په مختلفو سيمو کې د پوليو ډلو ساتونکي پوليس وژل شوي دي.

وزګارتیا او په بازارونو کې د خوراکي توکو د بیو لوړوالي کابل ښاریان اندېښمن کړي دي. یو شمېر چې ثابت عاید لري وايي، د طالبانو له راتګ سره وزګار شوي او د کور د لګښت د پوره کولو توان نه‌لري. ۷۲ کلن حاجي خان متقاعد کارکوونکی او د یوې ۳۲ کسیزې کورنۍ سرپرست دی. دی وايي، په وروستیو بدلونونو کې یې دوه زامن هم وزګار شوي دي. حاجي خان چې د خوراکي او نورو توکو د اخیستو لپاره بازار ته راغلی د توکو د بیو له لوړوالي شکایت کوي. دی وايي: "روزګار د خرابېدو په حال کې دی، بیې اسمان ته لوړې شوي، نه څوک اوړه... Читать дальше...

په جلال‌اباد ښار کې نن د طالبانو په یوه موټر باندې بمي چاودنې لږ تر لږه پنځه کسان وژلي او یو شمېر نور یې ټپیان کړي دي.  پېښه د جلال‌اباد ښار د پنځمې ناحیې اړوند کابل هډې ته څېرمه شوې. بم د سړک په غاړه خښ شوی و چې د طالبانو د موټرو په تېرېدو چاودل شوی دی.  د لومړنیو راپورونو له مخې د یوه ماشوم په شمول پنځه کسان وژل شوي دي.   رسنیو راپور ورکړی چې له دې چاودنې ګڼ ټپي طالبان روغتونونو ته وړل شوي دي.  د راپورونو له مخې په ټپیانو کې یوه مېرمنه هم شامله ده.  چا لا د دې برید مسؤلیت نه‌دی منلی،... Читать дальше...

یکشنبه په کابل ښار کې لسګونه ښځو مظاهره وکړه. په خواله رسنیو په خپرو شویو وېډیوګانو کې ښکاري چې دا ښځې له طالبانو د تعلیم او نورو اساسي بشري حقونو درناوی غواړي.   طالبانو په وروستیو کې د ښځو چارو وزارت پر ودانۍ د امر باالمعروف وزارت لوحه ځړولې او د خپلې سرپرستې کابینې د وزارتونو له ډلې یې د ښځو چارو وزارت لیرې کړی دی.  د طالبانو له‌خوا بل اقدام چې د ګڼو تُند غبرګونونه‌یې پارولي له شپږم ټولګي پورته د نجونو د ښوونځیو نه‌پرانیستل دي.  په کابل کې د یکشنبې ورځې مظاهره‌چیانو له طالبانو وغوښتل چې د تعلیم له حقه دې نجونې نه‌محروموي. Читать дальше...

په افغانستان کې د یونېسف استازولي وايي چې د ماشومانو ترمنځ د سرخکان ناروغۍ شمېرې د اندېښنې وړ لوړې شوي.  د دې ادارې مشرانو نن په کابل کې د اتاتورک له روغتونه کتنه کړې چېرته چې په سرخکان د اخته ماشومانو درملنه په‌کې روانه ده.  د افغانستان لپاره د یونېسف یا د ماشومانو د وجهي صندوق په ټویتر باندې په دې تړاو په لیکلي بیان کې زیاته شوې چې د سرخکان د اندېښنې وړ شمېر قضیو زیاتېدل زیانمنونکي افغان ماشومان لا له خطر سره مخ کوي.   یونېسف ویلي دغو ماشومانو ته د روغتیايي خدماتو د رسولو ډاډمنول حیاتي ارزښت لري.

د افغانستان د کرکټ د ۱۹ کلنو ټیم نن له بنګله‌دېش یو ورځنۍ لوبه وګټله. افغان ټیم د بنګله‌دېش له‌خوا ټاکل شوی ۱۵۶ هدف د ۷ لوبغاړو په سوځېدو پوره کړ.  د افغانستان لپاره په نننۍ لوبه کې د بالنګ یا توپ اچونې په برخه کې بلال سمېع او ننګیالي خروټي درې-درې وېکټې واخیستې او اظهارالحق نوید او شاهدالله حسني دوه-دوه بنګله‌دېشي لوبغاړي وسوځول.  په توپ وهنه کې هم اسحق ځاځي ۵۲، کپټان اعجاز احمد ۳۲ او اظهارالحق نوید ۲۹ ناسوځېدلې منډې وکړې. که څه هم افغانستان له بنګله‌دېش دا لوبه وګټله، خو د پنځو یو ورځنیو سیریز یې درې پر ۲ بنګله‌دېش ته وبایلود. Читать дальше...

امریکا لاهم له افغانستان نه ځان او نړۍ ته اندېښنه لري.  امریکايي چارواکو په خپلو تازه څرګندونو کې ویلي چې د افغانستان نه نړۍ او امریکا ته د ورپېښدونکو ګواښونو د مخنیوي لپاره د ناټو له غړو هېوادونو سره خبرې کوي. دوی پرون په یونان کې د ناټو له پوځي مشرانو سره ناسته کړې چې نن هم دوام کوي. امریکايي چارواکو ویلي چې د دې ناستې مهم هدف افغانستان او د دغه هېواد نه امریکا او نړۍ ته د ورپېښدونکو ګواښونو د مخنیوي په لار چارو بحثونه دي.  له دې وړاندې د امریکا لوی درستیز جنرال میلي، دفاع وزیر لوېډ استېن... Читать дальше...

د هند او سعودي د بهرنیو چارو وزیرانو نن په نوې ډېلي کې وکتل.  دوی د ګڼو نورو سیمه‌ییزو او دوه اړخیزو مسئلو ترڅنګ د افغانستان پر وضعیت هم خبرې کړې دي.  د هند د بهرنیو چارو وزیر اېس. جې شنکر په خپل ټویټر لیکلي چې له خپل سعودي سیال فیصل بن فرهان سره‌یې د افغانستان په تړاو ډېر اغېزمن بحث کړی دی.  د سعودي عربستان د بهرنیو چارو وزیر فیصل بن فرحان السعود تېره شپه په درې ورځني سفر نوې ډېلي ته رسېدلی.   شهزاده سعود به سبا (دوشنبه) مخکې تر دې چې نیویارک ته روان شي، له صدراعظم نرېندرا مودي سره وویني. Читать дальше...

په کابل کې یو شمېر ښځو د طالبانو له‌خوا د ښځو چارو وزارت د بندولو او ز‌ده‌کړو ته نجونو د محدود لاسرسي په غبرګون کې لاریون وکړ. دوی چې شمېر یې کم و، په خپلو شعارونو کې د زده‌کړې او کار ته د تګ غوښتنه کوله. دوی د "ازادي، زده‌کړه او کار" زموږ حق دی شعارونه ورکول او وايي، ښځې دې له ټولنیزو فعالیتونو نه منع کېږي. له لاریون کوونکو یوه‌یې ترنم سعیدي وايي، طالبان نه‌شي کولای دوی له کار او زده‌کړې منع کړي او مجبور دي چې غوښتنې یې ومني. مېرمن سعیدي وايي: "موږ د ملګرو ملتونو سازمان، د بشري حقونو کمېسیون... Читать дальше...

نن دوهمه ورځ ده چې په افغانستان کې ملیونونه نجونې ښوونځیو ته نه‌دي تللي. د یونېسف او نورو ادارو د شمېرو له مخې د طالبانو تر راتګ مخکې شااوخوا څلور ملیونه نجونې ښوونځيو ته تللې. طالبانو د شنبې په ورځ د هلکانو ښوونځي پرانیستل، خو لا یې د نجونو د ښوونځیو د بیا پرانیستلو لپاره ګام نه‌دی پورته کړی. د نجونو د ښوونځیو د بیا پرانیستې لپاره ګڼو فعالانو په خواله رسنیو کمپاینونه هم پیل کړي دي. د یو شمېر ماشومانو عکسونه هم په ټویټر او فېس‌بوک خپاره شوي چې په لاسونو کې یې یو لیکلی شعار نیولی چې وايي... Читать дальше...

په پام کې ده د بریتانیا صدراعظم بورېس جانسون د امریکا د متحده ایالاتو پر ولسمشر جو بایډن فشار راولي چې په افغانستان کې د خرابېدونکي بشري بحران په وړاندې اقدام وکړي. دواړه مشران به روانه اوونۍ په سپینه ماڼۍ کې د بریتانیا او امریکا ترمنځ د سفرونو پر بیا پیل او اقلیمي بدلون هم بحث وکړي. د بریتانیا صدراعظم بورېس جانسون به د هغه سفر پر مهال چې پر چاپېریالي مسایلو متمرکز دی، واشنګټن ته لاړ شي. د ده د خبرو په اجنډا کې د افغانستان موضوع هم شامله ده. دی به هلته د نړۍ له رهبرانو وغواړي چې د اقلیمي بدلون... Читать дальше...

د افغانستان او بنګله‌دېش د ۱۹ کلنو کرکټ لوبډلو ترمنځ په وروستۍ یو ورځنۍ لوبه کې بنګله‌دېشي لوبغاړي په ۱۵۵ منډو اوټ شول. لوبه نن په سېلهټ لوبغالي کې د بنګله‌دېش له‌خوا په توپ وهنې پيل شوه.  په پایله کې افغان لوبغاړو په ۴۸م اور کې د بنګله‌دېش ټول لوبغاړي په ۱۵۵ منډو اوټ کړل. د افغانستان لپاره بلال سمېع او ننګیالي خروټي درې درې وېکټې اخیستي. اظهارالحق نوید او شاهدالله حسني دوه دوه بنګله‌دېشي لوبغاړي سوځولي.  اوس وخت لوبه کې دمه اخیستل شوې او تر وقفې وروسته به افغان ټیم د ۱۵۶ منډو د پوره کولو لپاره میدان ته کوزېږي. Читать дальше...

څلور تنه چې فضا ته په سفر تللي وو، پرون (شنبه) د ځمکې په مدار کې له درېیو ورځو تېرولو وروسته بېرته ځمکې ته راوګرځېدل.  سپېس اېکس ستوربېړۍ چې دا څلور تنه په‌کې سپاره وو، د فلوریدا په ساحل کې کېناسته.  دا لومړی ځل و چې څلور تنه سیلانیان په خپل شخصي لګښت د ځمکې مدار ته لاړل.  دا ډول سفرونه د نړۍ د دوو سترو ملیاردرانو ریچارد برانسن او جیف بیزوس له لوري پیل شول.

په پکتیا کې د ځمکې په سر شخړه کې درې کسان وژل شوي او یو بل ټپي شوی دی. په پکتیا کې د طالبانو له لوري د اطلاعاتو او فرهنګ ریاست ټاکل شوي رئیس خالق‌یار احمدزي د یکشنبې د ورځې په سهار ازادي راډیو ته وویل چې دا پېښه تېر مازدیګر ناوخته د پکتیا د مرکز ګردېز په شکرخېلو سیمه کې شوې ده. د احمدزي په وینا نښته د دوو کورنیو ترمنځ د ځمکې په سر شوې چې له امله‌یې د یوې کورنۍ درې تنه وروڼه وژل شوي او یو بل کس‌یې ټپي شوی دی. احمدزی وایي، د پېښې ځای ته د دوی ځواکونه رسېدلي او په تړاو یې د بریدګرې کورنۍ دوه تنه... Читать дальше...

په روسیه کې نن د پارلماني انتخاباتو وروستۍ یا درېیمه ورځ ده.  دا انتخابات په داسې حال کې کېږي چې په هغو کې د پراخو بې‌نظمیو د تورونو ترڅنګ د اپوزېسیون د بندي سیاستوال الکسي ناوالنۍ غورځنګ ځیني همکاران ځپل شوي دي.  اټکل کېږي چې پارلماني انتخابات به د کرملېن له ملاتړه برخه‌من واکمن ګوند (متحده روسیه) وګټي، خو دا ګوند چې د ولسمشر ولادیمیر پوتین ملاتړ کوي، له دې خطر سره مخامخ دی چې ممکن په پارلمان کې لوړ اکثریت له لاسه ورکړي.  تر انتخاباتو مخکې نظرپوښتنو ښوولې چې د دغه ګوند شهرت په ۱۰۰ کې ۳۰ لږ شوی دی. Читать дальше...

ټاکل شوې ده چې افغانستان د امریکا د ولسمشر جو بایډن او د بریتانیا د صدراعظم بورېس جانسون د روانې اوونۍ د خبرو د اجنډا په سر کې وي. د نړیوالو خبري اژانسونو پر اساس، جانسون به په دې کتنه کې د افغانستان د بشري بحران په خاطر پر بایډن فشار راوړي. د راپورونو له مخې، جو بایډن د بریتانیا او د ناټو د نورو متحدانو دا غوښتنه نه‌وه منلې چې له افغانستانه د امریکايي او ناټو ځواکونو ایستل وځنډوي. دوی دا غوښتنه د دې لپاره کړې وه چې له افغانستانه هغه بهرنیان او افغانان وایستل شي چې خپل ژوند په دغه هېواد کې له خطر سره مخامخ احساسوي.

د سعودي عربستان د بهرنیو چارو وزیر فیصل بن فرحان السعود تېره شپه په درې ورځني سفر نوې ډېلي ته ورسېد. د سعودي د بهرنیو چارو وزیر به نن له خپل هندي ساري سره د افغانستان په اړه خبرې وکړي.  شهزاده سعود به سبا (دوشنبه) مخکې تر دې چې نیویارک ته روان شي، له صدراعظم نرېندرا مودي سره وویني. هند او سعودي عربستان د افغانستان د وروستیو پرمختیاوو په اړه ګډې اندېښنې لري.

د افغانستان د بشري حقونو خپلواک کمېسیون شکایت کړی چې طالبانو د یاد کمېسیون دفتر نیولی او له وسایلو یې استفاده کوي. دا خبره د یاد کمیسیون په وېب‌پاڼه باندې په یوه اعلامیه کې چې پرون خپره شوې راغلې. د طالبانو له واکمنېدو راهیسې د بشري حقونو خپلواک کمېسیون په څېر د اکثرو ادارو برخلیک نه‌دی معلوم او کارونه‌یې په ټپه درېدلي. د کمېسیون په پرونۍ اعلامیه کې راغلي که څه هم د افغانستان د بشري حقونو خپلواک کمېسیون منحل شوی نه‌دی، خو د زمري له ۲۴مې راهیسې د افغانستان د خلکو په وړاندې د خپل مسؤلیت په ادا کولو کې پاتې راغلی دی. Читать дальше...

یونېسف په افغانستان کې د نجونو په شمول د ټولو ښوونځیو د پرانیستل کېدو غوښتنه کړې ده. د یونېسف افغانستان څانګې مشرې سم مورټ پرون په دې اړه په خپل ټویټر یو لنډ بیان ورکړی. هغې ویلي د افغان نجونو په شمول دې د ټولو ماشومانو لپاره ښوونځي بېرته پرانیستل شي. اغلې مورټ داسې وخت د ښوونځیو په پرانیستې ټینګار کړی چې د شنبې په ورځ په افغانستان کې یوازې د هلکانو ښوونځي بېرته پرانیستل شول. د طالبانو له‌خوا یوازې د هلکانو د ښوونځیو د پرانیستلو په تړاو اعلامیې ګڼ غبرګونونه وپارول ځکه د نجونو د برخلیک په اړه‌یې په‌کې یادونه نه‌وه کړې. Читать дальше...

د افغانستان د کرکټ ۱۹ کلنو ټیم نن یکشنبه له بنګله‌دېش سره وروستۍ یو ورځنۍ لوبه کوي. د کرکټ بورډ ویاند فرید هوتک ازادي راډیو ته وویل چې افغان ټیم له څلورو مخکېنیو لوبو یوه ګټلې ده او د وروستۍ لوبې د ګټلو لپاره‌یې پوره چمتووالی نیولی دی. د افغانستان او بنګله‌دېش د کرکټ د ۱۹ کلنو ټیمونو ترمنځ پنځه یو ورځنۍ لوبې د سپټمبر له ۱۰مې راپیل شوې وې چې لومړۍ درې سر په سر بنګله‌دېش وګټلې او څلورمه د جمعې په ورځ افغان ټيم وګټله. تمه ده له دې لوبې وروسته د افغانستان د ۱۹ کلنو ټیم د بنګله‌دیش په وړاندې یوه څلور ورځنۍ لوبه هم وکړي.

د ایران رهبر ایت‌الله علي خامنه‌اي یو وار بیا له اسرائیلي لوبغاړو سره د ایراني لوبغاړو په نه‌لوبېدو ټینګار وکړ. خامنه‌اي پرون د ایران د المپيک او پارالمپیک ټيمونو له غړو سره ولیدل. هغه ویلي: "د ایران د ورزش چارواکي باید په دې برخه کې په هېڅ صورت غلي ونه‌اوسي او ایراني لوبغاړي له اسرائیلي سیالانو سره باید لاس ورنه‌کړي." د ایران رهبر چې له سیاست نیولې تر ورزشه په ټولو چارو باندې وروستۍ خبره کوي داسې وخت له اسرائیل سره د لوبو په نه‌کولو ټینګار کړی چې له اسرائیل سره د نه‌لوبېدو په خاطر د ایران... Читать дальше...

سلګونه کسانو پرون د امریکا کانګرس پر ودانۍ په بلوا باندې د تورنو کسانو په ملاتړ لاریون وکړ. د تېرې جنورۍ په شپږمه د امریکا د کانګرس پر ودانۍ باندې سلګونه کسان ورننوتل او له پولیسو سره په اخ‌وډب کې د پولیسو په شمول ګڼو کسانو ته مرګ‌ژوبله واوښته. د دې عمل په تړاو ګڼ کسان تورن او بند ته اچول شوي دي. پرون وروسته له هغه چې د کانګرس د ودانۍ د پولیسو مشر ټام منګیر وویل د بیا ځلي بلوا فرصت به برابر نه‌شي، د مظاهره‌چیانو په وړاندې د امنیتي ځواکونو شمېر څو برابره زیات شو. منګیر وویل له ملي ګارډ به هم مرسته وغواړي. Читать дальше...

امریکا له خپلې خاورې د هائیتي د زرګونه تازه وارد شویو کډوالو د ایستلو لپاره هڅې کوي. د امریکا د کورني امنیت وزارت ویلي د دغو کډوالو د ایستلو لپاره به د پروازونو شمېر زیات کړي. دا کډوال له مکسیکو څخه متحده ایالاتو ته له تېرېدو وروسته په تکزاس ښار کې تر یوه پله لاندې راټول شوي. د متحده ایالاتو د کورني امنیت وزارت د شنبې په ورځ وویل چې شااوخوا دوه زره کډوال د پروسس او ایستلو لپاره له امریکا بهر یوه ښارګوټي ته وړل شوي. دغه وزارت زیاته کړه چې غواړي په راتلونکو درېیو ورځو کې لږترلږه ۴۰۰ نور پولیس د ډېل ریو سرحدي ښارګوټي ته واستوي. Читать дальше...

د کابل هوايي ډګر ته نږدې په یوه هستوګن کور د امریکا د بې‌پیلوټه الوتکې له برید څه باندې ۲۰ ورځې ووتې. د اګسټ په ۲۹مه د ډرون برید په نتیجه کې د یوې کورنۍ ۱۰ غړي چې په‌کې اووه ماشومان وو، ووژل شول. له بریده بچ پاتې ایمل احمدي وايي چې د امریکا بخښنه کفایت نه‌کوي امریکا دې د دې برید عاملین محاکمه کړي. احمدي زیاته کړه: "یوازې بخښنه موږ ته کافي نه‌ده. امریکا باید هغه کس چې دا عمل‌یې ترسره کړی. هغه کس چې دلته‌یې بې‌ګناه ماشومان ووژل، زما د لور او کورنۍ په شمول. زه له امریکا غواړم کومو کسانو چې دا... Читать дальше...