Новости за 28.09.2021

ورځ تر بلې د رسنیو د فعالیتونو پر وړاندې د خنډونو رامنځته کولو افغان رسنۍ اندېښمنې کړې دي. تازه د سلام وطندار خصوصي راډیو مسؤلین وايي، د یکشنبې په ورځ د عبدالمالک صافي په مشرۍ یو ډله وسله‌وال چې ځانونه‌یې د طالبانو د حکومت د کورنیو چارو وزارت د استخباراتو کارکوونکي معرفي کول د دغه رسنۍ دفتر ته ننوتي دي. د دغې رسنۍ اجرائیوي رئیس ناصر عمر د سې شنبې په ورځ «۱۴۰۰ کال د تلې ۰۶» ازادي راډیو ته وویل، دې کار د سلام وطندار راډیو د کارکوونکو او خبریالانو پر روحیه اغېز کړی دی. ښاغلی عمر زیاتوي: "دغه کسان... Читать дальше...

ټاکل شوې د امریکا متحده ایالاتو دوه لوړپوړي پوځي چارواکي په کانګرس کې په راتلونکو دوو ورځو کې د استازو جرګې د غړو او سناتورانو له جدي پوښتنو سره مخ شي. د اګسټ میاشتې پر ۱۵مه د طالبانو له‌خوا د کابل تر سقوط او له افغانستان څخه په بشپړ ډول د امریکایي ځواکونو تر وتلو وروسته، دا لومړی ځل دی چې د دفاع وزیر لوېډ استېن او د متحده ایالاتو د لوی درستیزانو د کمېټې مشر مارک میلي د کانګرس د دواړو جرګو غړو ته معلومات ورکوي او د هغوی پوښتنو ته ځوابونه وايي. د جمهوري‌پال ګوند غړو چې له اوږدې مودې راهیسې یې... Читать дальше...

د بخښنې نړیوال سازمان وايي په افغانستان کې له پنځه ملیونو څخه ډېر کورني بې‌ځایه شوي خلک په سختو حالاتو کې دي او مرستې ته عاجله اړتیا لري.  دې سازمان نن په ټویټر کې لیکلي چې نړیواله ټولنه باید ډاډ ترلاسه کړي چې له افغانستان سره بشري مرستې پرته له ځنډه دوام پيدا کوي.  ملګرو ملتونو مخکې ویلي و چې په افغانستان کې لږ تر لږه ۱۱ ملیونه کسان به په راتلونکو میاشتو کې عاجلو بشري مرستو ته اړتیا ولري.  د راپورونو له مخې، افغانستان دا مهال له مخ په ډېرېدونکي اقتصادي بحران سره مخ دی، د خوراکي او سونګ توکو بیې په چټکۍ سره لوړې شوي او نغدې پيسې کمې شوي. Читать дальше...

د امریکا د سنا جرګې د پوځي خدماتو په کمېټه کې له افغانستانه د امریکايي ځواکونو د وتلو د څرنګوالي په اړه غونډه پيل شوې ده.  دې جلسې ته د امریکا د سناتورانو د پوښتنو د ځوابولو لپاره د متحده ایالاتو د دفاع وزیر لوېډ استېن، د لوی درستیزانو د کمېټې مشر مارک میلي او د متحده ایالاتو د پوځ د مرکزي قوماندانۍ مشر جنرال فرانک مک‌کنزي ورغوښتل شوي.  له دوی به په افغانستان کې د پوځي مأموریت د پای ته رسولو او د ترهګرۍ په وړاندې د مبارزې په راتلونکو لارو چارو پوښتنې کېږي. د طالبانو لاس ته د افغانستان تر لوېدو... Читать дальше...

د پاکستان د بهرنیو چارو وزیر شاه محمود قریشي وايي په افغانستان کې د بشري ناورین او د اقتصادي چارو د سقوط د مخنیوي لپاره باید نړۍ له دغه هېواد سره اړیکې وپالي. هغه دا خبره نن د بریتانیا د پارلمان له یو شمېر غړو سره په لیدنه کې کړې ده. قریشي د دې لیدنې جزئیات او عکسونه په خپل ټویټر خپاره کړي. قریشي ویلي د افغانستان په تړاو یې د پاکستان لیدلوری د بریتانیا د پارلمان د بهرنیو او دفاعي چارو د کمېټو له مشرانو سره شریک کړ. هغه زیاته کړې چې په دې لیدنو کې یې ټینګار کړی چې نړۍ باید د یوه بشري کړکېچ او... Читать дальше...

په کابل کې یو شمېر ښځينه مدني فعالان وايي، که د ښوونکو او روغتیا پالانو د معاشونو او نورو حقوقو د ورکړې په برخه کې جدي ګام پورته نه‌شي، لیرې نه‌ده چې دغه دوه برخې له نشت سره مخ شي. دغو مدني فعالانو د سې شنبې په ورځ «۱۴۰۰ کال د تلې ۰۶» په کابل کې د یو سوله‌ییز حرکت په ترڅ کې له طالبانو وغوښتل چې د ټولنې د دې دوو مهمو برخو ښوونکو او روغتیا پالانو اقتصادي ستونزو ته جدي پاملرنه وکړي. د دې مدني فعالانو یوې غړې تورپېکۍ مومند ازادي راډيو سره په خبرو کې وویل: "یو شمېر مېرمنې چې د تعلیم او روغتیا په برخه... Читать дальше...

د جمهوري حکومت له سقوط او د طالبانو په واکمنېدو سره په افغانستان کې کورنۍ رسنۍ له شدیدو مالي زیانونو سره مخ شوې. تازه د اطلاعات روز ورځپاڼه چې د زمري میاشتې له ۲۴مې نېټې وروسته‌یې د اقتصادي ستونزو له امله چاپي فعالیت درولی او اوس یوازې انلاین خپرونې کوي، د دغې رسنۍ د کار د دوام لپاره دا مهال د چندې راټولولو کمپاین پیل شوی دی. د افغانستان دغه نوم‌وتې چاپي رسنۍ په ۱۳۹۰ کال کې پرانیستل شوه. د دغه رسنۍ مسؤلین وايي چې په سیاسي، اقتصادي، حکومتوالۍاو ټولنیزو برخو کې په خپلواکه او بې‌پرې توګه کار کوي. Читать дальше...

ټاکل شوې وه چې ملګرو ملتونو کې د جمهور رییس محمد اشرف غني د حکومت دایمي استازی غلام محمد اسحاقزی د دغه سازمان کلنۍ غونډې ته وینا وکړي، خو غونډې ته کم وخت پاتې و چې نوموړی له خپلې وینا تېر شو. په ملګرو ملتونو کې د افغانستان دایمي استازي ماموریت په خپل ټویټر د ښاغلي اسحاقزي له قوله لیکلي: "ملګرو ملتونو کې د افغانستان دایمي استازی د هېواد د ملي ګټو او په ملګرو ملتونو کې د افغانستان د چوکۍ ساتلو او دغه شان له دغه سازمان او امنیت شورا له غړیو سره د اوږدمهالې همکارۍ او اساسي مسایلو په خاطر عمومي غونډه... Читать дальше...

د خوست یو شمیر هغه اوسیدونکي چې په عربي هېوادونو کې کار او مزدوري کوي او وطن ته په رخصتۍ راغلي وايي چې د رخصتیو وخت يې پوره شوی، خو د هوايي پروازونو د نشتون له کبله دوی نه شي کولای عربي هېوادونو ته د کار او مزدورۍ لپاره ورشي. په افغانستان کې د طالبانو له واک ته رسېدو وروسته دې هېواد ته، تر ډېره نړیوال هوايي پروازونه بند شوي دي. بل لوري ته په خوست کې طالب چارواکي وايي، د ویزه لرونکو خوستوالو یادې ستونزې يې د طالبانو د بهرنیو چارو وزارت او د یو شمېر عربي هېوادونو له چارواکو سره شریکې کړي او دوی تمه څرګندوي چې دا ستونزه به ژر هواره شي. Читать дальше...

د کندهار ښار د تېرو څو اوونیو راهیسې برېښنا نه لري چې له امله یې په صنعتي پارک کې ۲۵۰ فابریکې تړل شوي او د څښاک د اوبو د نشتوالي په ګډون خلک له زیاتو ستونزو سره مخامخ دي. د اګسټ په ۱۵مه نېټه پر افغانستان د طالبانو د واکمنېدو سره د کندهار ښار د برېښنا جریان لومړی ټکنی او وروسته په بشپړه توګه ودرېد. د کندهار صنعتکاران وايي، د برېښنا د نشتوالي له امله تر ټولو ډېر زیان دوی ته رسېږي چې له امله یې په صنعتي پارک کې د شااوخوا ۲۵۰ فابریکو د تولید چارې دریدلي او شااوخوا ۵ زره کارګر بې کاره شوي دي. د... Читать дальше...

پاکستان کې د پنجاب ایالت د لاهور ښار يوې ځايي محکمې د مذهب د سپکاوي په تور يوې ښځې ته د اعدام سزا اورولې.  پاکستاني رسنۍ وايي چې په سلما تنویر په ۲۰۱۳ز کال کې د لاهور په نشتر کالونۍ تاڼه کې د مذهب د سپکاوي دعوه ثبت شوې وه چې تېره ورځ (سېپټېمبر پر ۲۷مه) قاضي منصور احمد قریشي د دغې قضیې اورېدنه وکړه او نوموړې ته يې د اعدام او ۵۰ زره روپو جرمانې سزا واوروله.   په سلما تنوير تور دی چې په ۲۰۱۳ز کال کې یې د یو شخصي ښوونځي د مدیرې په توګه په ماشومانو کې يو څو کتابچې ویشلې وې چې په کې د اسلام د پیغمبر حضرت محمد او د اسلام د سپکاوي خبرې درج وې. Читать дальше...

د ناټو عمومي منشي ینس سټولټنبرګ وویل چې طالبان باید له ترهګرۍ سره د مبارزې او په افغانستان کې بشري حقونو ته د درناوي په برخه کې د خپلو ژمنو په اړه وپوښتل شي.  د ناټو د یوه بیان له مخې، سټولټنبرګ دا څرګندونې پرون د چین د بهرنیو چارو له وزیر وانګ یي سره په انلاین خبرو کې کړي دي.  د فرانس پرېس د راپور له مخې، د چین د بهرنیو چارو وزارت نن وویل چې پرونۍ خبرې مثبتې او رغنده وې.  د بیجینګ په وینا ، وانګ یی او سټولټنبرګ موافقه وکړه چې د ترهګرۍ پر وړاندې د مبارزې په ګډون د بېلابېلو مسالو په اړه د چین او ناټو ترمنځ ډیالوګ ډېر شي. Читать дальше...

طالبانو ویلي، د پخواني پاچا محمد ظاهرشاه د دورې اساسي قانون له هغو موادو پرته چې د دوی په خبره له اسلام سره په ټکر وي د موقتې دورې لپاره اجرا کوي.  دا خبره د طالبانو د حکومت د عدلیې سرپرست وزیر مولوي عبدالحکیم شرعي په حواله نن خپره شوې ده.  شرعي نن د چین له سفیر سره په کابل کې کتلي او دا خبرې یې له هغه سره په لیدنه کې یادې کړي.   د طالبانو د عدلیې وزارت د اعلامیې پر اساس چې د دې وزارت په فیسبوک خپره شوې د دوی حکومت هغو نړیوالو قوانینو او سندونو ته هم درناوی کوي چې د دوی په خبره د شریعت او اسلامي امارت له اصولو سره په ټکر کې نه وي. Читать дальше...

تمه ده چې د متحده ایالاتو د ولسمشر جو بایډن په اداره کې لوړ پوړي پوځي چارواکي په افغانستان کې د جګړې د پای ته رسولو په اړه د کانګرس له سختو پوښتنو سره مخ شي. د متحده ایالاتو د دفاع وزیر لوېډ اسټن، د لوی درستیزانو د کمېټې مشر مارک میلي او د متحده ایالاتو د پوځ د مرکزي قوماندانۍ مشر جنرال فرانک مککنزي نن او سبا د جرګې او مشرانو جرګې نظامي خدماتو کمېټو کې خدمت وکړي. د رویټرز په وینا د مشرانو جرګې نظامي خدماتو کمېټې کې لوړپوړي جمهوري غوښتونکي سناتور جم انحاف د نن ورځې د غونډې له پيل مخکې د پوښتنو... Читать дальше...

په ملګرو ملتونو کې د افغانستان دایمي استازولۍ ویلي، د ملي ګټو او په سازمان کې د افغانستان د څوکۍ د ساتلو لپاره یې عمومي غونډې ته وینا ونه کړه.  د استازولۍ په ټوېټرپاڼه باندې ساعت مخکې دا خبر راغلی دی. په ملګرو ملتونو کې د افغانستان دایمي استازولۍ زیاته کړې دا پرېکړه یې د سازمان له یو لړ مطرح غړیو سره په مشوره کړې چې په عمومي غونډه کې خبرې ونه کړي. خو استازولۍ ډاډ ورکړی چې په ملګرو ملتونو کې د افغانستان دایمي نماینده ګي د پخوا په شان خپل فعالیتونو ته دوام ورکوي. تمه وه د ګوښه شوي افغان ولسمشر... Читать дальше...

د ترکیې د 'اي، اېچ، اېچ' موسسې له افغانستان سره د سل مټریک ټنه اصلاح شوېو تخمونو مرسته وکړه. د افغانستان د کرنې، اوبو لګولو او مالدارۍ وزارت وایي، دغه مرسته د ترکیې د (اي، اېچ، اېچ) موسسې له لوري د یاد وزارت په چوکاټ کې د دې هېواد له بزګرانو سره کېږي، څو د دوی په حاصلاتو کې د پام وړ ښه والی راشي. د کرنې، اوبو لګولو او مالدارۍ وزارت سرپرست مولوي صدراعظم د یادې موسسې له مسولینو سره د لیدنې پرمهال دواړو خواوو په دوه اړخیزو همکاریو ژمنه وکړه. د (اي، اېچ، اېچ) موسسې مسولینو ژمنه وکړه چې د اصلاح... Читать дальше...

د افغانستان د سوداګرۍ او صنعت وزارت وایي، هڅه کوي چې د سوداګرو ټولې ستونزې هوارې کړي. دا خبرې د طالبانو له لوري د افغانستان د سوداګرۍ او صنعت وزارت ته ټاکل شوي سرپرست وزیر نور الدین عزیزي د نړیوالې سوداګریزې خونې، نفت او د ګازو د اتحادیو له مسولینو سره په یوه ناسته کې کړې ویلي چې سوداګر د هېواد د ملا د تیر حیثیت لري. د دې وزارت سرپرست دغه شان د سوداګرۍ د غوړېدو لپاره د قانون په چوکاټ کې په سوداګریزو چارو کې د یو شمېر اسانتیاوو برابرولو ډاډ هم ورکړ.

په میدان وردګ ولایت ځايي خلک وايي، له یوې خوا جګړو ځپلي او د کلونو راهیسې د خپلو سیمو څخه بې ځايه وو اوس د طالبانو د حکومت په راتګ سره بې روزګاره شوي دي.  د میدان ښار اړوند د 'ده افغانانو' د کلي اوسیدونکی۶۴ کلن خان اغا له څلورو کلونو وروسته د خپل کور لیدو ته راغلی چې په خپل نړیدلي کور کې تر خارو لاندې په پاتې شوېو توکو پسې ګرځي.  دی لا هم کرايي کور کې ژوند کوي ازادي راډيو ته یې وویل چې پر خپل دغه کور یې لکونه افغانۍ لګولي او یوازې دی او د کورنۍ غړي يې د تن په جامو کې ترې وتلي.  نوموړي ازادي راډيو وویل... Читать дальше...

د امریکا په متحده ایالاتونو کې تېر ۲۰۲۰ میلادي کال کې د قتلونو شمېر د وړم کال پرتله دیرش فیصده لوړ شوی دی.  دا له ۱۹۶۰ میلادي کال راهیسې چې په کلني ډول د جنایي وژنو شمېر ثبتیږي،  د قتل تر ټولو لوړې شمېرې ګڼل کېږي.  د امریکا د څېړنو فدرال ادارې ( ایف.بي.آی) پرون دا شمېرې خپرې کړې او وېې ویل، ۲۰۲۰ کال کې ټولټال د وژنې ( ۲۱۵۷۰) پیښې ثبت شوي دي.  د وژنو دا شمېرې د ۲۰۱۹ کال د شمېرو پرتله ۴۹۰۱ زیاتوالی ښيي.  د راپور له مخې ۷۳ فیصده دغه وژنې د وسلې په وسیله شوي دي.

په ملګرو ملتونو کې د افغانستان د پخواني حکومت استازی غلام محمد اسحاقزی عمومي اسامبلۍ ته له پلان شوې وینا تېر شو.  ټاکل شوې وه نوموړی پرون دوشنبه دغې غونډې ته وینا وکړي، خو په وروستۍ شېبه کې یې نوم د ویناوالو له لېسته لېرې شو.  امریکا غږ د ملګرو ملتونو د یوې ویاندې مونیکا ګرایلي په حواله ویلي چې افغانستان په عمومي بحث کې له ګډونه ځان و ایست او د علت په اړه یې هم دوی نه دي خبر.  د طالبانو له خوا ملګرو ملتونو ته ور پېژندل شوي استازي سهیل شاهین له ازادي راډیو سره خبرو کې د دې اقدام هرکلی کړی دی... Читать дальше...

نړیوالې جنایي محکمې اعلان کړی چې په افغانستان کې خپلې څېړنې بیا پيلوي او لومړیتوب هغو جرمونو ته ورکوي چې ادعا کېږي داعش – خراسان څانګې او طالبانو ترسره کړي دي. دا خبره د یادې محکمې د څارنوال کریم خان په حواله په یوه مفصله بیانیه کې پرون یاده شوې ده. په اعلامیه کې د څارنوال خان په حواله راغلي: "د طالبانو او داعش له خوا د ادعا شوېو جرمونو شدت، اندازه او دوامداره ډول چې په کې په ملکي وګړو د بې توپیره بریدونو تورونه، غیرقانوني اعدامونه، د ښځو او نجونو ځورول، د ماشومانو پر وړاندې جرمونه او نور جرمونه... Читать дальше...

امریکا وايي، سل تنه اتباع او هغه کسان چې د دغه هېواد دایمي اقامت لري په افغانستان کې پاتې دي. د امریکا د بهرنیو چارو وزارت یوه لوړپوړي چارواکی چې د موضوع د حساسیت په خاطر خپل نوم نه دی اخیستی په واشنګټن کې خبریالانو ته ویلي چې د بهرنیو چارو وزارت په کار لګیا دی چې د دغو سلو تنو د راتلو زمینه مساعده شي. د هغه په خبره په افغانستان کې د امریکا د حکومت لومړیتوب، د هغو امریکایانو د را ایستلو په برخه کې مرسته ده چې غواړي له افغانستان راووځي. د اګسټ له ۱۵مې نېټې تر ۳۱ مې پورې امریکا او متحدینو یې نږدې ۱۲۴ زره تنه له افغانستانه را ویستل. Читать дальше...

لسګونه افغانانو په لندن کې د پاکستان پر ضد لاریون وکړ. دوی پرون د بریتانیا له صدراعظم او بهرنیو چارو وزیر سره د پاکستان د بهرنیو چارو د وزیر د لیدنو په درشل کې د بریتانیا د صدارت ماڼۍ مخ ته وتلي وو. د مظاهرې یوه تنظیموونکي ذاکر سادات ازادي راډیو ته وویل: "په مجموع کې دریځ دا و چې د پاکستان لاسوهنې او په ځانګړي توګه دا قریشي چې دی په اصطلاح د طالبانو د بهرنیو چارو د وزیر په توګه کله دلته او کله تاشکند او کله په تاجکستان کې ناست وي او د دوی لپاره لابي کوي، د دې په خلاف موږ راوتلي وو." ښاغلي سادات... Читать дальше...

یو شمېر افغان مېرمنې پرون رسماً د اروپا د پارلمان له خوا د سخروف جایزې لپاره کاندیدې شوې. د راپورونو له مخې شهرزاد اکبر، ظریفه غفاري، ماري اکرمي، پلوشه حسن، فرشته کریم، صحرا کریمي، میترا مهران، حوریه مصدق، سیما سمر، حبیبه سرابي او انیسه شهید په دې سیالي کې د افغان مېرمنو استازیتوب کوي. د اروپا د پارلمان مرستیالې هایدي هاوتالا پرون وویل چې دا افغان مېرمنې په خپل هېواد کې د مبارزې، بشري حقونو او ډموکراسۍ د دفاع لپاره د سخروف جایزې لپاره کاندیدې شوي: "د دغو ښځو مېړانه عالي ده. هغوی ځان له خطر سره... Читать дальше...

د افغانستان د فوټبال د ملي ټیم پخوانۍ کپټانه خالده پوپل وايي، له ورزشکارانو سره یې همکاري کړې چې د طالبانو له راتلو وروسته له افغانستانه راووځي. اغلې پوپل اسوشیټېډ پرېس خبري اژانس ته ویلي چې هغې او ملاتړو یې ډېره هڅه وکړه څو د افغانستان د ولایتونو ورزشکارانې بهرنیو هېوادونو ته ولېږدول شي. اغلې پوپل زیاته کړه: "هغوی مجبوره وې چې خپلې کورنۍ پرېږدي. مجبوره وې چې خپل کور کلی پرېږدي ځکه کورونه یې سوځول کېدل. ځینو یې د کورنۍ غړي له لاسه ورکړل. د ځینو نورو د کورنۍ غړي طالبانو وړي. نه پوهېږو چې څه ورسره... Читать дальше...