Новости за 16.11.2021

د افغانستان د فوټبال ملي لوبډلې د اندونیزیا له لوبډلې سره په تدارکاتي لیدنه کې بریا ترلاسه کړه. امېد پوپلزي په ۸۵مه دقیقه کې د افغانستان د پریا لپاره لومړنی ګول ترسره کړ. دغه سیالۍ د سې شنبې په ورځ د ترکیې په انتالیا ښار کې ترسره شوه. د افغانستان د فوټبال ملي لوبډلې غړي دغې سیالۍ ته د چمتووالي لپاره څو ورځې مخکې ترکیې ته تللي وو. د زمري میاشتې په ۲۴مه/د اګسټ ۱۵مه د طالبانو په لاس د کابل له سقوط وروسته، دا د افغانستان د فوټبال ملي لوبډلې لومړنۍ سیالۍ وه.

په اروپا او شمالي امریکا کې څېړونکو په نویو څېړنو کې دې ته پام شوی چې د مارغانو غږونه په طبیعت کې کم شوي دي.  د فرانسې لیمونډ ورځپاڼې ته کتونکي فاهي تیرمیناسیان ویلي دي، کله چې د ښار اوسېدونکي غواړي چې له طبیعت سره په ارتباط کې شي، نو تر هڅه مخکې باغونو ته مخه کوي او کلیو بانډو ته ځي، هلته‌یې په ځانګړي ډول د مارغانو غږونو ته ورپام کېږي، خو داسې ښکاري چې دا اوازونه له طبیعته په کمېدو دي. یوې نړیوالې څېړونکې ډلې په شمالي امریکا او اروپا کې د تېرو ۲۵ کلونو په ترڅ کې د طبیعت د غږونو په اړه څېړنه کړې ده چې نیچر کامونېکېشن مجلې خپره کړې ده. Читать дальше...

د طالبانو د کورنیو چارو وزارت تأییدوي چې د کابل ښار د لومړۍ حوزې اړوند د منډویو په بازار کې اور لګېدنه شوې ده. د طالبانو حکومت د کورنیو چارو وزارت ویاند سعید خوستي ازادي راډیو ته وویل چې په اور لګېدنه کې څلور دکانونه سوځېدلي دي. د خوستي په وینا، د اور وژنې ډلې سیمې ته رسېدلي او اور یې کابو کړی دی. ښاغلي خوستي د اور لګېدنې له امله د اوښتو زیانونو په اړه جزئیات ورنه‌کړل او ویې‌ویل چې په اړه‌یې پلټنې روانې دي. د کابل منډوي د افغانستان په کچه د سوداګریزو او خوراکي توکو تر ټولو لوی بازار دی.

هغه کډوال چې په بلاروس کې بند پاتې دي، د پولنډ او بلاروس په پوله له پولنډي ځواکونو سره ونښتل. پر دغو کډوالو پولنډي ځواکونو، اوبه وشیندلې او له اوښکې بهوونکي ګاز او اورشیندونکو بمونو څخه کار واخیست چې دوی یې هم پر لوري ډبرې وویشتې.  د پولنډ دفاع وزارت نن په یوه ټویټ کې ولیکل چې کډوالو د ډبرو په ‌ذریعه پر افسرانو او سرتېرو حملې وکړې او هڅه‌یې وکړه چې موانع ویجاړې کړي او پولنډ ته ننوځي. د سي اېن اېن خبري شبکې له‌خوا په ژوندۍ بڼه تصویرونو کې ښکاري چې پولنډي ځواکونه له پولې سره پر راټولو شویو لسګونو... Читать дальше...

کرملېن وایي، د روسیې ولسمشر ولادیمیر پوتین نن له خپل ایراني سیال ابراهیم رئیسي سره په ټیلیفون د افغانستان په اړه خبرې وکړې. د روسیې تاس خبري اژانس د راپور له مخې د دواړو مشرانو له خبرو وروسته د کرملېن مطبوعاتي دفتر وویل چې پوتین او رئیسي په افغانستان کې د سولې او ثبات لپاره د اسانتیاوو په برابرولو کې د خپل رول پر چمتووالي ټینګار وکړ. د روسیې او ایران ولسمشران داسې مهال د افغانستان په اړه خبرې کوي چې دواړو هېوادونو په افغانستان کې واک ته د طالبانو له رسېدو وروسته د دې هېواد روان وضعیت ته اندېښنه ښکاره کړې. Читать дальше...

د خبریالانو نړیوال فدراسیون (IFJ) اعلان کړی چې پر افغانستان د طالبانو له حاکمیت د پیل راهیسې په دغه هېواد کې اووه خبریالان وژل شوي دي. دغه فدراسیون د سې شنبې په ورځ «۱۴۰۰ کال د لړم ۲۵» د يوې اعلاميې په خپرولو سره د اریانا نیوز د پخواني خبریال حمید سیغاني وژل کېدل غندلي او ویلي یې دي چې د روان ۲۰۲۱ میلادي کال له پیل راهیسې په افغانستان کې ۱۴ خبریالان وژل شوي دي. په دغه اعلامیه کې د خبریالانو د نړیوال فدراسیون د رئیس انتوني بلانګر په حواله ویل شوي چې د طالبانو تر ادارې لاندې د ټولو خبریالانو او رسنیو د کارکوونکو ژوند له جدي ګواښ سره مخ دی. Читать дальше...

د ایران د کورنیو چارو وزارت د افغانستان د اسلامي جنبش د یوه پخواني قوماندان نظام‌الدین قیصاري د نیول کېدو خبر ورکوي.  د ایران د نیمه دولتي خبري اژانس تسنیم د راپور له مخې د دې وزارت د بهرنیو اتباعو او کډوالو د چارو مدیر مهدي محمودي دې اژانس ته ویلي چې قیصاري له غیر قانوني لارې ایران ته ننوتی او په دې هېواد کې یې د افغانستان د کډوالو د هویت د اسنادو په اړه چې هغه جعلي بلل شوي، غیر قانوني اقدامات کړي دي. د محمودي له قوله ویل شوي چې قیصاري په تهران، کرج او د پلازمېنې په څنډو کې په غیر قانوني توګه... Читать дальше...

د ایران او پاکستان چارواکو په وروستیو اونیو کې دا روښانه کړې چې له افغانستان څخه د کډوالو یوې نوې څپې ته چمتو نه دي. افغانستان کې د طالبانو له واکمنیدو راهېسې پاکستان او ایران دواړو له دې هېواد سره د تګ راتګ پر لارو محدویتونه زیات کړي. خو لا هم دې هېوادونو ته د افغانانو بهیر ورمات دی. واک ته د طالبانو په رسیدو ولې ګاونډ‌یو هېوادونو ته د کډوالو یوه نوې څپه ورماته شوې؟ افغان کډوال د ایران او پاکستان په بندرونو او ښارونو کې له کوم ستونزو سره مخ کیږي؟ ګاونډي هېوادونه ولې د نورو افغان کډوالو منلو ته... Читать дальше...

جرمني د کرونا ویروس له بې‌سارې مثبتو پېښو سره لاس او ګرېوان دی او په اروپا کې نور هېوادونه هم د دې وبا د نوې څپې د مخنیوي لپاره د جدي ګامونو د اخیستو په هڅه کې دي. د جرمني رابرټ کوخ انستتیوت نن راپور ورکړ چې په تېرو اوو ورځو کې د کرونا وبا پېښې د مخکېنیو اوو ورځو په پرتله ۵۰ فیصده زیاتې شوې دي، یعنې په هرو یو لک کسانو کې په تېرو اوو ورځو کې ۳۱۲ مثبتې پېښې ثبت شوې دي. په جرمني کې د کرونا وبا څلورمه څپه د انتقال په حال کې د حکومت یوه کلیدي موضوع شوې ده. درې ګوندونه په خبرو دي چې نوې کابینه  جوړه کړي. Читать дальше...

د افغانستان لپاره د امریکا ځانګړی استازی توماس وېسټ وایي، له روسي چارواکو سره‌یې په مسکو کې د افغانستان په اړه خبرې وکړې. وېسټ پرون دوشنبه ناوخته په یوه ټویټ کې ویلي چې د افغانستان لپاره د روسیې له ځانګړي استازي ضمیر کابلوف او د روسیې د ملي امنیت د  شورا له مرستیال الکساندر وینیدیکتوف سره‌یې په افغانستان کې د ګډو ګټو په اړه خبرې وکړې او هم پر دې وغږېدل چې طالبان دې ته اړتیا لري چې له نړیوالې ټولنې سره کړې ژمنې پوره کړي.  کابلوف له وېسټ سره له کتنې وروسته د روسیې ریانووستي خبري اژانس ته وویل،... Читать дальше...

د افغانستان د فوتبال ملي ټیم نن له اندونیزیا سره دوستانه لوبه کوي. دغه لوبه د ترکیې په انتالیا ښار کې ترسره کیږي. له اندونیزیا سره دا لوبه د افغانستان د فوتبال ټیم د هغو تیاریو یوه برخه ده چې هدف یې راتلونکي کال د آسیا جام لوبو ته د لارې پیدا کول دي. دا په افغانستان کې واک ته بیا د طالبانو له رسیدو راهیسې د افغانستان د فوتبال د ملي ټیم لومړنۍ لوبه ده.

ټاکل شوې چې د افغانستان د فوټبال ملي ټیم نن سې شنبه (د لړم ۲۵مه) د ترکیې په انتالیا ښار کې د اندونیزیا له ټیم سره دوستانه لوبه وکړي. د افغانستان د فوټبال فدراسیون په خپله فیسبوک پاڼه کې لیکلي چې دغه لوبه نن د افغانستان په وخت د ماښام ۶ نیمې بجې ترسره کېږي. د افغانستان د ملي ټیم غړي څو ورځې مخکې د دغې لوبې لپاره د تیاریو لپاره ترکیې ته تللي. د اګسټ د میاشتې له نیمایي وروسته چې طالبانو کابل نیولی، دا د افغانستان د فوټبال د ملي ټیم لومړنۍ لوبه ده.

اردن د فوټبال له اسیايي فدارسیون څخه غوښتي چې د ایران د ښځینه لوبغاړو د ګول ساتونکي قضیه وڅېړي.  د دغه هېواد د فوټبال فدراسیون ویلي، د اسیا فوټبال فدراسیون باید د ایران د ښځنیه لوبغاړو د ګول ساتونکي د جنسیت په اړه پلټنې وکړي او پایلې یې شریکې کړي.   د اردن د فوټبال فدراسیون مشر په خپل ټویټرپاڼه لیکلي، داسې ښکاري چې د ایران ښځینه لوبډلې ګول ساتونکی نارینه دی.   خو د ایران د ښځو د فوټبال لوبډلې روزونکې مریم ایران دوست بیا دغه ادعاوې رد کړي دي.  د ایران د ښځو د فوټبال لوبډلې د میزان په پنځمه... Читать дальше...

په کابل کې نن سې شنبه (د لړم ۲۵مه) د سوک وهنې سیالۍ پیل شوې.   د افغانستان د بدني روزنې عمومي ریاست رسنیز غړي مجیب قاري زاده نن ازادي راډيو ته وویل، په دې سیالیو کې د کابل له کلپونو څخه ۱۸۰ لوبغاړو ګډون کړی.   د ښاغلي قاري زاده د معلوماتو له مخې دغه لوبې د بدني روزنې او ورزش ریاست د سوک وهنې په لوبځای کې د ۶ ورځو لپاره ترسره کېږي.  نوموړی وايي، د دې لوبو هدف د کابل غوره لوبډلې ته د ښه لوبغاړو انتخابول دي.   دا سیالي هرکال په کابل کې د افغانستان د بدني روزنې عمومي ریاست له خوا ترسره کېږي چې په پای کې ۲۶ غوره لوبغاړي ترې انتخابېږي.

جرمني په بې ساري توګه د کرونا ویروس له نوېو پېښو سره مخامخ دی.  دا په داسې حال کې ده چې په ټوله اروپا کې هېوادونه د دغه ویروس د نوې څپې په وړاندې پر سختو اقداماتو غور کوي.  د جرمني د 'ډي. پي. اې' خبري اژانس د راپور له مخې په  جرمني کې په تېرو ۲۴ ساعتونو کې د کرونا له ۲۳ زره او شپږ سوو زیاتې پېښې ثبت شوې او له امله یې ۴۳ مړه شوي دي.  په اتریش کې پر هغو کسانو چې د کرونا پر وړاندې نه دي واکسین شوي، محدودیت وضع شوی دی.  په فرانسه کې ماسک اغوستل اجباري شوي او دې هېواد ته د هغو هېوادونو پر اتباعو... Читать дальше...

اروپایي ټولنه او ازبیکستان په پام کې لري چې له افغانستان سره د بشري مرستو لپاره یو مرکز په ترمز ښار کې پرانیزي.  د ازبیکستان د اکي پرېس خبري اژانس د راپور له مخې دا خبره د ازبیکستان د بهرنیو چارو وزارت کړې او ویلي یې دي چې د افغانستان لپاره د اروپایي ټولنې او ازبیکستان ځانګړیو استازیو توماس نیکلسن  او عصمت الله ایرګاشییف د افغانستان په اړه پرون دوشنبې په بروکسل کې خبرې وکړې. د خبر له مخې توماس نیکلسن له افغانستانه د اروپایي ټولنې د غړیو هېوادونو د اتباعو په ایستلو کې د ازبیکستان د هڅو ستاینه... Читать дальше...

ټاکل شوې چې د ملګرو ملتونو امنیت شورا سبا چهارشنبه(د لړم ۲۶مه) د افغانستان په اړه غونډه وکړي. د افغانستان لپاره د ملګرو ملتونو د استازولی دفتر یوناما په خپله ټویټرپاڼه کې ویلي چې په دې غونډه کې به چې د کابل پر وخت سبا د شپې په ۱۲ نیمو جوړیږي، د دې هېواد روان وضعیت وڅیړل شي. د امنیت شورا دې غونډې ته به د افغانستان لپاره د ملګرو ملتونو د سرمنشي ځانګړې استازي او د یوناما مشره ډیبرا لاینز د افغانستان د وروستي وضعیت په اړه معلومات ورکړي. د ملګرو ملتونو امنیت شورا داسې مهال د افغانستان وضعیت څېړي... Читать дальше...

د کډوالو په چارو کې د ملګرو ملتونو اداره 'یو.اېن.سي.ار' وایي، په افغانستان کې ژمی ژر را روان دی او دوی له بې ځایه شوېو کسانو سره د سرپناه او کورونو رغولو په برخه کې خپلې هڅې زیاتوي. یو.اېن.سي.ار' پرون دوشنبه (د لړم ۲۴مه) په یوه ټویټ کې وویل، له بې ځایه شوېو سره مرستې د دې لپاره کوي چې وکولی شي د سخت ژمي پر وړاندې خپلې کورنۍ خوندي او ګرم وساتي. د ملګرو ملتونو د کډوالو د چارو اداره وایي، د اګسټ له لومړۍ نېټې راهیسې یې د هغه پروګرام په ترڅ کې چې خلکو ته د سرپناه جوړولو لپاره نغدې پیسې ورکوي، له ۷۷۰۰ زیاتو کسانو سره مرستې کړي دي. Читать дальше...

په داسې حال کې چې له افغانستانه د بهرنیو اتباعو او د بهرنیو ځواکونو د افغان همکارانو د ایستلو لړۍ روانه ده، د امریکا د بهرنیو چارو وزارت ځانګړی استازی په سیمه کې د افغانستان د مسالې په اړه د اجماع د راوستلو لپاره په لېدنو کتنو بوخت دی. تازه د افغانستان لپاره د امریکا او روسیې ځانګړو استازو ټام وېسټ او ضمیرکابلوف په مسکو کې د افغانستان په اړه د واشنګټن او مسکو پر دریځونو خبرې وکړې. ښاغلي وېسټ پر خپل ټویټر لیکلي دي: "نن مې په مسکو کې د ولسمشر پوتین له ځانګړي استازي کابلوف او د امنیت شورا له مرستیال... Читать дальше...

‏د افغانستان بانک نن د افغانيو د ثبات ساتلو په موخه لس میلیونه ډالر بازار ته وړاندې کوي. د افغانستان بانک له خوا په خپره شوې خبرپاڼه کې ويل شوي چې دغه اقدام د افغانيو د ارزښت د لوړولو په هدف ترسره کېږي. د افغانستان بانک په داسې حال کې دا اقدام کوي چې تېره ورځ د کابل په شهزاده سرای کې یو امریکايي ډالر په ۹۳ افغانیو پلورل کېده. د‌ راپورونو له مخې د ډالرو پر وړاندې د افغانیو ارزښت ټېټېدو سره بازارونو کې د خوراکي توکو بیې هم لوړې شوي دي.

د افغانستان د سوداګرۍ او صنایع خونې چارواکي وايي، له ازبیکستان سره يې د ځمکې له لارې د وارداتو او صادراتو کچه په روان لمريز کال کې شااوخوا ۷۵۰ ميلیونه ډالرو ته رسيږي. د دې خونې سرپرست يونس مومند نن سې شنبه (د لړم په ۲۵مه نېټه) ازادي راډیو ته وويل، ازبیکستان ته د صادراتو برخه کې تازه ميوې، د قره قل پوستکي او نور طبیعي بوټي شامل دي چې کچه يې تر ۲۰۰ ميلیونو ډالرو پورې ده. د نوموړي په خبره، په وارداتو کې برقي وسايل، درمل او يو شمېر نور توکي شامل دي چې کچه يې ۵۵۰ ميلیونو ډالرو ته رسيږي. د دې خونې... Читать дальше...

په کونړ او نورستان کې د منځنيو ښوونځیو او لېسو ښځېنه زده کوونکې وايي، تعلیمي کال يې په ختمېدو دی، خو لا يې هم پر مخ د ښونځیو دروازې تړلي دي.   دوی وايي، اسلام پر نارینه وو او ښځو یو ډول د علم زده کړه فرض کړې ده، خو طالب چارواکو د نجونو پر مخ د ښونځیو دروازې تړلي دي. د دوی په خبره، هر سهار يې چې ورونه او نور خپلوان ښونځيو ته ځي خپه کېږي او خپلو کتابونو ته چې ګوري ورته اوښکې تویوي او داسې فکر کوي چې نور تعلیم ترې پاتې شوی او هيلې يي مړې شوي. د دوی په خبره د طالبانو له واکمنۍ وړاندې هم ښونځیو... Читать дальше...

د امریکا ولسمشر جوبایډن له خپل چینایي سیال شي جین پنګ سره په کتنه کې ویلي، دی هیله من دی چې د بشري حقونو او امنیتي مسالو پرسر په ډاګه خبرې وکړي. ویل شوي چې د ویډیو کنفرانس له لارې د دې مشرانو د لېدو هدف د همدې دوو ځواکمنو هېوادونو ترمنځ د نانندریو کمول دي. ښاغلي بایډن پرون دوشنبه(د لړم په ۲۴مه) په دې کتنه کې وویل، دواړه مشران باید دا ډاډ ترلاسه کړي چې د هېوادونو اړیکې یې د ښکاره سیالۍ تر حده ونه رسیږي او دې چاره کې باید عاقلانه چلند وشي. د چین ولسمشر شی جین پنګ هم بایډن خپل "قدیمي ملګری" وباله او وېې ویل، هغه سره له کتنې خوښ دی. Читать дальше...

له افغانستانه له خطر سره د مخامخ افغانانو د لېږدولو ملاتړی ائتلاف وایي، امریکا او نور متحدان یې باید دې بهېر سره نوره مرسته هم وکړي. د دې ائتلاف غړو پرون دوشنبه (د لړم ۲۴مه) د امریکا د بهرنیو چارو له وزیر انتوني بلېنکن سره د لیدو پرمهال دا خبره راپورته کړه. دوی چې د ویډیو له لارې یې له بلېنکن سره خبرې کولې ټېنګار وکړ چې امریکا او نور هېوادونه باید خپلې سرچینې د هغو لسګونه زره افغانانو د را ایستلو لپاره وکاروي چې ژوند یې له خطر سره مخامخ دی. تراوسه ۱۲۵ زره هغه افغانان او د کورنۍ غړي یې له هېواده... Читать дальше...

د بریتانیا د پوځ لوی درستیز جنرال سرنېک کارټر وایي، تر اوسه په افغانستان کې یو شمېر هغه افغانان پاتې دي چې له بریتانیا سره یې کار کړی او د دې وېره شته چې غچ به ترې واخیستل شي.  نوموړي دا خبره له سکای نیوز سره په وروستۍ مرکه کې کړې او په افغانستان کې ناڅاپي بدلون یې د تمې خلاف وباله او ویې ویل: "سخته وه، دا هغه نتیجه نه وه چې موږ یې غوښتنه کوله او تر پایه هیله من و چې د افغانستان حکومت او وسله وال ځواکونه به یې وتوانیږي چې پاتې شي او داسې شرایط رامنځته کړي چې یوه مناسبه روغه جوړه وشي. نو دا ډېره... Читать дальше...