Новости за 19.06.2021

د افغانستان په بېلابېلو ولایتونو کې یو شمېر سندرغاړي د خپل هنر د راتلونکې لپاره اندېښمن دي. دوی له افغان دولته غواړي چې په دوحه کې دې افغان دولت له طالبانو سزه د نورو برخو ترڅنګ د سندرغاړو پر راتلونکې هم خبرې وکړې. له دې ډلې مبین وصال وایي،که افغان دولت او نړیواله ټولنه افغاني موسیقۍ ته پام  ونه کړي نو وېره شته د طالبانو واک ته د رسېدو په صورت کې به یو ځل بیا د تېر په څېر سندرغاړي له سندرو ویلو څخه منع شي او خلکو ته به د موسیقۍ د اورېدو اجازه نه ورکوي او په خبره یې  چې دا به د افغاني موسیقۍ لپاره... Читать дальше...

ریسي د ایران د انتخاباتو کټونکی اعلان شو ایران کې د جمعې په ورځ د ولسمشرۍ د انتخاباتو پایلې د شنبې په ناوخته اعلان شوې. په دې انتخاباتو کې چې اصلاح غوښتونکي یې د کاندیدانو له لیست ایستلي شوي و ددې هیواد د قضایه قوې پخوانی مشر ګټونکی اعلان شو. نورې په دې راپور کې

د پکتیا والي محمد حلیم فدایي د شنبې (د غبرګولي ۲۹مه) په ورځ د یوه خبري کنفرانس پر مهال رسنیو ته وویل چې د دې ولایت د مېرزاکې ولسوالۍ، له ودانۍ څخه یې د ملکي وګړو د خوندیتوب لپاره شاتګ کړی دی.  د دغې ولسوالۍ د نیولو لپاره وسله والو طالبانو له تېرو درېیو اوونیو راهیسې خپلو جګړو ته زور ورکړی و چې دواړو لورو ته د مرګ ژوبله له اوښتو سره مل وه. د پکتیا مېرزاکې ولسوالۍ د دې ولایت د مرکز ګردېز ښار ختیځ لور ته پرته ده چې د پکتیا د ختیځو شپږو ولسوالیو لاره هم له دې ولسوالۍ تیریږي. د ختیځو شپږو ولسوالیو... Читать дальше...

د افغانستان د ملي مصالحې د عالي شورا ریس عبدالله عبدالله ویلي، ځینې طالبان فکر کوي چې کولی شي له افغانستان څخه د بهرنیو ځواکونو له وتلو وروسته د جګړې له لاري بری ته ورسیږي. خو د ښاغلي عبدالله په وینا دا " د طالبانو له خوا د تیروتنې یوه محاسبه " ده. عبدالله دا خبرې ترکیې ته د سفر پر مهال د اسوشیتد پریس خبري اژانس ته کړي. د نوموړي د خبرو ځینې برخې دلته وګورئ

د روغتیا نړیوال سازمان وايي، په ګینه کې د ایبولا ویروس له کبله خپره شوې ناروغي ختمه شوې ده.  په دغه هېواد کې دغه وژونکی ویروس چې په انسانانو کې د داخلي وینې بهېدنې سبب کېږي، په فبروري میاشت کې خپور شوی و چې لږ تر لږه ۱۶ کسان ورباندې اخته شوي وو او له دې ډلې ۱۲ کسان مړه شوي وو.   د روغتیا نړیوال سازمان او د ګینه روغتیايي چارواکو ویلي، دوی د جنوبي افریقا په ساحه کې د دې ویروس د مخکني خپراوي له کبله درس اخیستی و، ځکه وتوانېدل چې په چټکۍ د دغه ویروس د بیا خپرېدو مخه ونیسي.  له ۲۰۱۴ څخه تر ۲۰۱۶میلادي... Читать дальше...

روسي چارواکو نن شنبه (د غبرګولي ۲۹مه) وویل، دوی یو مشکوک کس د یوې امریکایۍ محصلې د مړي تر پیدا کېدو وروسته ونیوه.  تر درې ورځنۍ پلټنۍ وروسته د روسیې په ناژني نوفګورود کې یو مړی وموندل شو چې ګومان کېږي د ۳۴ کلنې کاټرین سیرو به وي.  چارواکو ویلي وو چې د جون له ۱۵ مې د دې امریکایۍ ښځې تر لادرکۍ وروسته د لټون په چارو بوخت دي.  د سیرو مور چې د امریکا په مسیسیپي کې ده، د امریکا (NPR) راډیو ته ویلي، لور یې په یوه لیکلي پیغام کې ورته ویلي وو چې له یوه ناپېژندوی کس سره په موټر کې ده او هیله منه ده چې تښتول شوې به نه وي. Читать дальше...

ملګرو ملتونو په یوه ډېر نادر اقدام کې د شنبې (د غبرګولي ۲۹مه) په ورځ یو پرېکړه لیک صادر کړ، د برما وروستۍ پوځي کودتا یې وغندله او دغه هېواد ته یې د وسلو په لېږد بندیز ولګاوه.  د ملګروملتونو غړو هېوادونو د انګ سان سوچي او نورو سیاسي بندیانو د خوشې کېدو غوښتنه هم وکړه او ویې ویل چې د بې حده زور کارولو او د مظاهره چیانو خلاف زور زیاتي څخه باید لاس واخېستل شي.  په داسې حال کې چې پرېکړه لیک الزامي نه دی، خو د برما پوځیانو ته یو سیاسي پیغام رسوي.  په ملګرو ملتونو کې د اروپایي اتحادیې سفیر اولوف سکوګ... Читать дальше...

د سایبریا په کیمیروفو سیمه کې لږ تر لږه ۴ کسان هغه وخت مړه شول چې د پراشوټ­ بازانو یوه تفریحي الوتکه د تمرین پر مهال په یوه هوايي اډه کې نسکوره شوه.  په L-410 ډوله الوتکه کې د موجودو کسانو د شمېر په اړه ضد او نقیض راپورونه ورکړل شوي وو.  چارواکو وروسته وویل چې په پېښه کې ۴ کسان مړه او ۱۵ نور ټپیان شوي دي.   د تحقیقاتو د فډرال ادارې یوې محلي څانګې ویلي، الوتکه هوايي اډې ته په ستنېدو وه چې یوه پېلوټه د ماشین د خرابۍ راپور ورکړ.  الوتکې ظاهراً یوه ونه په خپل وزر سره غوڅه کړه نسکوره شوه.

په خوست کې د سیمه ییزو رسنیو اقتصادي کمزوري، د هغوی تر منځ د خپرونو په چمتو کولو او بازار موندنه کې ناسالمه سیالي، د ځای او د دایمي برښنا نشتون یادې رسنۍ له ستونزو سره مخ کړي دي. خوستي خبریالان وايي، که د سیمه ییزو رسنیو یادو ستونزو ته په اساسي ډول رسیدنه ونه شي، نو لېرې نه ده چې ځینې رسنۍ به له فعالیته ولویږي. دوی یادې څرګندونې نن د شنبې (د غبرګولي ۲۹مه) په ورځ د اطلاعاتو او فرهنګ ریاست له خوا د ټولنیزو رسنیو د اغېزو په اړه د یو ورځني ورکشاپ په څنډه کې ازادي راډیو ته وکړې. په خوست کې د چنار... Читать дальше...

د افغانستان په بېلابېلو ولایتونو کې د څو ولسوالیو پرله پسې سقوط، جمهور رییس دې ته اړ کړ چې د دفاع وزیر اسدالله خالد، د کورنیو چارو وزارت سرپرست حیات الله حیات او لوی درستیز یاسین ضیا له دندو ګوښه کړي. ‎د محمد اشرف غني د حکم له مخې، بسم الله محمدي د دفاع وزارت او عبدالستار میرزکوال د کورنیو چارو وزارت سرپرستان ګمارل شوي دي. ‎له دې سره ملي ټلوېزیون خبر ورکړی چې ولي محمد احمدزی د یاسین ضیا پر ځای د لوی درستیز په توګه ګمارل شوی دی. ‎دا بدلونونه داسې مهال کېږي چې په دې وروستیو اونیو کې څو ولسوالۍ... Читать дальше...

نن شنبه به (د غبرګولي ۲۹مه) د پاکستان د کرکټ د سوپر لیګ سیالیو د لومړۍ پړاو دوه وروستۍ لوبې ترسره شي. په دې سیالیو کې کراچۍ لوبډله د کویټې او اسلام اباد د ملتان پر وړاندې د سیالۍ ډګر ته ځي. د دې سیالیو د تېرې شپې په لوبه کې ملتان لوبډلې لاهور لوبډلې ته ستره ماتې ورکړه. لاهور لوبډلې پچه وګټله او مقابلې لوبډلې ته يې د منډو بلنه ورکړه. ملتان لوبډلې په ټاکلو شلو اوورونو کې ۱۷۰ هدف وټاکه، خو لاهور لوبډلې ونه شو کړای دا هدف پوره کړي او دا سیالۍ د ۸۰ منډو په توپیر وبایلله. د دې سیالیو د نیمه پایلوبو... Читать дальше...

د ایران دولتي ټلوېزیون او سیالو کاندیدانو نن شنبه (د غبرګولي ۲۹مه) د ولسمشرۍ کاندید ابراهیم رییسي ته د بریا مبارکي وویله.  که څه هم په ټاکنو کې د خلکو ګډون اندازه کمه ښوول شوې او د رایو شمېرل روان دي، پرون د ټاکنو په ورځ هم اټکل دا و چې ۶۰ کلن ملا او د قضايیه قوې مشر ابراهیم رییسي به د دغو ټاکنو ګټونکی اعلانېږي.  د ولسمشرۍ کاندیدانو عبدالناصر همتي او محسن رضايي میرقاید، ابراهیم رییسي ته په ټاکنو کې د بریا مبارکي ورکړې ده.  انتخاباتي چارواکو او دولتۍ رسنیو تر غرمې مخکې وویل چې ابراهیم رییسي... Читать дальше...

د بامیانو د بدني روزنې امریت په دې ولایت کې د بایسکل چلونې د سیالیو خبر ورکوي. د دې ولایت د بدني روزنې امر سید اسحق هاشمي ازادي راډيو ته وویل چې په روانه اوونۍ کې به په دې ولایت کې د ۵۰ ورزشکارانو ترمنځ چې ۳۰ يې هلکان او پاتې نورې يې نجونې دي د بایسکل چلونې سیالي پیلېږي. دا سیالۍ 'پایډل وهل د سولې لپاره' په نوم جوړېږي. په دې سیالۍ کې به ورزشکاران په بایسکل ۵۰ کیلو متره چې د دره صوف له سړکه پیلیږي د بامیانو تر مرکزه پورې مزل وکړي. مسوولین وايي چې ورزشکاران به په دې سیالۍ سره له طالبانو وغواړي چې تاوتریخوالی پای ته ورسوي او سوله وکړي.

د افغانستان د کډوالو او راستنېدونکو چارو وزارت وايي، د روان لمریز کال په لومړیو درېیو میاشتو کې ۱۸۴۰۰ کورنۍ له خپلو مېنو بې ځایه شوي دي.  د دغه وزارت یوه ویاند عبدالباسط انصاري نن شنبه (د غبرګولي ۲۹مه) ازادي راډیو ته وویل، دغه شمېر کورنۍ شااو خوا ۱۲۸۸۰۰ کسان کېږي: "سږکال ۱۸۴۰۰ کورنۍ بې ځایه شوي دي. که پر ۷ ضرب کړو، شمېر یې ۱۲۸۰۰ کسان کېږي. دوی د جګړو او ناامنیو له کبله په بېلابېلو ولایتونو لکه کندهار، هلمند، فراه، کندز، لغمان، بغلان او ځینو نورو ولایتونو کې بې ځایه شوي دي." د کډوالو او راستنېدونکو... Читать дальше...

د افغانستان د المپیک ملي کمېټې د تکواندو په اسیايي سیالیو کې د بُرونزو د مډال د ګټلو خبر ورکړی دی. د المپیک ملي کمېټه وايي، د افغانستان د تکواندو ملي لوبغاړي حکمت الله زین په دې سیالیو کې وتوانېدو خپل دوه  تاجیکستاني او عربستاني سیالانو ته ماتې ورکړي او دا مډال خپل کړي. دا په روانو سیالیو کې د افغانستان لپاره دوهمه بریا ده. له دې وړاندې محمد حسن رضايي په ۵۸ کیلو ګرامه وزن خپلو ۴ پاکستاني، کویټي، کوریایي او چین ته په ماتې ورکولو سره د سرو زرو مډال ګټلی وو. د اسیا د تکواندو د ۲۴ مې دورې سیالۍ... Читать дальше...

د افغانستان د چارو اداره وايي ستر جنرال بسم الله محمدي د اسد الله خالد پرځای، د افغانستان د دفاع وزارت د سرپرست په توګه وګمارل شو.  د چارو ادارې په یوه اعلامیه کې ویلي،  د کندز والي عبدالستار میرزکوال، د حیات الله حیات پرځای، د کورنیو چارو وزارت د سرپرست او ښاغلی حیات د کلیو پراختیا وزارت د سرپرست په توګه ګمارل شوی دی.   دا لا نه ده معلومه چې دغه سرپرست وزیران به د باور رایې اخېستو لپاره کله ولسي جرګې ته معرفي کېږي؟   بل خوا ملي راډیو ټلویزیون راپور ورکړی چې ډګر جنرال ولي محمد احمدزی د محمد... Читать дальше...

د غور ولایت د لعل او سرجنګل ولسوالۍ سرپرست وايي، د دې ولسوالۍ پر ځینو برخو د وسله والو طالبانو په حمله کې دوه ولسي پاڅونوال وژل شوي دي. علي فایق ازادي راډیو ته وویل، دغه حمله چې پرون جمعه(د غبرګولي ۲۸مه) ماسپښین پیل شوې وه، تر شپې روانه وه او په نتیجه کې یې بل پاڅونوال ټپي شوی دی. بل خوا د پروان امنیه قومانداني وايي، په شینواري او سیاه ګرد ولسوالیو کې تېره شپه پر څو پوستو د وسله والو طالبانو په حمله کې دوه پوځیان وژل شوي دي. د پروان امنیه قوماندان عبدالرؤوف ارزګاني ازادۍ راډیو ته وویل، وسله... Читать дальше...

پاکستان یو ځل بیا په خپله خاوره کې امریکايي عسکرو ته د پوځي اډو د ورکړې په اړه تُند غبرګون وښود. لومړي وزیر عمران خان تازه، له اکسیوز امریکايي ټلوېزیون سره مرکه کې ویلي، افغانستان کې د ترهګرۍ ضد عملیاتو لپاره به امریکا ته د پاکستان په خاوره کې د پوځي اډو د جوړېدو اجازه ور نه کړي. نوموړي وویل: "هېڅ‌کله نه، دا اجازه به ور نه کړو. په افغانستان کې د عملیاتو لپاره به هېڅ وخت پوځي اډه ور نه کړل شي او نه به هم دې برخه کې د پاکستان خاوره وکارول شي." خو د عمران خان له څرګندونو وړاندې، د پنټاګون مشر... Читать дальше...

د هلمند د امنیې قوماندانۍ مطبوعاتي دفتر ادعا کوي، په ګرشک ولسوالۍ کې د افغان امنیتي ځواکونو په تصفیوي عملیاتو کې ۵۹ وسله وال طالبان وژل شوي او ۲۷ تنه نور ټپیان شوي دي.  په دې اعلامیه کې چې نن شنبه (د غبرګولي ۲۹مه) خپره شوې راغلي چې په دغو عملیاتو کې ځینې وسایط او مهمات هم تخریب شوي دي.  هاخوا د ننګرهار ولایت مطبوعاتي وايي، په هسکه مېنه او خوګیاڼو ولسوالیو کې په تېرو ۲۴ ساعتونو کې د ۲ پاکستاني اتباعو په ګډون ۱۵ وسله وال وژل شوي او ۹ نور ټپیان شوي دي.  په اعلامیه کې چې نن خپره شوې ویل شوي چې ملکیانو او امنیتي ځواکونو ته زیان نه دی اوښتی.

که څه هم د ایران د ولسمشرۍ ټاکنو رسمي نتایج نه دي اعلان شوي، خو د ولسمشرۍ کاندیدانو عبدالناصر همتي او محسن رضايي میرقاید، ابراهیم رییسي ته په ټاکنو کې د بریا مبارکي ورکړې ده.  د ازادي راډیو د ایرانۍ څانګې، راډیو فردا د راپور له مخې دغو دوو کاندیدانو رییسي ته په جلا- جلا پیغامونو کې د بریا مبارکي ویلې ده.  په ایران کې د ولسمشرۍ د پرونیو ټاکنو د رایو شمېرنې له بهیره د اوو ساعتونو له تېرېدو وروسته هم د نتایجو په اړه رسمي ارقام نه دي خپاره شوي.   لا معلومه نه ده، د څلورو کاندیدانو: محسن رضايي میرقاید،... Читать дальше...

د ننګرهار چارواکي د دغه ولایت په سره رود ولسوالۍ کې د دوه افغان ځواکونو او ۸ وسله والو طالبانو د وژل کېدو خبر ورکوي. د ننګرهار مطبوعاتي دفتر ازادي راډیو ته په را استول شوېو معلوماتو کې ویلي چې د ننګرهار سره رود ولسوالۍ شمشپور سیمه کې د غازي بابا پوستو کې د مېشتو امنیتي ځواکونو په ځوابیه برید کې ۸ وسله وال طالبان وژل شوي او ۴ نور ټپيان دي. د معلوماتو له مخې، همدا راز د مخالفینو وسلې او مهمات هم د امنیتي ځواکونو لاس ته ورغلي دي. د ننګرهار مطبوعاتي دفتر وایي، په یاده نښته کې دوه سرتیري هم وژل شوي دي. Читать дальше...

په کونړ کې امنیتي مسوولین وايي، په شلتن او غازي اباد ولسوالیو کې يې د وسله والو طالبانو ډله ییزو بریدونه په شا تمبولي او یو شمېر کسانو ته يې مرګ ژوبله هم اړولې ده. د کونړ امنیه قوماندان سمونوال محمد یوسف مظلوم یار د شنبې په ورځ (د غبرګولي په ۲۹مه) ازادي راډیو ته په غازي اباد او شلتن  ولسوالیو کې د تېرې شپې جګړې په اړه وویل: "تېره شپه دښمن د غازي اباد ولسوالۍ کې ډله ییز بریدونه پلان کړي وو چې هلته ورته درنه مرګ ژوبله اوښتې ده او همدا راز يې په شلتن ولسوالۍ کې هم غټ برید کړی و چې حمله يي په شا تمبول... Читать дальше...

د افغانستان د کرنې او مالدارۍ وزارت وايي، په خوست ولایت کې د طبیعې ځنګلونو د خوندي کولو او بیارغولو په پار د جلغوزيو او چهارمغزو ۳۶۰ کورنۍ قوریې جوړې شوي دي. د دې وزارت له لوري په خپره شوي خبرپاڼه کې راغلي دي چې یادې قوریې د خوست په موسی خېلو، ځاځي میدان، تڼي، سپېره او شمل دومنده ولسوالیو کې جوړې شوي دي. په اعلامیه کې راغلي چې په دې پروژه ۶۵ میلیونه افغانۍ لګښت راغلی دی. د اعلامیې د معلوماتو له مخې په دې قوریو کې ۲ میلیونه نیالګي د درې کالو په موده کې روزل کېږي او وروسته په یادو شوېو ولسوالیو... Читать дальше...

د افغانستان د کلیو بیارغونې او پراختیا وزارت وايي، په تېرو شپږو میاشتو کې د اوبو رسولو ۱۰۰ پروژې بشپړې شوي دي. د دې وزارت ویاند فریدون اژند نن شنبه(د غبرګولي ۲۹مه)  ازادي راډيو ته وویل، دا پروژې د افغانستان په ۲۵ ولایتونو کې د ۳۶۴ میلیونه افغانیو په لګښت بشپړې شوي دي. دی وايي چې د دې پروژو په بشپړېدو سره په ۲۵ ولایتونو کې له ۲۵ زره زیاتو کورنیو ته د څښاک پاکې اوبه ورسېږي. په دې کې ۶۷ يې د سولر په وسیله د پاکو اوبو رسولو دغه شان ۵۹ د پاکو اوبو د ژورو څاه ګانو او ۴۲ د اوبو د ذخیره کولو پروژې شاملې دي.

د ملګرو ملتونو عمومي اسامبلۍ د یوې نااشنا پرېکړې په ترڅ کې پرون جمعه (د غبرګولي ۲۸مه) د برما پوځي کودتا وغندله او پر دغه هېواد یې د وسلو پر خرڅلاو بندیز ولګاوه.  د یوسل او درې نوي غړیو هېوادونو دې سازمان همدا راز د برما د مشرې انګ سان سوچي او نورو سیاسي زندانیانو د خوشې کېدو او په برما کې د مظاهره چیانو پرضد د خشونت او وسلو د استعمال د بندېدو غوښتنه وکړه.  د ملګرو ملتونو دا پرېکړه الزامي نه ده، خو د برما پوځي چارواکو ته چې د فبروري په لومړۍ نېټه یې کودتا وکړه او پر برما واکمنه شوه، یو سیاسي پیغام استوي.