په پاکستان کې د جمعیت علمای اسلام ګوند ویاند حافظ حمدالله وايي، په افغانستان کې دې د ښځو او نجونو په مخ ښوونځي او پوهنتونونه پرانیستل شي. هغه وویل چې هیڅکله یې افغان طالبانو ته دا مشوره نه ده ورکړې چې د نجونو پر مخ دې ښوونځي او پوهنتونونه وتړي او دا پرېکړه یوازې په افغان طالبانو پورې تړاو لري.
د بدخشان په یاوان ولسوالۍ کې د ځمکې ښویېدنې قربانیان اوس هم تر خیمو لاندې، د خلکو په کورونو او یا هم په دښتو او غرونو کې په خورا بد حالت کې ژوند کوي. د بدخشان په ياوان ولسوالۍ کې د ځمکې ښویېدنې يو قرباني حسيب الله وايي چې اوس هم سيمه له ګواښ سره مخ ده. هغه دغه راز وويل، د ځمکې ښویېدنې له پيل څخه څو ورځې تېريږي، خو د دغې پېښې قربانيان لا هم د سرپناه لپاره مناسب ځاى نهلري. نوموړي ازادي راډيو ته وویل: "د ځايي خلکو شاوخوا سل جريبه ځمکه ويجاړه شوې، څو لوى کلي چې شاوخوا ۵۰۰ تر ۶۰۰ پورې کورونه يې... Читать дальше...
د افغانستان د پخواني حکومت یو چارواکی او یو شمېر سیاسي کارپوهان ادعا کوي چې پاکستان په افغانستان کې د نجونو د زدهکړو مخه نیسي. د ملي امنیت پخوانی رییس او د ړنګ شوي جمهوري نظام د سولې د مذاکراتي ټیم مشر محمد معصوم ستانکزی ادعا کوي چې د جمعیت علمای اسلام پاکستان یوه پلاوي کابل او کندهار ته سفرونه کړي او طالب چارواکو ته یې مشوره ورکړې چې که ښځو ته د زدهکړو اجازه ورکړي، د ده په خبره تباه به شي. ستانکزي د کوم سند له وړاندې کولو پرته د یکشنبې په ورځ په خپله ایکسپاڼه کې لیکلي چې د پاکستان د جمعیت... Читать дальше...
په بېلابېلو هېوادونو کې د افغان مېرمنو د نه خوړلو اعتصاب لسمې ورځې ته ورسېد، چې یو شمېر یې له روغتیايي ستونزو سره مخ شوي دي. د ښځو د حقونو د فعالې تمنا زرياب پریاني خور زرمينه پریاني وايي چې تېره شپه د نه خوړو اعتصاب له امله د تمنا پریاني روغتيايي حالت خراب شو او روغتون ته ورسول شوه، خو په خبره یې د يکشنبې په ورځ بېرته د جرمني په کولن ښار کې د تحصن خېمې ته ستنه شوه. زرمینې پریاني، چې په دې اعتصاب کې له خپلې خور سره مله ده، ازادي راډیو ته یې وویل، سره له دې چې ډاکترانو د تمنا زریاب پریاني د نه... Читать дальше...
په پاکستان کې د جمعیت علمای اسلام ګوند وايي، په افغانستان کې دې د ښځو او نجونو په مخ ښوونځي او پوهنتونونه پرانیستل شي. د دې ګوند ویاند حافظ حمدالله له ازادي راډیو سره په خبرو کې زیاته کړه چې هیڅکله یې افغان طالبانو ته دا مشوره نه ده ورکړې چې د نجونو پر مخ دې ښوونځي او پوهنتونونه وتړي او دا پرېکړه یوازې په افغان طالبانو پورې تړاو لري. د افغانستان په تېر جمهوري نظام کې د ملي امنیت مشر معصوم ستانکزي ادعا کړې چې د جمعیت علمای اسلام پاکستان یوه پلاوي افغان طالبانو ته توصیه کړې چې د نجونو ښوونځي او پوهنتونونه دې نه پرانېزي. Читать дальше...
په هند کې نن د جيشل ډلې دوه ورځنۍ سرمشریزه پای ته ورسېده، چې په کې پر بېلابېلو نړیوالو مسایلو خبرې وشوې. د هند په پلازمېنه نوي ډیلي کې د جيشل ډلې سرمشریزې ته نن یکشنبه د فرانسې ولسمشر ایمانویل مکرون وویل که څه هم جيشل د سیاسي مسایلو پر ځای په نړۍ کې د اقتصادي مسایلو د حل لپاره ایجاده شوې، نو دا مناسبت ځای نه دی چې په اوکراین کې دې د جګړې په تړاو ډیپلوماتیک پرمختګ وڅېړل شي. د امریکا متحدو ایالتونو او روسیې هم د سرمشریزې نتیجه ستایلې، خو د اوکراین په روانه جګړه کې یې د مسکو رول په مستقیم ډول نه دی غندلی. Читать дальше...
د نشه يي توکو او جرمونو پر وړاندې د ملګرو ملتونو سازمان د مبارزې دفتر یا 'یو این او ډي سي' وايي، افغانستان په نړۍ کې د میتامفیتامین یا ښیښې تر ټولو چټک وده کوونکی هېواد دی. په افغانستان کې د میتامفیتامین یا ښیښې تولید د ودې په حال کې دی. د نشه يي توکو او جرمونو پر وړاندې د ملګرو ملتونو سازمان د مبارزې دفتر د یکشنبې په ورځ په خپل یو تازه راپور کې ویلي، سره له دې چې طالبانو د ۲۰۲۱ کال د اګست میاشت راپدېخوا د نشه یې توکو له تولید، قاچاق او د کوکنارو له کښت سره مبارزه اعلان کړی، خو د دوی د معلوماتو... Читать дальше...
د افغان قلم ټولنې په یو شمېر اروپايي هېوادونو کې خپل فعالیتونه بیا پیل کړل. په افغانستان کې له سیاسي بدلونونو دوه کاله وروسته د افغانستان قلم ټولنې د جرمني، ناروې، سوېډن، سویس او فرانسې په ګډون په بېلابېلو اروپايي هېوادونو کې د دفترونو په جوړولو سره خپل فعالیتونه بیا پیل کړل. د افغانستان د قلم ټولنې مسوولان چې د قلم د نړيوالې ټولنې غړي دي، وايي، د دوى موخه په اروپايي هېوادونو کې مېشتو شاعرانو او ليکوالو ته د فرهنګي زمينې برابرول دي. د دې ټولنې د جرمني څانګې مشر غفور ابرام ازادي راډيو ته وویل،... Читать дальше...
په مراکش کې د جمعې په شپه د ریښتر په کچه ۶ اعشاریه ۸ درجې زلزلې د مراکش سیاحتي ښارګوټی او شاوخوا کلي ولړزول. د وروستیو شمېرو له مخکې په دې زلزله کې د مړو شمېر له ۲۰۱۲ کسانو اوښتی او د ټپیانو شمېر بیا ۲۰۵۹ کسانو ته رسېدلی.
په چترال کې لا هم د پاکستان د پوځیانو او تحریک طالبان پاکستان ترمنځ وسلهوالې نښتې روانې دي. د خیبرپښتونخوا په چترال کې چارواکي وايي، د پاکستاني طالبانو او د دغه هېواد د امنيتي ځواکونو ترمنځ له تېرې چهارشنبې نښتې لا هم روانې دي او دواړو خواوو پر يوه او بل د درنو وسله ډزې کړې دي. د چترال مرستیال کمېشنر محمد علي نن یکشنبه د ازادي راډیو مشال څانګې ته وويل چې افراطي وسلهوالو پر پاکستاني پوځيانو دوه راکټونه وویشتل، خو چا ته په کې زیان نه دی اوښتی. هغه زیاته کړه چې د پاکستان پوځ د څرخي الوتکو له لارې د وسلهوالو پر مرکزونو بریدونه کړي دي. Читать дальше...
نن د سپټمبر لسمه له ځانوژنې د مخنیوي نړیواله ورځ ده. په داسې حال کې چې نن له ځانوژنې د مخنيوي نړيوالې ورځ ده، په سرپل ولايت کې د طالبانو حکومت امنيې قوماندانۍ د يوه ١٨ کلن هلک د ځان وژنې خبر ورکړی دی. د طالبانو حکومت د یادې قومندانۍ ویاند دین محمد نظري ازادي راډیو ته د دغه ځوان د جسد د تصویر په شریکولو وویل چې یاد ځوان د شنبې په ورځ ځانوژنه کړې ده. ویل کېږي دغه ځوان احمد رشاد د سرپل ولايت د کوهستاناتو ولسوالۍ د پسني کلي اوسېدونکى دی چې د ځان په زندۍ کولو سره ځان وژنه کړې ده. د طالبانو... Читать дальше...
تمنا زریاب پریاني چې د خوراکي اعتصاب په نهمه ورځ روغتون کې بستر شوې وه، بېرته د اعتصاب خیمې ته ستنه شوې ده. مېرمن پریاني ته نږدې کسانو ازادي راډیو ته وویل، د غوښتنو اورېدو پورې به خپل اعتصاب ته دوام ورکړي. له لسو ورځو راهیسې المان کې په افغانستان کې د ښځو د حقونو د نقض په غبرګون اعتصاب پیل کړی دی.
د پاکستان د بهرنیو چارو وزارت سرپرست له طالبانو غواړي چې په افغانستان کې د تحریک طالبان پاکستان یا 'ټي ټي پي' او نورې ترهګرې ډلې وځپي. په افغانستان کې د ترهګرو ډلو د شتون په اړه د پاکستاني چارواکو د ادعاوو په دوام، د دې هېواد د بهرنیو چارو وزارت سرپرست جلیل عباس جیلاني له طالبانو غواړي چې د تحریک طالبان پاکستان ټي تي پي او نورو هغو ډلو پر ضد جدي ګام پورته کړي چې د ده له قوله افغانستان کې دي. هغه چې پرون یې په اسلاماباد کې رسنیو سره خبرې کولې له طالبانو وغوښتل چې د 'ټي ټي پي' په ګډون هغه عناصر... Читать дальше...
په تورخم کې د پنځمې ورځې لپاره د دروازې تر بندېدو وروسته افغان سوداګرو د خپلو توکو بار موټرې جلال اباد ښار منډوي ته ستنې کړې. په دغو توکو کې مېوې او سبزي شاملې دي چې د خوسا کېدو له وېرې لیلام ته وړاندې شوي. نور په ویډیو کې:
د ملګرو ملتونو د نشه يي موادو او جرمونو په وړاندې د مبارزې اداره وايي، په افغانستان او شاوخوا هېوادونو کې د کریستال مت یا مت آمفتامین قاچاق د پام وړ زیات شوی دی. د دې ادارې د افغانستان څانګې نن یکشنبه په یوه مفصل راپور کې ویلي، په افغانستان کې د دغو خطرناکو نشه يي موادو تولید یو جدي خطر دی. د راپور له مخې هغه مت آمفتامین چې په افغانستان کې تولید شوي په اروپايي ټولنه، منځني ختیځ، جنوبي او ختیځه اسیا او ختیځه افریقا کې نیول شوي چې دا په افغانستان او ګاونډیو هېوادونو کې د دغو موادو د تولید زیاتوالی ښيي. Читать дальше...
نن پنځمه ورځ هم د تورخم دروازه د هر ډول تګ راتګ پرمخ تړلې ده او افغان سوداګر وايي، د دوی بار کړې تازه مېوې او سبزیجات په خوسا کېدو دي. د تورخم په بله غاړه کې هم ګڼ موټرونه چې په بېلابېلو مالونو بار دي، افغانستان ته د اوښتو په تمه دي. د لارۍ یوه چلوونکي کامران د ازادي راډیو مشال څانګې ته وویل: "سمنټ مو رابار کړي چې جلال اباد ته یې یوسو، لار بنده ده، پنځمه ورځ مو ده چې ناست یوو. تکلیفونه زیات دي، د اوبو ستونزه شته، په سودا پسې د جم بازار ته ځو. ځینو کسانو چې ترکاري بار کړې وه، خپل موټرونه یې تش... Читать дальше...
د ملګرو ملتونو د خوړو نړیوال پروګرام وايي، په افغانستان کې یو میلیون میندې او ماشومانو له هغو خوړو بې برخې شوي چې د خوارځواکۍ د درملنې او مخنیوي لپاره ځانګړي شوي دي. د دې ادارې د افغانستان څانګې نن په خپل ایکس شبکه کې د خپل یوه کلینیک د خوارځواکۍ د متخصصې بلقیسې څرګندونې خپرې کړي چې وايي، دغه خواړه د خوارځواکۍ د مخنیوي لپاره خورا مهم دي. هغې ویلي: "هغه میندې چې راځي همدا وايي چې له دغو خوړو سره په کور کې د دوی ماشومان ښه کېږي. زما پیغام همدا دی چې باید مرستې بندې نه شي، لا یې د دې خلکو لپاره... Читать дальше...
په مراکش کې خلک نن یکشنبه د وروستۍ زلزلې د قربانیانو لپاره ویر کوي. د جمعې ناوخته د ریښتر په مقیاس شپږ اعشاریه ۸ درجې یوې زلزلې د مراکش په نوم د دغه هېواد په جنوب ختیځ کې یوه سیاحتي سیمه او شا و خوا کلي ولړزول. د وروستیو رسمي شمېرو له مخې په دې زلزله کې د مړو شمېر له ۲۰۱۲ څخه اوښتی او د ټپیانو شمېر څه باندې ۲۰۵۹ ته رسېدلی دی. د ډېرو ټپیانو وضعیت خراب ښوول شوی دی. مرستندویې او ژغورونکې ډلې په نورو ژوندیو پاتې شویو کسانو پسې چې تر نړېدلو ودانیو لاندې راګیر پاتې دي، د پلټنې عملیات کوي.
د اوکراین چارواکي وايي چې روسیې نن سهار هم پر پلازمېنه کییف هوايي حملې کړي دي. اوکرایني چارواکو ویلي، په کییف او شاوخوا سیمو کې د دغو حملو پر مهال نږدې دوه ساعته د چاودنو غږونه اورېدل کېدل. د کییف ښاروال ویټالي کلیچکو ویلي، یو کس په پودیل تاریخي سیمه کې ټپي شوی او د ښار یوه پارک ته نږدې اور لګېدلی دی. بلخوا د اوکراین پلیو ځواکونو اعلان کړی چې د دغه هېواد د هوايي مدافعې دستګاه په ایران کې د ۳۲ جوړو شویو الوتکو له ډلې ۲۵ یې نسکورې کړي چې زیاتو دغو الوتکو د کییف بېلابېلې برخې په نښه کړې وې. دغه بې پېلوټه الوتکې د روسیې له خوا توغول شوې وې.
د سوډان د پوځ مشر عبدالفتاح البرهان وايي، دوی د سوډان د نږدې پنځه میاشتنۍ شخړې د حل لپاره افریقايي ټولنې ته اړتیا نه لري. نوموړي پرون شنبه دا څرګندونې داسې وخت کړي، چې په دغه هېواد کې د وروستیو شخړو د مړو شمېر له ۷۰۰۰ زیات شوی دی. د سوډان او افریقايي ټولنې ترمنځ کړکېچ وروسته له هغې اوج ته ورسېد چې د دې ټولنې د کمېسیون مشر موسی فکي محمد تېره اوونۍ د چټک ملاتړ ځواکونو په نوم د ملېشه وو له یوه سیاسي سلاکار سره وکتل، دې مسئلې د برهان د حکومت سخت عکس العمل وپاراوه. د سوډان د پوځ د مشر عبدالفتاح... Читать дальше...
د طالبانو حکومت د تورخم دروازې تړل کېدل د ښه ګاونډیتوب خلاف اقدام بللی دی. داسې مهال چې د تورخم دروازه د پنځمې ورځې لپاره بنده ده، د طالبانو حکومت په یوه اعلامیه کې د ملامتیا پړه پر پاکستان اچولې او د تورخم دروازې بندول یې د ښه ګاونډیتوب خلاف ګام بللی دی. دا اعلامیه چې د طالبانو حکومت د بهرنیو چارو وزارت تېره شپه خپره کړې په کې لیکل شوي: "د تورخم دواړو غاړو ته د جنازو سربېره په زیات شمېر مسافر مېرمنې، سپین ږیري او ماشومان بند پاتې دي چې په هېڅ ډول د توجیه وړ نهدي. " په اعلامیه کې د دې یادونه... Читать дальше...
د هېواد په شمال کې د سالنګ لویه لاره به له نن څخه تر نامعلومې نېټې پورې بنده وي. د سالنګونو د ساتنې او څارنې ریاست چې طالبان یې اداره کوي د دې کار علت د دې لویې لارې په اوږدو کې د بیارغونې د چارو پیل ښودلی دی. د دې ادارې رییس عبدالحلیم آغا پرون ازادي راډیو ته وویل، د سالنګ لویه لاره به د یکشنبې له ورځې څخه د ټولو مسافروړونکو او باروړونکو موټرو پرمخ بنده وي. د سالنګونو د لویې لارې د بیارغونې چارې مخکې پیل شوې وې خو د طالبانو حکومت څو ورځې ویلي وو چې له نننۍ ورځې څخه وروسته به په تونل کې دننه د کانکرېټ اچولو چارې پیل شي. Читать дальше...
د خوړو نړیوال پروګرام یا 'ډبلیو ایف پي' وايي چې په افغانستان کې ښځې تر بل هر وخت زیاتې له ټولنیز ژوند څخه څنډې ته شوې دي. د طالبانو حکومت له نژدې یو کال راهیسې د ملګرو ملتونو په ګډون د نړیوالو مرستندویو موسسو په دفترونو کې د ښځو پر کار بندیز لګولی دی. 'ډبلیو ایف پي' چې د ملګرو ملتونو اړونده اداره ده، پر خپل ایکس پاڼه په یوه بیان کې ویلي چې له ټولنیز ژوند څخه د مېرمنو له څنډې ته کېدو سره د کار روزګار او د خپلو ماشومانو د مړولو لپاره د ښځو فرصتونه محدود شوي دي. یاد سازمان پر ایکس شبکې په یوه... Читать дальше...
د طالبانو د حکومت پوځي چارواکي په بامیان ولایت کې د یو شمېر لرغونو او عتیقه آثارو د نیولو خبر ورکوي. باختر دولتي خبري آژانس چې طالبان یې اداره کوي راپور ورکوي چې دا آثار په بامیان کې دېره د ۲۰۹ قول اردو د ځواکونو له خوا کشف او ضبط شوي دي. راپور زیاتوي چې په ضبط شویو آثارو کې دوه بُتان، دوه مومیايي جسدونه، یو د سروزرو تاج، یو کتاب چې په سروزرو لیکل شوی او نور توکي شامل دي. طالبانو په دې وروستیو کې د افغانستان په نورو سیمو کې هم د قاچاقبرانو له منګولو د لرغونو آثارو د کشف او ضبط خبر ورکړی او... Читать дальше...
ملګري ملتونه او ایران وايي چې د منځني ختیځ، افریقا او آسیا هېوادونه، باید د دوړو او د شګو د هغو توپانو د مخنیوي لپاره په خپلو همکاري سره وکړي چې د اقلیمي بدلونونو له کبله زیاتوالی په کې راغلی. د ملګرو ملتونو سرمنشي انټونیو ګوټېرېش په یوه ویډیويي پیغام کې چې پرون د سپټمبر په ۹مه په تهران کې د شاوخوا پنځوسو دولتونو او پنځلسو نړیوالو بنسټونو استازو ته واورول شو، ویلي دي چې په دې برخه کې د مشارکت رامنځته کول خورا مهم دي. ګوټېرېش د غونډې ګډونوال په خپلو کې د همکارۍ پراخولو او د عملي اقداماتو په برخه کې ژمنتیا ته وهڅول. Читать дальше...
