Новости за 19.09.2023

د ملګرو ملتونو تعلیمي، علمي او کلتوري اداره یا یونسکو وايي، له ۲۰۲۱ کال وروسته په نړۍ کې د هغو ماشومانو او زلمیانو په شمېر کې شپږ میلیون زیاتوالی راغلی چې له زده کړو پاتې دي. د یونسکو له خوا ورکړل شوي معلومات ښيي چې د دې شمېرو د زیاتېدو یو علت په افغانستان کې له شپږم د لوړو ټولګیو پر زده کوونکو نجونو او په پوهنتونونو کې د نجونو پر تعلیم د طالبانو بندیز او ترڅنګ یې په ټوله نړۍ کې د زده کړو د پرمختګ د بهیر پر وړاندې روان رکود دی. د ۲۰۲۱ میلادی کال د اګست په میاشت کې پر افغانستان د طالبانو له بیا... Читать дальше...

د طالبانو د حکومت د اوبو او انرژۍ وزارت په نغلو کې د لمریزې انرژۍ د تولید د یوې پروژې د پرانیستو خبر ورکوي. دې وزارت نن پر ایکس شبکې په یوه بیان کې ویلي چې دا پروژه د لس میګا واټه برښنا د تولید ظرفیت لري. په بیان کې د طالبانو د حکومت د رییس الوزرا د اقتصادي مرستیال ملا عبدالغني برادر له قوله ویل شوي چې د دې پروژې د پرانیستو په غونډه کې یې ویلي، نورې دا ډول پروژې به هم په راتلونکي کې پلې شي. افغانستان له کلونو راهیسې د برښنا د کمښت له ستونزې سره مخامخ دی او اوسمهال خپله د اړتیا وړ برښنا تر... Читать дальше...

د امریکا دفاع وزیر وایي، اوکراین په تېرو درېیو میاشتو کې د روسي ځواکونو پر وړاندې په یرغلیزو عملیاتو کې ثابت پرمختګ کړی. لویډ اسټن دا څرکندونې نن د اوکراین او د متحدینو د دفاع وزیرانو د غونډې په درشل کې وکړې. ټاکل شوې د جرمني په رامشټاین لویه پوځي اډه کې د پنځوسو هېوادونو پوځي او دفاعي مشران ګډون وکړي. دا د رامشټاین د فارمت ۱۵ غونډه ده، خو د اوکراین نوی دفاع وزیر لومړی ځل ګډون په کې کوي. رستم عمروف چې د ولسمشر ولادیمیر زیلینسکي د نویو بدلونونو په ترڅ کې د دفاع وزیر په توګه ټاکل شوی، ویلي... Читать дальше...

تمه ده چې د امریکا ولسمشر جوبایډن به د ملګرو ملتونو عمومي اسمبلې ته په وینا کې خبرداری ورکړي چې که د اوکراین ټوټې کېدو ته اجازه ورکړل شي، معنا به یې دا وي چې د نړۍ هېڅ هېواد خوندي نه دی. بایډن به په خپله نننۍ وینا کې چې ځینې برخې یې له مخکې خپرې شوي ووايي چې روسیه په دې باور ده چې نړۍ به بلاخره ستړې شي او د اوکراین د لاندې کولو اجازه به ورکړي، خو پرته له دې چې له عواقبو سره یې مخامخ شي. د هغه د وینا متن زیاتوي چې نړیوال باید د دې بربنډ اشغال پر وړاندې ودرېږي څو دا خبره یقیني شي چې د سبا ورځې د احتمالي یرغلګرو مخه نیول کېږي.

د کابل - جلال اباد لویه لاره د یکشنبې ورځې راهیسې د غره ښویېدنې له امله د کابل دروازې په درې کیلومترۍ کې د ترافیکو پر مخ تړل شوې ده. د دې لويې لارې د بندېدو له امله خلک او سوداګر وايي، له ګڼو ستونزو سره مخ شوي دي. د مېوو او سبزیو ځینې سوداګر وايي، د کابل- جلال اباد لویې لارې بندېدو د هغو موټرو مخه نیولې چې پاکستان ته مېوه او سبزیجات لېږدوي او دې وضعیت سوداګر اندېښمن کړي دي. د تازه مېوو او سبزیجاتو یو سوداګر محمد یمین وايي، په دې ورځو کې یې د لارو د بندېدو له امله ډېر زیان لیدلی دی. نوموړي ازادي راډيو ته وویل... Читать дальше...

له پرسپولیس لوبډلې سره د النصر ټيم حضور له ګډوډۍ او بې نظمۍ سره مخ شو. د النصر ټیم پرټګالی لوبغاړی کرسټیانو رونالډو ایران ته په سفر کې د خپلې لوبډلې ملتیا کوي. ګڼ شمېر مینه‌والو له خپلو خوښو لوبغاړو سره د لیدو لپاره پر هوټل چپاو وروړی دی.

د خوړو نړیوال پروګرام یا 'ډبلیو ایف پي' خبرداری ورکوي چې د بودیجې له سخت کمښت سره مخ دی او د بودیجې د نه ترلاسه کولو په صورت کې به له افغانستان سره خپلې مرستې بندې کړي. د خوړو نړیوال پروګرام په افغانستان کې له اړمنو کسانو سره د مرستې لپاره د بودیجې پر کمښت اندېښنه ښودلې او ان خبرداری یې ورکړی چې د بودیجې کمښت به په افغانستان کې د دغه سازمان د فعالیتونو د ودرېدو لامل شي. د دې سازمان اجرایوي مشرې سينډي مکین تازه له 'اې بي سي' نیوز سره په مرکه کې ويلي چې د خوړو نړیوال پروګرام په خپل ۶۰ کلن تاریخ... Читать дальше...

د طالبانو د حکومت ستره محکمه خبر ورکوي چې د اساسي قانون په جوړېدو یې کار پیل کړی دی. د طالبانو حکومت چې په تېرو دوو کلونو کې یې حکومتولي بې له کوم قانون مخته وړې، اوس وايي چې‌ د اساسي قانون د جوړېدو لپاره یې کار پیل کړی دی. د طالبانو د حکومت د سترې محکمې رییس او قاضي‌القضات وروستیو کې په خپله‌ ایکسپاڼه دا خبر تایید کړی دی. د طالبانو تر کنټرول لاندې باختر خبري اژانس هم راپور ورکړی چې اوسمهال د سترې محکمې تر لارښوونې لاندې د اساسي قانون د جوړېدو کارونه روان دي. د طالبانو د اساسي قانون د جوړېدو... Читать дальше...

د افغانستان لپاره د روسيې ځانګړی استازی ضمیر کابلوف وايي، په افغانستان کې ټولګډونه حکومت او له نشه‌يي موادو او ترهګرۍ سره مبارزه د مسکو فارمټ شپږمې ناستې د اجنډا مهم ټکي دي. ټاکل شوې دغه غونډه د روانې میلادي میاشتې په ۲۹مه د روسیې په کازان ښار کې د طالبانو په ګډون ترسره شي. ضمیر کابلوف د دوشنبې په ورځ له ټاس خبري اژانس سره په خبرو کې ویلي چې په دغه ناسته کې به د سیمې هېوادونه په هغه مواردو هم بحث وکړي چې اوس یې اړتیا لیدل کېږي. د کابلوف په خبره، په دې به هم خبري وشي چې طالبان څنګه خپلو مکلفیتونو ته متوجه شي. Читать дальше...

اذربایجان په لانجمنه ناګورنو قره باغ سیمه کې پوځي عملیات چې هغه یې د ترهګرۍ ضد بللي، پیل کړي دي. اذربایجان وایي، په جلا شوې ناګورنو قره باغ سیمه کې یې د پوځي اهدافو پر ضد چې هغه یې قانوني بللي، عملیات پیل کړي دي. دې هېواد ویلي، په سیمه‌ییزه کچه د ترهګرۍ ضد دغه اقدام وروسته له هغې شوی چې نن د ورځې په لومړیو کې په دوو ماین چاودنو کې شپږ تنه ووژل شول. د توپخانې بریدونه نن لږ وروسته له هغې پیل شول چې باکو د ارمنستان ډلې چې هغه یې ورانونکو بللې په هغو دوو ماین چاودنو کې په لاس لرلو تورنې کړې چې... Читать дальше...

د ملګرو ملتونو د زده کړو، علمي او فرهنګي سازمان یا یونسکو وایي، له ۲۰۲۱ کال راهیسې په نړۍ کې د هغو ماشومانو او ځوانانو شمېر شپږ میلیونه زیات شوی چې له ښوونځي پاتې او یوه ډېره برخه یې هغه نجونې دي چې په افغانستان کې له ښوونځیو راګرځول شوي دي. د یونسکو په راپور کې راغلي چې له ۲۰۲۱ کال راهیسې په نړۍ کې د هغو ماشومانو او ځوانانو شمېر شپږ میلیونه زیات شوی چې له ښوونځي پاتې او اوسمهال دا شمېر ۲۵۰ میلیونه کسانو ته رسېدلی. د یونسکو له لوري ورکړل شوې شمېرې ښیي چې له ښوونځیو د پاتې شویو زده کوونکو ډېری... Читать дальше...

د ټولنیزې ایکس شبکې مالک ایلن مسک پرون دوشنبې وویل چې دغه انلاین شبکه ښایي پر ټولو کارونکو میاشتنی فیس وضع کړي. هغه وویل دې ته اړتیا ده چې په دغه شبکه کې د انلاین ګڼې ګوڼې مخه ونیول شي. د تکنالوژۍ دغه میلیاردر د تېر کال د اکټوبر له میاشتې راهیسې چې دغه شبکه چې پخوا ټویټر نومېده په ۴۴ میلیارد ډالرو پېرلې، یو زیات شمېر بدلونونه یې په‌کې راوستي دي. مسک د دې شبکې په زرګونه کارکوونکي له دندې لیرې کړي او د نورو بدلونونو ترڅنګ یې د امریکا د پخواني ولسمشر ډونالډ ټرمپ د اکونټ په ګډون چې پرې بندیز لګول شوی و، بېرته فعال کړي دي. Читать дальше...

سپینه ماڼۍ وايي، دوی طالبان په رسمیت نه‌دي پېژندلي او د دې کار هېڅ برنامه هم نه‌لري. سپینه ماڼۍ وايي، طالبان د نړۍ د غوښتنو او د خپلو ژمنو برعکس روان دي او له نړیوال مشروعیت سره یې واټن ډېرېږي. د سپینې ماڼۍ د ملي امنیت شورا ویاند جان کربي د دوشنبې په ورځ ناوخته رسنیو ته دا هم وویل چې متحده ایالات هېڅ داسې برنامه نه‌لري چې پر بنسټ یې طالبان په رسمیت وپېژني. هغه زیاته کړه: "موږ طالبان په رسمیت نه‌دي پېژندلي. اوسمهال د دې کار د کولو لپاره هېڅ برنامه نه‌‌شته. که طالبان غواړي په رسمیت وپېژندل شي،... Читать дальше...

هند نن سې‌شنبې له دې هېواده د یوه کاناډایي ډیپلومات د ایستلو خبر ورکړ. د رویټرز اژانس د راپور له مخې دغه اقدام څو ساعته وروسته له هغې کېږي چې اوتاوا د هند د استخباراتو یو جګپوړی مامور له دې هېواده وایست او هغه یې په کاناډا کې د سېکانو د یوه جلاغوښتونکي مشر په وژنه کې په لاس لرلو تورن کړ. د کاناډا صدر اعظم جسټن ترودو خپل پارلمان ته ویلي، په دې اړه یې تېره اوونۍ د جي‌شل په غونډه کې د هند له صدر اعظم نریندرا مودي سره هم خبرې کړي دي.  د هرډیپ سېنګ نیجر په نوم دغه سېک فعال د تېرې جون میاشتې په ۱۸مه... Читать дальше...

د سپینې ماڼۍ د امنیت شورا ویاند جان کربي یوځل بیا ټینګار وکړ چې طالبان د نړۍ د هیلو خلاف حرکت کوي او له دې ډېر لیرې دي نړیوال مشروعیت ترلاسه کړي. کربي دغه څرګندونې پرون دوشنبې ناوخته په نیویارک کې په یوه خبري کنفرانس کې وکړي او زیاته یې کړه چې د طالبانو پر وړاندې د امریکا تګلاره نه ده بدله شوې. هغه وویل، طالبان په افغانستان کې د حکومتدارۍ او له ښځو او نجونو سره د چلند په اړه د خپلو ژمنو خلاف عمل کوي. د سپینې ماڼۍ د امنیت شورا ویاند په افغانستان کې د ترهګرو ډلو په اړه په څرګندونو کې یوځل بیا... Читать дальше...

د خوړو نړیوال پروګرام خبرداری ورکوي چې د بودیجې له سخت کمښت سره مخ دی او که لازمه بودیجه ورته ونه رسېږي له افغانستان سره به خپلې مرستې بندې کړي. په همدې اړه په افغانستان کې د خوړو نړیوال سازمان له ویاند وحیدالله اماني سره مرکه شوې.

کاناډا یو لوړپوړی هندی ډیپلومات له خپلې خاورې اخراج کړ. دا اقدام وروسته تر دې وشو چې د کاناډا صدر اعظم جستن ترودو پرون وویل، د موثقو ادعاو له مخې د هند حکومت ممکن په کاناډا کې د یوه سېک فعال په وژنه کې لاس ولري. د هرډیپ سنګ نیجر په نوم دغه سک فعال د تېرې جون میاشتې په ۱۸مه د کاناډا په برېټېش کولبمیا سیمه کې په ډزو ووژل شو. د کاناډا صدر اعظم خپل پارلمان ته ویلي، په دې اړه یې تېره اوونۍ د جي شل په غونډه کې د هند له صدر اعظم نریندرا مودي سره هم خبرې کړي دي. د کاناډا بهرنیو چارو وزارت اخراج شوی... Читать дальше...

د خرسون سیمې د پخواني قومندان هینادی کهوتا جسد د اوکراین په پلازمېنه کیف کې وموندل شو. پولیس تراوسه نه پوهېږي چې ۴۹ کلن کهوتا ځان وژنه کړې او که د بل چا له‌خوا وژل شوی دی. د هغه مړی پرون د وشنبه د کییف د یوه کلي ګراچ ته نږدې وموندل شو. مېرمنې یې درې ورځې وړاندې د هغه د تري تم کېدو خبر ورکړی و. هینادی کهوتا ۲۰۲۱ کال کې د اوکراین د خرسون سیمې د څارونکي په توګه وټاکل شو، خو کله چې روسي پوځیانو د دې سیمې زیاته برخه لاندې کړه، نوموړی کییف ته وتښتېد. د اوکراین ولسمشر ولودمیر زیلینسکي دغه قومندان د ۲۰۲۲ کال د جولای په ۲۲مه له دندې لرې کړ.

مېل انلاین: مېل انلاین ورځپاڼې له زده کړو څخه د افغان نجونو د منع کېدو موضوع ته پام اړولی او لیکي، دوه کاله وړاندې طالبانو له شپږم ټولګي پورته نجونې ښوونځي ته له تلو راوګرځولې او افغانستان تراوسه په نړۍ کې هغه یوازېنی هېواد دی چې د ښځو پر زده کړو په کې بندیز لګول شوی دی. د اسوشېټېډپرېس اژانس په دې راپور کې چې مېل انلاین خپور کړی، ویل شوي چې د افغان ښځو او ماشومانو د حقونو مسئله به په نیویارک کې د ملګرو ملتونو د عمومي اسامبلې د اجندا یوه برخه وي. د ملګرو ملتونو عمومي منشي انټونیو ګوټېرېش هم... Читать дальше...

د افغانستان لپاره د ملګرو ملتونو د سرمنشي ځانګړې استازې روزا اتونبایووا د طالبانو د بهرنیو چارو وزارت له سرپرست امیرخان متقي سره لیدلي. یوناما یا په افغانستان کې د ملګرو ملتونو د مرستندویه ماموریت په خپله ایکسپاڼه لیکلي چې دا ناسته د افغانستان په اړه د ملګرو ملتونو د امنیت شورا د راتلونکې اوونۍ د غونډې په درشل کې د پراخو سلا مشورو په چوکاټ کې شوې. د یوناما د بیان له مخې د ملګرو ملتونو امنیت شورا به راتلونکې اوونۍ د افغانستان د وضعیت په اړه یوه غونډه ولري. یوناما په خپل بیان کې زیاته کړې چې... Читать дальше...

د خوړو نړیوال پروګرام خبرداری ورکوي چې د بودیجې له سخت کمښت سره مخ دی او که لازمه بودیجه ورته ونه رسېږي له افغانستان سره به خپلې مرستې بندې کړي. د دې پروګرام اجرایوي مشرې سنډي مکین له 'اې بي سي' نیوز سره په خبرو کې زیاته کړه چې د خوړو نړیوال پروګرام په خپل شپېته کلن تاریخ کې د بودیجې له بې ساري کمښت سره مخ دی او په افغانستان کې دومره پیسې هم نه لري چې ان همدا اکټوبر میاشت هم خپلو مرستو ته دوام ورکړي. ملګري ملتونه وايي، دا مهال په افغانستان کې له ۲۹ میلیونو ډېر خلک بشري مرستو ته اړتیا لري. د... Читать дальше...

د طالبانو حکومت د اوو نورو ولایتونو لپاره هم د دیني عالمانو شورا جوړه کړه. د طالبانو تر کنټرول لاندې باختر اژانس د طالبانو د حکومت د ویاند ذبیح‌الله مجاهد په حواله راپور ورکړی چې د بامیان، دایکندي، نورستان، میدان وردګو، سرپل، غور او لغمان په ولایتونو کې د علماوو شوراګانې جوړې شوي. مجاهد زیاتوي چې دغه شوراګانې د طالبانو د مشرتابه د حکم پر اساس جوړه شوې ده. هغه زیاته کړې چې دغه شوراګانې به د مشورې واک ولري، خو په دې اړه يې نور جزیيات ورنه کړل چې د کومو معيارونو پر بنسټ د دغو شوراګانو غړي ټاکل شوي دي. Читать дальше...

د پښتون ژغورنې غورځنګ وایي چې په پاکستان کې یې د افغان کډوالو د نیولو او ځورولو په غبرګون د ملګرو ملتونو د بشري حقونو عالي کمېشنر ته یو شکایت لېږلی دی. د پښتون ژغورني غورځنګ د حقوقي کمېټې غړي فضل رحمان اپریدي په دې اړه ازادي راډیو ته وویل: "موږ د ملګرو ملتونو د بشري حقونو د شورا مشر ته یو لیک په دې اړه استولی دی. دې سره زموږ نور پروګرامونه هم پلان شوي. موږ دا اواز په نړیواله کچه اوچتوو. په هېڅ صورت چې دا کوم غیر انساني، غیر اخلاقي او ناقانونه رویه چې له افغان کډوالو سره روانه ده دا موږ نه شو زغملی... Читать дальше...

د نړۍ د پېژندل شوي فوټبالر کریسټیانو رونالډو لوبډله النصر نن شپه ناوخته په تهران کې له پرسپولیس ټیم سره لوبه کوي. د دوی لوبه د تهران په ازادي سټډیوم کې د ننداره چیانو له حضور پرته ترسره کېږي. له رونالډو څخه په تهران کې د هغه زرګونه مینه‌والو ډېر تود او له شور ډک هرکلی وکړ. د پرسپولیس د ټيم مدیر هغه ته دوه ورېښمنۍ غالۍ ډالۍ کړې او د النصر د ټيم هستوګنې هوټل ته که څه هم سخت امنیتي تدابیر نیول شوي وو، خو لسګونه کسان ور ننوتل او هر یوه د رونالډو د لیدو هیله درلوده. د عربستان د فوټبال لیګ النصر... Читать дальше...