Новости за 11.09.2023

اروپايي ټولنې روسیې ته، د اوکراین په اشغال شویو سیمو کې د رای اخیستو له کبله خبرداری ورکړی او ویلي یې دي چې د دې اوونۍ د پیل په غیرقانوني انتخاباتو کې ښکېل کسان به د دې اقدام لپاره ځواب ووايي. مسکو نن ادعا وکړه چې د اوکراین په هغو سیمو کې چې د روسیې تر ولکې لاندې دي، د متحدې روسیې حاکم ګوند بریا ترلاسه کړې ده. په عین حال کې جرمني ویلي چې پر مسکو د نویو بندیزونو امکان هم شته. په دې پسې ډېر ژر بروکسل دا انتخابات وغندل او په یوه بیان کې یې وویل چې دا له نړیوالو قوانینو د مسکو بله سرغړونه ده. ... Читать дальше...

د اټومي انرژۍ د نړیوالې ادارې مشر رافایل ګروسي وايي چې د ایران د اټومي پروګرام له مسئلې سره د دې سازمان د غړو د لېوالتیا د کمېدو له کبله اندېښمن دی. هغه د دې هېوادونو نومونه یاد نه کړل. ګروسي نن په ویانا کې د اټومي انرژۍ د نړیوالې ادارې د مشرتابه د بورډ د غونډې په لومړۍ ورځ وویل، اندېښمن له دې کبله دی چې د ایران د روانو اټومي فعالیتونو په اړه یو ډول عادي وضعیت رامنځته شوی. ګروسي وايي ،دی ځکه اندېښنه لري چې د ایران د اټومي پروګرام وضعیت هماغه دی چې پخوا و، او کوم بدلون نه دی په کې راغلی. ... Читать дальше...

د امریکا د بهرنیو چارو وزیر د سپټمبر د یوولسمې په مناسبت په یوه بیان کې ویلي چې متحدایالاتو د تېرو څو کلونو په اوږدو کې د نړۍ په بېلابېلو برخو کې له خپلو متحدانو سره په ګډه د تروریزم د ځپلو لپاره مبارزې ته دوام ورکړی دی. په بیان کې د بلېنکن له قوله راغلي چې نوموړی وايي: "د سپټمبر د ۱۱مې یادونه موږ ته دا رایادوي چې باید د هغو کسانو پر ضد چې تروریستي فعالیتونه کوي جګړې ته دوام ورکړو." د ۲۰۰۱ کال د سپټمبر په یوولسمه د تروریستانو یوې ډلې په څو تښتول شویو الوتکو کې په نیویارک کې د نړیوالې سوداګرۍ... Читать дальше...

د ملګرو ملتونو د بشري چارو د همغږۍ دفتر یا اوچا وايي، د بودیجې د کموالي له امله په افغانستان کې روغتیايي او د تغذیې خدمتونو ته له سلو زرو څخه د زیاتو خلکو ته لاسرسی محدود شوی او یا هم دا خدمتونه پرې بند شوي دي. اوچا یوځل بیا خبرداری ورکړی چې په افغانستان کې د بودیجې د نشتوالي له امله به یو شمېر اړمنو خلکو ته روغتیايي خدمتونه محدود او یا هم پرې بند شي. اوچا د یکشنبې په ورځ په خپله ایکس پاڼه یا پخواني ټوېټر کې لیکلي چې په افغانستان کې تر سلو زرو ډېر کسان په نسبي یا بشپړ ډول له روغتیايي او تغذيې له خدمتونو بې برخې شوي دي. Читать дальше...

په مراکش کې له مرګونې زلزلې وروسته نن د درېیمې پرله‌پسې ورځې په مخه هم تر خاورو لاندې د مړو او احتمالي ژوندي پاته شویو د راایستلو چارې دوام لري. د مراکش کورنیو چارو وزارت تر دې دمه زلزله کې د ۲۱۲۲ کسانو مړینه او د ۲۴۲۱ ټپي کېدل تایید کړي.

د پاکستان په سند ایالت کې د افغان بندیانو مدافع وکیله منزه کاکړ وايي، د دغه هېواد پولیسو پرون په کراچۍ ښار کې تر ۱۵۰ ډېر افغانان ونیول. په کراچي ښار کې د پاکستاني پولیسو له‌خوا د افغانانو د نیول کېدو په اړه د راپورونو تر خپرېدو وروسته په پاکستان کې د افغان بندیانو مدافع وکیله منزه کاکړ وايي، یوازې د یکشنبې په ورځ او شپه له ۱۵۰ ډېر افغانان نیول شوي دي. مېرمن کاکړ د دوشنبې په ورځ ازادي راډيو ته وویل چې ډېر شمېر دغه افغانان تر پوښتنو لاندې دي. هغې زیاته کړه: "د یکشنبې په شپه او ورځ د کراچۍ ښار... Читать дальше...

د پېښور پر ورسک سړک نن دوشنبه یوې چاودنې د دغه هېواد یو پوله ساتی سرتېری وژلی او ۶ نور یې ټپیان کړي دي. نور جزییات په ویډیو کې:

د القاعده غړو د ۲۰۰۱م کال په همدې ورځ په نیویارک کې پر نړیوالو سوداګریزو ټاورونو برید وکړ. په دې پېښه کې نږدې درې زره کسان ووژل شول او زرګونه نور ټپیان شول. نور په ویډیو کې:

په مراکش کې له مرګونې زلزلې وروسته نن د درېیمې پرله‌پسې ورځې په مخه هم تر خاورو لاندې د مړو او احتمالي ژوندي پاته شویو د راایستلو چارې دوام لري. د مراکش په زلزله ځپلو سیمو کې د ژغورنې ټیمونه تر خاورو او ډبرو لاندې د ژوندي پاتې شویو کسانو د پلټڼې هڅه کوي. دغلته د تېرې شنبې په شپه د ریښتر په کچه شپږ اعشاریه اته درجې زلزله وشوه چې تر ټولو ډېر زیان یې د مراکش په نوم یوه تاریخي ښار ته واړوه. د مراکش دولت زلزله ځپلې سیمې ته امبولانسونه، د ژغورنې عمله او عسکر لېږلي چې د بېړنۍ ځواب ورکونې له چارو سره مرسته وکړي. Читать дальше...

په ننګرهار کې د طالبانو د والي دفتر په یوه اعلامیه کې ویلي چې پرون په تورخم کې د افغان طالبانو او پاکستاني چارواکو ترمنځ مذاکرات شوي، خو پایله یې نه ده ورکړې. په ننګرهار کې د طالبانو حکومت سيمه‌یيز چارواکي وايي، له پاکستاني لوري سره یې د تورخم دروازې د پرانیستلو په اړه مذاکرات بې پایلې و. په دغه ولايت کې د طالبانو د والي ویاند قاضي ملا عادل نن په یوه لیکلي پیغام کې ازادي راډیو ته تایید کړه چې دروازه لا تړلې ده او د پرانیستلو په اړه یې تازه معلومات نه‌شته. د ننګرهار د والي دفتر هم په یوه اعلامیه... Читать дальше...

د خیبر پښتونخوا چارواکي وايي نن د پېښور پر ورسک روډ بمي چاودنه کې د سرحدي ځواکونو 'ایف سي' يو سرتېری وژل شوی دی. د ژغورنې ادارې ۱۱۲۲ وياند بلال فیضي نن د سپټمبر په ۱۱مه مشال راډيو ته وويل چې په یوولسو بجې شوې چاودنه کې ۷ نور سرتېري او ۳ عام وګړي ټپیان شوي هم دي. د چارواکو په خبره، ژوبل کسان د پېښور 'سي ایم ایچ' روغتون ته د درملنې لپاره وړل شوي دي. تحریک طالبان پاکستان یا 'ټي ټي پي' د برید مسوولیت منلی دی. په خیبر پښتونخوا کې وسله‌وال بریدونه په داسې حال کې ډېر شوي چې د کورنيو چارو سرپرست... Читать дальше...

راپورونه وایي چې د شمالي کوریا مشر کیم جونګ اون د روسیې له ولسمشر ولادمیر پوتین سره د لیدو په هدف د روسیې ولادیفوستوک ښار ته روان شوی دی. د رویټرز خبري اژانس د راپور له مخې د شمالي کوریا او روسیې رسمې سرچینو تراوسه د سفر تایید نه دی کړی، خو د جنوبي کوریا یوې رسنۍ د یوې سرچینې په حواله ویلي چې د نوموړي سفر نن دوشنبه پيل شوی. ولادیفوستوک د روسیې او شمالي کوریا ګډې پولې ته په ۱۳۰ کیلو متري واټن کې پروت ښار دی. خبر کې راغلي چې کیم جونګ اون دغه سفر د ټرین په وسیله کوي او ټرین یې ولادیفوستوک ته خوځېدلی دی. Читать дальше...

د سپټمبر د ۱۱مې بریدونو د ۲۲مې کالیزې له رارسېدو سره سم، د امریکا د متحده‌ایالاتو د بهرنیو چارو وزیر یو ځل بیا له افغانستانه د امریکايي عسکرو د وتو ننګه وکړه، خو دا یې هم وویل، دوی دا بهیر په بشپړ ډول ارزوي. د امریکا د متحده‌ایالاتو د بهرنیو چارو وزیر انټوني بلېنکن له افغانستانه د امریکايی عسکرو د ویستو په اړه د ولسمشر بایډن پرېکړه ستونزمنه، خو مهمه وګڼله ویې ویل، هغه په دې فیصلې سره د امریکا تر ټولو اوږده جګړه پای ته ورسوله. بلېنکن تېره شپه له 'سي‌ این‌ این' تلوېزیون سره مرکه کې وویل، دوی د... Читать дальше...

د پاکستان په بلوچستان ایالت کې د فوټبال په شپږو تښتول شویو لوبغاړو پسې نن هم د پلټنې عملیات روان دي، خو تراوسه یې ځای ځایږی نه دی معلوم شوی. فرانس پرېس خبري اژانس د پاکستان د کورنیو چارو د لنډمهالي وزیر سرفراز بګټي په حواله ویلي چې د برمته شویو لوبغاړو د موندلو لپاره ټول موجوده امکانات په کار اچول شوي دي. دغه شپږ فوټبالران چې ویل کېږي د سنګسیلا سیمې بلوڅان دي، د تېرې شنبې په ورځ هغه مهال وتښتول شول چې د فوټبال یوې محلۍ سیالۍ ته روان وو. تراوسه د فوټبالرانو د تښتولو انګېزه معلومه نه ده او مسوولیت یې هم کومې ډلې پر غاړه نه دی اخیستی.

نن د سپټمبر ۱۱مه په امريکا کې دننه پر ځینو اهدافو د القاعده شبکې د تروریستي بریدونو ۲۲مه کالیزه ده. په دغو بریدونو کې دوه نړیوال سوداګریز مرکزونه او د امریکا دفاع وزارت ته څېرمه یوه ودانۍ په نښه شوې وې. دا پېښې د دې لامل شوې چې د امریکا په مشرۍ ناټو ځواکونه د القاعده شبکې د له‌منځه وړلو لپاره چې مشر یې اسامه بن لادن د طالبانو د واکمنۍ پر مهال په افغانستان کې و، پر دې هېواد بريد وکړي. د امریکا او ناټو تر برید وروسته د طالبانو د حکومت لومړۍ واکمني ړنګه شوه او د افغانستان په تاریخ کې یوه نوې پاڼه پرانیستل شوه. Читать дальше...

د تورخم لارې پرانیستلو لپاره د افغان طالب چارواکو او پاکستان حکومت استازو پرونۍ خبرې بې نتیجې پای ته رسېدلې دي. په تورخم کې د طالبانو د حکومت کمیسارۍ لخوا رسنيو ته په لېږل شوې خبرپاڼه راغلې چې کمیسار مولوي عصمت‌الله یعقوب له پاکستاني چارواکو سره مذاکرات درلودل، خو د ټولو مسايلو په حل هوکړه ونه شوه. له همدې امله دروازه پر شپږمه ورځ هم تړلې پاتې شوه. د سپتمبر پر شپږمه، په تورخم کې د پاکستانيو ځواکونو او افغان طالبانو ترمنځ هغه وخت نښته وشوه چې د پاکستاني چارواکو په وينا طالبانو له شويو موافقو څخه د سرغړونو په ترڅ کې يوه پوسته جوړوله. Читать дальше...

د بلوچستان حکومتي چارواکي وايي چې ۶۰ افغانان یې د نشه‌يي موادو د ساتلو او قاچاق په تور نيولي دي. د بلوچستان د اطلاعاتو سرپرست وزیر جان محمد اڅکزي پرون د سپټمبر پر لسمه د ازادې اروپا/ ازادي راډیو مشال څانګې ته وويل چې دا کسان په تېرو دوو ورځو کې په قلعه عبدالله او پشین کې نيول شوي دي. هغه زیاته کړه چې په تېرو پنځو کلونو کې په لومړي ځل دومره لوی عمليات وشول چې په ترڅ کې یې ۱۱ کيلو چرس، ۹۲ کيلو ايفيډين او ۱۶ کيلو ایيس نيول شوي دي.

د کندهار اوسېدونکې د اوبو د کمښت سره مخ دي او دا ستونزه ورځ تر بلې په پراخېدو ده. د دغه ولایت اوسېدونکي اړ دي چې د اوبو راوړلو لپاره څو کیلومتره مزل وکړي او هلته د څښاک اوبو د ترلاسه کولو په خاطر ساعتونه ساعتونه د اوبو خیریه ذخیرو ته په نوبت ودرېږي. بلخوا د کندهار د اوبو رسولو ریاست مسوولان وايي، د کندهار ښار د اتیا زره کورنیو څخه یوازې شاوخوا ۹ زره کورنیو ته اوبه رسولي دي. نور جزییات د لاندې لېنک په کېکاږلو سره اورېدلی شئ:

په مراکش کې د جمعې ورځې د زورورې زلزلې په نتیجه کې د مړو شمېر پرون یکشنبه ۲۱۲۲ ته ورسېد. په دغه هېواد کې ژغورونکي لا هم تر نړېدلو ودانیو لاندې په نورو ژوندیو پاتې شویو کسانو پسې د پلټنې عملیات پرمخ بیايي، خو په ځینو غرنیو سیمو کې د دوی کارونه له خنډ سره مخامخ شوي دي. اټکل کېږي چې د مړو او ټپیانو شمېر به لا پسې زیات شي. د مراکش د کورنیو چارو وزارت د پرونیو شمېرو له مخې، په دې زلزله کې د ټپیانو شمېر ۲۴۲۱ ته رسېدلی دی. تېره شپه هم د مراکش په مراکش نومې سیمه کې خلکو په خلاصه فضا کې تېره کړه.

د اسراییل یوې ورځپاڼې راپور ورکړی چې د اسراییل د استخباراتي ادارې مشر پرون ویلي، د ایران له‌خوا روسیې ته د میزاییلو د ورکولو هڅې شنډې کړای شوي دي. د ټایمز اف اسراییل له راپور سره سم د موساد ادارې مشر ډیویډ بارنیا په اسراییل کې د تروریزم ضد کلني کنفرانس ته په وینا کې دا توضیحات ورنه کړل چې د میزایلو ورکولو دغه هڅې څنګه او د چا له‌خوا ټکنۍ شوې دي. هغه د جزییاتو له ورکولو پرته ویلي: "زه داسې احساس کوم چې ډېر ژر به نورې موافقې هم شنډې شي." روسیې د میزاییلو په ګډون د نورو مهماتو ترلاسه کولو لپاره... Читать дальше...

د زده کړې د فعالې او د نوبل د سولې د جایزې د ګټونکې ملالې یوسفزۍ پلار ضیاالدین یوسفزی له یو شمېر هغو افغان ښځینه فعالانو سره یوځای شو چې په جرمني کې یې د ډوډۍ نه خوړولو اعتصاب کړی دی. یوسفزي پرون یکشبنې په خپله ټولنیزه شبکه ایکس کې له خپل یوه تصویر سره لیکلي چې د جرمن کولن ښار ته ځي چې د ده په وینا، د زړورو افغان ښځو د خوړو نه خوړلو له اعتصاب سره یوځای شي. هغه زیاته کړې چې له نړیوالې ټولنې غواړي، افغانستان د هغه ځای په توګه وپېژني چې په کې جنسیتي اپارټایډ حاکم دی. د جرمني په کولن ښار کې د یو... Читать дальше...

د خوړو نړیوال پروګرام یا 'ډبلیو ایف پي' ویلي چې که په افغانستان کې زیانګالو خلکو ته مرستې ونه رسېږي، د دې هېواد میلیونونه وګړي به په راروان ژمي کې خپلو سیمو پرېښودو ته اړ شي. د دې پروګرام د کاناډا څانګې پرون یکشنبې په خپله ایکس شبکه کې د افغانستان لپاره د دې پروګرام د عملیاتو د مشرې 'هسیو وي لي' یو ویډیویي پیغام خپور کړی چې نوموړې په کې ټینګار کړی چې د افغانستان په میلیونونه وګړي د راروان سخت ژمي لپاره تیاری نه لري. هغې له بسپنه ورکوونکو هېوادونو وغوښتل چې هر څومره ژر چې کېدای شي د خوړو له نړیوال... Читать дальше...

د ملګرو ملتونو د بشري چارو د همغږۍ اداره یا اوچا وایي، روان ۲۰۲۳ کال د بودیجې شدید کموالی سبب شوی چې سل زره افغانان لومړنیو روغتیایي خدمتونو او تغذیې ته محدود یا هم هېڅ لاسرسی ونه لري. د دې ادارې د افغانستان څانګې پرون یکشنبې په خپله ټولینزه شبکه ایکس کې لیکلي چې د مالي سرچینو د وچېدو په نتیجه کې دغه راز په هغو ولایتونو کې چې لومړیتوب ورکړل شوی، له پنځو کلونو کم‌عمره ۳۶ زره او شپږسوه ماشومان د تغذیې د پیاوړي کېدو لپاره د خوراکي موادو له بستو پاتې شوې دي. د اوچا په وینا، که د بودیجې کموالی دوام... Читать дальше...

د کډوالۍ نړیوال سازمان یا 'آی او ایم' وایي، په هرات ولایت کې یې ټیمونو د اوبو شل لاسي بمبې رغولې چې کولای شي له لس زره زیاتو کسانو ته پاکې اوبه برابرې کړي. د دې سازمان د افغانستان څانګې پرون یکشنبې په خپله ټولنیزه شبکه ایکس ويلي چې ۷۹ سلنه افغانان کافي د څښلو اوبو ته لاسرسی نه لري. د کډوالۍ نړیوال سازمان که څه هم نه دي ویلي چې دغه بمبې یې د هرات په کومو سیمو کې رغولې خود نذیر په نوم د هرات د یوه اوسېدونکي څرګندونې یې هم رااخیستي چې ویلي یې دي: "اوس کولای شو چې اوبه راوباسو، پرته له دې چې تر تېز... Читать дальше...

د اوکراین چارواکو پرون وویل چې د دې هېواد په ختیځ کې د روسیې په بریدونو کې دوه بهرني مرستندویان وژل شوي او دوه نور یې ټپیان شوي دي. د راپورونو له مخې د د دغو بهرنیو مرستندویانو پر موټر د سپټمبر په نهمه چاسیو یار ښار ته نژدې د روسیې له خوا برید شوی و. د روډ تو ریلییف موسسې په یوه اعلامیه کې ویلي چې بهرني مرستندویه کارکوونکي چې په دغه برید کې وژل شوی، یو یې کاناډایی او بل یې هسپانیایی پېژندل شوي او ټپیان هم د جرمني او سویډن اتباع دي. روسي چارواکو تر اوسه د دغې ادعا په اړه څه نه دي ویلي. روسیې... Читать дальше...