Новости за 09.11.2023

د کابل په دشت برچي کې د روانې اوونۍ د سې شنبې د ورځې د خونړې چاودنې په قربانیانو کې د یوې کورنۍ دوه غړي چې پلار او زوی کېدل هم شامل وو. د روانې اوونۍ د سه شنبې په ماښام د کابل ښار په لوېدیځ کې په یوه کاسټر موټر کې د چاودنې له امله د یوې کورنۍ دوه غړي هم وژل شوي دي. ۴۰ کلن محمد نسیم حیدري چې خټګر و او ۱۷ کلن زوی یې محمد مصطفی حیدري چې له خپل پلار سره یې یو ځای کار کاوه، د سې شنبې په ماښام کورته په لاره د چاودنې له امله ووژل شول. په دې پېښه کې چې مسولیت یې داعش وسله والو ومنلو د محمد نسیم حیدري دوه نور نږدې خپلوان هم ټپیان شوي دي. Читать дальше...

د اقتصادي همکاریو سازمان د غړو هېوادونو د مشرانو په نننۍ ناسته کې د ازبکستان ولسمشر شوکت میرضیایف په سیمه‌ییز مشارکت کې د افغانستان د فعالې ونډې غوښتنه وکړه. که څه هم افغانستان د دې سازمان غړیتوب لري، خو دې غونډې ته د طالبانو د حکومت نه و وربلل شوی.

د طالبانو د حکومت د رییس‌الوزرا دفتر وايي، ایران ورته ویلي چې افغانستان سر له سبا د نومبر له لسمې کولی شي د چابهار بندر څخه د صادراتو او وارداتو لپاره کار واخلي. دغه دفتر نن پر خپلې ایکس شبکې یا پخواني ټویټر لیکلي، د ریاست الوزرا اقتصادي مرستیال ملاعبدالغني برادر نن د نومبر ۹مه د چابهار بندر څخه د لیدو پر مهال له ایراني چارواکو غوښتي چې د دې بندر د ځمکې یوه برخه د اوږدمهال لپاره په مناسبه بیه افغانستان ته ځانګړې کړي. د ملابردار په مشري د طالبانو یو پلاوی د نومبر له څلورمې راهیسې په ایران کې دی... Читать дальше...

د افغانستان د بدن ښکلا لوبغاړي علي رضا اساهي د جنوبي کوریا په سیالیو کې د سرو زرو مډال ګټلی دی. د بدن ښکلا فدراسیون د خبر له مخې، ۵۰ کلن اسايي د ۸۵ کیلو ګرامه وزن په سیالانو کې تر ټولو د غوره بدن او اندام لرونکی پېژندل شوی او لومړی مقام یې ګټلی دی. د خبر له مخې له نوموړي سره د کوربه جنوبي کوریا، چين، هندوستان او جاپان هېوادونو لوبغاړو سیالي کوله. د ویلو ده چې تر دې وړاندې هم په دې برخه کې ګڼو افغان لوبغاړو ښې لاسته راړونې درلودې.

په غزه کې د اسراییلو د هوایي او ځمکنیو بریدونو له دوام سره هممهاله د لوېدیځو او عربي هېوادونو مشران نن د غزې پر وضعیت بحث کوي. ملګري ملتونه وایي، غزه کې له څه باندې یوې میاشتې بمبارۍ وروسته خلک په ناوړه بشري وضعیت کې دي او داسې حالت کې ګیر دي چې بشپړو خوړو او اوبو ته لاسرسی نه لري. په همدې حال کې د لوېدیځو او عربي هېوادونو، ملګرو ملتونو او غیردولتي بنسټونو استازي نن په پاریس کې سره غونډېږي چې د غزې پر وضعیت خبرې وکړي. په دغې غونډه کې په غزې تړانګه کې له ملکیانو سره د مرستو پر څرنګوالي او د... Читать дальше...

د ملګرو ملتونو د بشري چارو د همغږۍ دفتر یا اوچا وايي، د افغانستان دوه په درېیمه برخه ولسوالۍ په ماینونو او چاودېدونکو توکو ککړې دي. اوچا وايي، افغانستان په نړۍ کې یو له هغو هېوادونو څخه دی چې لا هم په کې ماینونه او ناچاوده مهمات شته. اوچا د چهارشنبې په ورځ پر خپله ایکسپاڼه یو راپور خپور کړ او ویې ویل چې د افغانستان د ۴۰۱ ولسوالیو دوه پر درېیمه برخه په چاودېدونکو توکو او ماینونو لړلې دي او هره میاشت یې له امله تر ۶۰ ډېر کسان وژل کېږي او یا معیوبېږي. اوچا زياتوي چې زيانمن شويو کسانو په ډله کې ډېری ماشومان دي. Читать дальше...

د تېر جمهوري حکومت يو شمېر پخواني پوځیان، چې له ګاونډیو هېوادونو ایران او پاکستانه د ایستلو له خطر سره مخ دي افغانستان ته د استولو په اړه اندېښمن دي. په داسې حال کې چې له ایران او پاکستان څخه د بې‌اسناده افغان کډوالو د ایستلو لړۍ چټکه شوې، د افغانستان د ړنګ شوي جمهوري نظام یو شمېر پوځیان بېرته افغانستان ته د تلو او خپل برخلیک په اړه اندېښمن دي. هغوی، چې په افغانستان کې د طالبانو د بیاځلې واکمنېدو وروسته د امنیتي ګواښونو او غچ اخیستنې له وېرې، ګاونډیو هېوادونو په ځانګړې ډول ایران او پاکستان ته... Читать дальше...

د افغانستان لپاره د ملګروملتونو د سرمنشي ځانګړې استازې او د ملګرو ملتونو د سیاسي استازولۍ یا یوناما مشره روزا اوتونبایوا وايي، پر افغان ښځو او نجونو د طالبانو د حکومت بندیزونه او محدودیتونه د دوی د حکومتولۍ د سیستم یوه نه جلا کېدونکې برخه ګرځېدلې ده. روزا اوتونبایوا د اسلامي هېوادونو د همکارۍ سازمان په کنفرانس کې د افغان ښځو او نجونو له حقونو نه د سرغړونې په اړه خپله اندېښنه څرګنده کړه. په دې کنفرانس کې چې د چهارشنبې په ورځ د سعودي عربستان په جدې ښار کې د 'ښځې په اسلام کې' تر سرلیک لاندې، ترسره شو، روزا اوتونبایوا وویل... Читать дальше...

په تېر جمهوري نظام کې په ولسي جرګه کې د کوچیانو د پخواني استازي ملا تره‌خېل محمدي کورنۍ تاییدوي چې نوموړی د طالبانو له خوا توقیف شوی دی. که څه هم معلومه نه ده چې هغه په کوم تاریخ نیول شوی، خو ورور یې حاجي موسی تره‌خېل په یوه ویډیو کې چې ټولنیزو شبکو کې ښکته پورته کېږي، له طالبانو غواړي چې ملا تره‌خېل محمدي خوشې کړي. هغه وايي: "حاجي ملا صاحب تره‌خېل نور راپرېږده، دوست لرو، دښمن لرو، ولا شرمېږو. په دې شرمېږو چې ټول دغه سابقه سیاسون وتښتېدل، مونږ ونه تښتېدو. حاجي ملا صاحب نور راپرېږده. د قوم مشر مو دی. Читать дальше...

د ازادي راډیو خبریاله، السو کورماشیوا مېړه چې د اکتوبر میاشتې په ۱۸ مه بندي شوه، وايي چې السو “سیاسي بندي ده”. کورماشیوا د روسیې او امریکا وګړتوب لري. د هغې مېړه، پاویل بوتورین هم د چک په پراګ ښار کې د ازادي راډیو مرکزي دفتر کارکوونکی دی.

د ملګرو ملتونو د خوړو نړیوال پروګرام یا 'ډبلیو ایف پي' مشره سېنډي مک کېن وايي، په داسې حال کې چې افغانان بې رحمه زلزلو ځپلي او ژمي ته تیاری نیسي، د راستنېدونکو لپاره د بودیجې داوم به ساده نه وي. نوموړې تېره شپه ناوخته پر خپله ایکسپاڼه لیکلي دي چې د ورځې زرګونه افغانان مجبورېږي چې له پاکستان څخه افغانستان ته ستانه شي. مک کېن زیاتوي، د خوړو نړیوال پروګرام دا مهال ۶۰ زره راستنو شویو کډوالو ته خواړه برابروي او د یو میلیون نورو راستنېدونکو د ملاتړ لپاره تیاری نیسي. په ورته وخت کې افغانستان ته تازه... Читать дальше...

د افغانستان لپاره د ملګرو ملتونو ځانګړې استازې روزا اوتونبایوا وایي، پر ښځو محدودیتونه د طالبانو د حکومت یوه نه بلېدونکې برخه ګرځېدلې ده. مېرمن روزا اوتونبایوا د چهارشنبې په ورځ د سعودي عربستان په جدې ښار کې د اسلامي هېوادونو د همکارۍ سازمان غونډې ته وویل، دغه محدودیتونه له افغاني کلتور او اسلامي ارزښتونو سره اړخ نه لګوي. هغې زیاته کړه: "دغو محدودیتونو دوی 'نجونې او ښځې' تر شپږم ټولګي پورته ښونځیو او لوړو زده کړو ته له لاسرسي راګرځولي دي. پر دې سربېره یې د ژوند په ټولو ټولنیزو، اقتصادي، فرهنګي او سیاسي ژوند کې هم د هغوی د ګډون مخه نیولې. Читать дальше...

پر غزې ښار د اسراییلو بریدونه نن داسې مهال روان دي چې لسګونه زره ناهیلي فلسطینیان له کورونو وتلي او جنوب خواته روان شوي دي. فرانس پرېس خبري اژانس لیکلي چې پر غزې اسراییلي ځواکونه هوایي بریدونه کوي او سړک په سړک له حماس وسله‌والې ډلې سره په جګړه اوښتي دي. ملګرو ملتونو ویلي چې له څه باندې یوې میاشتې شدیدې بمبارۍ وروسته سلګونه زره کسان په ناوړه انساني وضعیت کې له بشپړو خوړو او اوبو پرته ګیر پاته دي. د اسراییل صدر اعظم بنیامین نتنیاهو څو ځله په غزه کې د اوربند احتمال رد کړی دی. هغه د چهارشنبې... Читать дальше...

له پاکستانه د بې اسناده افغانانو د ایستلو بهير نن د نومبر په نهمه هم روان دی او ګڼې کورنۍ د تورخم او چمن له لارو افغانستان ته ستنې شوې دي. په تورخم کې د ملګرو ملتونو د کډوالو ادارې یوه چارواکي ارشاد خان نن د ازادي راډیو مشال څانګې ته وويل چې تېره شپه ناوخته څلور زره یو سل او دېرش ۴۱۳۰ بې‌اسناده افغان کډوال په تورخم دروازه افغانستان ته اړول شوي دي. د ده په خبره د نومبر تر اتمې پورې یوازې په تورخم افغانستان ته د ستنو شويو کډوالو شمېره دوه لاکه او لس زره نه ۲۱۰۰۰۰ زياته شوې ده. د پاکستان له بېلا... Читать дальше...

د افغانستان لپاره د ملګرو ملتونو د سرمنشي ځانګړې استازې او د ملګرو ملتونو د مرستندویه ماموریت یا یوناما مشرې روزا اوتونبایوا د سعودي عربستان په جدې ښار کې ښځې په اسلام کې تر عنوان لاندې د اسلامي هېوادونو د همکارۍ د سازمان یا 'او آی سي' کنفرانس کې ګډون وکړ. یوناما پرون چهارښنبې په خپله ټولنیزه شبکه ایکسپاڼه يا پخواني ټویټر کې لیکلي چې دا یو ښه فرصت دی چې په افغانستان کې د ښځو وضعیت چې دوی د دې هېواد د چارواکو له خوا له سختو بندیزونو سره مخ دي، په اجنډا کې وي. دغه راز ویل شوي چې د 'او آی سي' او... Читать дальше...

د افغانستان لپاره د امریکا دوو ځانګړو استازیو او لوړپوړې ډیپلوماتې د کابل په دشت برچي سیمه کې د سې شنبې د ورځې برید غندلی او د بشپړې څېړنې غوښتنه یې کړې ده. د افغان ښځو، نجونو او د بشري حقونو لپاره د امریکا ځانګړې استازې رینا امیري بېګا ناوخته په خپله ټولنیزه شبکه ایکس یا پخواني ټویټر کې لیکلي چې دوی روانه میاشت پر هزاره ګانو یوه بل برید غمجن کړي او زیاتوي، نه شي کېدای هزاره ګان چې په ځلونو د نرمو اهدافو په توګه په نښه شوي، یواځې پرېښودل شي. د اغلي امیري په وینا، د دغو وحشیانه بریدونو په اړه... Читать дальше...

په هرات کې د طالبانو د حکومت د کډوالو او راستنېدونکو چارو یو مسوول وایي، د همدې اوونۍ په څلورو ورځو کې نږدې څورلس نیم زره افغان کډوال له ایرانه د اسلام کلا بندر له لارې هېواد ته راستانه شوي دي. په اسلام کلا بندر کې د کډوالو د چارو سرحدي امر عبدالله قیومي د چهارشنبې په ورځ فرانس پرېس خبري اژانس ته ویلي، هره ورځ له درې زرو تر څلور نیم زرو پورې افغانان د ایران له خوا راستنېږي چې په وینا یې دا ورځنۍ شمېرې تېرې میاشتې ته په کتو دوه برابره زیاتوالی ښيي. تر دې وړاندې په ایران کې میشتو افغان کډوالو ازادي... Читать дальше...

د کندهار ښار د صرافانو مارکېټ د اعتراض له امله وتړل شو. د کندهار د صرافانو د اتحادې یوه غړي د نوم نه ښودلو په شرط ازادي رادیو ته وویل چې پرون چهارشنبه تر غرمې وروسته طالبانو یو شمېر صرافان چې په صرافۍ مارکېټ کې یې د پاکستاني کالدارو تبادله کوله وهلي، ټکولي او یو شمېر یې له پیسو سره یوځای له ځان سره وړي دي. د سرچنې په وینا، تر دې پېښې وروسته صرافانو د اعتراض په توګه د صرافۍ مارکېټ تر نامعلوم وخته پورې وتاړه. طالبانو که هم تراوسه په دې تړاو څه نه دي ویلي ، خو تر دې مخکې یې خلکو او سوداګرو ته... Читать дальше...

هغو فلسطینیانو چې د غزې د تر ټولو لوی ښار په مرکزي برخه کې اوسي، پرون چهارشنبې وویل، دوی ولیدل چې اسراییلي ځمکني ځواکونه له څو لورو مرکزي برخې ته ورنږدې کېدل. د سختدریځې حماس ډلې او اسراییل ترمنځ په ښاري سیمو کې د جګړې سختېدل به په زرګونو ملکي وګړي کډه کېدو ته اړکړي. د سیمې اوسېدونکو وویل چې اسراییلي سرتېرو د شدیدو بمباریو په ترڅ کې د غزې ښار دننه سیمو پر لور حرکت کړی. د هغه روغتون په یو کیلومترۍ کې نښتې شوي چې د اسراییل پوځ وایي حماس ور څخه د قوماندې د اصلي مرکز په توګه کار اخلي. حماس او... Читать дальше...

د امریکا دفاع وزارت وایي، امریکا پرون چهارشنبې د سوریې په ختیځ کې د هغو ملېشو اړوند تاسیساتو باندې هوايي برید وکړ چې د ایران له ملاتړه برخمن دي. پنټاګون ویلي دغه غچ اخیستونکی برید د هغو زیاتېدونکو حملو په ځواب کې شوی چې په تېرو څو اوونیو کې په سیمه کې دېره د امریکایي ځواکونو پر اډو شوي دي. دغه برید دوو امریکایي ایف۱۵ جېټ جنګي الوتکو له لوري د ایران د سپاه پاسداران انقلاب اړوند د وسلو د زېرمتون پر تاسیساتو شوی دی. دا په څه کم دوه اوونۍ کې دوهم برید دی چې امریکا یې د سختدریځو وسله والو پر تاسیساتو کوي.

د بشري حقونو په چارو کې د ملګرو ملتونو لوی کمېشنر ولکر تورک وایي، اسراییل او حماس وسله والې ډلې دواړو جنګي جنایتونه کړي دي. د رویټرز خبري اژانس د راپور له مخې تورک د رفح په بندر کې، چې له غزې سره پر پوله پروت دی، د چهارشنبې په ورځ وویل، دواړو لوریو تېره یوه میاشت کې بشري جنایتونه کړي دي. هغه ویلي، هغه جنایتونه چې حماس وسله والې ډلې د اکټوبر په ۷مه پر اسراییلو په برید سره وکړل، ناوړه وو. د ملګرو ملتونو دغه لوړپوړي چارواکي ویلي چې د اسراییل له خوا د فلسطین د ملکیانو ډله ییز مجازات هم جنګي جنایت دی. Читать дальше...

د ایران او تاجکستان ولسمشرانو ابراهیم رییسي او امام علي رحمان د خپل منځیو اړیکو پر پیاوړتیا خبرې کړي او څو هوکړې یې لاسلیک کړي دي. د تاجکستان د ولسمشرۍ دفتر ویلي چې دغو چارواکو د چهارشنبې په ورځ په دوشنبې ښار کې سره وکتل او له ویزې پرته یې د یوه او بل هېواد د وګړو د تګ راتګ په ګډون یو شمېر هوکړې لاسلیک کړې. نورې هوکړې د ټرانسپورټ، اقتصادي زونونو او د نشه یي توکو د مبارزې په برخو کې دي. د ایران ولسمشر داسې مهال تاجکستان ته سفر کړی چې وروستیو کلونو کې د تهران او دوشنبې اړیکې سړې وې. د ایران... Читать дальше...

د ایران حکومت د فرانسې تبعه لویز ارناود په پنځه کاله زندان محکوم کړ. نوموړی تورن دی چې ایران ته د سفر پر مهال یې تبلیغ کړی او د ایران ملي امنیت یې تر پوښتنې لاندې راوستی دی. د ازادي راډيو د خبر مرکزي څانګې د ارناود د کورنۍ په حواله لیکلي چې نوموړی د ګرځندوی په توګه ایران ته تللی دی. د دغه فرانسوي مور سیلویا ارناود د چهارشنبې په ورځ د یوې اعلامیې په خپرولو سره ویلي چې زوی یې په محکمه کې د مدافع وکیل له حضور پرته محکوم شوی دی. په دغې اعلامیه کې راغلي چې ۳۶ کلن ارناود چې بانکي سلاکار دی، د ګرځندویي... Читать дальше...

د کرکټ د پنځوس اوریزو سیالیو د نړیوال جام په دوام سبا افغانستان خپله نهمه سیالي له جنوبي افریقا سره کوي. دغه سیالي د افغانستان په وخت ماسپښين یوه بجه د هند په احمد اباد ښار کې ترسره کېږي. افغانستان د دغه جام په لوبو کې تراوسه ۴ لوبې ګټلي او ۴ نورې یې بایللي دي. افغان لوبډلې د پاکستان، انګلستان، سریلانکا او هالند لوبډلې ماتې کړي خو هند، نیوزلنډ بنګله‌دېش او اسټرالیا ته یې لوبې بایللي دي.

د ناټو سرمنشي ینس سټولټنبرګ وایي، د ناټو متحدان په غزه کې د جګړې له وقفو ملاتړ کوي چې غزې ته بشري مرسته ورسېږي. سټولټنبرګ دغه څرګندونې پرون په بروکسل کې د هنګري له ولسمشر کاتالین نوواک سره په ګډه خبري غونډه کې وکړې. د ملګرو ملتونو سرمنشي انټونیو ګوټېرېش وایي، مهمه ده اسراییل ته دا پوهاوی ورکړل شي چې هره ورځ د ده په ټکو د فلسطین د خلکو د بشري اړتیاوو د وحشتانکه انځورونو لیدل د اسراییل له ګټو سره په ټکر کې دي. ګوټېرېش د چهارشنبې په ورځ په غزه کې د وژل شویو ماشومانو شمېر په ټوله نړۍ کې د جګړو... Читать дальше...