Новости за 20.11.2023

د امریکا دفاع وزیر لوید اسټن نن (دوشنبې) د اوکراین چارواکو ته د متحدو ایالتونو د ملاتړ د دوام ډاډ ورکړ. اسټن داسې مهال کییف ته تللی چې د اوکراین په لویدیځو ملاتړو په ځانګړې ډول امریکا کې له " جګړې د ستړیا" اندېښنې راپورته شوي دي. د امریکا دفاع وزیر د اوکراین له ولسمشر ولادیمیر زیلینسکي سره په کتنه کې هغه ته ډاډ ورکړ چې د متحدو ایالاتو ملاتړ به له لاسه ورنکړي. اسټن زیلینسکي ته وویل: «ښاغلیه ولسمشره؛ هغه پیغام چې نن ما تاسو ته راوړی، دا دی چې د امریکا متحد ایالتونه له تاسو سره دي. موږ به د اوږدې... Читать дальше...

د افغان ويتنس په نامه یوه برېتانوي حقوقي ډله وايي، له هغه وخته چې طالبانو پر افغانستان بياځلي واک تر لاسه کړی، په افغانستان کې د ښځینه سیاسي فعالانو ان‌لاین ځورونه د پام وړ زیاته شوې ده. افغان ويتنس د دوشنبې په ورځ یوې سروې د پایلو په اړه د یوه راپور په خپرولو سره ادعا کړې، چې د ۲۰۲۱ کال له جنورۍ څخه تر ډسمبر پورې په ان‌لاین ډول د سپکاوي، ګواښونکو او ځورونکو پوسټونو لیکل د ۲۰۲۲ کال د ورته وخت په پرتله ۲۱۷ سلنه، ډېر شوي چې درې چنده زیاتوالی ښيي. د افغان ويتنس د دغه راپور له‌مخې، په ميانمار کې... Читать дальше...

د خيبر پښتونخوا په پېښور ښار کې مېشت یو شمېر افغان کډوال وايي، دلته هم د افغان کډوالو د نیولو لړۍ پیل شوې ده. دوی ادعا کوي، چې د پولیسو ترڅنګ په شخصي جامو کې هم خلک د دوی کورونو ته ورځي او د اسنادو پوښتنه ترې کوي. دا افغان کډوال وايي، دې مسلې دوی اندېښمن کړي دي او اوس ډېر وخت له خپلو کورونو نه وځي. له دې ډلې یو افغان کډوال چې بل هېواد ته خپل د پناغوښتنې کېس د مخ ته وړلو لپاره پاکستان ته تللی او نه غواړي نوم یې په راپور کې واخیستل شي، ازادي راډيو ته یې وویل: "ډېر وخت په کور کې پاتې کېږم او... Читать дальше...

د هلمند په ګرمسېر ولسوالۍ کې نن سهار یو موټر اوبو ته لویدلی چې د ښځو او ماشومانو په ګډون ۶ تنه سپرلۍ یې مړه شوي دي. په هلمند کې د طالبانو د اطلاعاتو او فرهنګ ریاست مرستیال ریاض هلمندي رسنیو ته ویلي چې په مړو کې یو نارینه، دوې ښځي او درې ماشومان شامل دي چې ټول د یوې کورنۍ غړي دي. د پیښي علت د موټر تېز سرعت بلل شوی.

د امریکا د دفاع وزیر لویډ اسټن کیف ته د سفر پر مهال ویلي، متحده ایالتونه د روسیې د یرغل په وړاندې د اوکراین د ازادۍ د جګړې ملاتړ ته دوام ورکوي. هغه د دوشنبې په ورځ پر خپله اېکس پاڼه یا پخواني ټویټر لیکلي:" زه کیف ته راورسېدم چې د اوکراین له مشرانو سره ووینم". دا کیف ته د امریکا د دفاع د وزیر په توګه د اسټن دویم سفر دی . نوموړی له پولنډه چې د ناټو غړی او د اوکراین ګاونډی دی، د ریلګاډي په وسیله کیف ته تللی دی. د ازادي راډيو د خبر مرکزي څانګې لیکلي چې امریکا پر اوکراین د جګړې له پيله دغه هېواد... Читать дальше...

د افغانستان کرکټ بورډ د لېسټ ای یو ورځنیو سیالیو پایلوبه بوست زون وګټله. دغه پایلوبه نن د نومبر په ۲۰مه نېټه د ننګرهار د غازي امان الله خان په لوبغالي کې ترسره شوه چې په پایلوبه کې بوست زون د امو زون ته د ۱۲۹ منډو په توپیر ماتې ورکړه. د پایلوبې پچه بوست ګټلې وه او توپوهنه یې وکړه، یادې لوبډلې د ۶ لوبغاړو په سوځېدو سره په ټاکلو ۴۵ اورونو کې ۳۳۶ منډې وکړې. دروېش رسولي د بوست لوبډلې په ګټه ۱۲۲ او بلال ترین ۸۸ منډې وکړې. امو لوبډلې چې د لیګ پړاو په سیالیو کې تر ټولو مخکښه وه، په پایلوبه کې ۴۰... Читать дальше...

د برېتانیا د بشري حقونو یوې ادارې موندلې چې په افغانستان کې د طالبانو له بیا واکمنۍ راهیسې د ښځینه سیاسي فعالانو د انلاین ځورونې پېښې زیاتې شوي دي. اسوشیتید پریس خبري اژانس لیکلي چې په دغه راپور کې د ټولنیزو شبکو ۷۸ زره پښتو او دري لیکنې راټولې او ارزول شوي دي. دا ځورونکي پوستونه د نژدې سلو افغان ښځینه سیاستوالو انلاین اکونټونو یا حسابونو ته لیکل شوي چې ځینې یې د جنسي تاوتریخوالي او مرګ د ګواښ په اړه دي. د برېتانیا د بشري حقونو دغه بنسټ لیکلي، د ۲۰۲۱ کال د جون او دسمبر میاشتې ترمنځ موده او... Читать дальше...

په چمن کې سلګونو پرلت کوونکو د چمن ــــ سپین بولدک لار د هر ډول تګ راتګ لپاره تر نا معلوم وخت وتړله. پرلت کوونکي وايي، دا اقدام یې د خپل اعتراض په ۳۱مه ورځ وروسته تر دې وکړ چې د پاکستان موقت حکومت د دوی دا غوښتنه چې په دې لاره د تګ راتګ لپاره باید د پاسپورټ او ویزو لرلو پرېکړه لغوه کړي، نه ده منلې. د سیمې یو اوسېدونکی سمیع‌الله ازادي راډیو ته په یوه رالېږلې ویډیو کې وايي، د چمن ــــــ بولدک په لویه لار ځای ځای اوسپنې او تېږي اچول شوي او دا لاره د تګ راتګ لپاره تړل شوې ده. نوموړی زیاتوي: "لاره مکمله بنده ده. Читать дальше...

د افغانستان د فوټبال ملي لوبډله د نړیوال او اسیا ملتونو جام د لارموندنې د دویم پړاو په سیالیو کې خپله دویمه لوبه له کوېټ سره ترسره کوي. د افغانستان د فوټبال فدراسیون د خبر له مخې، یاده سیالي به د نومبر میاشتې په ۲۱مه نېټه د کابل پر وخت ماسخوتن ۸:۱۵ بجې پیل شي. یاده سیالي به د سعودي عربستان د دمام ښار په لوبغالي کې ترسره شي. افغان لوبډله له څو ورځو راهیسې په یاد ښار کې په تمریناتو بوخته ده. د یادو سیالیو په ترڅ کې افغانستان خپله لومړۍ لوبه له قطر سره ترسره کړې وه چې ۸د ۱ پر وړاندې یې بایللې وه. Читать дальше...

د افغانستان د کورنيو لېسټ ای یو ورځنیو سیالیو پایلوبه د بوسټ او امو زونونو ترمنځ روانه ده. د پایلوبې پچه بوست لوبډلې ګټلې وه او توپوهنه یې کړې ده. یادې لوبډلې د ۶ لوبغاړو په سوځېدو سره په ۴۵ اورونو کې ۳۳۶ منډې کې دي. د بوست لپاره دروېش رسولي ۱۲۲ او بلال ترین ۸۸ منډې کړې دي. امو لوبډلې تر دې دمه خپل ۶ لوبغاړي له لاسه ورکړي دي او په ۲۸ اورونو کې یې ۱۵۰ منډې کړې دي.

د افغانستان کرکټ بورډ ادارې د اسیا جام سیالیو لپاره تر نولسو کلونو د کم عمره ځوانانو ملي لوبډله اعلان کړه. ټاکل شوې ده چې یادې سیالۍ د عربي متحده اماراتو په کوربتوب د راتلونکې ډسمبر میاشتې په ۸مه نېټه پیل شي او تر ۱۷مې نېټې به دوام وکړي. د افغان کرکټ بورډ د غوراوي کمېټې له لوري د نومبر په ۲۰مه نېټه د یادو سیالیو لپاره ۱۴کسیزه لوبډله اعلان شوه. په اعلان شوې لوبډله کې نصیرخان ( لوبډلمشر)، وفي الله تره خیل، جمشیدځدراڼ، خالدتڼیوال، اکرم محمدزی، سهیل خان زرمتی، رحیم الله زرمتی، نعمان شاه اغا، محمد... Читать дальше...

په کندهار کې د طبي بوټو ۴۰ نور ډولونه ثبت شوي دي. د دغه ولایت د کرنې او مالدارۍ ریاست چارواکي وايي د یادو بوټو له منځه یو شمیر يي سږکال په قراداد هم ورکړي چې له لارې ۴ میلیونه افغانۍ عاید په لاس ورغلی. په ورته وخت کې د کرنې کاروپوهان او د طبي بوټو ټولنې مسوولین وايي په افغانستان کې ۱۳۵۰ ډوله طبي بوټي شته چې باید په مسلکي ډول راټول شي. په دې اړه زموږ د همکار د راپور اوریدو لپاره لاندې لېنک پرانیزئ:

د امریکا د متحدو ایالتونو د دفاع وزیر لویډ اسټن نن دوشنبه د اوکراین پلازمېنې کیف ته رسیدلی دی. د ازادي راډیو د خبر مرکزي څانګې لیکلي، له اوکراینه د ملاتړ په هدف دا سفر داسې مهال ترسره کیږي چې د اوکراین په لویدیځو ملاتړو په ځانګړې توګه امریکا کې له " جګړې د ستړیا" اندیښنې راپورته شوي دي. اسټن پر خپله ایکس پاڼه یا پخواني ټویټر لیکلي" زه کیف ته راورسېدم چې د اوکراین له مشرانو سره ووینم". هغه ډاډ ورکړی چې متحده ایالتونه د روسیې د یرغل په وړاندې د اوکراین د ازادۍ د جګړې ملاتړ ته دوام ورکوي. روسیې... Читать дальше...

د امریکا د کانګرس د استازو جرګې د بهرنیو اړیکو کمېټه وایي، نړۍ باید د طالبانو د حکومت پر غړو د سفر بندیزونه پراخ کړي. د دغې کمېټې مشر مچ مککال تېره شپه پر خپله اېکس پاڼه یا پخواني ټویټر اروپا ته د طالبانو د حکومت د یوه غړي راتګ ته په اشارې لیکلي چې " دا د نه منلو وړ" کار دی. د طالبانو د حکومت د خوړو او درملو ادارې مشر عبدالباري عمر په دې وروستیو کې سلواکیا، بلجیم، هالنډ او جرمني ته سفر کړی چې د یوشمېر اروپایي چارواکو غبرګونونه یې هم پارولي دي. په جرمني کې د کونړ کلتوري تولنې مسوول، عزیز سرشار... Читать дальше...

د پښتون ژغورنې غورځنګ د اروپا څانګې پرون یکشنبه د فرانسې په پلازمېنه پاریس کې په خپل لاریون کې له افغان کډوالو سره د پاکستان وروستي فشارونه وغندل. دوی په عین حال کې د (PTM) د فعالانو د نیولو او شکنجې موارد وغندل. په لاریون کې د پي ټي ایم د فرانسې د برخې مشر حبیب الرحمن زمانخېل، د پي ټي ایم د اروپا تنظیموونکي ملک بازي، د افغان ماشومانو د خوندیتوب ادارې مشر رضا جعفري، د ښځو د حقونو فعالې ډاکټرې انیسې پشه یي او ځینو نورو ویناوالو خبرې وکړې. پاکستان د نوامبر میاشتې له لومړۍ نېټې له هغه هېواده... Читать дальше...

د ډومینیکن جمهوریت د اضطراري عملیاتو مرکز پرون اعلان وکړ، چې په دغه هېواد کې د سختو اورښتونو له کبله لږ تر لږه ۲۱ تنه مړه شوي دي. د کارایب سمندرګي په څنډه دغه پروت هېواد له پرون راهیسې د سختو اورښتونو شاهد و، چې د توفانونو او سېلابونو سبب شو او له کبله یې پلونه او سړکونه زیانمن شول او ځینې کورونه ونړېدل. څه باندې ۱۳زره کسان له خپلو سیمو بېځایه شوي دي. د دې پېښې د ۲۱ قربانیانو په ډله کې ۹ تنو یې د شنبې په ورځ وروسته له هغې ساه ورکړه، چې د درنو اورښتونو له کبله د یوې لویې لارې د یوه تونل دېوال پر نقلیه وسایطو ونړېد.

د حماس افراطي ډلې وسلوالو له اسراییلي ځواکونو سره چې هڅه یې کوله د غزې تر ټولو لوی کمپ ته ځان ورسوي، پرون یکشنبه جګړه کړې ده. له جګړې سره- سره امریکايي او اسراییلي چارواکي وايي، چې د ځینو یرغمل شویو کسانو د خلاصون لپاره پر یوه موافقه سلا کېدو ته نږدې شوې دي. کله چې حماس ډلې د اکتوبر میاشتې پر اوومه نېټه پر اسرائیل وژونکې حمله وکړه شا و خوا ۲۴۰ کسان یې یرغمل کړل، هغه حمله د دې سبب شوه، چې اسرائیل د حماس ډلې د ختمولو لپاره د فلسطینیانو پر دې کوچني قلمرو یعنې غزې تړانګه حملې پیل کړي. د امریکا... Читать дальше...

کاناډايي رسنۍ وايي شپږ افغانې کورنۍ چې د کاناډا د مهاجرت کیسونه یې درلودل، له پاکستانه بېرته افغانستان ته اخراج شوي دي. د کاناډا یوه پخواني پوځي جان فلتهم (Jon Feltham) ویلي، د دغو افغانانو د اخراج په اړه د پاکستان دریځ ډېر اندېښمن کړي دي. فلتهم د امن لارا په نوم د هغه غیرانتفاعي بنسټ د پروګرامونو مدیر دی، چې له بحراني هېوادونو د خلکو د ایستلو مسوولیت لري. هغه ویلي هڅه کوي، چې دغه کورنۍ له افغانستانه وباسي. ګڼ افغانان چې د امریکاد متحدو ایالتونو، کاناډا او نورو اروپايي هېوادونو د مهاجرت... Читать дальше...

د امریکا د پخواني ولسمشر مېرمن روزالین کارټر مړه شوه. د کارټر کورنۍ د یکشنبې په ورځ دا خبر اعلان کړ. د هغې میړه او د امریکا یوه پخواني ولسمشر جیمي کارټر، هم په یوه بیان کې ویلي چې روزالین په ټولو کارونو کې د ده لارښوده او مشوقه پاتې شوې ده. ښاغلي کارټر په ۲۱ کلنۍ کې له ۱۸ کلنې روزالین سره واده کړی وو او دوی د امریکا د ولسمشرانو په کورنۍ کې تر ټولو اوږد ګډ ژوند وکړ. روزالین کارټر د امریکا د لومړۍ مېرمنې په توګه د ولسمشر د سلاکارې په توګه د دندې تر څنګ د رواني روغتیا په برخه کې د حکومت د اصلاحاتو... Читать дальше...

د روسیې ولسمشر ولادیمیر پوتین به د G-20 مجازي غونډه کې برخه واخلي چې د چهارشنبه په ورځ به ترسره شي. د روسیې دولتي ټلویزیون دا خبره پرون یکشنبه (د نومبر ۱۹مه) وکړه. ولسمشر پوتین مخکې د سپتمبر په میاشت کې په هند کې د جي شل په کلنۍ حضوري ناسته کې برخه نه وه اخیستې. د هند صدراعظم نریندرا مودي د شنبې په ورځ (نومبر ۱۸) په یوه بیان کې وویل چې پوتین د ۲۰۲۲ کال په فبرورۍ کې پر اوکراین د خپل غیر قانوني یرغل له پیل راهیسې د جي شل په کلنۍ غونډه کې ګډون نه دی کړی. هند اوس مهال د G20 ګروپ مشري کوي.

د افغانستان لپاره د امریکا سفارت شارژدافیره کیرن ډکر وايي، افغان ښځې ستر اقتصادي ظرفیت لري او د افغانستان د راتلونکي سوکالۍ لپاره خورا مهمې دي. نوموړې دا خبره پرون یکشنبه په اېکس پاڼه کې د ښځینه متشبثینو د ورځې په مناسبت وکړه. هغې په کابل کې د بي بي خدیجې په نوم د ښځو له خوا د یوه جوړ شوي نندارتون ملاتړ کړی او د هغوی کارونه یې ستایلي دي. اغلې ډکر زیاته کړې چې افغان مېرمنې زياتو فرصتونو او بازارموندنې ته اړتيا لري. یو شمېر سوداګرې ښځې بیا وايي چې له دې نندارتونه ډېره ګټه نه شي کولای. د طالبانو... Читать дальше...

نن دوشنبه د نومبر ۲۰مه د ماشومانو له نړیوالې ورځې سره برابره ده. د ملګرو ملتونو د ماشومانو وجهي صندوق (یونیسف) په خپله اېکس پاڼه کې ويلي، چې په هر ځاى کې د هر ماشوم د حقونو د خوندي کولو لپاره ځان ژمن بولي. تر دې مخکې یونیسف ویلي وو چې په افغانستان کې شاوخوا ۱۶ میلیونه ماشومان له لوږې سره مخ دي او اټکل کیږي چې په ۲۰۲۳ کال کې به په افغانستان کې څه باندې دوه میلیونه او ۳۰۰ زره ماشومان له سختې خوارځواکۍ سره مخ شي. له بلې خوا د ماشومانو د ملاتړ اداره اټکل کوي چې د طالبانو له خوا د زده کړو د بندیز... Читать дальше...