کندهار کې یوه ځوان په رضاکاره ډول ماشومانو ته د ښار په بېلابېلو سیمو کې، درې ځانګړي کتابتونونه جوړ کړي دي. دغه کتابتونونه، شاوخوا ۴۵۰۰ جلده د ماشومانو د مطالعې لپاره ځانګړي کتابونه لري، چې ماشومان دغه کتابونه د مطالعې لپاره خپلو کورونو ته وړي او وروسته یې بېرته کتابتون ته راوړي. نور تفصیل د لاندې غږيز فايل په کېکاږلو اورېدلی شئ:
په تاجکستان کې دوه زلزلو سلګونه کورونه ویجاړ کړي او تر سلو زیات پسونه او څاروي يې وژلي دي. د تاجکستان د بېړنیو حالاتو کمېټې ویاندې امید یوسفي نن "د مارچ۲۳مه" په یوه بیان کې ویلي، د لومړۍ زلزلې مرکز د هېواد په شمال سغد کې مستچوه غرنۍ سیمه کې د پالدورک کلی و. یوسفي په بیان کې زیاته کړې، لومړی زلزله د ریښتر په کچه ۵ یا ۶ درجې وه خو تر دې څو ساعته وروسته دویمه زلزله بیا د لومړی پرتله کمزورې وه. د یوسفي په وینا زلزله کې چاته مرګژوبله نهده اوښتې. د پالدورک کلی چارواکو ویلي، د زلزلې له کبله درې... Читать дальше...
د اروپايي ټولنې مشرانو د پنجشنبې په ورځ په راتلونکي دولسو میاشتو کې اوکراین ته د یو ملیون توپچي مهماتو د استولو پلان ته چمتوالی وښوده، څو د روسیې د یرغل پر وړاندې جګړه کې د کییف مرسته وکړي. نن د بلجیم په بروکسل کې د اروپايي هېوادونو مشرانو په سرمشریزه کې په دې اړه خبرې شوي دي. دغې ناستې ته د اوکراین ولسمشر ولودمیر زلنسکي د ویډیو کنفراس له لارې وصل و. له دې یوه اوونۍ وړاندې د اروپا د دفاع او بهرنیو چارو وزیرانو اوکراین ته د وسلو د اخیستلو د چټکېدو پلان تصویب کړی و.
د امریکا بهرنیو چارو وزارت وايي، له افغانستانه د امریکايي ځواکونو د وتلو په اړه د معلوماتو د بیا کتنې لپاره چمتووالی نیسي او تر یوې میاشتې کمه موده کې به یې د دغه هېواد له کانګرس سره شریک کړي. د امریکا بهرنیو چارو وزیر انتوني بلېنکن د چهارشنبې په ورځ د امریکا د سنا مجلس په استماعیه غونډه کې وویل: "زه ژمن یم او هوډ لرم چې دا معلومات کانګرس ته ورکړم او موږ به د اپریل تر نیمایي دا کار وکړو. نو زه کولی شم تاسو ته ووایم چې تاسو به زموږ د موندنو پایله ترلاسه کړئ. موږ به موندنې شریکې کړو او په راتلونکو... Читать дальше...
افغانستان کې د تېرې سه شنبې شپې د زلزلې له امله رامنځته شوې مرګ ژوبله سمیع الله د شمالي ولایت بدخشان اوسېدونکي دی، هغه سیمه چې د سې شنبې په شپې د زلزلې مرکز و. دی وایي، د زلزلې له امله یې کور ویجاړ شوی او مېرمن یې رواني صدمه لیدلې. ده ازادي راډيو سره خبرو کې وویل، کور یې په پور جوړ کړی دی او بېړنیو مرستو ته اړتیا لري. نوموړی وايي: "شاوخوا اووه که اته لکه افغانۍ مو کور جوړ کړ، تر اوسه مو یې لا پور نه دی ورکړی، د زلزلې له امله کورونه درز شوي او نور هم ډېر تاوان راته رسېدلی او اوس بیا له سره... Читать дальше...
پر سياحتي شرکتونو له افغانستان بهر د خلکو د لېږد په بهانه د پيسو تښتولو ادعا د کابل ښار یو تن اوسېدونکی چې نهغواړي د امنیتي ستونزو له امله یې نوم په راپور کې خپور شي، خو خپله هغه کیسه له ازادي راډیو سره شریکوي چې، د ده په خبره قاچاقبر کاناډا ته د تللو په پلمه د ټول عمر ګټلې پیسې ورنه تښتولې دي. دی وایي قاچاقبر په کاناډا کې د تحصیلي بورس ژمنه ورسره کړې وه. نوموړی وايي: "په پیل کې یې ۸۵۰ ډالر واخیستل، بیا یې ۱۱۰۰ډالر په دې پلمه رانه واخیستل چې زما د پوهنتون فيس او نور لګښت به کاناډا کې پرې... Читать дальше...
د اوکراین پوځ وایي، ځواکونو یې تېره ورځ په ختیځه جبهه کې د روسیې لسګونه حملې په شا تمبولې دي. د اوکراین د پوځ لوی درستیز نن په یوه خبرپاڼه کې ویلي، اوکرایني ځواکونو په تېرو ۲۴ ساعتونو کې د دونیڅک په سیمه کې د روسیې ۸۳ حملې په شا تمبولي دي. ډېرې دغه حملې پر باخموت ښار چې په ختیځ کې د مسکو د یرغل پریوه مرکزي ډګر بدل شوی، شوې وې. پوځ همدارنګه وویل، روسیې د دونیڅک سیمې پر نورو ښارونو، لکه لیومان او دیویفکا او شختارسک هم فشارونو ته دوام ورکړی او ادعا یې کړې چې، دښمن ته د پوځیانو، وسلو او پوځي تجهیزاتو په برخو کې د پام وړ زیانونه اوښتي دي. Читать дальше...
د افغان ښځو، نجونو او بشري حقونو لپاره د متحدهایالاتو ځانګړې استازې رینا امیري هغه افغان مېرمنې چې، د طالبانو په وړاندې د خپل حق غوښتنه کوي ستايي او وايي، نړۍ باید ورسره مرسته وکړي. اغلې امیري له یو امریکايي ټلوېزیون سيايناین سره په مرکه کې ويلي، افغان مېرمنې د طالبانو په وړاندې د درېدو لپاره همکارۍ ته اړتیا لري. اغلې اميري ويلي: "ډېر کله فکر کېږي چې افغان مېرمنې قرباني دي، افغان مېرمنې رهبرانې دي، هغوی غښتلې او پیاوړې دي او د خپلو حقونو لپاره مبارزه کوي، نړۍ باید دا باور مات کړي چې ګنې افغانې... Читать дальше...
په اروزګان ولایت کې یو شمېر بزګران د طالبانو له حکومت نه د کوکنارو په وړاندې د بدیل کښت غوښتنه کوي. دغه بزګران چې نهغواړي د امنیتي ستونزو له امله یې نومونه په راپور کې واخیستل شي وايي، طالبانو د کوکنارو کښت بند کړی، خو داسې بدیل یې نهدی وړاندې کړی چې دوی د خپل د ژوند اړتیاوې پرې پوره کړي. يو تن کروندګر وايي: "دا به ښه کار و چې د تاریاکو په مقابل کې یې موږ ته بل بدیل راکړی وای، اوس غنم دي او غنم دومره ګټه نهکوي، غوښتنه مو همدا ده چې د تاریاکو په مقابل کې موږ ته بل تخم راکړي، داسې تخم چې هغه... Читать дальше...
د اروپایي ټولنې مشران به نن د ملګروملتونو له سرمنشي انتونیو ګوتېرش سره د اوکراین د جګړې په اړه خبرې وکړي. دغه راز به د اروپايي ټولنې مشران هغه پلان تصویب کړي چې کییف ته د توپچي مهماتو لېږد زیاتوي. ګوتېرش به نن په بروکسل کې د دې ټولنې د دوه ورځنۍ سرمشریزې مېلمه وي. ګوتېرش داسې مهال په دې سرمشریزه کې چې د بحث یوه مهمه موضوع به یې پر اوکراین څرخي ګډون کوي چې، څو ورځې مخکې د ملګروملتونو او ترکیې په منځګړیتوب د تور سمندرګي له لارې د اوکراین د غلو صادراتو موافقه لږ تر لږه شپېته ورځې تمدید شوه. ... Читать дальше...
په بدخشان ولایت کې دوه ماشومان د یوه لاسي بم په چاودنه کې مړه شوي دي. په بدخشان کې د طالبانو د اطلاعاتو او فرهنګ رئیس معزالدن احمدي په یوه خبرپاڼه کې ویلي، دا پېښه پرون چهارشنبې د دې ولایت د تګاب کشم ولسوالۍ په شهیدګان کلي کې رامنځته شوې ده. خبرپاڼه کې راغلي، پېښه هغه مهال رامنځته شوه چې، څوماشومانو چې یو لاسي بم یې موندلی او هغه یې له نورې وسپنې سره د پلور لپاره لېږداوه، پرې چاودلی دی. د هغه په خبره په دې پېښه کې پنځه نورماشومان ټپیان دي. درې ورځې وړاندې په غور کې د لاسي بم چاودنې په ورته... Читать дальше...
سپینې ماڼۍ پرون چهارشنبې اعلان وکړ چې، له افغانستان څخه د امریکایي ځواکونو د وتلو په اړه د حکومت د اوږدې مودې ځنډېدلې بیا څېړنې پایلې به په راتلونکې میاشت کې اعلان شي. کانګرس او د امریکا خلک به دا ارزونه وګوري چې د امریکا د تر ټولو اوږدې جګړې په پای ته رسېدو سره څه تېروتنې شوي. د ۲۰۲۱ کال د اګست په میاشت کې له افغانستانه د امریکايي ځواکونو وتل د افغانستان د حکومت او د دې هېواد د پوځ چې امریکا یې له نږدې دوو لسیزو راهیسې ملاتړ کاوه، د ګړندي ړنګېدو او بیا واک ته د طالبانو د رسېدو سبب شو. د ملي... Читать дальше...
د نوروز د نمانځلو په اړه تاريخي مالومات او په اړه يې د کرهکتونکي ډاکټر احسان الله درمل سره خبرې، د مېندو په اړه د نورمحمد لاهو او د پسرلي په اړه د امينې فنا شعرونه په دې خپرونه کې را اخيستل شوي دي. دغه راز ننګرهار کې د نارنج ګل مشاعره او د استاد محمد اصف صميم ستاينغونډه او ترڅنګ يې له کندهاره د يوې لويې ادبي غونډې حال درکوو. ازادي راډيويي مجله چې هره اوونۍ يې احمد شيبر چمتو کوي، د لاندې غږيز فايل په کېکاږلو يې اورېدلی شئ:
د سه شنبې د شپې زلزلې له امله افغانستان کې لږ تر لږه څلور کسان مړه او لسګونه نور ژوبل شول. په دې راپور کې د زلزلې له امله د لغمان اوسېدونکو ته رسېدلي زیانونه را اخیستل شوي دي.
اوکرایني چارواکي وایي، تېره شپه د دغه هېواد په بېلابېلو ښارونو کې نهه تنه د روسي ځواکونو په بریدونو کې وژل شوي دي. رویټرز خبري اژانس د اوکراین د ولسمشر ولودمیر زلنسکي په حواله ویلي، دا بریدونه ښيي چې روسیه سولې ته لېوالتیا نهلري. بل لورته د برېتانیا پوځي استخباراتو اعلان کړی چې، په بخموت ښار کې د روسیې د ماتېدو احتمال شته. پر دغه ښار له تېرو څو میاشتو راهیسې د روسي او اوکرایني ځواکونو جګړه روانه ده او روسیه یې د لاندې کولو هڅه کوي.
د ایران او سعودي عربستان د بهرنیو چارو وزیرانو ژمنه وکړه چې ژر به ملاقات سره وکړي. د فرانس پریس خبري اژانس د راپور لهمخې دغه ژمنه نن سهار د سعودي د بهرنیو چارو وزیر فیصل بن فرحان او ایراني سیال یې حسین امیر عبدالهیان په ټیلفوني خبرو کې وکړه. د سعودي عربستان رسمي خبري اژانس (SPA) هم راپور ورکړی چې، دواړو وزیرانو یو بل ته د روژې مبارکي ورکړې او تهران او ریاض کې یې د دغو هېوادونو د سفارتونو د بیا پرانيستې په اړه خبرې کړي دي. د سیمې دوو سیالانو سعودي او ایران تېره میاشت د چین په منځګړیتوب هوکړه وکړه چې ډيپلوماتیکې اړیکې به له سره جوړوي. Читать дальше...
په لندن کې د لومړي ځل لپاره تېر ماښام د روژې مبارکې میاشتې د رارسېدو له کبله په واټونو کې دېرش زره څراغونه بل شول. د برېتانوۍ ورځپاڼې ګارډین د راپور لهمخې، دا لومړی ځل دی چې یوه اروپایي ښار کې د روژې په مناسبت داسې ننداره ترسره کېږي. د لندن ښاروال صادق خان چې خپله هم مسلمان دی، تېر ماښام د دغو څراغونو بټن کېکاږله. دا نوښت د یوه غیر انتفاعي سازمان (Ramadan Lights UK) لهخوا رهبري شوی دی او لګښت یې له خلکو اخیستل شوی. نن د مارچ ۲۳مه په اسلامي نړۍ کې د روژې لومړۍ ورځ ده.
بیزنیس ټایمز: د بیزنیس ټایمز ورځپاڼې په خپلې وروستۍ ګڼې کې لیکلي، په افغانستان کې د طالبانو له خوا د نجونو د ښوونځیو د بندېدو سربېره د دې ډلې ځینې مشران خپلې لوڼې په پټه کورنیو ښوونځیو او یا له هېواد بهر ښوونځیو ته استوي. طالبانو په افغانستان کې د بیا ځلي واکمنۍ د پیل راهېسې له شپږم ټولګي پورته د نجونو ښوونځي بند ساتلي او تېر کال یې پوهنتونونو ته هم د نجونو پر تګ بندیز ولګاوه. خو د بیزنیس ټایمز ورځپانې د امریکايي والسټریټ ژورنال ورځپاڼې د یو راپور حواله ورکړي چې وايي، د ځینو طالب مشرانو د کورنیو... Читать дальше...
د سعودي عربستان سترې محکمې اعلان وکړ چې نن د روژې مبارکې لومړۍ ورځ ده. په متحدهعربي اماراتو، مصر، کویټ، بحرین، لبنان او په یو شمېر نورو اسلامي هېوادو کې هم نن د روژې لومړۍ ورځ ده. په افغانستان کې د طالبانو د کار او ټولنیزو چارو وزارت اعلان کړی دی چې، د روژې په لومړۍ ورځ رخصتي نهشته او په ټول افغانستان کې به رسمیات وي.
د چین ولسمشر د روسیې درې ورځنی سفر د څو توافقنامو له لاسلیکولو سره پای ته ورساوه. د روسیې ولسمشر ولادمیر پوتین د شي جین پنګ سفر بریالی او ګټور وباله او ویې ویل چې، د ماسکو او پیکنګ تر منځ د همکاریو نوی فصل پيل شو. په ورته وخت کې د امریکا د متحدهایالتونو د بهرنیو چارو وزیر انتوني بلېنکن ویلي دي چې، له روسیې څخه د چین سیاسي او ډیپلوماتیک ملاتړ د واشنګټن له ګټو سره په ټکر کې دی. بلېنکن پرون د امریکا د استازیو جرګې د بهرنیو اړیکو کمېټې ته وویل چې، د ده په اند له روسیې څخه د چین ملاتړ د اوکراین د جګړې د اوږدېدو سبب کېږي. Читать дальше...
د یو شمېر سترو نړیوالو بنسټونو موندنې ښیي چې، پر اوکراین د روسیې د څه باندې یو کلن برید له امله د اوکراین بیارغونه څلور سوه یولس ملیارډه ډالرو ته ضرورت لري. نړیوال بانک، ملګرو ملتو، اروپایي کمېسیون او اوکراین د خپلو ارزونو نتیجه پرون خپره کړه. نړیوال بانک وایي چې، د روسیې د تیري له امله د اوکراین زیربناوې، ودانۍ او د خلکو ټول ژوند ته سخت زیان اوښتی دی. روسیې پروسږکال د فبرورۍ په څلرویشتمه پر اوکراین خپل غیر موجه برید پيل کړ چې لاهم روان دی.
تمه ده چې، د امریکا د متحد ایالتونو د بهرنیو چارو وزارت له افغانستانه د امریکایي ځواکونو د وتلو په اړه خپل راپور د درې اوونیو په ترڅ کې کانګرس ته وړاندې کړي. دا خبره د امریکا د بهرنیو چارو وزیر انتوني بلېنکن د چهارشنبې په ورځ په واشنګتن کې د سنا یوې استماعیه غونډې ته وکړه. په استازیو جرګه کې د جمهوري غوښتونکو مشر روانه اوونۍ خبرداری ورکړ چې، د بهرنیو چارو وزیر که چېرته د دوی له غوښتنې سره سم اسناد وړاندې نهکړي، احضار به یې کړي. جمهوري غوښتونکي انتقاد کوي چې، له افغانستانه د دوه زره یو ویشتم... Читать дальше...
د درې اړخیزو سیالیو په لړ کې د افغانستان تر ۱۹ کلونو کمعمره ملي لوبډلې سریلانکا لوبډلې ته په ۶۲ منډو ماتې ورکړه. دغه سیالۍ چې د چهارشنبې په ورځ د مارچ په ۲۲مه نېټه ترسره شوه، افغان لوبډلې د پچې په ګټلو لومړی توپوهنه غوره کړه. افغان لوبډلې د ټولو لوبغاړو په سوځېدو سره په ۴۹.۲ اورونو کې د ۲۹۹ منډو هدف وټاکه. په افغان توپوهونکو کې محمدهارون خان ۸۸، خالدتڼیوال ۴۵، کامران هوتک ۴۳ او سهیل خان ۳۴ منډې جوړې کړې. د مېلمه لوبډلې له لوري راناټونګا او کلوپانا ښه توپ اچونه وکړه، دواړو په ترتیب سره ۴ او ۳ وېکټې واخیستې. Читать дальше...
د بغلان ولایت په جلګه ولسوالۍ کې موندل شوې په لسګونو سیکې ملي موزیم ته وسپارل شوې. په بغلان کې د طالبانو د اطلاعات او کلتور ریاست چارواکو د چهارشنبې په ورځ وویل چې، پنځه اویا سیکې او یوه کوزه یې د (یرم) په سیمه کې په وروستیو کې ترلاسه کړې وې چې ملي موزیم ته یې تحویل کړې. د دې طالب چارواکو په وینا دا سیکې د ساسانیانو د دورې مربوط دي چې، دوه زره کاله پرې تېر شوې دي.
د ملګرو ملتو د ماشومانو د ملاتړ صندوق (یونېسف) وایي، سږکال په افغانستان کې شپېته فیصده نجونې له زدهکړو پاتې شوي دي. د یونېسف د زدهکړو د برخې مسوولې ادریانا وګیلار تېر ماښام (مارچ ۲۲مه) ازادي راډیو ته وویل چې، یو ملیون نجونې د طالبانو د فرمان له امله اغېزمنې شوې دي. نوموړې ويلي: "موږ اټکل کوو چې له دریو ماشومانو یو تن په افغانستان کې په ښوونځي کې نهدی شامل. د دوی شپېته فیصده نجونې دي. دا په دې معنا ده چې نږدې درې میلیونه نجونې به له ښوونځي محرومه شي یا به هیڅکله هم بیا ښوونځي ته ولاړې نهشي."... Читать дальше...
