Новости за 10.02.2023

د ابوظبي په کمپ کې یو شمېر مېشت افغان کډوال له خپل نامعلوم برخلیکه سر ټکوي. د ابوظبۍ په کمپ کې پراته یو شمېر افغان کډوال چې امریکا ته د تګ په هیله دغلته شپې سبا کوي د خپل نامعلوم برخلیک معلومول غواړي. د تېر جمهوري نظام پخوانۍ نظامي څارنواله سلطانه خاک نجات چې له تېر یو نیم کال راهیسې د ابوظبي په کمپ کې مېشته ده وايي، اته میاشتې وړاندې یې امریکا د تګ لپاره ټول کارونه بشپړ شوي، خو لا هم انتظار ده او دغه حالت یې ځوروي. نوموړې ازادي راډیو ته وویل: "اته-نهه میاشتې کېږي چې د خپل کېس کارونه مې بشپړ شوي، خو یوازې انتظار راپاتې دی. Читать дальше...

په ترکیه کې د افغانستان سفارت وايي، د ترکیې د جنوب له درېیو زلزله ځپلو سیمو څخه یوازې په یوه کې د مړو شویو اتیا افغانانو مړي خاورو ته سپارل شوي دي. هاتای د عثمانیې او غازیان تېپ ترڅنګ د ترکیې د جنوب هغه سیمې دي چې د دوشنبې د ورځې تر ټولو زیات تلفات لري. په انقره کې د افغانستان قونسلګري وايي چې د هاتای په یوه سیمه کې د زلزلې په نتیجه کې شاوخوا اتیا مړه افغانان تراوسه خاورو ته سپارل شوي دي. د افغانستان قونسل پسرلي حکیمي نن ازادۍ راډیو ته وویل: "د سفارت له خوا یو ټیم د هاتای، عثمانیې او غازیان تېپ ښارونو ته استول شوی دی. Читать дальше...

په وروستیو ورځو کې بامیانو کې سړه هوا تر منفي ۴۰ درجو رسېدلې وه. د سړې هوا له امله لږ تر لږه د ۸ کسانو مړینه د طالبانو ځايي مسؤولینو لخوا تایید شوې ده. د ژمي سړې هوا او بیوزلي د سمڅو د اوسېدونکو لپاره ژوند تر پخوا سخت کړی دی.

د ښځو د حقونو یو شمېر فعالانې وایي، د افغانو ښځو د حقونو محدودلو مسئله په نیوکو او غبرګونونو نه شي حل کېدای.

بلقيس احمدي د امريکا بهرنيو چارو وزارت د ښځو د نړيوالو چارو دفتر له خوا د جنسیتي اتلوالۍ جايزه ترلاسه کړه. بلقیس احمدي چې مدني فعاله ده، د افغان ښځو لپاره د خپلو فعالیتونو له امله د امریکا بهرنیو چارو وزارت د ښځو د نړيوالو چارو دفتر لخوا د جنسیتي اتلوالۍ جایزه وګټله. د امريکا د متحده ايالاتو بهرنيو چارو وزير انټوني بلېنکن د بلقيس احمدي له فعاليتونو څخه چې د افغان ښځو او نجونو او په افغانستان کې د بشري حقونو لپاره يې کړي، مننه کړې. په افغانستان کې د بشري حقونو، ښځو او نجونو لپاره د امریکا ځانګړې... Читать дальше...

د ملګرو ملتونو د ماشومانو وجهي صندوق (یونېسف) وايي، افغانستان تېر کال تر ټولو ناوړه بشري بحران تجربه کړ. زکيه يوه افغانه مېرمن ده، وايي د ژوند وضعيت يې د تېر کال په پرتله خراب شوی دی. نوموړې ازادي راډيو سره په خبرو کې وويل، چې هيڅ ډوډۍ راوړونکی او عايد نه‌لري او له دې امله اړتيا لري چې، په هره مياشت کې کوم بنسټ يا يو کس په منظمه توګه له‌هغې سره مرسته وکړي. نوموړې وايي: "بايد يوه مؤسسه او يا کوم کس وي، چې په هره مياشت کې راته کارت جوړ کړي او له ماسره مرسته وکړي، اقتصادي وضعيت مې ډېر خراب دی،... Читать дальше...

د ملګرو ملتونو سازمان د امنیت شورا یو شمېر غړو هېوادونو په افغانستان کې د ترهګرۍ د پراختیا او د داعش ډلې له‌خوا افغانستان، سیمې او نړۍ ته د ور پېښو ګواښونو په اړه خبرداری ورکړ. د امنیت شورا په پرونۍ غونډه چې نړۍ ته د داعش له‌خوا د ورپېښو ګواښونو په اړه جوړه شوې وه، چې په‌کې د چین استازي ژنګ جون وویل، داعش ‌ډله افغانستان او سیمې ته د بیا ستنېدو په حال کې ده. هغه د داعش او د ترکستان اسلامي غورځنګ ترمنځ د ګډو تبلیغاتو او د نظامي او عملیاتي پرسونل د تبادلې په اړه هم اندېښنه وښوده او له طالبانو یې... Читать дальше...

د اوکراین د دویم لوی ښار خارکیف پر مهمو بنسټونو د څو حملو او نن سهار وختي په زاپوریژیا کې د انرژۍ پر سکټور د مسکو د څو بریدونو راپورونه ورکړل شوي دي. په وروستیو ورځو کې روسي ځواکونو د اوکراین په جنوب او ختیځ کې خپلې حملې سختې کړي او د اوکراین په زیاتو برخو کې د هوايي حملو د خطر زنګ کړنګول شوی دی. د زاپوریژیا د ښاري شورا منشي اناتولیه کورتییف ویلي، دغه ښار د یوه ساعت په موده کې ۱۷ وارې ویشتل شوی دی. هغه په وینا له کله چې د ۲۰۲۲م کال په فبرورۍ کې روسیې پر اوکراین بشپړ یرغل پیل کړی دا پر دغه ښار تر ټولو سختې حملې وې. Читать дальше...

د کرېکټ نړیوالې شورا له لوري په سویلي افریقا کې نن (جمعه) د ښځو د شل اوریزو سیالیو نړیوال جام پيليږي. دغه سیالۍ چې د فبرورۍ میاشتې تر ۲۶مې نېټې دوام کوي لومړۍ سيالي به یې د کوربه سویلي افریقا او سریلانکا ترمنځ وي. په دې نړیوال جام کې د کرېکټ نړیوالې شورا ۱۰ بشپړ غړيتوب لرونکي هېوادونه برخه لري. ټولې لوبډلې په دوو ګروپونو وېشل شوي دي چې، په الف ګروپ کې اسټرالیا، بنګله‌دېش، نیوزیلنډ، سویلي افریقا او سریلانکا یو ځای دي او په ب ګروپ کې انګلینډ، هندوستان، ایرلینډ، پاکستان او ویسټ اینډیز سره لوبيږي. Читать дальше...

د پولنډ او اوکراین ولسمشرانو اندژې دودا او ولودمیر زلنسکي د پولنډ په جنوب ختیځ ژیشوف کې پرون د کتنې پر مهال د سیمې پر وضعیت خبرې وکړې. د پولنډ د ولسمشر دفتر نن جمعه په ټویټر کې لیکلي، چې د پولنډ ولسمشر په بروکسل او نورو اروپايي پلازمېنو کې د خپلو وروستیو ډيپلوماتیکو فعالیتونو راپور وړاندې کړ. په ټوېټ کې راغلي، دواړه مشرانو د سیمې پر وضعیت هم په خپلو خبرو کې تمرکز وکړ. د پولنډ د ولسمشر دفتر زیاتوي، دواړه ولسمشرانو د جګړې په لومړۍ کرښه کې پر اوسني وضعیت هم خبرې وکړې او د پوځي ملاتړ لپاره یې د ګډو اقداماتو پر اړتیا ټینګار وکړ. Читать дальше...

نن د غله جاتو نړیواله ورځ ده او داسې وخت لمانځل کېږي، چې په افغانستان کې د تېرو کلونو وچکالیو، طبیعي افتونو او نورو ستونزو د غله‌جاتو پر حاصلاتو اغېز کړی دی. د خوړو نړیوال پروګرام د افغانستان څانګه وايي، دوی پر اړو کسانو ژېړ نخود او لوبیا وېشي، ځکه دا قوي خواړه دي چې ډېر پروټین، وسپنه او ویټامینونه لري. د روان لمریز کال په لومړیو کې د احصایې ملي ادارې د معلوماتو له‌مخې ویل شوي وو، چې تېر لمریز کال په افغانستان کې یوازې د غنمو تولید یو ملیون ټنه کم شوی. کروندګر شکایت لري چې په افغانستان کې یې... Читать дальше...

د پاکستان د بهرنیو چارو وزارت وايي د افغانستان لپاره د دوی سفیر عبید الرحمن نظاماني لا هم په پاکستان کې دی او افغانستان ته نه‌دی تللی. د دغه وزارت ویاندې ممتاز زهرا بلوچ پرون پنج شنبه یوه کنفرانس ته د پوښتنې په ځواب کې وویل، په دې اړه چې د دوی سفیر به کله افغانستان ته ستنيږي پرېکړه نه‌ده شوې. بلوچ زیاته کړه، دوی لا هم هغه وضعیت ارزوي، چې کابل ته د دوی د سفیر د ستنېدو لپاره مهم دی. د ډسمبر میاشتې په لومړیو کې کابل کې د پاکستان پر سفیر ناکامه حمله وشوه، چې یو ساتونکی یې ټپي شو، تر هغه وروسته سفیر پاکستان ته لاړ. Читать дальше...

په ترکیه او سوریه کې د مرګونې زلزلې د وژل شویو کسانو شمېر له ۲۱ زرو تنو اوښتی دی. د ترکیې د پېښو او بېړنیو حالاتو سره د مبارزې ادارې نن اعلان کړی چې د دې اوونۍ د دوشنبې ورځې د مرګونې زلزلې له امله په دغه هېواد کې د وژل شویو کسانو شمېر ۱۸۳۴۲ ته پورته شوی. د دې ادارې د اعلان له مخې ۷۴۲۴۲ کسان ټپيان دي. څه باندې ۷۵ زره نور کسان د ترکیې له جَنوبي سیمو چې زلزلې ځپل ایستل شوي. څه باندې یو لک او شل زره ژغورونکي کسان د ژغورنې او مرستو عملیات مخته وړي. لسګونه زره کسان په سوریه کې هم ټپيان شوي دي. Читать дальше...

د طالبانو د حکومت د کورنیو چارو وزارت وايي، په تېر یو کال کې يې د ۳۷۰۰ عملیاتو پر مهال ۴۶۵۰ د نشه‌يي توکو بېلابېل کاروباریان نیولي او ۱۴۸ د نشه‌يي توکو کارخانې یې له‌منځه وړي دي. د دې وزارت د مخدره توکو سره د مبارزې معین د پنجشنبې په ورځ په کندهار کې یو خبري کنفرانس ته وویل، په یاده موده کې ۴۰۴ ټنه بېلابېل نشه‌يي توکي نیولي او د ۷۵ زره په نشه روږدو کسانو درملنه یې هم کړې ده. نور تفصيل د لاندې غږيز فايل په کېکاږلو اورېدلی شئ:

د ملګرو ملتونو د پراختیایي پروګرام یا (UNDP) په مالي لګښت د کندهار په ارغستان ولسوالۍ کې د اوبو یو بند ګټې اخیستنې ته وسپارل شو. بل‌خوا د دې سیمې اوسېدونکي چې وچکالۍ سخت ځپلي دا ډول بندونه د باراني اوبو د مهار او د وچکالۍ د اغېز کمولو او د کرنې د پیاوړتیا لپاره مهم بولي. نور تفصيل د لاندې غږيز فايل په کېکاږلو اورېدلی شئ:

د سعودي عربستان د فوټبال په «پرو لیګ» سیالیو کې پرتګالي لوبغاړي کرسټیانو رونالډو د الوحدت لوبډلې پر وړاندې څلور ګولونه ترسره کړل. رونالډو چې النصر لوبډلې ته لوبيږي، د پنجشنبې په شپه(د فبرورۍ ۹مه) د سعودي د مکې ښار د پاچا عبدالعزیز په لوبغالي کې الوحدت لوبډلې ته ۴ـ۰ ماتې ورکړه. نوموړي د لوبې په یویشتمه، څلوېښتمه، دري پنځوسمه او یو شپېتمه دقیقه کې ګولونه ووهل. تر دې وړاندې رونالډو د النصر لوبډلې لپاره په درې لوبو کې یوازې یو ګول وهلی و. کریسټیانو رونالډو چې د نړۍ په کچه په سوداګریزو لیګونو... Читать дальше...

د جوزجان او بلخ ترمنځ په یوه ترافیکي پېښه کې ۴ تنه مړه او ۳ ژوبل شوي دي د طالبانو د حکومت د جوزجان ولایت د فیض اباد ولسوالۍ امنیه قوماندان مولوي کفایت الله متوکل باختر اژانس ته وویل چې دا پېښه پرون (پنجشنبه) په فیض اباد ولسوالي کې د یوه سراچه او یوه باري موټر ترمنځ د ټکر په نتیجه کې وشوه. په افغانستان کې په نسبي ډول ترافیکي پېښې ډېرې کېږي او د اکثرو پېښو علت د چلوونکو بې احتیاطي او د لارو خرابوالی ښوول کېږي.

د طالبانو د حکومت د کډوالو او بېرته راستنېدونکو چارو وزارت وايي، د شنبې له ورځې تر پرونۍ پنجشنبې پورې شاوخوا ۹ زره افغان کډوال له ایران څخه خپل هېواد ته راستانه شوي دي. د دغه وزارت د مالوماتو پر اساس، دا کډوال یا پخپله خوښه او یا هم د ایران له لوري په زوره افغانستان ته را ایستل شوي دي. د دغه وزارت د مالوماتو له‌مخې په یاده موده کې له ایران څخه تر ټولو ډېر کډوال نیمروز ولایت ته راګرځېدلي چې شمېر یې ۵ زره ۵۷۹ تنو ته رسیږي. تېره اوونۍ په نیمروز کې د طالبانو د حکومت د کډوالو او بېرته راستنېدونکو... Читать дальше...

ملګروملتو په یوه راپور کې ویلي چې، داعش سختدریځې ډلې په افغانستان کې پر یو شمېر سفارتونو د برید خبرداری ورکړی دی. د ملګروملتو د راپور له‌مخې، په کابل کې د هند، چین او ایران سفارتونه ګواښل شوي دي. خو د طالبانو د کورنیو چارو وزارت وايي، دا ډول ګواښونه بې اساسه اوازې دي. د دغه وزارت ویاند عبدالنافع ټکور تېره شپه ازادي راډیو ته وویل: "زموږ امنیتي ځواکونه هیچا ته اجازه نه ورکوي چې چا ته تهدید جوړ کړي او یا د هغوی ژوند ته خطر پېښ کړي، دا اوازې مطلقاً بې اساسه او دروغ دي." ملګروملتو د طالبانو په... Читать дальше...

د اوکراین ولسمشر ولودمیر زلنسکي وايي، هېواد یې د اروپا دفاع کوي. ده پرون (پنجشنبې) د اروپا پارلمان ته په وینا کې وویل، اوکراین د داسې هېواد په توګه چې په جګړه کې د بري لور ته روان دی، باید د اروپايي اتحادیې غړی شي. ده همداراز وویل، اروپايي اتحادیه تر هغو بشپړه نه‌ده چې اوکراین یې نه بېلیدونکې برخه وي. له بلې خوا فرانسې اعلان وکړ چې د دغه هېواد ولسمشر ایمانویل مکرون خپل اوکرایني ساري زلنسکي ته د خپل هېواد تر ټولو لوړ نښان ورکړ.

طالب چارواکي وايي، سختې واورې سبب شوي چې د غور- دایکندي او بامیان لارې بندې شي. د طالبانو د حکومت د ټولګټو وزارت ویاند حمیدالله مصباح پرون (پنجشنبې) رسنیو ته په استولي پیغام کې ویلي چې، په بامیان ولایت کې د یکاولنګ، ورس، حاجي ګک او شاتوت کوتلونه او د بامیان – دایکنډي ترمنځ د قوناق کوتل د درنې واورې د ورېدو له کبله بند شوي دي. د ده په وینا، په غور کې بایان کوتل او دغه راز د بکک کوتل هم د موټرو د تګ راتګ پر مخ بند دي. د چهارشنبې له ورځې د افغانستان په یو شمېر ولایتونو کې واورې ووري. په ځینو... Читать дальше...

د سره صلیب او سره میاشت ټولنې د نړیوال فدراسیون د اسیا – پسفیک مشر الکساندر ماتیو په افغانستان کې د بشري مرستو لپاره د بوديجې د زیاتولو خبر ورکړ. د طالبانو د باندنیو چارو وزارت په یوه خبرپاڼه کې ویلي چې ښاغلي ماتیو پرون (پنجشنبه) د طالبانو د حکومت له بهرنیو چارو وزیر امیرخان متقي سره په کتنه کې وویل، چې دوی د تېرو کلونو په پرتله سږ کال د افغانستان لپاره خپله بوديجه زیاته کړې ده. په خبرپاڼه کې دې ته اشاره نه‌ده شوې چې بوديجه یې څومره زیاته کړې ده. دا په داسې حال کې ده چې ملګري ملتونه وايي، سږ... Читать дальше...

د اروپا د خبریالانو فدراسیون د افغان الاصله فرانسوي خبریال مرتضي بهبودي د خلاصون غوښتنه وکړه. دغه فدارسیون پرون (پنجشنبې) په یوه خبرپاڼه کې ویلي، بهبودي د جنورۍ له اوومې نېټې راهیسې په افغانستان کې بندي دی. د خبریالانو دې ملاتړي ادارې زیاته کړې چې د خبریالانو نیول د معلوماتو پر رسولو او د بیان پر ازادۍ برید دی. تر دې وړاندې د بې پولې خبریالانو ټولنې او څو فرانسوي رسنیو د مرتضي بهبودي د ژر تر ژره خوشي کېدو غوښتنه کړې وه.

د ملګروملتو د بشري مرستو همغږوونکې اداره اوچا وايي، مرستندویې مؤسسې به سږ کال د افغانستان هغو سیمو ته ډېر پام واړوي چې په تېرو کلونو کې ورته لږ پام شوی دی. اوچا پرون (پنجشنبې) پر خپله ټویټرپاڼه کښلي، مرستندویې مؤسسې په منظم ډول دا ډول سیمو ته جنسي او مالي مرستې رسوي. د ملګروملتو دې ادارې په وروستیو کې ویلي و، چې په ۲۰۲۳ کې به ۱۷ میلیونه افغانان له شدیدې لوږې سره مخامخ شي. د اوچا په وینا، د سږ کال په لومړیو میاشتو کې به په افغانستان کې اقتصادي وضعیت لا خراب وي. د طالبانو له لوري په ناحکومتي... Читать дальше...

ملګروملتو په یوه راپور کې وویل، د اسلامي دولت یا داعش سختدریځې ډلې په نړۍ کې د طالبانو د لا منزوي کولو په خاطر خبرداری ورکړی چې په افغانستان کې به د چین، هند او ایران پر سفارتونو بریدونه وکړي. ایران، چین او هند له هغو څو ګوته په شمېر هېوادونو څخه دي چې لا یې هم په افغانستان کې سفارتونه فعال ساتلي دي. داعش اوس په افغانستان کې د طالبانو لپاره تر ټولو جدي امنیتي ګواښ ګڼل کېږي او په تېر نژدې یو نیم کال کې، چې طالبان واک ته رسېدلي، دې ډلې په کابل او نورو ولایتونو کې خونړۍ حملې کړي دي. دې ډلې په... Читать дальше...