Новости за 24.02.2023

د ښځو کرېکټ نړیوال جام په دویمه نیمه پایلوبه کې کوربه سویلي افریقا د ۶ منډو په توپیر انګلستان ته ماتې ورکړه. سویلي افریقا چې لومړۍ توپوهنه یې کړې وه په ۲۰ اورونو کې یې د ۱۶۵ منډو هدف ټاکلی و. انګلستان د ۸ لوبغاړو په سوځېدو سره ۱۵۸ منډې وکړې او د ۶ منډو په توپیر یې لوبه وبایلله. د کوربه لوبډلې ویکټ کيپر لوبغاړې تظمین بریټز چې په دې لوبه کې ۶۸ منډې وکړې او ۴ کېچونه یې ونیول، د لوبې غوره لوبغاړې ونومول شو. دوی به په پایلوبه کې د اسټرالیا پر وړاندې د فبرورۍ په ۲۶مه نېټه ولوبیږي. د ویلو ده چې،... Читать дальше...

د روغتیا نړیوال سازمان د یوه راپور په خپرولو ویلي، په افغانستان کې په ۲۰۲۰ کال کې د میندو د مړینې کچه په يو لک زېږونونو کې ۶۲۰ وه، چې د دې سازمان په وینا په اسیا کې د میندو د مړینې تر ټولو لوړه کچه ده. دغه سازمان په یوه راپور کې ویلي، په افغانستان کې په ۲۰۲۰ ميلادي کال کې ۸۷۰۰ ښځې د زېږون پر مهال مړې شوې دي. دا راپور چې د پنجشنبې په ورځ خپور شو، د ۲۰۰۰ او ۲۰۲۰ کلونو ترمنځ د میندو د مړینې کچه په نړیوالو او سیمه‌ييزو اټکلونو او رجحاناتو په اساس اټکل شوې ده. د روغتيا سازمان د راپور له‌مخې، په... Читать дальше...

د طالبانو د حکومت له‌خوا د کوکنارو د کښت منع کولو راهيسې نږدې يو کال تېرېږي. اوس د طالبانو حکومت وايي چې، دوی په افغانستان کې د نشه‌‌يي بوټو د کښت، نشه‌يي موادو تولید او قاچاقو په اړه سروې کوي. د طالبانو د حکومت د کورنیو چارو وزارت وايي، دوی د کوکنارو د کښت منع کولو په اړه د خپل مشر د فرمان په عملي کولو کې بريالي شوي او اوس غواړي چې د دې پرېکړې د موثریت معلومولو، د کوکنارو د کښت او نشه‌يي موادو د تولید په اړه سروې وکړي. د طالبانو د حکومت د کورنیو چارو وزارت ویاند عبدالنافع ټکور د دې سروې په اړه وويل... Читать дальше...

د ننګرهار ولایتې ادارې په یوې خبرپاڼې کې ویلي چې، دغه لاره د دواړو خواو د پلاو له پرله‌پسې ناستو وروسته د هغو افغانانو او پاکستاني مسافرو پر مخ خلاصه شوه چې دواړه خواو ته بند پاتې و. ۳۵ کلنه ګل‌بشره د غزني ولایت اوسېدونکې ده. نوموړې چې د ځان او خپل خاوند د درملنې لپاره غواړي پاکستان ته لاړه شي وايي، د تورخم دروازې بندېدو یې ستونزې زیاتې کړي. د هغې په خبره، خاوند یې سخته ناروغي لري او د هرې ورځې په تېرېدو سره یې درد زیاتیږي. نوموړې ازادي راډیو ته وویل: "زه هم ناروغه یم او خاوند مې هم. غوښتل... Читать дальше...

په داسې حال کې چې نن د فبروري په ۲۴مه پر اوکراین د روسیې د یرغل کلیزه پوره شوه، ولسمشر ولودمیر زلنسکي ویلي دي چې روسیه باید د اوکراین په جګړه کې ماتې وخوري. په همدې حال کې د اوکراین د جګړې لومړۍ کلیزه د روسیې پوځ نن د ختیځ او جنوب له استقامتونو په پراخو حملو او د اوکراین لوېدیځو متحدانو له دې هېواد سره د پراخو ژمنو په تازه کولو ولمانځله. پنټاګون له اوکراین سره د اوږدمهالو مرستو پر ژمنه ټینګار وکړ او له کییف سره یې د دوه میلیارد ډالره مرستې نوې بسته اعلان کړه. پنټاګون په یوه بیان کې همداراز... Читать дальше...

د مالديپ د ملتونو جام په سیالیو کې د افغانستان والیبال ملي لوبډلې خپله پرله‌پسې دویمه لوبه هم وګټله او دا ځل یې مالیزیا ته (۳ـ۱) ماتې ورکړه. دغه سیالي چې نن د فبرورۍ په ۲۴مه نېټه د مالدیپ په مالي ښار کې ترسره شوه افغان لوبډلې له پنځو میدانونو څخه درې او مالیزیا بیا یو میدان وګاټه. د والیبال دغه سیالۍ د څلورو ملتونو جام په نوم د افغانستان، سینګاپور، مالیزیا او مالدیپ ترمنځ د پنجشنبې په ورځ پیل شوې. افغان لوبډلې په لومړۍ لوبه کې د سینګاپور پر وړاندې هم (۳ـ۱) بری ترلاسه کړی و. د ویلو ده چې،... Читать дальше...

په افغانستان کې د بشري حقونو په چارو کې د ملګرو ملتونو ځانګړی راپور ورکوونکی، ریچارډ بېنیټ وايي، له طالبانو د مدني فعالانو د بې‌قید او شرطه خلاصون او د هغوی د امنیت او هوساینې په برخه کې ډاډ غواړي. د نرګس سادات یو خپلوان، چې نه‌غواړي د امنیتي ستونزو له امله یې نوم خپور شي ازادي راډيو ته یې وویل، نرګس سادات شاوخوا ۱۴ ورځې وړاندې د کابل په پل سرخ سیمه کې د طالبانو له‌خوا نیول شوې. نوموړی د نرګس سادات د نیول کېدو په اړه وايي: "د هغې د نیولو علت دا دی، چې د معترضو ښځو په ګروپ کې وه، په موبایل کې... Читать дальше...

هلمند کې د تازه ګلانو کاروباریان وايي، له څه مودې راهیسې یې بازار سوړ شوی او خلک تازه ګلان ډېر نه اخلي. دوی د تازه ګلانو د بازار کمېدو لامل د خلکو اقتصادي ستونزې او بیوزلي بولي.

د طالبانو د ننګرهار ولايت مطبوعاتي دفتر څخه خپره شوې اعلاميه کې ويل شوي دي، د تورخم دروازه په مشروط ډول پرانيستل شوه. اعلاميه کې راغلي، ياده دروازه د دواړه لوريو ترمنځ له مذاکراتو وروسته يوازې افغانستان ته د راتلونکو افغان مسافرو او دغه راز له افغانستان پاکستان ته د اوښتونکو پاکستاني مسافر لپاره پرانيستل شوې. د ننګرهار ولايت د طالبانو ځايي چارواکي وايي، هڅه کوي چې د تورخم دروازه په بشپړ ډول د ټولو مسافرو او ټرانزېټ پر مخ خلاصه کړي. د تورخم دروازه طالبانو د سلواغې په دېرشمه وروسته له‌هغې وتړله... Читать дальше...

جرمني وايي، د اوکراین کلک ملاتړ ته به د اړتیا تر وخته دوام ورکړي. د جرمني صدراعظم اولاف شولڅ نن پر اوکراین د روسیې د یرغل د کلیزې په مناسبت په یوه ویډیويي وینا کې وویل، هغه څه چې ټول یې ډېر هڅولي دي، د اوکراین د خلکو زړورتیا ده چې څنګه د خپل هېواد د خپلواکۍ دفاع کوي. ښاغلي شولڅ زیاته کړه چې له اوکراین سره د مالي- بشري مرستو او پوځي همکاریو په برخو کې د جرمني د مرستو کچه تردې دمه له ۱۴ میلیارد ډالرو څخه اوښتې ده خو د جرمني صدراعظم دا یادونه هم وکړه چې حکومت به یې تر وسې وسې هڅه وکړي چې د اوکراین... Читать дальше...

متحدوایالاتو د ګوانتانامو زندان دوه نور بندیان پاکستان ته سپارلي. د امریکا دفاع وزارت یا پنټاګون پرون په یوه بیان کې وویل، د عبدالرباني او محمدرباني په نوم دا دوه وروڼه په ۲۰۰۲ کال کې نیول شوي وو. د پنټاګون د معلوماتو له‌مخې عبدالرباني له القاعده شبکې سره د همکارۍ او ورور یې د دې ډلې یو مهم مهم مشر ته د مالي او سفري امکاناتو د برابرولو په تور نیول شوي وو. د بیان له‌مخې د دې کسانو له سپارلو سره په ګوانتانامو زندان کې د پاتې بندیانو ټول شمېر ۳۲ ته راټیټ شو چې اتلس تنه نور یې هم د سپارلو وړ دي.

د اروپايي ټولنې د بهرني سیاست مشر جوزیف بورل وايي، له افغان نجونو او ښځو سره د طالبانو د نا سم چلند له امله باید د دوی اوسنی سرپرست حکومت مجازات شي. جوزیف بورل چې پرون یې د ملګرو ملتونو امنیت شورا کې له ګډون او وینا وروسته رسنیو سره خبرې کولې وویل، دا مجازات باید په طالبانو د سیاسي او اقتصادي فشار د راوستو په پایله کې عملي شي، خو زیان یې باید افغانانو ته و نه رسېږي او نه هم دوی وځپل شي. هغه له افغان نجونو او ښځو سره د طالبانو اوسنی چلند "جنسیتي اپارتاید" یا جوړښتي توپیر وباله. نوموړي وويل... Читать дальше...

د سوداګرۍ او صنایعو خونه وايي، د تورخم د بندېدو له کبله افغان سوداګرو ته د ورځې تر لس میلیونه افغان تاوان رسیږي. د دې خونې مرستیال خان جان الکوزي ازادي راډيو سره په یوه مرکه کې وویل: "د بندرونو په درېدلو دوه قسمه زیان موږ ته اوړي. مال مو ایسار پاتې وي ډیمرج راځي موږ باندې. مال مو ناوخته مارکېټ ته رسیږي. بل مال مو خرابیږي. د تورخم د بندېدو له کبله زه فکر کوم دواړو خواو ته د ورځې لس میلیونه افغانۍ تاوان رسیږي." ښاغلی الکوزی وايي، سوداګر هیله‌من دي چې، د تورخم دروازه بېرته پرانیستل شي. هغه اندېښنه... Читать дальше...

د افغانستان د پخواني جمهور رئیس محمد اشرف غني نوم د هغو مشرانو په ډله کې راغلی چې د امریکا ولسمشر جوبایډن ته یې ارزښتمنې ډالۍ ورکړي. د امریکا د تشریفاتو ادارې د یوه رسمي سند له‌مخې چې پنجشنبه خپور شوی، پخواني افغان ولسمشر اشرف غني د ۲۰۲۱ کال په جون کې د سویس په جنوا کې له خپل امریکايي ساري جوبایډن سره په لیدنه کې هغه ته د ۹۶۰۰ ډالرو په ارزښت یوه افغاني ورېښمنه غالۍ ډالۍ کړې. همدارنګه د افغانستان پخوانۍ لومړۍ مېرمن رولا غني د امریکا د ولسمشر مېرمن/لومړۍ مېرمن جېل بایډن ته د ۱۹۲۰۰ ډالرو په ارزښت یوه یوه افغاني ورېښمنه غالۍ ډالۍ کړې. Читать дальше...

د پنجشنبې په ورځ، د ملګرو ملتونو عمومي اسامبلې په لوی اکثریت سره په اوکراین کې د روسیې د پوځي برید د غندلو پرېکړه لیک تصویب کړ. ایران، چین او هند هغه هېوادونه وو چې، له دغه پرېکړه لیک څخه یې ډډه کړې وه. په دغه پرېکړه لیک کې، چې د روسیې د پوځي عملیاتو د لومړي کال په مناسبت تصویب شو، له مسکو څخه غوښتل شوي چې خپل ټول ځواکونه له اوکراینه وباسي او جګړه ودروي. ۱۴۱هېوادونو د دغه پرېکړه ليک ملاتړ وکړ او ۳۲ هېوادونو ممتنع رایه وکاروله. روسیې، بیلاروس، مالي، نیکاراګوا، سوریه، شمالي کوریا او اریتریا د دې پرېکړه لیک مخالفت وکړ. Читать дальше...

په داسې حال کې چې نن په اوکراین باندې د روسیې د یرغل یو کال پوره کېږي، د جي-۷ هېوادونو وزیرانو پرون پنجشنبه په مسکو باندې په نویو بندیزونو خبرې وکړې. د جي-۷ هېوادونو د بهرنیو چارو وزیرانو د هند په بنګلور ښار کې په غونډه کې په مسکو باندې د نویو بندیزونو او له اوکراین سره د نویو مرستو په اړه خبرې وکړې. د امریکا د متحدو ایالتونو یوه جګپوړي مقام وویل، هغوی او متحدان یې پلان لري چې په روسیې باندې «د نویو بندیزونو لویه لړۍ» پيل او اعلان کړي، خو وخت یې معلوم نه‌دی. د امریکا د خزانې وزیرې جانیت یلین... Читать дальше...

د قزاقستان د هوايي چلن کمېټه وايي، د دغه هېواد په لوېدیځ کې د یوې ایم آی ۸  هليکوپټر د لوېدو په پېښه کې ۴ تنه مړه شوي دي. دې کمېټې پرون (پنجشنبه) وویل، د دې پېښې له کبله دوو ټپیانو وروسته په روغتون کې سا ورکړه. دا څرخکه جاپورینو کلي ته نږدې د کاز ترانس اویل (KazTransOil) د انرژۍ شرکت د پایپ لاین د تفتیش په ترڅ کې ولوېده.

روسیه وايي، د بهرنیو چارو وزیر به یې راتلونکې میاشت په ډیلي کې د شلو ډلې هېوادونو په غونډه کې د ګډ‌ون ترڅنګ له خپل هندي ساري سره د افغانستان په اړه خبرې وکړي. ټاکل شوې ده چې، د شلو ډلې یا جي۲۰ د بهرنیو چارو وزیران د راروان مارچ په لومړۍ او دوهمه په ډیلي کې غونډه وکړي. د روسیې د بهرنیو چارو وزارت ویاند پرون (پنجشنبه) وویل چې، سرګی لاوروف به په هند کې درې ورځې تېرې کړي او له هندي چارواکو سره به د افغانستان او اسیا پر امنیتي مسلو خبرې وکړي.

د برېتانیا دفاع وزیر بن والېس (Ben Walace) وايي، شهزاده هري د افغانستان په جګړه کې د وژلو کسانو د شمېر په افشا کولو په پوځ کې خپل همکاران ناهیلي کړي دي. ښاغلي والېس (ایل بي سي) شبکې ته وویل، د وژلو کسانو پر شمېر ویاړ د پوځ اعمال ښه نه انځوروي. ده زیاته کړه، په پوځ کې کار ټیمي یا ډله‌ییز وي نه دا چې څوک ډېرې ډزې وکړي. شهزاده هري د خپلو خاطرو په کتاب کې، چې به وروستیو کې چاپ شو، لیکلي چې د ۲۵ طالبانو د وژلو په مهال یې د هغوی په اړه د شطرنج د دانو په شان فکر کاوه چې له تختې لېرې کېږي. خو وروسته... Читать дальше...

په تخار کې سیمه‌ییزې سرچینې وايي چې، د دغه ولایت په مرکز تالقان ښار کې د چاودنې له کبله ۱۰ تنه وژل شوي یا ټپیان شوي دي. دغو سرچینو، چې د نوم له ښودلو یې ډډه کوله، د ازادي راډیو خبریال ته وویل، پرون ماښام د تالقان ښار په مرکزي څلور لاره کې د طالبانو د استخباراتو په یوه موټر کې اېښودل شوی ماین وچاودېده. له بلې خو ځینو نورو ځايي رسنیو ویلي چې، په دې پېښه کې ۴ تنه طالبان وژل شوي او څلور نور ژوبل شوي دي. طالبانو په دې اړه څه نه‌دي ویلي او د پېښې مسوولیت هم تر دې دمه چا په غاړه نه‌دی اخیستی.

د برېتانیا حکومت د افغانستان او څلورو نورو هېوادونو د ۱۲زره پناه غوښتونکو پر غوښتنلیکونو د غور پروسه چټکوي. د برېتانیا د کورنیو چارو وزارت د پنجشنبې په ورځ وویل، د دې اقدام هدف دا دی چې، د افغانستان، سوریې، لیبیا، یمن او اریتریا د پناه غوښتونکو پر غوښتنلیکونو د غور موده را لنډه شي. پر دې اساس به د پناه غوښتونکو امنیتي او جنايي سابقه وڅېړل شي، خو حضوري مرکه به ورڅخه نه اخیستل کېږي چې پروسه لنډه او چټکه شي.

د ناټو سرمنشي ینس ستولتنبرګ وايي، داسې نښې یې تر سترګو شوي چې ممکن چین ځان د اوکراین په جګړه کې د روسیې په ګټه ښکېل کړي. ستولتنبرګ، اسوشیتید پریس خبري اژانس ته په مرکه کې، چې د پنجشنبې په ورځ خپره شوه، د دې خبرې د کولو په ترڅ کې له چین څخه وغوښتل چې د اوکراین په جګړه کې د روسیې له ملاتړه لاس واخلي او د نړیوالو قوانینو سرغړونه ونه کړي. ستولتنبرګ همدا راز وویل، ناټو تړون په جګړه کې شامل نه‌دی خو د اوکراین ملاتړ ته به تر هغو دوام ورکړي چې ورته اړتیا وي. ده د دې پوښتنې په ځواب کې چې ښايي چین روسیې ته وسلې او نورې مرستې ورکړي، وویل... Читать дальше...

د طالبانو د حکومت د ټولګټو وزارت وايي، د کابل – کندهار لویه لار د کانونو د استخراج په بدل کې جوړوي. دا لار شل کاله پخوا د امریکا، جاپان او سعودي عربستان په ۱۸۰ میلیون ډالره مرسته بیا رغول شوې وه خو، په تېرو دوو لسیزو کې د جګړو له کبله د هغې ساتنې ته پاملرنه ونه شوه او له بلې خوا د لوړ توناژ یا د زیات وزن لرونکو موټرو د نه مخنیوي له کبله تر ډېره ویجاړه شوه. د طالبانو حکومت د سږ کال په اسد میاشت کې اعلان وکړ چې د کابل – کندهار – هرات لار، چې ۹۰۰ کیلومتره ده، د بیارغولو چارې یې پیل کړي او په لومړي... Читать дальше...