Новости за 06.06.2018

ГIалгIайчохь полисхоша лецна кху беттан 2-чохь Магасехь хилла митинг вовшахтоьхнарш. Цунах лаьцна хаам бина меттигерчу бакъонашларъярхочо Муцольгов Мохьмада, яздо Кавказ.Реалиино. Муцольговс дийцарехь, юкъараллан жигархой Ужахов Малсаг а, Богатырев Батыр а, Газгиреев Мухтар а латтош ву Несарарчу полицин декъехь. Полисхоша лоьхуш ву кхин а лаххара а 4 стаг. Магасехь хиллчу митинге гулбеллачу наха доьхург дара республикан куьйгалхо бахархошка харжийтар. Дуьхьалонан акцин декъашхой гулбеллера Магасехь дечу маьждигана уллехь. Читать дальше...

Синойн мохь* Цхьана дийнахь хьехархочо тIедиллина шен дешархошна цIена тIоьрмигаш а, картолийн гали а да аьлла.  ТIаккха тIедиллина цо хIоранна а, цу гали чуьра картолаш схьаэца – шайн оьгIазло йолчу хIора стеган цIарах цхьацца.  Цул тIаьхьа дешархоша шаьш схьаэцначу хIора картол тIе шаьш гечдийр дац аьллачун цIе а, терахь а яздина, и картолаш тIоьрмигаш чуехкина. Цхьадолу тIоьрмигаш чIогIа деза а нисделла. Шаьш доьлх-доьлхуче и тIоьрмигаш леладе аьлла, тIедиллина царна хьехархочо, дIадуьйшуш маьнги улло а хIиттош. Читать дальше...

Синойн мохь Цхьана дийнахь хьехархочо тIедиллина шен дешархошна цIена тIоьрмигаш а, картолийн гали а да аьлла.  ТIаккха тIедиллина цо хIоранна а, цу гали чуьра картолаш схьаэца – шайн оьгIазло йолчу хIора стеган цIарах цхьацца.  Цул тIаьхьа дешархоша шаьш схьаэцначу хIора картол тIе шаьш гечдийр дац аьллачун цIе а, терахь а яздина, и картолаш тIоьрмигаш чуехкина. Цхьадолу тIоьрмигаш чIогIа деза а нисделла. Шаьш доьлх-доьлхуче и тIоьрмигаш леладе аьлла, тIедиллина царна хьехархочо, дIадуьйшуш маьнги улло а хIиттош. Читать дальше...

Хьекъале дош* Хьехам бан веанчу моллина чоь еса карийна, хьалхарчу могIарехь хиина говраш Iалашйийриг воцург, чохь кхин стаг а воцуш. «Хьехам бан беза те ас я ца беза те», – аьлла ойлане ваьллачу моллас хаьттина: –Хьо воцург кхузахь кхин стаг а вац, хьехам бан беза ас я ца беза? Говраш Iалашъечо жоп делла: – Со могIарера стаг ву, кху хIуманна кхин генадаьлла хьекъал а дац сан, амма со говраш Iалашъян вахча, цхьаъ йиссалц, вуьйш дIасаевдда карийча а, цунна юург-м ло ас. И дешнаш дагах кхеттачу моллас шен хьехам болийна. Читать дальше...

Хьекъале дош Хьехам бан веанчу моллина чоь еса карийна, хьалхарчу могIарехь хиина говраш Iалашйийриг воцург, чохь кхин стаг а воцуш. «Хьехам бан беза те ас я ца беза те», – аьлла ойлане ваьллачу моллас хаьттина: –Хьо воцург кхузахь кхин стаг а вац, хьехам бан беза ас я ца беза? Говраш Iалашъечо жоп делла: – Со могIарера стаг ву, кху хIуманна кхин генадаьлла хьекъал а дац сан, амма со говраш Iалашъян вахча, цхьаъ йиссалц, вуьйш дIасаевдда карийча а, цунна юург-м ло ас. И дешнаш дагах кхеттачу моллас шен хьехам болийна. Читать дальше...

Дахаран некъаш* Малхбален цхьана паччахьна адаман дахаран некъ берриг а бовза лиъна. Хьекъалчас пхи бIе киншка еана цунна. Пачхьалкхан гIуллакхаша хан дIалаьцна волчу паччахьа мелла а дацдина йозанаш да аьлла юхавахийтина и.  Ткъа шо даьлча юхавеана хьекъалча: шовзткъе итт жайна хилла цо деанарг.  Амма оццул дукха жайнаш деша къена хилла паччахь, юха а дIавахийтина цо хьекъалча.  Кхин а ткъа шо даьлла… Къоьжа хьекъалча юхавеана, дерриг а дахаран хьекъал цхьана жайне а дерзийна. Амма паччахь Iожаллин меттахь хилла. Читать дальше...

Дахаран некъаш Малхбален цхьана паччахьна адаман дахаран некъ берриг а бовза лиъна. Хьекъалчас пхи бIе киншка еана цунна. Пачхьалкхан гIуллакхаша хан дIалаьцна волчу паччахьа мелла а дацдина йозанаш да аьлла юхавахийтина и.  Ткъа шо даьлча юхавеана хьекъалча: шовзткъе итт жайна хилла цо деанарг.  Амма оццул дукха жайнаш деша къена хилла паччахь, юха а дIавахийтина цо хьекъалча.  Кхин а ткъа шо даьлла… Къоьжа хьекъалча юхавеана, дерриг а дахаран хьекъал цхьана жайне а дерзийна. Амма паччахь Iожаллин меттахь хилла. Читать дальше...

Iалашоне кхачар * Хьекъалчина тIевеана цхьа жимстаг: – ХIун дан деза ас хьекъале хила? Хьекъалчас жоп ца делла цунна. Масех дийнахь тIаьхьаваьлла лелла цунна жимстаг шен хаттарна жоп доьхуш. ТIаккха хьекъалчас шена тIаьхьа а хIоттийна, доьдучу хи йисте а вигна, хи кIорга долччеваьккхина. Белш тIера а лаьцна, хи буха таIийнчуьра хьалавалуьйтуш ца хилла хьекъалчас кIант. Эххар а куьйгаш малдина хьекъалчас. КIант жима меттавеъча хаьттина: – Сан кIант, хьуо хи бухахь волуш уггар а чIогIа сатийсам муьлха бара хьан? Читать дальше...

Iалашоне кхачар Хьекъалчина тIевеана цхьа жимстаг: – ХIун дан деза ас хьекъале хила? Хьекъалчас жоп ца делла цунна. Масех дийнахь тIаьхьаваьлла лелла цунна жимстаг шен хаттарна жоп доьхуш. ТIаккха хьекъалчас шена тIаьхьа а хIоттийна, доьдучу хи йисте а вигна, хи кIорга долччеваьккхина. Белш тIера а лаьцна, хи буха таIийнчуьра хьалавалуьйтуш ца хилла хьекъалчас кIант. Эххар а куьйгаш малдина хьекъалчас. КIант жима меттавеъча хаьттина: – Сан кIант, хьуо хи бухахь волуш уггар а чIогIа сатийсам муьлха бара хьан? Читать дальше...

Нана...  Нанас дуьйцу шен кIанте, хьехамаш бо: Сан кIант, сан диканиг… хенан йохалла со къанъелла, айса лелочун иэс ца деш гур ю хьуна. Цу дийне вай девлча, суна хан караелахь, соьца собаре хилалахь, соьх кхета хьажалахь. Куьйгаша аьлларг ца деш, юург тIеIено со йолахь, сайна тIе бедар юха гIора доцуш со йисахь, дагалацалахь ас хьо хIума яа, бедарш тIеюха Iамор, суна а собар караделахь хьайгахь.  Соьх хаза хьожа ца ягIахь, суна дов ма делахь, дагалацалахь ас хьо цIена лелор.  Нагахь ас цхьа хьекъале доцу хIума деш хьайна гахь... Читать дальше...

Хьайн некъах ма тила* Дуьненан дахарх дIа а хервелла, адамашна юьстах Iаш волу веза стаг, юха а адамшна юкъа Iен схьавеана.  И хабар массанхьа а дIасадаьржина. Цунна тIе дукха нах таттабелла. ХIора а хилла цунах дагавала лууш, цуьнгара накъосталла оьшуш. Эвлаяа цхьанна а инкарло еш ца хилла, массеран а гIуллакхе хьоьжуш хилла.  Цкъа цхьана дийнахь хьолада веана и волчу, безчу механ поштица, безчу механ духаршца кечвелла. Беркъачу духарца, къоьллехь вехаш волу эвлаяъ гича реза ца хилла и ша беанчу некъана. Читать дальше...

Нана... * Нанас дуьйцу шен кIанте, хьехамаш бо: Сан кIант, сан диканиг… хенан йохалла со къанъелла, айса лелочун иэс ца деш гур ю хьуна. Цу дийне вай девлча, суна хан караелахь, соьца собаре хилалахь, соьх кхета хьажалахь. Куьйгаша аьлларг ца деш, юург тIеIено со йолахь, сайна тIе бедар юха гIора доцуш со йисахь, дагалацалахь ас хьо хIума яа, бедарш тIеюха Iамор, суна а собар караделахь хьайгахь.  Соьх хаза хьожа ца ягIахь, суна дов ма делахь, дагалацалахь ас хьо цIена лелор.  Нагахь ас цхьа хьекъале доцу хIума деш хьайна гахь... Читать дальше...

Хьайн некъах ма тила Дуьненан дахарх дIа а хервелла, адамашна юьстах Iаш волу веза стаг, юха а адамшна юкъа Iен схьавеана.  И хабар массанхьа а дIасадаьржина. Цунна тIе дукха нах таттабелла. ХIора а хилла цунах дагавала лууш, цуьнгара накъосталла оьшуш. Эвлаяа цхьанна а инкарло еш ца хилла, массеран а гIуллакхе хьоьжуш хилла.  Цкъа цхьана дийнахь хьолада веана и волчу, безчу механ поштица, безчу механ духаршца кечвелла. Беркъачу духарца, къоьллехь вехаш волу эвлаяъ гича реза ца хилла и ша беанчу некъана. Читать дальше...

ХIораннан а – шен Iалашо Кхо гIишлоярхо хилла кибирчигаш кхоьхьуш. – Хьо хIун деш ву? – хаьттина хьалхарчуьнга. – Кибарчигаш текхош ву. – Ткъа хьо хIун деш ву? – хаьттина шолгIачуьнга. – Ахча доккхуш ву. – Ткъа хьо? – хаьттина кхолгIачуьнга. – Со инзаре хаза маьждиг деш ву-кх!... Дийцар гочдинарг - Петирова ПетIамат ГОЧ журналатIера дийцар -https://www.magzter.com/AE/Goch/Goch/Culture/284440

ХIораннан а – шен Iалашо* Кхо гIишлоярхо хилла кибирчигаш кхоьхьуш. – Хьо хIун деш ву? – хаьттина хьалхарчуьнга. – Кибарчигаш текхош ву. – Ткъа хьо хIун деш ву? – хаьттина шолгIачуьнга. – Ахча доккхуш ву. – Ткъа хьо? – хаьттина кхолгIачуьнга. – Со инзаре хаза маьждиг деш ву-кх!...

Толамхочун къайле* Цкъа цхьа жима самурайн бIо кIелонна тIе нисбелла.  Я йийсаре баха, я хIаллакьхила бен – кхин къастам боцуш. БIаьхой йиш йоьхна бисна.  ТIаккха баьчча хьалха а ваьлла: «Вай иштта барт бо. Кхаж тосу вай: нагахь аьрзу долу агIо йожахь – вай тIом бо. Нагахь важа агIо йожахь – йийсаре доьлху». Хьалакхоьссина цо ахча. СадеIар а тийна ладоьгIуш хилла массо а. Ахча охьадоьжча, баьччин гIоьнчас схьаэцна дIагайтина и – аьрзу долу агIо хилла йоьжнарг.  ТIаме баьккхийна баьччас шен бIо. Читать дальше...

Толамхочун къайле Цкъа цхьа жима самурайн бIо кIелонна тIе нисбелла.  Я йийсаре баха, я хIаллакьхила бен – кхин къастам боцуш. БIаьхой йиш йоьхна бисна.  ТIаккха баьчча хьалха а ваьлла: «Вай иштта барт бо. Кхаж тосу вай: нагахь аьрзу долу агIо йожахь – вай тIом бо. Нагахь важа агIо йожахь – йийсаре доьлху». Хьалакхоьссина цо ахча. СадеIар а тийна ладоьгIуш хилла массо а. Ахча охьадоьжча, баьччин гIоьнчас схьаэцна дIагайтина и – аьрзу долу агIо хилла йоьжнарг.  ТIаме баьккхийна баьччас шен бIо. Читать дальше...

Ирс карор Цхьана дийнахь паччахьо аьчга-пхьере хаьттина: – Муха ду хьан гIуллакхаш? Болх дIабоьдий? ТIаккха аьчга-пхьар латкъамаш бан воьлла: – ХIай, сийлахь паччахь, ца беза суна хIара болх. Дукха хала бу, пайда кIеззиг бохьу, и бахьанехь лулахойн а лерам бац соьца. Кхин говзалла езара суна. Дикка ойла айина, аьлла паччахьо: – Хьуна карор а бац хьайн амалца богIу болх. Хьо малонча волу дела хала бу хьуна и. Хьо бIаьрмециг волу дела ца бохьу цо хьуна пайда. Хьо цIарна лелаш волу дела бац хьоьца лулахойн лерам. Читать дальше...

Ирс карор* Цхьана дийнахь паччахьо аьчга-пхьере хаьттина: – Муха ду хьан гIуллакхаш? Болх дIабоьдий? ТIаккха аьчга-пхьар латкъамаш бан воьлла: – ХIай, сийлахь паччахь, ца беза суна хIара болх. Дукха хала бу, пайда кIеззиг бохьу, и бахьанехь лулахойн а лерам бац соьца. Кхин говзалла езара суна. Дикка ойла айина, аьлла паччахьо: – Хьуна карор а бац хьайн амалца богIу болх. Хьо малонча волу дела хала бу хьуна и. Хьо бIаьрмециг волу дела ца бохьу цо хьуна пайда. Хьо цIарна лелаш волу дела бац хьоьца лулахойн лерам. Читать дальше...

Бзаров Аслан ГIалгIайчуьрчу "Э" Центран белхахоша кхелехь юхаэцна шаьш шайн куьйгалхочунна дуьхьал дина хилла тоьшаллаш Нальчикехь хоттуш ду ГIалгIайчуьрчу полицино нахана гIелонаш ярца доьзна дов. Бехкебечу ницкъхошна дуьхьал тоьшалла дан кхайкхина цаьрца болх бинарш. Цара юхьанца дийцинера нах полице муха кхачабора, цигахь уьш муха хьийзабора. Дийцинера, масала, муха вийра банк яхьар толлуш лаьцна Долиев Мохьмад. ХIинца тешаш-полисхой юхабевлла шаьш хьалха дийцинчух. Уьш оцу \бехкебечарна жоьпах хьалхабовла аьтто беш хьийза... Читать дальше...

Машаран а, экономикан а институто кечйина кху дуьнентIерчу пачхьалкхашна юкъахь "Машар безаран индекс". Цу талламца а догIуш, машар безарца 154-чу меттехь ю Оьрсийчоь. Стохка хиллачуьнца дуьстича цхьана пунктана охьаяьлла иза. Индекс хIоттош ю пачхьалкхехь дайинчу адамийн терахь а, махкарчу полисхойн а, эскархойн а терахь а, ткъа иштта герзана дойучу ахчанан барам а бухе а биллина. Цу талламан жамIашца, Оьрсийчоь тIаьххьара 10 меттиг дIалаьцначу пачхьалкхашца ю, шайна юкъахь Юккъерчу Африкан республика а... Читать дальше...

ГIалгIайчоьнан муьлхха а вахархочуьнан аьтто хир бу Евкуров Юнус-Беке хаттар дала "Халкъаца къамел" телепрограммехь. Иза хир ю Мангалан-беттан 26-чу дийнахь. Оцу денна хьажийна Магасан а, Несаран а урамашкахь монитораш хIиттор ю, гIалгIайн хьалханчо бахархошца къамел деш гайта.

Стохка Шемара Ракка гIала «Исламан пачхьалкх» тобанера схьайоккхучу тIеман операцехь коалицин эскархойн бехкенна бIаьннаш маьрша бахархой байина. Цунах лаьцна дуьйцуш ду Amnesty International бакъонашларъярхойн вовшахтохаралло бинчу талламехь. Бакъонашларъярхоша билгалдаккхарехь, бомбанаш тухуш дуккха а адам дехачу кIошташкара бахархой бисина хилла, арабовла аьтто боцуш. Дохийна хилла цIенош а, гIалан инфраструктура а. Оццу хенахь «Исламан пачхьалкх» шех олучу тобанан декъашхой дIабахийтина коалицин эскарша... Читать дальше...

КIира гергга ду Урдунан коьртачу шахьарахь Iамманехь халкъан гулам болабелла. Ца севцца протесташ, шега дарж дитар дехча, иза премьер-министро ал-Мулкъи ХIанис кхочуш динчул таьхьа а. Экономикехь хийцамаш бен боху цара Iедале. Протестхойн сатийсамех а, махкахь хIоьттинчу хьолах а лаьцна дуьйцу Маршо Радиога Урдунан парламентан депутато Бено Тамера.

Оьрсийчуьрчу регионашна юкъахь молу хи уггаре вон ду Дагестанехь а, Нохчийчохь а, Кхарачой-Чергазойчохь а, яздо kavkaz.versia сайто. Цунах лаьцна хаам бина Оьрсийчохь кхача толлучу Роскомпотребнадзор урхалло.   Молучу хинах дIовш ца далийта иза кхехко дезаш, я туьканара шишанашкахь эца дезаш хуьлу цу республикашка бахархой. Роскомпотребнадзоро бинчу хаамца, цу кхаа регионера бу цу урхалле кхаьчна уггаре дукха латкъамаш. Бахархоша яздо, шаьш пайда оьцу хи дукха боьха ду, бохуш. Цу хьокъехь кху беттан 4-чу дийнахь... Читать дальше...