د دوحې ناستې په درشل کې د ملګرو ملتونو امنیت شورا غړیو هیوادونو په افغانستان کې د طالبانو له خوا د ملګرو ملتونو په ادارو کې د ښځو پر بندیز وغنده او د بښنې نړیوال سازمان بیا ویلی چې له طالبانو سره دې د ښځو او بشري حقونو د سرغړونې په اړه حساب کتاب وشي.
یو شمېر سرچینې وايي، د تاجکستان د ملي امنیت د دولتي کمېټې یو قومندان کامران رجبزاده په خاروغ ښار کې په یوې نښته کې له هغو کسانو سره چې ادعا کېږي، د مخدره مواد او وسلو قاچاقبران دي وژل شوی دی. دغې کمېټې نن جمعه په یوه بیان کې ویلي چې، پېښه شپې مهال رامنځته شوې وه. د تاجکستان امنیتي بنسټونو ته نږدې دوو سرچینو ازادي راډیو ته تایید کړې چې، رجبزاده افغانستان سره پولې ته څېرمه نښته کې وژل شوی دی. د تاجکستان پوله ساتو ادارې ویلي، په نښته کې د دوی یو عسکر وژل شوی خو په دې اړه يې نور جزيیات نهدي ورکړي. Читать дальше...
د ملګرو ملتونو یوې کمېټې نن د بشري حقونو د سرغړونو له هغې ډلې د اجباري ورکېدو، شکنجې، تیرې او د غیري قانوني اعدامونه چې ادعا کېږي د روسي ځواکونو او د روسيې د خصوصي پوځي شرکتونو لهخوا په اوکراین کې ترسره شوي، خپله ژوره اندېښنه څرګنده کړه. د نژادي تبعیض د له منځه وړلو په برخه کې د ملګرو ملتونو کمېټې له روسي چارواکو غوښتي چې، پر اوکراین د دغه هېواد د یرغل پر مهال د بشري حقونو د سرغړونو په اړه تحقیقات وکړي. له زیات زور څخه استفاده، په خپل سر نیول، وژنې او له اوکراین څخه روسیې ته په زور د ماشومان... Читать дальше...
له نن څخه ٣١ کاله مخکې، د ۱۳۷۱ لمریز کال د غويي میاشتې په اتمه نېټه، مجاهدین په افغانستان کې بریا ته ورسېدل. د سیاسي چارو یو شمېر پوهان وايي، چې دې ورځې د افغانستان خلکو لپاره بدې پايلې درلودې. د پوهنتون استاد او د سیاسي چارو کارپوه حمید عزیزي وايي، د ١٣٧١ کال د غويي اتمه په حقیقت کې د ۱۳۵۷ کال د غويي میاشتې اوومې نېټې د کودتا ادامه وه، چې د افغانانو لپاره د بدمرغۍ لامل شوه. نوموړی وايي: "قومي او مذهبي ډلې جوړې شوې، د افغانستان د خلق ډیموکراتیک ګوند له بېلابېلو برخو سره يې اړيکې ټينګې کړې او د واک لېږد هم په همدې بنسټ ترسره شو. Читать дальше...
د نړېوالو سازمانونو د غبرګونونو او اعلامیو سره سره ولې طالبان د نړۍ غوښتونو ته غاړه نه ږدي؟ محمد خاطر پردېس د مرکې په سر کې دغه پوښتنه د بشري حقونو له فعالې منیژې کاکړ نه مطرح کړې. دا مرکه د لاندې غږيز فايل په کېکاږلو اورېدلی شئ:
د ډلهییز امنیت سازمان له غونډې او اندېښنې سره هممهال د افغانستان او تاجکستان په پوله د تاجک ځواکونو او نشه یي توکو د قاچاق کوونکو تر منځ نښته. د (ډلهییز امنیت تړون سازمان) د پنجشنبې په ورځ د روسیې په پلازمېنه مسکو کې د خپلې ۳۷مې ناستې پر مهال ویلي، دوی په افغانستان کې د ترهګرۍ او دغه شان له دغه هېواده د نشهیي توکو د قاچاق د پراختیا په اړه اندېښمن دي. دغه سازمان چې مشره یې د روسیې هېواد کوي د سیمې زیات شمېر هېوادونو پهکې غړیتوب لري. دا په داسې حال کې ده، چې تر دې غونډې ورسته یعنې د جمعې... Читать дальше...
د امریکا د بهرنیو چارو وزیر انتونیو بلېنکن او د ملګرو ملتونو سرمنشي انتونیو ګوتېرش په یوه خبري ناسته کې چې د پنجشنبې په ورځ ناوخته په واشنګټن کې جوړه شوې وه ویلي، دوی د افغانستان د وضعیت په اړه له نږدې کار کوي. دا موضوع په داسې حال کې راپورته کېږي، چې د دغه هېواد په اړه د نړۍ د هېوادونو له استازو سره د ملګرو ملتونو غونډې ته یوازې دوه ورځې پاتې دي. ټاکل شوې چې دغه غونډه د می میاشتې په لومړیو کې د قطر په پلازمېنه دوحه کې د تړلو دروازو تر شا جوړه شي. د امريکا د بهرنيو چارو وزير انتوني بلېنکن د... Читать дальше...
نن سهار د هوايي عملیاتو په اړه د دوو ساعتونو له خبرداري وروسته د اوکراین پر ټولو برخو د روسیې د وژونکو حملو په اړه راپورونه خپاره شول. د اوکراین د کورنیو چارو وزیر ایهور کلیمینکو (Ihor Klymenko) ویلي لږ تر لږه ۱۱ کسان د چرکاسي مرکزي سیمې اومان ښارګوټي کې پر یوه نهه منزله ودانۍ د میزاییلو تر لګېدو وروسته ووژل شول. په دغه شمېر کې لږ تر لږه نهه ټپیان هم شامل دي، چې د کلیمینکو په وینا د ژغورنې د کارکوونکو په مرسته یې د لټولو عملیات روان دي. د چرکاسي سیمې د پوځي ادارې مشر ایهور تابوریڅ ویلي، په وژل شویو کې دوه تنه لس کلن ماشومان شامل دي. Читать дальше...
د پاکستان پوځ ويلي چې، د خيبر پښتونخوا په لکي مروت سيمه کې يې له وسلهوالو سره په نښته کې درې سرتېري وژل شوي دي. د پوځ يوه چارواکي، چې له رسنيو سره يې د خبرو اجازه نه درلوده، د نوم د ښوولو په شرط پرون ازادي راډيو ته ادعا وکړه چې تېره شپه يې د نښتې پر مهال ۷ تنه وسلهوال هم وژلي دي. د راپورونو له مخې، تېره شپه وسلهوالو د لکي مروت پر پوسټ ګرېجوېټ کالج، چې د سرحدي ځواک او پوځ کمپ پهکې جوړ دي، بريد وکړ. د ځايي خلکو په وینا، پر دې مهال د درنو او سپکو وسلو د ډزو غږونه تر ډېره اورېدل کېدل. تر... Читать дальше...
په خوست کې د زرغون افغانستان په نوم د کورني کرېکټ دویم پړاو لوبو ته چمتووالی روان دی. د افغانستان کرېکټ بورډ وایي، د یو ورځنیو لوبو دغه جام به سبا شنبه پیل او د مې میاشتې تر ۱۷مې به دوام وکړي. په دې جام کې ټولټال دیارلس لوبې ترسره کېږي چې هدف یې د کورني کرېکټ غوړېدل دي.
د برېتانیا د سمندري چارو یوه سازمان نن ویلي، د جګړه ځپلي یمن د جنوب په اوبو کې پر یوه کښتۍ حمله شوې ده. دا په دې ناکرار سمندرګي کې د امنیتي پېښو وروستی مورد ګڼل کېږي. د برېتانیا د سمندري تجارت د عملیاتو ادارې، چې د کښتیو تجارت ته امنیتي خبرداری برابروي ویلي، په عدن خلیج کې پر یوې نامشخصې کښتۍ ډزې شوې دي. په دې باب نور تفصیلات نهدي ورکړل شوي. دا راپور داسې وخت ورکول کېږي، چې ایران تېره پنجشنبه په عمان خلیج کې د تېلو هغه ټانکر چې امریکا ته روان شوی و ضبط کړ. د ایران دولتي اژانس ایرنا وايي،... Читать дальше...
نن سهار د اوکراین پر ښارونو د روسیې د حملو په تازه څپه کې لږ تر لږه ۸ کسان وژل شوي دي. د ازادۍ راډیو د خبر مرکزي څانګې د راپور له مخې، د دغو کسانو د وژل کېدو راپور محلي او پوځي چارواکو ورکړی دی. دا په داسې حال کې ده، چې د اوکراین د ختیځ په ویجاړ شوي ښار بخموت کې هم د سختو جګړو د دوام راپور ورکړل شوی دی. نن سهار د هوايي عملیاتو په اړه د دوو ساعتونو له خبرداري وروسته د اوکراین پر ټولو برخو د وژونکو حملو په اړه راپورونه خپاره شول. د چرکاسي مرکزي سیمې اومان ښارګوټي کې د پوځي ادارې مشر ایهور تابوریڅ... Читать дальше...
د امریکا د متحدو ایالتونو درې سرتېري هغه وخت مړه او بل تن ټپي شو، چې د پنجشنبې په ورځ د الاسکا پر فضا دوې پوځي څرخي الوتکې د تمریناتو پر مهال سره ټکر شوې. د المندورف ریچارډسن ګډې پوځي اډې ویلي دوې AH-64 ډوله اپاچي څرخي الوتکې له تمریناتو د ستنېدو پر مهال سره ټکر او نسکورې شوې. دوه سرتېري ځای پر ځای مړه شول او درېیم سرتېري روغتون ته پر لار ساه ورکړه، د څلورم سرتېري په روغتون کې درملنه روانه ده. د دوی نومونه نهدي په ډاګه شوي. امریکايي چارواکو ویلي د دې پېښې په اړه د دوی څېړنې روانې دي.
د بښنې نړیوال سازمان وايي، چې د افغان ښځو او نجونو د ملاتړ لپاره باید د افغانستان په اړه د ملګرو ملتونو د امنیت شورا د پرېکړهلیک په ګډه ملاتړ وشي. دغه سازمان پرون پنج شنبه په یوه اعلامیه کې که څه هم د افغانستان په باب د امنیت شورا غونډه د سم لوري د تګ لپاره ستایلې خو ویلي یې دي، چې د امنیت شورا په پرېکړهلیک کې د خلکو له حقونو د سیسټماتیکو سرغړونو له عاملانو د حساب کتاب اړتیا نهده شامله شوې. د ملګرو ملتونو امنیت شورا په پرېکړه کې له طالبانو غوښتنه شوې، چې پر ښځو او نجونو ټول لګول شوي محدودیتونه لیرې کړي. Читать дальше...
د طالبانو حکومت د ثور یا غوايي میاشتې اتمه، یعنې پر افغانستان د مجاهدینو د بریا ورځ د افغان ملت د بري، ازادۍ او نجات ورځ بللې ده. د طالبانو په اعلامیه کې چې نن خپره شوې راغلي، چې: "د افغان مجاهد ملت قربانیو نتیجه ورکړه او ولس د کمونېزم له ښامار څخه نجات وموند." نن جمعه، د غوایي یا ثور د میاشتې اتمه په افغانستان کې د مجاهدینو د بري له ۳۱مې کلیزې سره برابر ده. د ډاکټر نجیب الله په مشرۍ د هغه وخت حکومت د ۱۳۷۱ کال د ثور پر اتمه نسکور شو او مجاهدین کابل ته ننوتل، وروسته افغانستان په کورنۍ جګړه کې ښکېل شو. Читать дальше...
د طالبانو لهخوا له دندې منفکه شوې استاده په کډوالۍ کې افغان نجونو ته په انلاین بڼه، د الجبري مضامینو وړیا درس ورکوي. استاد محبوبه اکبر وايي: "زه د اسلامي امارت لهخوا له دارالمعلمین څخه منفکه شوم، دا مې خپله وجیبه وګڼله، چې یو څه وکړم، زما له وس فقط همدا انلاین تدریس پوره و." نوموړې ادعا کوي، چې طالبانو له استادۍ منفکه کړه نو ځکه کډوالۍ ته اړه شوه. اغلې اکبر په ۱۳۹۰ کې د کندهار پوهنتون د ساینس پوهنځي له ریاضي څانګې څخه په کادر کې فارغه او د کندهار په سید جمال الدین دارالمعلمین یا د ښوونکو د روزنې په انستیتیوت کې یې استادي تر لاسه کړه. Читать дальше...
یو کال کېږي چې په افغانستان کې د طالبانو حکومت د کوکنارو کښت منع کړی دی، خو د طالبانو حکومت تر دې مهاله نهدی توانېدلی چې بزګرو ته د بديل کښت اسانتیاوې برابرې کړي. که څه هم د طالبانو حکومت د متحدهایالتونو په ګډون، د افغانستان له ګاونډيو هېوادونو څخه غوښتي چې، د بزګرو لپاره د بديل کښت مرستې دې د دوی د حکومت په واک کې ورکړي، خو تر اوسه هيڅ يوه هېواد هم دې ته غاړه نهده ايښې چې په دې برخه کې په مستقيمه توګه د طالبانو له حکومت سره همکاري وکړي. یوازې چاپان هغه هېواد دی چې، په افغانستان کې يې د جمهوریت... Читать дальше...
د بښنې نړیوال سازمان په افغانستان کې د طالبانو لهخوا د ملګرو ملتونو په ادارو کې د ښځو د کار بندیز په اړه تصویب شوي پرېکړهلیک ته غبرګون ښودلی. دا پرېکړهلیک د افغانستان په وخت تېره شپه تصویب شو، چې پهکې په افغانستان کې د ملګروملتونو په ادارو کې د ښځو کار بندیز غندل شوی او تر څنګ یې له طالبانو غوښتل شوي چې سمدستي د افغان نجونو او ښځو د بنسټیزو حقونو ځپونکې تګلارې او کړنې ودروي. اوس د بښنې نړیوال سازمان وايي، دا اړینه ده چې طالبان د دې پرېکړهلیک منلو ته غاړه کېږدي، سمدستي په افغان نجونو... Читать дальше...
د امریکا متحده ایالتونو د ایران د سپاه پاسداران انقلاب اسلامي د استخباراتو پر اداره او د روسیې د فدرال امنیتي سرویس د امریکایانو د ناقانونه نیولو په تور بندیزونه ولګول. د امریکا د ترهګرۍ ضد چارو او مالي استخباراتو وزارت مرستیال برایان نیلسن پرون په یوه بیان کې وویل چې، د امریکا تازه بندیزونه د ایران او روسیې لوړپوړي امنیتي چارواکي هدف ګرځوي. د هغه په خبره دا چارواکي د امریکايي اتباعو د ناقانونه بندیانولو یا یرغمل نیولو مسوولین دي. په تازه بندیزونو کې د ایران د سپاره د استخباراتو څلور رئیسان... Читать дальше...
د ارزګان په ليرې پرتو سيمو کې د سرې مياشتې له لوري خلکو ته د روغتيايي خدماتو وړاندې کول پيل شوي. د ارزګان ولایت د سرې میاشتې ټولنې مسوولین وايي، دوی په دغه ولایت کې تر هغه سیمو ځانونه رسوي چېرته چې روغتيايي مرکزونو ته لاسرسی کم دی. دوی وايي، په دغه ولایت کې د افغاني سرې میاشتې ګرځنده روغتیایي ټیم په درې میاشتو کې ۴۱۶۰ تنه وګړو ته لومړني روغتیایي خدمات ترسره کړي، چې سلګونه هېوادوال يي کتلي او په وړيا ډول يي دوا ورکړې ده. نور تفصيل د لاندې غږيز فايل په کېکاږلو اورېدلی شئ:
د ملګرو ملتونو امنیت شورا د طالبانو لهخوا د افغان ښځو پر تعلیم او کار باندې بندیزونه وغندل. امنیت شورا د امریکا په وخت د پنجشنبې ناوخته په خپله غونډه کې په دې اړه یو پرېکړهلیک تصویب کړ چې پهکې د طالبانو د بندیزونو د غندلو تر څنګ ټینګار شوی چې طالبان باید د افغان مېرمنو او نجونو د تعلیم او کار حقونه اعاده کړي. د نړۍ څه باندې ۹۰ هېوادونو د دې پرېکړهلیک ملاتړ کړی. په پرېکړهلیک کې همدارنګه د سولهییز، با ثباته، نېکمرغه او داسې افغانستان سره په ملاتړ ټینګار شوی چې ټول پهکې برخه ولري. طالبان... Читать дальше...
پر ښځو او نجونو د محدوديتونو ليرې کولو په اړه د ملګروملتونو امنيت شورا له لوري د پرېکړهليک تصويبول څومره مهم دي؟ د ملګروملتونو امنیت شورا بېګا د یوه پرېکړهلیک په تصویبولو سره په افغانستان کې پر ښځو او نجونو د طالبانو د حکومت لهخوا لګول شویو محدودیتونه وغندل او له طالبانو یې وغوښتل چې هغه سمدستي لیرې کړي. په دې اړه نوریاس نوري د ښځو د حقونو له فعالې شینکۍ کړوخېل سره مرکه کړې او لومړی یې ترې پوښتنه کړې چې، ستاسو په نظر په افغانستان کې د طالبانو لهخوا پر ښځو د لګول شویو محدودیتونو په اړه د... Читать дальше...
د امریکا متحده ایالاتو پرون له پاکستانه وغوښتل چې، د اصلاحاتو هغه په ټپه درېدلې لړۍ دې مخ ته یوسي چې د پیسو نړیوال وجهي صندوق، IMF یې غوښتنه کړې او په دې برخه کې واشنګټن چمتو دی چې له پاکستان سره تخنیکي مرسته وکړي. پاکستان چې له سختو اقتصادي ستونزو سره مخامخ دی، په ۲۰۱۹ کال کې یې له IMF سره د شپږنیم ميلیارډ ډالرو پور یوه موافقه لاسلیک کړې چې، تر اوسه یې د دغه پور له نیمایي کمې پیسې ترلاسه کړي ځکه دې هېواد د ټول پور د ترلاسه کېدو شرایط يې نهدي پوره کړي. د امریکا په بهرنیو چارو وزارت کې د پاکستان... Читать дальше...
د ملګروملتونو د بشري مرستو د همغږۍ ادارې، اوچا په افغانستان کې د نجونو د زدهکړو پر اهمیت ټینګار کړی. اوچا پرون په یوه ټویټ کې وویل، که نجونې ونهشي کولای چې زدهکړې وکړي یا په زدهکړو کې له محدودیت سره مخامخې شي، روغتیایي، عامه خدمتونو، کاري او اقتصادي فرصتونو ته د لاسرسي په برخه کې به یې وړتیا سخته اغېزمنه شي. طالبانو د ۲۰۲۱ کال په اګسټ کې پر افغانستان له بیا واکمنېدو راهیسې نجونې له شپږم ټولګي پورته زدهکړو ته نهدي پرېښي. له پرلهپسې غوښتنو سره سره طالبانو د نجونو پر زدهکړې دغه ممانعت تر اوسه نهدی لیرې کړی.
د ګډو ګټو امنیتي تړون د سازمان کاري ډلې پرون پنجشنبې په ۳۷مه غونډه کې د افغانستان په اړه خبرې وکړې. دې سازمان په یوه خپره کړې اعلامیه کې ویلي چې، د دې غونډې برخهوالو د افغانستان له خاورې د تروریستي او مخدره موادو د ګواښونو د زیاتوالي په ګډون د دې هېواد د امنیتي وضعیت په اړه خبرې وکړې. د اعلامیې له مخې په ياده غونډه کې د ګډو ګټو امنیتي تړون د سازمان استازیو، د دې سازمان د سرمنشي مرستیال، په مسکو کې د افغانستان شارژدافیر او د منځنۍ اسیا لپاره د ملګروملتونو د ډیپلوماسۍ د چارو او د یو شمېر نورو ادارو استازیو ګډون کړی و. Читать дальше...
