Новости за 16.06.2023

د طالبانو حکومت د رياست الوزرا دفتر د طالبانو د حکومت د پوهنې وزارت د جهادي مدرسو عمومي رییس شیخ عبدالواحد طارق په حواله وايي، چې سږ کال دوی د افغانستان په پنځو ولایتونو کې جهادي مدرسې فعالې کړي او طالبان یې ورته جذب کړي دي. په دې اړه د دغه دفتر له‌خوا په خپره شوې خبرپاڼه کې راغلي، چې طالبانو د حکومت د ریاست الوزرا سیاسي مرستیال او سرپرست مولوي عبدالکبیر د پنجشنبې په ورځ د طالبانو د پوهنې وزارت د جهادي مدرسو عمومي رییس شیخ عبدالواحد طارق سره مدرسو د نصاب، فعالیت او جوړښت په اړه خبرې کړې دي. په... Читать дальше...

د اوکراین پر پلازمېنه کییف نن د روسیې له لوري هوايي بریدونه وشول. تر دې مخکې د اوکراین څو سیمې د روسيې له‌خوا د بې‌پیلوټه الوتکو او کروز توغندیو د وژونکو بریدونو سره مخامخ شوې. دا په داسې حال کې ده چې د افریقايي هېوادونو یو لوړپوړی پلاوی د سولې د خبرو اترو په موخه کییف ته رسېدلی دی. پلاوی د کیيف په شمال لوېديځ کې بوچا ښار ته لاړ چې د هوايي برید زنګ وکړنګول شو. بوچا هغه ځای دی چې د اوکراین په وینا روسي پوځیانو په‌کې د تېر کال په مارچ میاشت کې ملکي خلک وژلي وو. د ازادي راډيو د خبر له مخې،... Читать дальше...

قلم نړيوالې ټولنې د افغان شاعر او انځورګر حسيب احراري پر نيول کېدو خواشيني څرګنده کړې او د نوموړي او نورو هغو کسانو چې د دې ټولنې په وینا د سوله‌ییزو څرګندونو له امله بندیان شوي دي، د بې شرطه خوشې کېدو غوښتنه کړې ده. يادې ټولنې په یوې اعلامیه کې چې د پنجشنبې په ماښام خپره شوه، د حسیب احراري نیول کېدل د طالبانو له‌خوا د مدني ټولنې او د بیان د ازادۍ د پرله‌پسې ځپلو وروستۍ بېلګه بللې، چې د دې ټولنې په وینا د ښځو د حقونو د فعالانو، خبریالانو او فرهنګي شخصیتونو د خپل‌سرو نیول کېدو لامل شوې. د قلم... Читать дальше...

په کابل کې د ګنو نوروستونزو تر څنګ ککړه هوا بله لویه ستونزه ده چې د پلازمېنې اوسېدونکي ورسره مخ دي. د زرګونو موټرونو لوګی، په حمامونو او نانوايانو کې د بېلابېلو پلاستیکي او ناتصفیه شويو ډبرو سکرو سوځول هغه څه دي، چې د کابل ښار د څه د پاسه ۶ میلیونو اوسېدونکو ژوند یې له ګواښ سره مخ کړی. دغه شان د شنو سیمو او پارکونو کموالی او په مرکز کې د خلکو ګڼه ګوڼه بل لوی لامل دی چې د کابل هوا یې لا ککړه کړې. کابل ښار تر دې وړاندې هم د ککړې هوا په نړیواله درجه بندۍ کې د هغو ښارونو په ډله کې و، چې هوا يې ډېره ککړه ښودل شوې وه. Читать дальше...

د بنګله‌دېش ملي لوبډلې د یوازینۍ ټېسټ لوبې په دویمې پاڼۍ کې یوازې ۴ لوبغاړي له لاسه ورکړل او ۴۲۵ منډې یې وکړې چې نوره یې خپله پاڼۍ ونه غځوله. بنګالي توپوهونکي نجم الحسین شانتو په دویمې پاڼې کې هم سلیزه ووهله او ۱۲۴ منډې یې وکړې. افغان لوبډله له لومړۍ پاڼۍ هم قرضداره پاتې وه چې په دې سره په ټولیزه توګه افغان لوبډلې ته د ۶۶۲ منډو هدف وټاکل شو. د دې لوبې درېیمه ورځ هم بشپړه شوه او افغان لوبډلې خپله دویمه پاڼۍ پیل کړې ده. د دویمې پاڼۍ په لومړي توپ ابراهیم ځدراڼ وسوځېد او ورپسې عبدالمالک هم خپله وېکټ له لاسه ورکړه. Читать дальше...

د افغانستان د فوټبال د ۱۷ کلنو ځوانانو ملي لوبډله نن د کابل پر وخت ماښام ۶:۰۰ بجې د ایران پر وړاندې سیالي کوي. د افغانستان فوټبال فدراسیون د خبر له مخې چې دغه سیالي د اسیا د ملتونو او نړیوال جام لارموندنې پړاو سیالۍ دي چې افغان لوبډله په ب ګروپ کې ځای لري. د یاد فدراسیون د خبر پر اساس چې سیالي د تایلینډ هېواد په بانکوک ښار کې ترسره کېږي. د ویلو ده چې د افغانستان د کم‌عمره ځوانانو ملي لوبډله به دوه نورې سیالۍ د جنوبي کوریا او قطر هېوادونو پر وړاندې ترسره کړي.

په کرکټ کې تر ټولو تاریخي او پخوانۍ لوبلړۍ 'ایشیز' نن یو وار بیا د انګلستان او اسټرالیا ترمنځ پیل شوه. په دې لوبلړۍ کې پنځه ټېسټ سیالۍ شاملې دي او لومړۍ لوبه یې د انګلستان په برمنګهم ښار کې پیل شوې ده. د لومړۍ سیالۍ پچه انګلستان ګټلې او توپوهنه یې غوره کړې ده. د دې لوبلړۍ وروستۍ ټېسټ لوبه به د جولای میاشتې په ۳۱مه نېټه پای ته ورسېږي. د کرکټ پوهان وايي چې دا سیالۍ دواړو هېوادونو ته خورا مهمې وي او هر ملک یې چې وګاټي د نړیوال جام تر ګټلو ورته کم ارزښت نه‌لري. د انګلستان کرکټ بورډ د دې لوبلړۍ... Читать дальше...

د یوه خیریه بنسټ مسوول وايي، تېره ورځ يې نيمروز کې د هغو ۵۰ بې‌وزله ځوانانو ډله‌ييز واده مراسم ترسره کړل چې له تېرو څو کلونو راهيسې يې د کمزوري اقتصاد له امله نه‌شول کولی ودونه وکړي. بې‌کاري، بې‌وزلي، ناوړه رواجونه او لوړ ولور هغه لوی لاملونه دي چې افغاني ټولنه کې يې د ځوانو جوړو د ودونو پر وړاندې خنډونه جوړ کړي دي. د افغانستان په لر او بر کې سلګونه زره ځوانان د ولور ګټلو او بې‌کارۍ له امله کلونه کلونه د دوی ودونه ځنډول کېږي. ګل احمد هغه بې‌وزله ځوان دی چې پرون يې نيمرو ولايت کې د ۵۰ جوړو ډله‌ييز ودونو مراسم کې واده ترسره شو. Читать дальше...

روسیې تېره شپه هم پر اوکراین د میزاییلو وژونکي بریدونه کړي دي. د اوکراین پوځ وايي، د اوکراین هوايي مدافع ۲۰ بې پېلوټه الوتکې ویشتلي، چې دوه یې په جنوبي سیمه میکولایف کې ویشتل شوي دي. د پوځ په وینا، روسیې پر پوځي او ملکي اهدافو پنځه کروز او له راکټ لانچرونو ګڼ شمېر نور توغندي ویشتلي دي. د اوکراین پوځ نن جمعه دا خبر وروسته له هغې ورکړ چې په میکولایف او ورڅېرمه سیمه خرسون کې د هوايي حملو د خطر زنګ وغږول شو. د اوکراین پر پلازمېنه کییف هم د روسیې له خوا نن داسې مهال هوايي حملې شوي، چې د افریقا... Читать дальше...

پر افغانستان د طالبانو له واکمنېدو وروسته له افغانستانه ګڼ خلک بېلابېلو هېوادونو او له هغې ډلې روسیې ته ولاړل او هلته یې د سیاسي پناه غوښتنه وکړه، خو د ځینو غوښتنلیکونه رد شوي دي. د کابل اوسېدونکی علي اکبرزاده وايي چې په افغانستان کې د طالبانو تر واکمنۍ لاندې د ناوړه شرایطو له کبله اته میاشتې مخکې له هېواده وتلو ته اړ شو. اکبرزاده ازادي راډیو ته وویل، د تحصیلي ویزې د لاسته راوړلو لپاره یې ۳ زره ډالر ولګول او د روسې پلازمېنې مسکو ته ورسېد. ده نه غوښتل چې بېرته افغانستان ته ستون شي. اکبرزاده... Читать дальше...

افغانستان د نړۍ د هغو هېوادونو په کتار کې دی چې د انساني قاچاقو له پلوه د نړۍ تر ټولو بد ځایونه پېژندل شوي دي. د ختیځ ولایت کونړ اوسېدونکې سایره وايي، پر افغانستان د طالبانو د دویم ځلي واکمنۍ له پیل وروسته چې په دې هېواد کې بې‌کاري او بې‌وزلي اوج ته ورسېده خپله او د څو نورو خویندو ګاڼه او مال يې خرڅ کړل او ۱۷ کلن ورور یې چې د ښوونځي د یوولسم ټولګي زده‌کوونکی و د ایران پر لاره د قاچاق کوونکو په وسیله اروپا ته د ښه ژوند په هیله واستاوه. خو د دې په خبره نږدې درې میاشتې وروسته یې مړی کور ته یوړه. Читать дальше...

په افغانستان کې د کوکنارو پر کښت د بندیز له اعلان وروسته ګڼ شمېر بزګرانو په خپلو کروندو کې غنم او نور بوټي کرلي، خو شکایت یې دا دی چې د دې بوټو حاصلات د دوی ورځنۍ مالي اړتیاوې نه پوره کوي. په دې راپور کې تاسو د غور ولایت د غنمو او وربشو کروندو ته بیایو.

د طالبانو د دفاع سرپرست وزیر وايي، د افغانستان فضا اوس هم د امریکا د متحدو ایالتونو له خوا اشغال شوې ده. مولوي محمد یعقوب مجاهد په هغه مرکه چې تېره شپه له طلوع نیوز تلوېزیوني شبکې خپره شوه، ویلي، د افغانستان هوايي حریم اوس هم نقض دی، خو هغه دې پوښتنې ته چې دغه الوتکې له کومه الوتنه کوي، ځواب ونه وایه. یعقوب تر دې مخکې هم ویلي وو، چې د افغانستان هوايي حریم اشغال شوی دی. هغه تېر کال ویلي وو، د افغانستان فضا ته د امریکا بې پېلوټه الوتکې له پاکستانه داخلېږي. د دې موضوع په باب امریکايي او پاکستاني چارواکو رسماً تبصره نه ده کړې.

په دایکندي کې په دوو جلا ترافیکي پېښو درې کسان مړه شوي دي. د دایکندي لپاره د طالبانو د امنیې قوماندانۍ ویاند غلام علي جاوېد نن جمعه رسنیو ته ویلي، دغه پېښې پرون په خدیر او پاتو ولسوالیو کې شوې دي. د هغه په وینا، په خدیر کې یو کاماز ډوله موټر له لارې تر اوښتو وروسته چپه شوی، چې چلوونکی یې مړ شوی، په بله پېښه کې چې په پاتو ولسوالۍ کې شوې، دوه کسان له لارې د یوه موټر د اوښتو په پېښه کې مړه شوي دي. د چلوونکو بې احتیاطي، د ترافیکي اصولو نه رعایت او د سړکونو نه خوندیتوب د زیاتو ترافیکي پېښو اصلي علت بلل کېږي. Читать дальше...

جنوبي کوریا نن جمعه ویلي، د شمالي کوریا د هغه توغندي زیاتې ټوټې یې پیدا کړي، چې څه باندې دوې اوونۍ مخکې سقوط شوی و. ګومان کېږي دغه ټوټې د هغه توغندي د ټوټو دویمه برخه وي، چې د شمالي کوریا اکتشافي سټلایټ یې لېږداوه او د مې میاشتې پر ۳۱مه یې توغول ناکام شول. د جنوبي کوریا د ګډو ځواکونو لوی درستیز ویلي، د دې توغندي ټوټې د پنجشنبې پر ماښام له ژړ سمندرګي ایستل شوي دي. د جنوبي کوریا د رسنیو له مخې د دې توغندي ۱۲ متره ټوټه د سمندري ځواکونو یوې اډې ته وړل کېږي چې له امریکايي متخصصانو سره یوځای ورباندې ګډه څېړنه وشي. Читать дальше...

د افغاني فلمونو یو لوبغاړی او لارښود بصیر مجاهد چې دا مهال په ایران کې ژوند کوي وايي، له هېواده بهر به هم د فلمونو جوړولو ته دوام ورکړي. مجاهد وايي، په ماشومتوب کې هغو فلمونو سینما لېوال ته کړ چې د شپېتمې لسیزې په وروستیو کې ملي تلوېزیون خپرول او همدې لېوالتیا په سینما کې کار کولو ته وهڅاوه. بصیر مجاهد چې تر ۲۰ د ډېرو افغاني فلمونو او ۴ بهرنیو فلمونو په جوړولو کې ونډه درلوده، همایون هېواد یې د هنري سفر په اړه خبرې ورسره کړي چې جزیيات يې د لاندې لېنک په کېکاږلو اورېدلی شئ:

شفیقه د نهو اولادونو مور ده او څو کاله کېږي چې خاوند يې معتاد دی، له همدې امله د اولادونو د روزۍ ګتلو او زده‌‌کړې دروند پېټی د دې پر اوږو پروت دی. دا وايي چې پخوا به يې لوڼو له کوره دباندې پر سړکونو کار کاوه او د کور په مالي برخه کې به يې له دې سره مرسته کوله، خو له کومې ورځې راهيسې چې د طالبانو حکومت د دې د لوڼو پر کار بنديز لګولی، د لس نفري کورنۍ مسوولیت يوازې د دې پر غاړه دی. شفيقه وايي: "پنځه شپږ کاله کېږي چې خاوند مې معتاد شوی دی، کور ته څه نه راوړي، برعکس په کور چې مو څه درلودل هغه يې يووړل... Читать дальше...

د ملګرو ملتونو د اټومي انرژۍ د ادارې مشر رافایل ګروسي وايي، د کاخوفکا بند له ویجاړېدو وروسته په اوکراین کې د زاپوریژیا اټومي بټۍ وضعیت جدي دی. په داسې حال کې چې د روسیې تر نیواک لاندې د زاپوروژیا اټومي بټۍ د خوندیتوب په اړه اندېښنې مخ په ډېرېدو دي، رافایل ګروسي پرون د جون په ۱۵مه د یوې څېړونکي پلاوي په مشرۍ د اروپا دې ترټولو لوی اټومي بټۍ ته ورغلی. تېره اوونۍ، د کاخوفکا بند په ماتېدو سره د هغو اوبو اندازه کمه شوه چې د دې بټۍ د ریکټورونو د ډېرې تودوخې مخه نیسي. ګروسي وویل، د بټۍ دا ډنډ یې له... Читать дальше...

د اوکراين لپاره د اقتصادي هوساينې لايحه د امريکا کانګرس ته وړاندې شوه. یو لایحه چې له مخې به یې په امریکا کې د روسیې د کنګل شویو شتمنیو د کارولو له لارې اوکراین ته نورې مرستې برابرې شي، د امریکا سنا او د استازو جرګې ته وړاندې شوې. د اوکراینیانو لپاره د اقتصادي هوساینې او فرصتونو بیا رغونه قانوني لایحه پرون د جون په ۱۵مه د متحده‌ایالاتو د کانګرس دواړو جرګو ته وړاندې شوه. دا لایحه د متحده‌ایالاتو ولسمشر ته دا واک ورکوي چې په امریکا کې د روسیې کنګل شوې شتمنۍ ضبط او د اوکراین سره د مرستې لپاره یې وسپاري. Читать дальше...

د بایپرجوای په نوم د زورور سمندري توپان څپې د پاکستان د سند صوبې سمندري غاړو ته نږدې شوي. پاکستاني چارواکو اندېښنه ښودلې چې په راتلونکو څو ساعتونو کې دا توپان په بشپړ ډول د سند سمندري غاړو ته ورسېږي. په پاکستان کې د دې سمندري توپان له امله د کیټي بندر، کهارو چان، شاه بندر، جاتي، بدین او نورو اړوند سیمو د اغېزمن کېدو اندېښنې ښودل شوي دي. د سمندري توپان د رانږدې کېدو سره سم د پاکستان په ټهټه، بدین او یو شمېر نورو سیمو کې بارانونه پيل او تېزه هوا چلېږي. دغه زورور سمندري توپان د یوې اوونۍ راهیسې... Читать дальше...

د ملګرو ملتونو د ماشومانو د ملاتړ صندوق یا یونېسف وایي، په افغانستان کې طالبانو ته د زده‌کړې د پروګرامونو د احتمالي سپارلو د مهالوېش او عملي اقداماتو په اړه په خبرو لګیا دي. د رویټرز د راپور له مخې یونېسف د طالبانو د پوهنې د وزارت له‌خوا ضمانتونه ترلاسه کړي چې د دغو خبرو په جریان کې به د هغو ماشومانو لپاره چې له ښوونځي بهر پاتې دي او شمېر یې پنځه لکه زده‌کونکو ته رسېږي، درسي ټولګي فعال وي. د مرستندویه بنسټونو چارواکو ویلي، طالبانو نړیوالو سازمانونو ته اعلان کړی چې له دې وروسته نه‌شي کولای چې د زده‌کړو په پروژو کې برخه ولري. Читать дальше...

د افغانستان لپاره د نړیوال بانک رییسه وایي، په افغانستان کې د پیسو د ورکړې د سیستم د پیاوړتیا په اړه له سلو زیات متخصصان خبرې کوي. ملیندا ګود د پنجشنبې په ورځ په څو ټویټونو کې ویلي چې په دغې دوه ورځنۍ غونډه کې چې پرون پنجشنبې د متحده عربي اماراتو په دوبۍ کې پیل شوې، د نړیوالو او کورنیو بانکونو، د دیجیټالي خدمتونو، نړیوالو شریکانو او د مدني ټولنې کارپوهانو ګډون کړی. د هغې په خبره دا ډول سیستم دا مسئله هم ډاډمنوي چې مرستې به د افغانستان وګړو ته رسېږي او هم به له خصوصي سکتور سره مرسته وکړي چې لا زیات افغانان وګوماري. Читать дальше...

د افغانستان لپاره د ملګرو ملتونو د ماشومانو د مرستندویه صندوق یا یونېسف رییس فران اکیزا وايي، شاوخوا ۱۶ ميلیونه ماشومان په افغانستان کې ساتنې او بشري مرستو ته اړتیا لري. ښاغلي اکیزا په هغه ویډیو کې چې پرون یونېسف پر ټویټر خپره کړې ویلي چې په افغانستان کې ډېری ماشومان له خپل عمر پورته ډېرو مسوولیتونو ته اوږه ورکوي. نوموړي چې په دایکندي ولایت کې د یو شمېر ماشومانو په منځ کې څرګندونې کولې زیاته کړه، چې په دې هېواد کې هره ورځ د ماشومانو حقونه له لاسه ووځي. تر دې مخکې یونېسف د دوشنبې په ورځ ویلي... Читать дальше...

د خوړو نړیوال پروګرام وایي، د روان کال په لومړیو څلورو میاشتو کې یعنې له جنوري تر اپرېل پورې یې د افغانستان په لوېدیځ کې یو ميلیون ۴۹۰ زره کسانو ته مرستې رسولې دي. د خوړو نړیوال پروګرام پرون په یوه ټویټ کې ویلي چې په راتلونکو شپږو میاشتو کې د بشري مرستو رسولو لپاره ۹۱۸ ميلیون ډالرو ته اړتیا لري. د ملګرو ملتونو د بشري چارو د همغږۍ ادارې یا اوچا په وینا، په افغانستان کې روان کال د هغو کسانو شمېر چې بشري مرستو ته اړتیا لري ۲۸.۸ ميلیون وګړو ته رسېدلی دی.

د فیلیپین د سنا جرګې د بهرنیو اړیکو کمېټه نن جمعه پر هغې طرحې بحث کوي چې پر بنسټ یې دا هېواد هغه په زرګونه افغانان په موقتي توګه په خپله خاوره کې مني چې په امریکا متحدو ایالتونو کې مېشتېدو ته انتظار باسي. په واشنګټن کې د فیلیپین سفیر خوزه مانویل رومالدز د پنجشنبې په ورځ له سي این این سره په مرکه کې وویل، هېواد یې په اکتوبر میاشت کې له متحدو ایالتونو یو غوښتنلیک ترلاسه کړی چې د موقت وخت لپاره افغانان ومني. هغه زیاته کړه د دغه وړاندیز له مخې هغو افغانانو ته به چې د امریکا له دولت سره یې کار کړی... Читать дальше...