Новости за 23.06.2023

د ملګرو ملتونو سازمان وايي، اوس مهال په ټوله نړۍ کې د کونډو مېرمنو شمېر له ۲۵۸ میلیونو څخه زیات دی. د ملګرو ملتونو سازمان وايي، هغه کورنۍ چې سرپرستي یې کونډې مېرمنې کوي، د بې وزلۍ له خطر سره مخ دي او بېړنۍ پاملرنې ته اړتیا لري. دغه سازمان د جون د ۲۳مې د کونډو د نړیوالې ورځې په مناسبت یو راپور خپور کړی او ویلي یې دي، جګړې، بې ځایه کېدو، کډوالۍ او کرونا ویروس په دې وروستیو کې لسګونه زره مېرمنې کونډې کړې او د ډېرو مېړونه ورک شوي دي. د دغه سازمان د معلوماتو له مخې اوس مهال په ټوله نړۍ کې د کونډو مېرمنو شمېر له ۲۵۸ میلیونو زیات دی. Читать дальше...

د اوکراین پوځ نن جمعه ویلي، پر خپله یوه پوځي اډه یې هغه هوايي حمله په شا تمبولې چې له کروز توغندیو هم په کې کار اخیستل شوی و. د اوکراین پوځ وايي، دوی په مرکزي سیمه خمیل نیڅکي کې پر خپله یوه پوځي اډه د روسي ځواکونو ۱۳ توغول شوي کروز میزاییل ویشتلي او نسکور کړي دي. پوځ نن جمعه په یوه اعلامیه کې ویلي، دغه حمله د کسپین سمندرګي له استقامتونو د یوې ستراتېژیکې الوتکې له خوا شوې ده. د اوکراین د جنوب په خرسون ښار کې نن د روسیې په یوه حمله کې چې د عمومي ټرانسپورټ تاسیسات یې په نښه کړي، لږ تر لږه دوه کسان وژل شوي دي. Читать дальше...

د افغانستان په چارو کې د ملګرو ملتونو ځانګړی همغږي کوونکي فریدون سینیرلي اوغلو افغانستان ته تللی او په کابل کې یې له بېلابېلو طالب چارواکو سره کتلي دي. د فریدون سینرلي له سفر سره سم د معترضو مېرمنو د ایتلاف غړو په یو لیک کې له هغه غوښتي، چې نړیواله ټولنه باید پر طالبانو فشار راوړي تر څو د بشري حقونو څخه د سرغړونو له امله حساب ورکړي. د معترضو مېرمنو د ایتلاف په لیک له فریدون اوغلو او د هغه له ټیمه غوښتنه شوې، چې په هېواد کې د بشري حقونو روان بحران ته لومړیتوب ورکړي. په دغه لیک کې راغلي، چې افغان... Читать дальше...

د افغانستان په ړنګ شوي جمهوري نظام کې د دایکندي ولایت د امنیه قومندانۍ د جلب و جذب د امرې صبرو رضایي د ماما لور رخشانه رضایي وايي، صبرو رضايي د طالبانو له بنده خوشې شوې ده. نوموړې ازادي راډیو ته وویل، صبرو د پنجشنبې په ورځ د مشرانو په منځګړتوب خوشې شوې ده. هفه وايي: "له څه مودې راهیسې د کورنیو چارو وزارت پخوانی لوړ رتبه افسره صبرو رضايي د طالبانو په بند کې وه، پرون د مشرانو په منځګړتوب او د خپلوانو په ضمانت خوشې شوه، خو نورې خبرې دې وي، نه غواړم دلته یې ووایم، ښایي ستونزې ورته پېښې شي، خو داسې... Читать дальше...

د طالبانو حکومت د لوړو زده کړو وزارت وايي، ټول خصوصي پوهنتونونه دې له ښځینه محصلانو د مونوګراف دفاع او د اتم سمېستر وروستۍ ازموینې په انلاین بڼه د سږ کال د خزاني سمستر تر پایه پورې واخلي. په دې اړه د طالبانو حکومت د لوړو زده کړو وزارت مکتوب چې ازادي راډيو ترلاسه کړی په‌کې لیکل شوي، هغه ښځینه محصلانې په دې پلان کې شاملېدای شي چې د وروستي سمستر له ازموینې او یا هم د مونوګراف له دفاع پاتې وي. په دې مکتوب کې که څه هم ډېر جزییات نه‌دي ورکړل شوي، خو ویل شوي چې دا چاره باید د ۱۴۰۲ کال د خزاني سمېستر تر پایه او په انلاین ډول ترسره شي. Читать дальше...

د اوکراین پوځي چارواکي وايي، هوايي مدافع یې د مرکزي سیمې خمیل نتیڅکي پر یوه پوځي اډه د حملې پر مهال د روسیې له خوا توغول شوي ۱۳ کروز توغندي ویشتلي او نسکور کړي دي. د اوکراین د هوايي دفاع ځواکونه وايي، دغه حمله تېره نیمه شپه د یوې سټراتېژیکې الوتکې له خوا د کسپین سمندرګي له لوري شوې وه. د اوکراین پوځ په یوه اعلامیه کې ویلي، د دوی هوايي مدافع نامشخصې بې پېلوټه الوتکې هم ویشتلي دي. په اعلامیه کې ویل شوي، د اوکراین پر پوځي اډې حمله، په اوکراین کې د روسیې د میزایلو او بې پېلوټه الوتکو د حملو د تازه څپې یوه برخه ده. Читать дальше...

په بغلان کې په یوه ترافیکي پېښه کې ۲ کسان مړه او د ښځو او ماشومانو په ګډون شاوخوا ۲۲ نور کسان ټپیان شوي دي. د بغلان د ترافیکو مدیر رسنیو ته ویلي، چې د نن سهار دغه پېښه د دوشي ولسوالۍ په کیله ګی سیمه کې له یوه بار وړونکي موټر سره د یوه مسافر وړونکي موټر ټکر و. په وروستیو کې له بېلابېلو ولایتونو د ترافیکي پېښو د زیاتېدو خبرونه ورکول کېږي. د چلوونکو بې احتیاطي، د ټرافیکي اصولو نه رعایت او د سړکونو نه خوندیتوب په افغانستان کې د زیاتو ترافیکي پېښو اصلي علت بلل کېږي.

د صرافانو په اړه ویل کېږي، چې یوازې پیسو سره خبرې کوي، خو نن یې ازادي راډیو سره یې هم خبرې کړي. داسې صراف چې یو عمر، یعنې له څلوېښتو کلونو زیاته موده یې له کار کېږي. د حاجي داد ګل حضرت زي په اړه نورې خبرې په دې راپور کې اورو چې نرګس مومند حسنزی جوړ کړی دی. دا راپور د لاندې لېنک په کېکاږلو اورېدلی شئ:

د ارزګان دهراود ولسوالۍ کې د ازادي راډيو د راپور تر خپرېدو وروسته د هغو ناروغانو درملنه پیل شوې چې د یوې کورنۍ لسګونه کسانو د سترګو د دید مشکل درلود. د طالبانو د حکومت د عامې روغتيا وزارت له لوري روغتيايي ډله سیمې ته لېږلې، چې د یو شمېر کسانو عملیات يي هم ترسره کړي. د یادې کورنۍ غړي خوښ دي چې د درملنې په برخه کې یې مرسته کېږي، خو د دې کورنۍ غړي وايي، تر اوسه پورې د پنځو کسانو عملیاتونه شوي چې د څلورو پایلې منفي ختلي دي. روغتيا پالانو دا ناروغي ارثي بللې. نور تفصیل د لاندې لېنک په کېکاږلو اورېدلی شئ... Читать дальше...

په داسې حال کې چې تر راتلونکې یوې اوونۍ پورې د فرضي حج مراسم په سعودي عربستان کې ترسره کېږي، خو یو شمېر افغان زیارت کوونکي، چې دغو مراسمو ته ورغلي شکایت کوي، چې خدمتونه ورته سم نه دي. يو افغان حاجي چې نه غواړي نوم یې د امنیتي ستونزو له امله په راپور کې واخیستل شي ادعا کوي، کومه ډوډۍ چې دوی ته ورکول کېږي د خوراک نه ده. یاد حاجي وايي: "زه یو وخت په لاهور کې بندي ومه، په بندې خانه کې به یې داسې ډوډۍ راکوله، بېنډۍ به یې په اوبو کې جوش کړې او در به یې کړې، یو وار مې په بندي خانه کې دغسې ډوډۍ خوړلې... Читать дальше...

د ماشومانو د ملاتړ لپاره د ملګرو ملتونو مرستندوی صندوق یا یونېسف وايي، د ۳۵۰۰ نجونو په ګډون یې ۶۵۰۰ زلزله ځپلو ماشومانو ته درسي ټولګي جوړ کړي دي. د دې ادارې د افغانستان څانګې نن په ټویټر کې لیکلي، چې کال مخکې د افغانستان په ځینو ولایتونو کې زلزله د ماشومانو د تعلیم په وړاندې د خنډ سبب شوه. یونېسف وايي، د ډنمارک د بهرنیو چارو وزارت او د ملګرو ملتونو د اضطراري صندوق په همکارۍ یې ۱۴۰ نوي ټولګي ایجاد کړل، چې دغه شمېر زده کوونکو ته په کې د زده کړې زمینه برابره شوه او د یونېسف په وینا زیاتره دغو ماشومانو له سره ښوونځی نه و لیدلی. Читать дальше...

په اروپا کې د بشري حقونو یوې مخکښې څارونکې ډلې غوښتنه وکړه، تر هغو چې په اوکراین کې د روسیې تهاجم روان وي، د روسیې او بېلاروس ورزشکالان دې په پاریس کې د ۲۰۲۴م کال له لوبو کاملاً منع شي. د اروپا شورا، د المپیک له نړیوالې کمېټې او د هغه د سپورټي فډراسیونونو له تنظموونکو ادارو غوښتنه وکړه، چې پر خپل هغه دریځ کلک ودرېږي، چې په ۲۰۲۲م کال کې یې اعلان کړی و او په دغو سیالیو او نورو مهمو ورزشي مناسبتونو کې د روسیې او بېلاروس د ورزشکارانو ګډون منع اعلان کړی و. د المپیک نړیوالې کمېټې په مارچ میاشت کې توصیه... Читать дальше...

د روسیې له خوا د اشغال شوې کریمیا ټاپووزمې یو پُل چې دغه سیمه د اوکراین له خرسون سیمې سره تړي، د هغه څه له کبله زیانمن شوی، چې د روسیې له خوا یو ګمارل شوی چارواکی یې د اوکرایني ځواکونو له خوا توغول شوی توغندی ګڼي. د خرسون په اشغال شوې سیمه کې د مسکو له خوا ګمارل شوي مشر ولودمیر سالدو په خپل ټلېګرام کې لیکلي، دغه حمله د 'کریمیا د دروازې' په نوم پله باندې شوې ده. دا له کریمیا ټاپووزمې څخه په جنوب کې د جګړې لومړۍ کرښې ته تر ټولو لنډه غځېدلې لار ده. د اوکراین د مرکزي استخباراتو ادارې ویاند اندري... Читать дальше...

نن جمعه د اسلام تر ټولو سپېڅلي ښار مکه مکرمه کې په زرګونو کسان د حج فریضې ادا کولو لپاره سره غونډ شوي دي. د فرانسې خبري اژانس خبر ورکړی، چې اټکل کېږي، د سعودي عربستان په دې سخته ګرمۍ کې سږ کال تر دوو ميلیونو ډېر کسان د حج په مراسمو کې برخه واخلي. دغو حج کوونکو چې سپین احرامونه یې اغوستي، ټوله مکه پوښلې ده. چارواکو ویلي، د حج په مراسمو کې د زیارت کوونکو د بې ساري شمېر له کبله ښايي د مراسمو پر مهال د خلکو حضور له خنډ سره مخامخ شي. د عربستان د حج او عمرې وزیر توفیق الربعیه په یوه ویډیو کې ویلي،... Читать дальше...

په کندهار کې کونډې مېرمنې وايي، د سختو اقتصادي ستونزو سره مخامخ دي. دوی وايي، یتيمان ور د غاړې دي او نه شي کولای اړتیاوې یې پوره کړي. چیني ګله څو کاله مخکې کونډه شوې او اوس د یوه معتاد زوی، دو نږېندو او د ۷ لمسیانو سپرستي پر غاړه لري. نوموړې وایي، د مېړه تر مړینې څو میاشتې وروسته یې یو زوی د تېر جمهوري حکومت پر مهال چې په سره صلیب غیر دولتي اداره کې یې دنده درلوده، ووژل شو. له زوی یې یوه مېرمن او درې ماشومان پاتې شول. چیني ګله وايي، اوس د یوه زوی سره چې هغه هم د نشه یي توکو معتاد دی ژوند... Читать дальше...

امریکايي رسنیو له هغې ډلې 'سي بي ايس' دا خبره د امریکايي چارواکو په حواله راپور کړې. د امریکا د روغتیا او بشري خدمتونو وزارت پرون په یوه اعلامیه کې ویلي، چې دا افغان ماشوم له یو ډول سختې رواني ناروغۍ کړېده. دا امریکا ته د کډه شویو افغان ماشومانو له ډلې درېیم کس و چې سږ کال مړ شوی. سلګونه داسې بې سرپرسته ماشومان له دې چې له خپلو کورنیو لرې دي د امریکا د روغتیا او بشري خدمتونو د وزارت په نظارت خانو یا هستوګنځایونو کې دېره کړای شوي. د امریکايي رسنیو د راپورونو په اساس نږدې یو نیم زر افغان ماشومان... Читать дальше...

د امریکا ساحلي ګارډ او د اوشن ګېټ شرکت تایید کړه چې د ټایټن اوبتل پنځه واړه سپرلۍ مړې شوي. پاکستانی سوداګر شهزاده داود او زوی یې سلیمان، د اوشن ګېټ شرکت مشر سټاکټن رش، برېټانوی سوداګر او شتمن همېش هارډېنګ او پاول-هنري نارجیولیټ په اوبتل کې وو. دا اوبتل شاوخوا پنځه ورځې مخکې د اوبو تل ته له ښکته کېدو وروسته ورک او له خپل مرکز سره یې اړیکې پرې شوې. د پنجشنبې ناوخته د امریکا د ساحلي ګارډ او د ځینو نورو هېوادونو د پلټونکو له خوا یې د اوبو په تل کې ټوټې وموندل شوې. د امریکا ساحلي ګارډ یوه قومندان... Читать дальше...

انډیپنډنټ: انډیپنډنټ ورځپاڼې په خپله نوې ګڼه کې د افغانستان لپاره د ملګرو ملتونو د سرمنشي د ځانګړې استازې روزا اوتونبایوا د خبرو یوه برخه راخیستې چې ویلي یې دي ملګري ملتونه به په افغانستان کې د دغه سازمان ښځینه کارکوونکې د نارینه‌وو پر ځای بدلې نه کړي او نه به د ملګرو ملتونو د کارکوونکو د امنیت په برخه کې غفلت ترسره شي. د ملګرو ملتونو امنیت شورا ته په خپل وروستي راپور کې اغلې روزا اوتونبایوا، چې د قرغزستان پخوانۍ ولسمشره هم پاتې شوې ویلي چې د ملګرو ملتونو له هڅو سره سره طالبانو د هغه فرمان له... Читать дальше...

د کډوالو په چارو کې د ملګرو ملتونو عالي کمېشنرۍ یا 'یو این ایچ سي آر' ویلي، په کابل کې د ښځو لپاره د یوه نوي سوداګریز مرکز پر جوړېدو کار پيل شوی دی. دغې ادارې پرون پر خپله ټویټرپاڼه لیکلي، دغه مرکز د یو این ایچ.سي آر، له نشه یي توکو او جرمونو سره د مبارزې په برخه کې د ملګرو ملتونو د ادارې او د افغان ښځو د سوداګرۍ او صنعت خونې په ملاتړ جوړېږي. وړاندې راغلي چې دغه مرکز به د بې ځایه شویو او ستنو شویو په ګډون سوداګرو مېرمنو ته روزنیر پروګرامونه جوړوي او د هغوی مالي ملاتړ به کوي. ویل شوي نه دي،... Читать дальше...

اروپایي ټولنې په افغانستان کې د میلیونونه بې وزله کسانو د لاسنیوي په موخه د ۱۲ میلیونه یورو مرسته اعلان کړه. ټاکل شوې چې دغه پيسې د آغا خان بنسټ، د ناروې د کډوالو شورا او د افغانستان د کرنې د رغونې او پراختیا ټولنې له لارې مصرف شي. اروپایي ټولنې په یوه اعلامیه کې وویل، دغه مرسته د افغانستان خلکو ته چې په نړۍ کې له لوی بشري ناورین سره مخامخ دي، ځانګړې شوې ده. د ملګرو ملتونو شمېرې ښيي، چې افغانستان کې څه باندې ۲۸ میلیونه کسان بشري مرستو ته اړتیا لري.

د پاکستان د بهرنیو چارو وزارت له پاکستاني طالبانو یا ټي ټي پي سره د خبرو هر ډول احتمال رد کړ. د پاکستاني رسنیو د راپور له مخې د دغه وزارت ویاندې ممتاز زهرا بلوچ ویلي، له پاکستاني طالبانو سره د خبرو لپاره د دوی دریځ هماغه دی لکه مخکې چې د بهرنیو چارو وزیر بلاول بوټو زرداري اعلان کړی دی. زرداري په تېره جنوري میاشت کې اعلان کړی و، چې د پاکستان د حکومت مشرتابه له هغو ترهګریزو ډلو سره چې د دوی د هېواد اساسي قانون او نورو قوانینو ته درناوی نه لري، خبرې نه کوي. څو ورځې وړاندې د پاکستان اکسپریس ټریبیون... Читать дальше...

د افغانستان د فوټبال د ۱۷ کلنو لوبډلې د قطر سیالې لوبډلې ته ۲-۱ ماتې ورکړه. د اسیا د ملتونو جام د سیالیو په دوام دغه لوبه پرون ماښام په تایلنډ کې ترسره شوه. د افغانستان د لوبډلې دواړه ګولونه حبیب الله هوتک د لوبې په ۱۸مه او ۴۰مه دقیقه کې ووهل. افغانستان په دې سیالیو کې تر دې وړاندې خپلې دوه لوبې ایران او جنوبي کوریا ته بایللې وې. د ۱۶ لوبډلو په ګډون دغه سیالۍ د جون په ۱۵مه پيل شوي او د جولای تر دویمې نیټې دوام کوي.

ملګرو ملتونو د روسیې پوځي ځواکونه او نیابتي وسله والې ډلې د اوکراین په جګړه کې د ماشومانو د حقونو د نقض له کبله د 'شرم' په نوملړ کې شاملې کړې. د فرانس پرېس د راپور له مخې، په هغه کلني راپور کې، چې پرون پنجشنبه د ملګرو ملتونو امنیت شورا غړو ته وړاندې شو په اوکراین کې د وژل شویو ۱۳۶ ماشومانو پړه پر روسي ځواکونو او د روسیې په ملاتړ جنګېدونکو نیابتي وسله والو باندې واچول شوه. د دغه راپور له مخې د اوکراین په جګړه کې د وژل شویو ۸۰ ماشومانو پړه پر اوکرایني ځواکونو واچول شوه. د ملګرو ملتونو سرمنشي... Читать дальше...

د جرمني ولسمشر فرانک والټر شټاین مایر قرغزستان ته د سفر پر مهال د افغانستان پر وضعیت خبرې کړي. د جرمني ولسمشر د قرغزستان له مشرانو غوښتي چې له خپل نفوذه په استفادې د افغانستان د وضعیت د ښه والي لپاره کار وکړي. فرانک والټر شټاین مایر د پنجشنبې په ورځ په بشکیک کې د قرغزستان له ولسمشر صدر جباروف سره په ګډه خبری ناسته کې وویل، د طالبانو تر مشرۍ لاندې اوسنی وضعیت د منلو نه دی. هغه د خپلو خبر په دوام په افغانستان کې د نجونو او ښځو په وړاندې د طالبانو د ځپونکو اقداماتو او دغه هېواد کې د ناوړه بشري وضعیت یادونه وکړه. Читать дальше...

د افغانستان په جنوبي ولایتونو کندهار او هلمند کې د محلي ټولګیو ښوونکي او زده کوونکي له طالبانو غواړي چې ټولګي یې بېرته ورته پرانېزي. له څه باندې دوو میاشتو راهیسې په کندهار او هلمند کې د سلګونه محلي ټولګیو تړل کېدو، د دغو ټولګیو ښوونکي او زده کوونکي له نامعلوم برخلیک او ټولنیزو ستونزو سره مخامخ کړي دي. د کندهار په میوند ولسوالۍ کې د همدې ټولګیو یو ښوونکی چې نه غواړي د امنیتي ستونزو له کبله خپل نوم واخلي وایي، د ټولګیو له بندېدو وروسته ښوونکي بې معاشه شوي او زده کوونکي له زده کړو بې برخې شوي دي. Читать дальше...